Phụ thuộc dữ liệu trong cơ sở dữ liệu quan hệ với thông tin ngôn ngữ
Tóm tắt. CSDL ngôn ngữ với ngữ nghĩa dựa trên cách tiếp cận đại số gia tử đã được nghiên cứu trong [3], trong đó việc lượng giá các truy vấn liên quan đến thông tin ngôn ngữ được đưa về việc thao tác lượng giá kinh điển. Trên cơ sở đó, phụ thuộc hàm mờ trong CSDL ngôn ngữ sẽ được định nghĩa và nghiên cứu trong ngữ cảnh với phụ thuộc hàm kinh điển và có ràng buộc CSDL ở mức cú pháp. Mối quan hệ giữa hai loại phụ thuộc này cũng được xem xét.
Bạn đang xem tài liệu "Phụ thuộc dữ liệu trong cơ sở dữ liệu quan hệ với thông tin ngôn ngữ", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
Tóm tắt nội dung tài liệu: Phụ thuộc dữ liệu trong cơ sở dữ liệu quan hệ với thông tin ngôn ngữ
Ta.p ch´ı Tin ho. c va` Die`ˆu khieˆ’n ho. c, T.23, S.2 (2007), 164–178 PHU. THUOˆ. C DU˜ . LIEˆ. U TRONG CO . SO .’ DU˜ . LIEˆ. U QUAN HEˆ. VO´ . I THOˆNG TIN NGOˆN NGU˜ . NGUYE˜ˆN VA˘N LONG Khoa Coˆng ngheˆ. Thoˆng tin, Da. i ho. c Giao thoˆng Vaˆ. n ta’i Ha` Noˆ. i Abstract. Relational databases with linguistic data based on hedge algebras - based semantics were introduced and investigated in [3], in which the evaluation of queries containing linguistic data was transformed into that of traditional queries. On this new viewpoint, in the present paper a notion of “fuzzy” functional dependencies in these databases will be defined reasonably. These new dependencies will be examined in the context of traditional functional dependencies, which play as syntaxtical constraints of the databases under consideration. Relationship between these two kinds of such dependencies will also be considered. To´m ta˘´t. CSDL ngoˆn ngu˜. vo´.i ngu˜. ngh˜ıa du.. a treˆn ca´ch tieˆ´p caˆ.n da. i soˆ´ gia tu .’ da˜ du.o.. c nghieˆn cu´ .u trong [3], trong do´ vieˆ.c lu .o.. ng gia´ ca´c truy vaˆ´n lieˆn quan deˆ´n thoˆng tin ngoˆn ngu˜ . du.o.. c du .a ve`ˆ vieˆ.c thao ta´c lu.o.. ng gia´ kinh dieˆ’n. Treˆn co . so.’ do´, phu. thuoˆ.c ha`m mo` . trong CSDL ngoˆn ngu˜. se˜ du.o.. c di.nh ngh˜ıa va` nghieˆn cu´.u trong ngu˜. ca’nh vo´.i phu. thuoˆ.c ha`m kinh dieˆ’n va` co´ ra`ng buoˆ.c CSDL o .’ mu´.c cu´ pha´p. Moˆ´i quan heˆ. giu˜ .a hai loa.i phu. thuoˆ.c na`y cu˜ng du .o.. c xem xe´t. 1. MO .’ DA`ˆU Co. so.’ du˜. lieˆ.u (CSDL) quan heˆ. mo` . da˜ du.o.. c nghieˆn cu´ .u pha´t trieˆ’n tu`. cuoˆ´i nhu˜.ng na˘m 70 theˆ’ ky’ XX va` tu`. do´ da˜ du.o.. c u´ .ng du. ng ([1, 2, 17, 21, 22]) deˆ’ gia’ i quyeˆ´t ca´c ba`i toa´n thu . . c tie˜ˆn trong moˆi tru.`o.ng thoˆng tin mo`., khoˆng cha˘´c cha˘´n. Nhu˜.ng u´.ng du. ng heˆ. thoˆ´ng CSDL trong thu.. c tie˜ˆn kinh teˆ´, xa˜ hoˆ. i thu .`o.ng ga˘.p nhu˜ .ng thoˆng tin khoˆng cha˘´c cha˘´n nhu. vaˆ.y. Vı` vaˆ.y, vieˆ.c nghieˆn cu´.u ca´c CSDL vo´.i thoˆng tin mo`., khoˆng cha˘´c cha˘´n, khoˆng ch´ınh xa´c se˜ co´ nhu˜.ng u´.ng du. ng thieˆ´t thu . . c. Su.. hieˆ.n dieˆ.n ca´c thoˆng tin mo` ., khoˆng cha˘´c cha˘´n trong CSDL, taˆ´t nhieˆn se˜ la`m thay doˆ’i ca˘n ba’n vieˆ.c thao ta´c du˜ . lieˆ.u ca’ trong pha.m vi cu´ pha´p (thao ta´c treˆn ky´ hieˆ.u) va` trong pha.m vi ngu˜. ngh˜ıa. Tuy nhieˆn, theo su.. hieˆ’u bieˆ´t cu’a ca´c ta´c gia’ ba`i ba´o na`y, khoˆng co´ nhie`ˆu ca´c coˆng tr`ınh nghieˆn cu´.u de`ˆ caˆ.p deˆ´n nhu˜ .ng su.. kha´c bieˆ.t saˆu sa˘´c trong pha.m vi cu´ pha´p cu’a CSDL mo`. so vo´.i CSDL kinh dieˆ’n. Pha`ˆn lo´.n ca´c nghieˆn cu´.u ca´c phu. thuoˆ.c du˜ . lieˆ.u (PTDL) trong CSDL mo`. de`ˆu la` su.. mo .’ roˆ.ng cu’a ca´c PTDL kinh dieˆ’n, ngh˜ıa la` ca´c PTDL do´ vaˆ˜n du´ng khi ca´c du˜. lieˆ.u trong CSDL de`ˆu la` thu . . c. Trong nhu˜ .ng tru.`o.ng ho.. p nhu . vaˆ.y, doˆ´i vo´ .i CSDL mo`., chu´ng ta da˜ khoˆng mo.’ roˆ.ng du .o.. c cu´ pha´p cu’a lo´ .p ca´c PTDL, va` do do´ khoˆng a’nh hu.o.’ ng deˆ´n vieˆ.c thieˆ´t keˆ´ CSDL. Khi do´, ta chı’ mo .’ roˆ.ng du .o.. c ngu˜ . ngh˜ıa hay ca´c quan heˆ. ngu˜ . ngh˜ıa cu’a ca´c du˜. lieˆ.u deˆ’ cho phe´p khai tha´c du˜ . lieˆ.u trong CSDL mo` .. Nho`. nhu˜.ng u.u vieˆ.t cu’a caˆ´u tru´c da. i soˆ´ gia tu .’ (DSGT) ([4–16, 18, 19]), trong [3] da˜ du.a ra va` nghieˆn cu´.u CSDL mo`. du.. a treˆn ca´ch tieˆ´p caˆ.n cu’a da. i soˆ´ gia tu .’ , trong do´ ngu˜. ngh˜ıa ngoˆn PHU. THUOˆ. C DU˜ . LIEˆ. U TRONG CO . SO .’ DU˜ . LIEˆ. U QUAN HEˆ. 165 ngu˜. du.o.. c lu .o.. ng ho´a ba`˘ng ca´c a´nh xa. di.nh lu .o.. ng cu’a DSGT. Theo ca´ch tieˆ´p caˆ.n na`y, gia´ tri. ngoˆn ngu˜ . la` du˜. lieˆ.u, khoˆng pha’ i la` nha˜n cu’a ca´c taˆ.p mo` . bieˆ’u die˜ˆn ngu˜. ngh˜ıa cu’a gia´ tri. ngoˆn ngu˜. va` u.u dieˆ’m co. ba’n cu’a no´ la` cho phe´p t`ım kieˆ´m, da´nh gia´ ngu˜. ngh˜ıa cu’a thoˆng tin khoˆng cha˘´c cha˘´n chı’ ba`˘ng ca´c thao ta´c du˜. lieˆ.u kinh dieˆ’n thu .`o.ng du`ng va` do do´ ba’o da’m t´ınh thua`ˆn nhaˆ´t cu’a kieˆ’u du˜. lieˆ.u trong xu .’ ly´ ngu˜. ngh˜ıa cu’a chu´ng. Die`ˆu na`y kha´c vo´.i CSDL mo`. la` vu`.a pha’ i xu.’ ly´ ngu˜. ngh˜ıa kinh dieˆ’n, vu`.a pha’ i xu.’ ly´ ngu˜. ngh˜ıa du.o.. c bieˆ’u die˜ˆn du .´o.i da.ng ca´c taˆ.p mo` . hay ha`m thuoˆ.c cu’a chu´ng. Theo ca´ch tieˆ´p caˆ.n cu’a DSGT, ngu˜ . ngh˜ıa ngoˆn ngu˜. co´ theˆ’ bieˆ’u thi. ba`˘ng moˆ.t laˆn caˆ.n ca´c khoa’ng du .o.. c xa´c di.nh bo .’ i doˆ. do t´ınh mo` . cu’a ca´c gia´ tri. ngoˆn ngu˜ . cu’a moˆ. t thuoˆ.c t´ınh vo´ .i vai tro` la` bieˆ´n ngoˆn ngu˜.. Vı´ du. , ngu˜ . ngh˜ıa cu’a gia´ tri. ngoˆn ngu˜. (GTNNg) raˆ´t lo´.n cu’a thuoˆ.c t´ınh “Soˆ´ ba`i treˆn ta.p ch´ı nu .´o.c ngoa`i” se˜ du.o.. c bieˆ’u thi. ba`˘ng nhu˜.ng khoa’ng laˆn caˆ.n cu’a gia´ tri. da. i dieˆ.n cu’a GTNNg raˆ´t lo´ .n thoˆng qua a´nh xa. di.nh lu.o.. ng cu’a DSGT cu’a thuoˆ. c t´ınh “Soˆ´ ba`i treˆn ta.p ch´ı nu .´o.c ngoa`i”. Theo ngh˜ıa do´, trong [3] da˜ su.’ du.ng thuaˆ. t ngu˜ . CSDL ngoˆn ngu˜. thay cho thuaˆ.t ngu˜ . CSDL mo`.. Ba`i ba´o na`y se˜ nghieˆn cu´.u ca´c PTDL mo`. trong CSDL ngoˆn ngu˜. treˆn ca’ hai kh´ıa ca.nh cu´ pha´p (syntax) va` ngu˜. ngh˜ıa (semantics). Ta se˜ thaˆ´y trong CSDL ngoˆn ngu˜. vu`.a toˆ`n ta. i ca´c PTDL mo.’ roˆ.ng kinh dieˆ’n, vu` .a toˆ`n ta. i nhu˜ .ng PTDL mo`., tu´.c la` khoˆng co´ su.. PTDL kinh dieˆ’n du.o.. c bieˆ’u thi. ba`˘ng ca´c PTDL mo` . na`y. Tieˆ´p theo, nhu˜.ng kha´i nieˆ.m co . ba’n ve`ˆ DSGT va` CSDL ngoˆn ngu˜. se˜ du.o.. c tr`ınh ba`y nga˘´n go.n trong Mu. c 2, da˘.c bieˆ.t kha´i nieˆ.m ve`ˆ doˆ. tu .o.ng tu.. giu˜ .a ca´c du˜. lieˆ.u cu’a thuoˆ.c t´ınh ngoˆn ngu˜. se˜ du.o.. c de`ˆ caˆ.p la. i. Trong Mu. c 3, kha´i nieˆ.m phu. thuoˆ. c ha`m tu .o.ng tu.. se˜ du .o.. c di.nh ngh˜ıa va` nghieˆn cu´.u. No´ se˜ la` moˆ. t su . . mo .’ roˆ.ng raˆ´t ga`ˆn gu˜i vo´ .i phu. thuoˆ.c ha`m kinh dieˆ’n va` do vaˆ.y chu´ng co´ theˆ’ du.o.. c nghieˆn cu´ .u trong moˆ´i lieˆn heˆ. cha˘.t che˜ vo´ .i nhau. Heˆ. tieˆn de`ˆ Armstrong va` t´ınh da`ˆy du’ cu’a no´ vaˆ˜n co`n du´ng doˆ´i vo´.i lo´.p phu. thuoˆ.c mo´ .i va` do do´ vai tro` kha´c bieˆ.t cu’a hai loa. i phu. thuoˆ.c du˜ . lieˆ.u na`y trong cu`ng moˆ. t CSDL ngoˆn ngu˜ . cu˜ng du.o.. c xem xe´t. Moˆ.t soˆ´ keˆ´t luaˆ.n va` ca´c vaˆ´n de`ˆ ngo’ du .o.. c tr`ınh ba`y trong pha`ˆn keˆ´t luaˆ.n, Mu. c 4. 2. NHU˜ . NG KHA´I NIEˆ.M CO . BA’N VE`ˆ DSGT VA` CSDL VO´ . I THOˆNG TIN NGOˆN NGU˜ . 2.1. Ve`ˆ da. i soˆ´ gia tu .’ (DSGT) Deˆ’ de˜ˆ theo do˜i phu.o.ng pha´p xu.’ ly´ ngu˜. ngh˜ıa ngoˆn ngu˜. theo ca´ch tieˆ´p caˆ.n DSGT, ta to´m ta˘´t la. i moˆ.t soˆ´ kha´i nieˆ.m ve`ˆ a´nh xa. di.nh lu .o.. ng va` ca´ch thu´ .c xa´c di.nh ca´c heˆ. laˆn caˆ.n ngu˜ . ngh˜ıa di.nh lu .o.. ng. Trong CSDL ngoˆn ngu˜ ., ca´c thuoˆ.c t´ınh ngoˆn ngu˜ ., ngoa`i ca´c gia´ tri. kinh dieˆ’n chu´ng co´ theˆ’ co´ ca´c ky´ hieˆ.u gia´ tri. ngoˆn ngu˜ .. Vı` vaˆ.y, moˆ˜i thuoˆ.c t´ınh ngoˆn ngu˜ . se˜ du.o.. c ga˘´n keˆ´t vo´.i moˆ. t DSGT. Cho moˆ.t DSGT tuyeˆ´n t´ınh da`ˆy du’ AX = (X,G,H,σ,Φ,6), trong do´ Dom(X ) = X la` mie`ˆn ca´c gia´ tri. ngoˆn ngu˜ . cu’a thuoˆ.c t´ınh ngoˆn ngu˜ . X du.o.. c sinh tu . . do tu` . taˆ.p ca´c pha`ˆn thu.’ sinh G = {1, c+,W , c−,0} ba`˘ng vieˆ.c ta´c doˆ.ng tu . . do ca´c phe´p toa´n moˆ.t ngoˆi (ca´c gia tu.’ ) trong taˆ.p H ; σ va` φ la` hai phe´p t´ınh vo´ .i ngu˜. ngh˜ıa la` caˆ.n treˆn du´ng va` caˆ.n du .´o.i du´ng cu’a taˆ.p H (x), tu´ .c la` σx = supremumH (x) and φx = infimumH(x), trong do´ H (x) la` taˆ.p ca´c pha`ˆn tu` . sinh ra tu`. x, co`n quan heˆ. 6 la` quan heˆ. sa˘´p thu´ . tu.. tuyeˆ´n t´ınh treˆn X ca’m sinh tu.’ ngu˜. ngh˜ıa cu’a ngoˆn ngu˜.. Vı´ du. , neˆ´u ta co´ thuoˆ.c t´ınh NumIP (Num- ber of International Papers) la` “Soˆ´ ba`i ba´o da˘ng treˆn ta.p ch´ı quoˆ´c teˆ´”, th`ı Dom(NumIP) = 166 NGUYE˜ˆN VA˘N LONG {large, small, verylarge,morelarge, possiblylarge, verysmall, possiblysmall, lesssmall, ...}, G = {1, large,W, small,0}, H = {very,more, possibly, little} va` 6 moˆ. t quan heˆ. thu´ . tu.. ca’m sinh tu`. ngu˜. ngh˜ıa cu’a ca´c tu`. trong Dom(NumIP), cha˘’ ng ha.n ta co´ verylarge > large,morelarge > large, possiblylarge < large, littlelarge < large, ... Du.. a treˆn caˆ´u tru´c cu’a DSGT, trong do´ quan heˆ. giu˜ .a ca´c pha`ˆn tu.’ la` quan heˆ. thu´ . tu.. ngu˜ . ngh˜ıa, moˆ h`ınh toa´n ho.c cu’a t´ınh mo` . va` doˆ. do t´ınh mo` . cu’a ca´c kha´i nieˆ.m mo` . da˜ du.o.. c di.nh ngh˜ıa trong [6, 7]. Gia’ su.’ ca´c gia tu.’ trong taˆ.p H =H − ∪H+, du.o.. c lieˆ. t keˆ nhu . sau: H+ = {h1, ..., hp} va` H − = {h−1, ..., h−q}, vo´.i h1 < ... < hp va` h−1 < ... < h−q , trong do´ p, q > 1. Cho fm : X → [0, 1] la` doˆ. do t´ınh mo` . cu’a DSGT AX , ta co´ meˆ.nh de`ˆ sau. Meˆ.nh de`ˆ 2.1. ([6, 7]) Doˆ. do t´ınh mo` . fm va` doˆ. do t´ınh mo` . cu’a gia tu.’ µ(h), ∀h ∈H, co´ ca´c t´ınh chaˆ´t sau: 1) fm(hx) = µ(h)fm(x), ∀x ∈X 2) fm(c−) + fm(c+) = 1 3) ∑ −q i p, i6=0 fm(hic) = fm(c), trong do´ c ∈ {c−, c+} 4) ∑ −q i p, i6=0 fm(hix) = fm(x), x ∈X 5) ∑ {µ(hi) : −q 6 i 6 −1} = α va`, ∑ {µ(hi) : 1 6 i 6 p} = β, trong do´ α + β > 0 va` α + β = 1. O .’ daˆy ma˘. c du` 3) la` tru .`o.ng ho..p rieˆng cu’a 4), nhu .ng vaˆ˜n du.o.. c vieˆ´t ra deˆ’ de˜ˆ h`ınh dung vieˆ.c h`ınh tha`nh ca´c khoa’ng t´ınh mo` . cu’a ca´c kha´i nieˆ.m mo` .. Khoa’ng mo`. cu’a kha´i nieˆ.m mo` .. Gia’ su.’ thuoˆ.c t´ınh (hay bieˆ´n ngoˆn ngu˜ .) X co´ mie`ˆn tham chieˆ´u thu.. c la` khoa’ng [a, b]. Deˆ’ chuaˆ’n ho´a, nho` . moˆ.t phe´p bieˆ´n doˆ’i tuyeˆ´n t´ınh, ta gia’ thieˆ´t mo. i mie`ˆn nhu . vaˆ.y de`ˆu la` khoa’ng [0, 1]. Vı` doˆ. do t´ınh mo` . fm la` moˆ.t a´nh xa. X → [0, 1], neˆn no´ go.. i y´ deˆ´n vieˆ.c bieˆ’u die˜ˆn ca´c gia´ tri. fm(x), x ∈ X , ba˘`ng ca´c khoa’ng con cu’a doa.n [0, 1] va` du.o.. c go. i la` khoa’ng mo` . cu’a kha´i nieˆ.m x. Nhu . vaˆ.y, ca´c khoa’ng mo` . la` moˆ. t bieˆ’u die˜ˆn di.nh lu.o.. ng ca´c kha´i nieˆ.m mo` . cu’a moˆ. t bieˆ´n ngoˆn ngu˜ .. Cho tru.´o.c fm, ca´c khoa’ng mo`. cu’a ca´c kha´i nieˆ.m mo` . trong X du.o.. c xaˆy du . . ng quy na.p theo doˆ. da`i cu’a x ∈X nhu . sau: - Khoa’ng mo`. cu’a hai kha´i nieˆ.m nguyeˆn thu’y c − va` c+: Ro˜ ra`ng la` tu`. t´ınh chaˆ´t 2) ta co´ theˆ’ xaˆy du.. ng hai khoa’ng mo` . =(c−) va` =(c+) cu’a hai kha´i nieˆ.m nguyeˆn thu’y c − va` c+, vo´.i |=(c−)| = fm(c−) va` |=(c+)| = fm(c+), trong do´ |=(x)| chı’ doˆ. da`i cu’a khoa’ng =(x), sao cho va` chu´ng ta.o tha`nh moˆ. t phaˆn hoa.ch cu’a [0, 1] va` =(c −), =(c+) doˆ`ng bieˆ´n vo´.i c−, c+, tu´.c la` c− 6 c+ ke´o theo =(c−) 6 =(c+), o.’ daˆy =(c−) 6 =(c+) du.o.. c hieˆ’u la` vo´ .i ∀x ∈ =(c−) va` ∀y ∈ =(c+), ta co´ x 6 y. - Khoa’ng mo`. cu’a x doˆ. da`i k > 1: Moˆ.t ca´ch quy na.p, ta gia’ su .’ ra`˘ng vo´.i ∀x ∈ Xk−1 = {x ∈ X : x co´ doˆ. da`i |x| = k−1}, ta da˜ xaˆy du . . ng du .o.. c khoa’ng mo` .=(x), vo´.i |((x)| = fm(x), sao cho {=(x) : x ∈ X k−1} doˆ`ng bieˆ´n vo´.i thu´. tu.. treˆn taˆ.p Xk−1 va` ta.o tha`nh moˆ. t phaˆn hoa.ch cu’a doa.n [0, 1]. Khi do´, treˆn moˆ˜i khoa’ng mo` . =(x) cu’a x ∈ Xk−1, do t´ınh chaˆ´t 4), ta co´ theˆ’ xaˆy du.. ng du .o.. c ho. ca´c khoa’ng {=(hix) : q 6 i 6 p, i 6= 0, |=(hix)| = fm(hix)} sao cho chu´ng la` moˆ.t phaˆn hoa.ch cu’a khoa’ng mo` . =(x) va` doˆ`ng bieˆ´n vo´.i thu´. tu.. ca´c pha`ˆn tu .’ {hix : q 6 i 6 p, i 6= 0}. Co´ theˆ’ thaˆ´y ho. {=(hix) : q 6 i 6 p, i 6= 0, |=(hix)| = fm(hix) va` x ∈ Xk−1} = {=(y) : PHU. THUOˆ. C DU˜ . LIEˆ. U TRONG CO . SO .’ DU˜ . LIEˆ. U QUAN HEˆ. 167 y ∈Xk va` |=(y)| = fm(y)} la` moˆ.t phaˆn hoa.ch cu’a [0, 1]. Ca´c khoa’ng na`y go. i la` ca´c khoa’ng mo`. mu´.c k. Nhu. vaˆ.y, co´ moˆ. t su . . lieˆn heˆ. cha˘.t che˜ giu˜ .a ngu˜. ngh˜ıa ngoˆn ngu˜. cu’a ca´c kha´i nieˆ.m mo` . va` ca´c khoa’ng mo`. trong doa.n [0, 1] nhu . sau: (i) Moˆ˜i pha`ˆn tu.’ x ∈ X de`ˆu du.o.. c ga˘´n vo´ .i moˆ. t khoa’ng mo`. =(x) co´ doˆ. da`i ch´ınh ba`˘ng doˆ. do t´ınh mo` . cu’a x; (ii) Neˆ´u x′ la` haˆ.u toˆ´ cu’a x, tu´ .c la` no´ la` xaˆu con beˆn tra´i cu`ng cu’a xaˆu x hay, no´i kha´c di, x′ sinh ra xaˆu x, th`ı =(x) ⊂ =(x′); (iii) Neˆ´u x va` x′ co´ cu`ng doˆ. da`i va` x 6 x ′ th`ı =(x) 6 =(x′). Daˆy la` nhu˜.ng t´ınh chaˆ´t raˆ´t quan tro.ng cu’a ca´c khoa’ng mo` . du.o.. c di.nh ngh˜ıa du . . a treˆn caˆ´u tru´c DSGT va` la` co. so.’ deˆ’ di.nh ngh˜ıa heˆ. laˆn caˆ.n ngu˜ . ngh˜ıa cu’a x da˜ du.o.. c di.nh ngh˜ıa trong [3] va` se˜ du.o.. c tr`ınh ba`y to´m ta˘´t du .´o.i daˆy. Di.nh ngh˜ıa 2.1. A´nh xa. f : X → [0, 1] du .o.. c go. i la` a´nh xa. di.nh lu .o.. ng cu’a DSGT AX neˆ´u no´ tho’a ma˜n ca´c die`ˆu kieˆ.n sau: Q1) f la` a´nh xa. do .n a´nh. Q2) f ba’o toa`n quan heˆ. thu´ . tu.. ngu˜ . ngh˜ıa treˆn X , ngh˜ıa la` x < y ⇒ f(x) < f(y), va` f(0) = 0, f(1) = 1. Q3) f lieˆn tu. c theo ngh˜ıa vo´ .i ∀x ∈X, f(φx) = inf f(H(x)) va` f(σx) = sup f(H (x)). Trong da. i soˆ´ gia tu .’ , moˆ˜i pha`ˆn tu.’ x ∈X de`ˆu mang daˆ´u aˆm hay du.o.ng, du.o.. c go. i la` PN-daˆ´u va` du.o.. c di.nh ngh˜ıa deˆ. quy nhu . sau. Di.nh ngh˜ıa 2.2. (Ha`m PN-daˆ´u Sgn) Sgn : X → {−1, 0, 1} la` ha`m daˆ´u du .o.. c xa´c di.nh nhu . sau, o.’ daˆy h, h′ ∈H, va` c ∈ {c−, c+} a) Sgn(c−) = −1, Sgn(c+) = +1. b) Sgn(h′hx) = 0, neˆ´u h′hx = hx, ngu.o.. c la. i ta co´: Sgn(h′hx) = −Sgn(hx), neˆ´u h′hx 6= hx va` h′ la` aˆm t´ınh doˆ´i vo´.i h (hoa˘. c c, neˆ´u h = I va` x = c), Sgn(h′hx) = +Sgn(hx), neˆ´u h′hx 6= hx va` h′ du.o.ng t´ınh doˆ´i vo´.i h (hoa˘. c c, neˆ´u h = I va` x = c). Y´ ngh˜ıa cu’a PN-daˆ´u theˆ’ hieˆ.n trong meˆ.nh de`ˆ du .´o.i daˆy. Meˆ.nh de`ˆ 2.2. Vo´ .i mo. i x ∈X, ∀h ∈ H, neˆ´u Sgn(hx) = +1 th`ı hx > x, neˆ´u Sgn(hx) = −1 th`ı hx < x va` neˆ´u Sgn(hx) = 0 th`ı hx = x. Vo´.i ca´c t´ınh chaˆ´t cu’a t´ınh mo`. va` ha`m PN-daˆ´u, a´nh xa. ngu˜ . ngh˜ıa di.nh lu .o.. ng cu’a DSGT du.o.. c di.nh ngh˜ıa nhu . sau. Di.nh ngh˜ıa 2.3. Gia’ su .’ AX = (X,G,H,σ,Φ,6) la` moˆ. t DSGT da`ˆy du’ , tuyeˆ´n t´ınh va` tu . . do, fm(x) va` µ(h) tu.o.ng u´.ng la` ca´c doˆ. do t´ınh mo` . cu’a ngoˆn ngu˜. va` cu’a gia tu.’ h tho’a ma˜n ca´c t´ınh chaˆ´t trong Meˆ.nh de`ˆ 2.1. Khi do´, ta no´i ν la` a´nh xa. ca’m sinh bo .’ i doˆ. do t´ınh mo` . fm cu’a ngoˆn ngu˜. neˆ´u no´ du.o.. c xa´c di.nh nhu . sau: 1) ν(W ) = κ = fm(c−), ν(c−) = κ− αfm(c−) = βfm(c−), ν(c+) = κ+ αfm(c+). 2) ν(hjx) = ν(x) + Sgn(hjx){ j∑ i=Sgn(j) µ(hi)fm(x)− ω(hjx)µ(hj)fm(x)} trong do´, ω(hjx) = 1 2 [1+Sgn(hjx)Sgn(hphjx)(β−α)] ∈ {α, β}, vo´ .i mo. i j,−q 6 j 6 p va` j 6= 0. 3) ν(φc−) = 0, ν(σ(c−) = κ = ν(φc+), ν(σc+) = 1, va` vo´.i mo. i j,−q 6 j 6 p va` j 6= 0, chu´ng ta co´: 168 NGUYE˜ˆN VA˘N LONG ν(φhjx) = ν(x) + Sgn(hjx){ j−1∑ i=Sign(j) µ(hi)fm(x)} va` ν(σhjx) = ν(x) + Sgn(hjx){ j∑ i=Sign(j) µ(hi)fm(x)}. Thu´.c chaˆ´t cu’a a´nh xa. ν la`, vo´ .i mo. i x = hju, ν(x) ch´ınh la` dieˆ’m chia trong khoa’ng mo` . =(x) theo ty’ leˆ. α : β neˆ´u Sgn(hphju) = ... c ha`m. Nhu .ng vieˆ.c cho phe´p thuoˆ.c t´ınh na`y nhaˆ.n gia´ tri. thu . . c co´ u.u dieˆ’m la` ta co´ theˆ’ thay doˆ’i ca´ch phaˆn hoa.ch ca´c khoa’ng dieˆ’m da´nh gia´, ngh˜ıa la` cho phe´p ngu˜. ngh˜ıa cu’a ca´c gia´ tri. ngoˆn ngu˜ . khoˆng tie`ˆn di.nh. Nhu. vaˆ.y, phu. thuoˆ.c tu .o.ng tu.. , beˆn ca.nh ngu˜ . ngh˜ıa mo`. vaˆ˜n de`ˆ caˆ.p, no´ co`n co´ y´ ngh˜ıa thu . . c tie˜ˆn quan tro.ng. Go.i Fκ la` ho. taˆ´t ca’ ca´c phu. thuoˆ. c ha`m mu´ .c κ treˆn lu.o.. c doˆ` CSDL DB. Ta ky´ hieˆ.u F ∗ κ la` taˆ.p taˆ´t ca’ ca´c phu. thuoˆ.c tu .o.ng tu.. f mu´ .c κ ma` la` heˆ. qua’ ngu˜ . ngh˜ıa cu’a Fκ, tu´.c la`, vo´.i mo. i quan heˆ. r treˆn U , neˆ´u r tho’a ca´c thu. thuoˆ.c du˜ . lieˆ.u trong Fκ th`ı r cu˜ng tho’a f . Ta co´ theˆ’ de˜ˆ da`ng kieˆ’m chu´.ng ho. ca´c phu. thuoˆ.c tu .o.ng tu.. F ∗ κ co´ ca´c t´ınh chaˆ´t sau. Di.nh ly´ 3.1. Trong CSDL ngoˆn ngu˜ . vo´.i taˆ. p vu˜ tru. ca´c thuoˆ. c t´ınh U, ho. F ∗ κ tho’a ma˜n ca´c t´ınh chaˆ´t sau: (i) Pha’n xa. : Xκ → X ∈ F ∗ κ. (ii) Gia ta˘ng: Xκ → Y ∈ F ∗ κ ⇒ XZκ → Y Z ∈ F ∗ κ. (iii) Ba˘´c ca`ˆu: Xκ → Y, Yκ → Z ∈ F ∗κ ⇒ Xκ → Z ∈ F ∗ κ. Cho taˆ.p Fκ va` ky´ hieˆ.u F + κ la` taˆ.p nho’ nhaˆ´t chu´ .a Fκ va` do´ng doˆ´i vo´.i ca´c t´ınh chaˆ´t, du.o.. c go. i la` ca´c tieˆn de`ˆ neˆu trong Di.nh ly´ 3.1. Khi do´, Di.nh ly´ 3.1 ba’o da’m ra`˘ng neˆ´u quan heˆ. r tho’a Fκ th`ı no´ cu˜ng tho’a F+κ , hay F + κ ⊆ F ∗ κ. Di.nh ly´ 3.2. Heˆ. tieˆn de`ˆ (i)− (iii) trong Di.nh ly´ 3.1 la` da`ˆy du’, ngh˜ıa la` F + κ = F ∗ κ hay ta no´i heˆ. tieˆn de`ˆ (i) - (iii) la` du’ deˆ’ sinh ra toa`n boˆ. taˆ. p F ∗ κ. Chu´.ng minh. Ta de˜ˆ da`ng thaˆ´y ra`˘ng trong moˆ. t quan heˆ. 2-boˆ. r vo´ .i ca´c boˆ. t va` s chı’ chu´ .a ca´c gia´ tri. lo´ .n nhaˆ´t va` nho’ nhaˆ´t trong mie`ˆn gia´ tri. thuoˆ.c t´ınh, die`ˆu kieˆ.n t[X ] =κ s[X ] la` tu .o.ng du.o.ng vo´.i die`ˆu kieˆ.n t[X ] = s[X ], v`ı khi do´ ca´c khoa’ng phaˆn hoa.ch (do no´ chu´ .a ı´t nhaˆ´t hai lo´.p tu.o.ng du.o.ng) cu’a ca´c thuoˆ. c t´ınh ngoˆn ngu˜ . chı’ chu´.a moˆ. t trong hai gia´ tri. na`y. Do do´, neˆ´u quan heˆ. 2-boˆ. r nhu . vaˆ.y tho’a moˆ.t phu. thuoˆ.c tu .o.ng tu.. na`o do´ (mu´ .c κ), th`ı no´ cu˜ng tho’a phu. thuoˆ.c do´ khi du .o.. c xem nhu . la` moˆ. t phu. thuoˆ.c ha`m. Vı` vaˆ.y, cu˜ng nhu . doˆ´i vo´.i ho. phu. thuoˆ.c ha`m kinh dieˆ’n, neˆ´u f = Xκ→ X 6∈ F+κ th`ı toˆ`n ta. i moˆ.t quan heˆ. 2-boˆ. r sao cho r tho’a Fκ nhu.ng khoˆng tho’a phu. thuoˆ.c tu .o.ng tu.. f. Ngh˜ıa la`, heˆ. tieˆn de`ˆ trong Di.nh ly´ 3.1 la` da`ˆy du’ . Nhu. vaˆ.y, ta thaˆ´y o .’ mu´.c ky´ pha´p, phu. thuoˆ.c tu .o.ng tu.. tru`ng vo´ .i phu. thuoˆ.c ha`m kinh dieˆ’n nhu.ng ngu˜. ngh˜ıa kha´c nhau, da˘.c bieˆ.t moˆ.t quan heˆ. r co´ theˆ’ tho’a moˆ. t quan heˆ. ha`m tu .o.ng tu.. f nhu.ng no´ khoˆng nhaˆ´t thieˆ´t tho’a f vo´.i tu. ca´ch la` moˆ.t phu. thuoˆ.c ha`m kinh dieˆ’n. Vı` vaˆ.y, trong moˆ.t CSDL ngoˆn ngu˜ . co´ theˆ’ toˆ`n ta. i hai loa. i ra`ng buoˆ.c du˜ . lieˆ.u: (i) Phu. thuoˆ. c ha`m kinh dieˆ’n, no´ co´ gia´ tri. cho thieˆ´t keˆ´ CSDL theo ca´c da.ng chuaˆ’n. (ii) Phu. thuoˆ.c ha`m tu .o.ng tu.. nhu.ng quan heˆ. r khoˆng nhaˆ´t thieˆ´t tho’a no´ nhu . la` moˆ.t phu. thuoˆ.c ha`m. Tuy nhieˆn, no´ vaˆ˜n la` moˆ. t ra`ng buoˆ.c yeˆ´u doˆ´i vo´ .i CSDL nhu. ta thaˆ´y trong Vı´ du. 3.1. Do do´, moˆ. t CSDL ngoˆn ngu˜ . co´ theˆ’ bieˆ’u thi. ba`˘ng moˆ. t boˆ. sau DB = {U ;J−, Fκ}, trong do´ J− la` taˆ.p phu. thuoˆ.c ha`m, co`n Fκ la` taˆ.p phu. thuoˆ.c tu .o.ng tu.. va` J− ∩Fκ = ∅. PHU. THUOˆ. C DU˜ . LIEˆ. U TRONG CO . SO .’ DU˜ . LIEˆ. U QUAN HEˆ. 175 Nhu. thu.`o.ng leˆ., Y phu. thuoˆ.c ha`m va`o X se˜ du .o.. c ky´ hieˆ.u ba`˘ng X → Y va` lu .u y´ ra`˘ng doˆ´i vo´.i phu. thuoˆ.c ha`m nhu . vaˆ.y X hay Y vaˆ˜n chu´ .a ca´c thuoˆ.c t´ınh ngoˆn ngu˜ ., tuy nhieˆn no´ xem ca´c gia´ tri. ngoˆn ngu˜ . nhu. la` ca´c ky´ hieˆ.u (mu´ .c cu´ pha´p). Phu. thuoˆ.c ha`m la` moˆ. t ra`ng buoˆ.c cu’a co . so.’ du˜. lieˆ.u o .’ mu´.c cu´ pha´p, tu´.c la` mu´.c ky´ hieˆ.u, phu. c vu. cho vieˆ.c thao ta´c du˜ . lieˆ.u o .’ mu´.c ky´ hieˆ.u. Vı´ du. , neˆ´u f = X → A vo´ .i A la` thuoˆ.c t´ınh ngoˆn ngu˜. LU´ . A TUOˆ’I, th`ı gia´ tri. “tre’” xuaˆ´t hieˆ.n trong coˆ.t thuoˆ.c t´ınh A cu˜ng bi. ra`ng buoˆ.c bo.’ i phu. thuoˆ.c ha`m f , trong khi co´ theˆ’ co´ phu. thuoˆ.c tu .o.ng tu.. Yκ→ A. Phu. thuoˆ.c tu .o.ng tu.. trong Fκ cu˜ng la` moˆ.t ra`ng buoˆ.c CSDL nhu .ng khoˆng cha˘.t v`ı no´ cho phe´p quan heˆ. giu˜ .a ca´c gia´ tri. thuoˆ. c t´ınh khoˆng nhaˆ´t thieˆ´t tuaˆn theo phu. thuoˆ.c ha`m. No´ xa´c di.nh moˆ´i quan heˆ. giu˜ .a ca´c gia´ tri. cu’a moˆ.t thuoˆ.c t´ınh trong moˆ. t phaˆn hoa.ch doˆ. tu .o.ng tu.. mu´ .c k na`o do´. Do hai loa. i phu. thuoˆ.c ha`m na`y co´ quan heˆ. ga`ˆn gu˜i vo´ .i nhau, ca’ o.’ mu´.c h`ınh thu´.c ho´a, neˆn chu´ng co´ theˆ’ sinh theˆm ca´c phu. thuoˆ.c ha`m mo´ .i khoˆng na`˘m trong J−+ ∪F+κ . Go.i J−DB la` taˆ.p ca´c phu. thuoˆ.c ha`m du .o.. c sinh ngu˜ . ngh˜ıa tu`. J− va` Fκ theo ngh˜ıa J−DB la` taˆ.p nho’ nhaˆ´t sao cho no´ chu´ .a mo. i phu. thuoˆ.c X → Y tho’a trong mo.i quan heˆ. r treˆn U ma` no´ bi. ra`ng buoˆ.c bo .’ i ca´c phu. thuoˆ.c du˜ . lieˆ.u trong J− ∪Fκ. Tu .o.ng tu.. nhu . vaˆ.y, ta di.nh ngh˜ıa taˆ.p FDB la` taˆ.p taˆ´t ca’ ca´c phu. thuoˆ.c tu .o.ng tu.. du .o.. c sinh ngu˜ . ngh˜ıa tu`. hai taˆ.p J− va` Fκ. Trong ca´ch tieˆ´p caˆ.n da. i soˆ´, ta co´ theˆ’ thieˆ´t laˆ. p moˆ´i lieˆn heˆ. kha´ chı’nh giu˜ .a hai loa. i phu. thuoˆ.c du˜ . lieˆ.u na`y, cu. theˆ’ no´ du .o.. c pha´t bieˆ’u trong meˆ.nh de`ˆ sau. Di.nh ly´ 3.3. Trong CSDL ngoˆn ngu˜ . DB = {U ;J−,Fκ} ta co´: (i) X → Y ∈ J−DB va` Yκ→ Z ∈ FDB ⇒ Xκ→ Z ∈ FDB, neˆ´u X khoˆng chu´.a thuoˆ. c t´ınh ngoˆn ngu˜.. (ii) Xκ→ Y ∈ FDB ⇒ X → Y ∈ J−DB, neˆ´u Y khoˆng chu´.a thuoˆ. c t´ınh ngoˆn ngu˜ .. (iii) Xκ→ Y ∈ FDB va` Y → Z ∈ J−DB ⇒ X → Z ∈ J−DB, neˆ´u Y khoˆng chu´.a thuoˆ. c t´ınh ngoˆn ngu˜.. (iv) Xκ→ Y ∈ FDB va` Z →W ∈ J−DB ⇒ XZκ→ YW ∈ FDB, neˆ´u Z khoˆng chu´.a thuoˆ. c t´ınh ngoˆn ngu˜.. Chu´.ng minh. Vieˆ.c chu´ .ng minh di.nh ly´ khoˆng kho´, nhu .ng ca`ˆn die˜ˆn da. t cu. theˆ’ deˆ’ phaˆn bieˆ.t vai tro` cu’a hai loa. i phu. thuoˆ.c ha`m da˜ de`ˆ caˆ.p. Trong ca´c laˆ.p luaˆ.n du .´o.i daˆy, ta gia’ thieˆ´t quan heˆ. r tho’a ca´c phu. thuoˆ.c du˜ . lieˆ.u trong J− va` Fκ, t va` s la` hai boˆ. trong r. Deˆ’ chu´.ng minh (i), ta gia’ su.’ t[X ] =κ s[X ]. Vı` X khoˆng chu´ .a thuoˆ.c t´ınh ngoˆn ngu˜ . neˆn ta suy ra t[X ] = s[X ]. Do do´, t[Y ] = s[Y ] o.’ mu´.c ky´ hieˆ.u va` vieˆ.c na`y ke´o theo t[Y ] =κ s[Y ]. Tu` . do´ ta co´ t[Z] =κ s[Z], ngh˜ıa la` Xκ→ Z tho’a trong r (hay Xκ→ Z ∈ FDB). Kha˘’ ng di.nh (ii) ru´t ra tu` . su.. kieˆ.n la` t[X ] = s[X ] ke´o theo t[X ] =κ s[X ], va` do do´ t[Y ] =κ s[Y ]. Vı` Y chı’ chu´ .a ca´c thuoˆ.c t´ınh kinh dieˆ’n neˆn bieˆ’u thu´ .c cuoˆ´i cu`ng co´ ngh˜ıa t[Y ] = s[Y ], tu´.c la` X → Y tho’a trong r. Deˆ’ chu´.ng minh (iii), gia’ su.’ t[X ] =κ s[X ], khi do´ ta co´ t[Y ] =κ s[Y ]. Tu .o.ng tu.. nhu . treˆn, v`ı Y khoˆng chu´.a thuoˆ.c t´ınh ngoˆn ngu˜ ., neˆn ta suy ra t[Y ] = s[Y ] va` do do´, theo gia’ thieˆ´t Y → Z ∈ J−, ta thu du.o.. c t[Z] = s[Z] o .’ mu´.c ky´ hieˆ.u. Vaˆ.y, X → Z tho’a trong r. Baˆy gio`. ta chu´.ng minh (iv). Theo t´ınh chaˆ´t (i), ta co´ Zκ→ W du´ng trong quan heˆ. dang xe´t r. Vı`, theo Di.nh ly´ 3.1, ca´c phu. thuoˆ. c ha`m tu .o.ng tu.. trong quan heˆ. r do´ng doˆ´i vo´ .i ca´c tieˆn de`ˆ (i) - (iii), neˆn theo Tieˆn de`ˆ (ii) va` tu`. gia’ thieˆ´t cu’a (iv) ta co´ XZκ→ Y Z va` Y Zκ→ Y Z. Vaˆ.y, theo tieˆn de`ˆ ba˘´c ca`ˆu (iii) ta thu du .o.. c bieˆ’u thu´ .c ca`ˆn chu´.ng minh. 176 NGUYE˜ˆN VA˘N LONG Lu.u y´: Ma˘.c du` kha´i nieˆ.m phu. thuoˆ.c ha`m tu .o.ng tu.. la` su . . mo .’ roˆ.ng kha´ tru . . c tieˆ´p tu` . kha´i nieˆ.m phu. thuoˆ.c ha`m (khi ma` taˆ´t ca’ ca´c thuoˆ. c t´ınh de`ˆu la` kinh dieˆ’n), nhu .ng trong CSDL ngoˆn ngu˜. (va` ca’ trong CSDL mo`.), chu´ng ta ca`ˆn pha’ i phaˆn bieˆ.t ro˜ ra`ng hai lo´ .p phu. thuoˆ.c du˜ . lieˆ.u na`y v`ı vai tro` cu’a chu´ng raˆ´t kha´c nhau. Vı` vaˆ.y, ca´c gia’ thieˆ´t chu´ .a cu.m tu` . “khoˆng chu´.a thuoˆ.c t´ınh ngoˆn ngu˜.” trong Di.nh ly´ 3.3 la` thieˆ´t yeˆ´u. 4. KEˆ´T LUAˆ. N Cho deˆ´n nay vieˆ.c nghieˆn cu´ .u CSDL vo´.i thoˆng tin mo`., khoˆng cha˘´c cha˘´n chu’ yeˆ´u du.. a treˆn ca´ch tieˆ´p caˆ.n cu’a ly´ thuyeˆ´t taˆ.p mo` . va` ly´ thuyeˆ´t kha’ na˘ng. DSGT cho ta moˆ. t ca´ch tieˆ´p caˆ.n mo´.i deˆ´n vieˆ.c bieˆ’u die˜ˆn ngu˜ . ngh˜ıa cu’a ca´c kha´i nieˆ.m mo` ., no´ gia’ i quyeˆ´t ca´c moˆ´i quan heˆ. ngu˜ . ngh˜ıa va` nhu. vaˆ.y no´ chu´ .a du.. ng ca´c thoˆng tin ngu˜ . ngh˜ıa o.’ mu´.c toˆ’ng theˆ’, mu´.c heˆ. thoˆ´ng ho .n. Vı` vaˆ.y, ma˘. c du` ca´c khoa’ng mo` . bieˆ’u thi. laˆn caˆ.n ve`ˆ doˆ. tu .o.ng tu.. co´ ve’ gioˆ´ng nhu . ca´ch tieˆ´p caˆ.n du . . a treˆn gia´ tri. khoa’ng, nhu .ng ca´c laˆn caˆ.n trong ca´ch tieˆ´p caˆ.n DSGT khoˆng du .o.. c phe´p tu`y tieˆ.n ma` chu´ng pha’ i du .o.. c xa´c di.nh du . . a treˆn ca´c tham soˆ´ doˆ. do t´ınh mo .’ cu’a ngoˆn ngu˜.. Nho`. ca´c khoa’ng laˆn caˆ.n nhu . vaˆ.y va` nho` . a´nh xa. di.nh lu .o.. ng vo´ .i tham soˆ´ la` doˆ. do t´ınh mo` . cu’a ngoˆn ngu˜., ca´c gia´ tri. ngoˆn ngu˜ . co´ gia´ tri. thu . . c trong mie`ˆn tham chieˆ´u la`m da.i dieˆ.n cu`ng vo´.i heˆ. laˆn caˆ.n ngu˜ . ngh˜ıa da˜ cho phe´p ta chuyeˆ’n ca´c thao ta´c du˜. lieˆ.u trong CSDL ngoˆn ngu˜ . ve`ˆ ca´c thao ta´c du˜. lieˆ.u kinh dieˆ’n la`m cho vieˆ.c toˆ’ chu´ .c thao ta´c tro.’ neˆn do.n gia’n va` ga`ˆn gu˜i ho.n so vo´.i ca´c ca´ch tieˆ´p caˆ.n kha´c. Vo´.i u.u dieˆ’m nhu. vaˆ.y, vieˆ.c nghieˆn cu´ .u phu. thuoˆ. c ha`m mo` . trong CSDL ngoˆn ngu˜., du.o.. c go. i la` phu. thuoˆ.c ha`m tu .o.ng tu.. , trong ngu˜ . ca’nh ca´c phu. thuoˆ.c kinh dieˆ’n da˜ gia’ i quyeˆ´t. Hieˆ.n nay, vaˆ´n de`ˆ na`y vaˆ˜n co`n mo´.i me’ va` chu.a du.o.. c la`m ro˜. Do do´, trong ba`i ba´o na`y, ta´c gia’ da˜ la`m ro˜ ho.n moˆ´i quan heˆ. giu˜ .a phu. thuoˆ.c du˜ . lieˆ.u kinh dieˆ’n va` phu. thuoˆ.c mo` ., va` theo do´, moˆ. t soˆ´ vaˆ´n de`ˆ na’y sinh vaˆ˜n co`n deˆ’ ngo’ : • Trong pha.m vi nghieˆn cu´ .u cu’a ba`i ba´o na`y, gia’ thieˆ´t ra`˘ng hai taˆ.p J− va` Fκ la` ro` .i nhau va` co´ vai tro` hoa`n toa`n kha´c nhau, trong do´ moˆ. t phu. thuoˆ.c trong Fκ (chu´ . khoˆng pha’ i trong FDB) khoˆng pha’ i la` phu. thuoˆ.c ha`m. Ve`ˆ tru . . c quan ta mong muoˆ´n J− + la` taˆ.p taˆ´t ca’ ca´c ra`ng buoˆ.c phu. thuoˆ. c ha`m cu’a CSDL DB, va` nhu . vaˆ.y vaˆ´n de`ˆ da˘.t ra la` lieˆ.u J− + = J−DB? • Taˆ.p FDB thu . . c su . . lo´ .n ho.n taˆ.p F + κ va` neˆ´u caˆu tra’ lo` .i cho caˆu ho’ i treˆn la` khoˆng du´ng th`ı vaˆ´n de`ˆ t`ım moˆ.t heˆ. tieˆn de`ˆ da`ˆy du’ cho hai taˆ.p FDB va` J−DB vaˆ˜n co`n la` deˆ’ mo .’ . TA`I LIEˆ. U THAM KHA ’O [1] T.K. Bhattacharjee and A.K. Mazumdar, Axiomatisation of fuzzy multivalued depen- dencies in fuzzy relational data model, Fuzzy Sets and Systems 96 (1998) 343–352. [2] D.A. Chiang, L.R. Chow, and N.C. Hsien, Fuzzy information in extended fuzzy relational databases, Fuzzy Sets and Systems 92 (1997) 1–20. [3] N.C. Ho, A model of relational databases with linguistic data of hedge algebras - based semantics, Hoˆ. i tha’o quoˆ´c gia la`ˆn thu´ . ba ve`ˆ “Nghieˆn cu´.u pha´t trieˆ’n va` u´.ng du. ng CNTT va` Truye`ˆn thoˆng” ICT.rda’2006, 20-21/05/2006. PHU. THUOˆ. C DU˜ . LIEˆ. U TRONG CO . SO .’ DU˜ . LIEˆ. U QUAN HEˆ. 177 [4] N.C. Ho, Fuzziness in structure of linguistic truth values: a foundation for development of fuzzy reasoning, Proc. of Int. Symp. on Multiple-Valued Logic, Boston University, Boston, Massachusetts, IEEE Computer Society Press, May 26-28, 1987 (325–335). [5] N.C. Ho, Quantifying hedge algebras and interpolation methods in approximate reason- ing, Proc. of the 5th Inter. Conf. on Fuzzy Information Processing, Beijing, March 1-4, 2003 (105–112). [6] N.C. Ho, N.V. Long, Complete and linear hedge algebras, fuzziness measure of vague concepts and linguistic hedges and application, (Best paper Award of the Conference), AIP Conf. Proceed. on Computing Anticipatory Systems, CASYS’05, Liege, Belgium, 8-13 August 2005 (ed. Daniel M. Dubois, 331-339). [7] N.C. Ho, N.V. Long, Fuzziness measure on complete hedge algebras and quantitative semantics of terms in linear hedge algebras, Fuzzy Sets and Systems 158 (2007) 452–471. [8] N.C. Ho, L.H. Chau, Quantitative semantics in hedge algebras and interpolation meth- ods, Proc. of ICT, Hanoi (2003). [9] N.C. Ho, H.V. Nam, Ordered structure-based semantics of linguistic terms of linguistic variables and approximate reasoning, AIP Conf. Proceed. on Computing Anticipatory Systems, CASYS’99, 3th Inter. Conf., 1999 (98–116). [10] N.C. Ho, H.V. Nam, A theory of refinement structure of hedge algebras and its appli- cation to linguistic-valued fuzzy logic. In D. Niwinski & M. Zawadowski (Eds), Logic, Algebra and Computer ScienceVol. 46 (1999) (Banach Center Publications, Polish Sci- entific Publishers - PSP). [11] N.C. Ho, H.V. Nam, Towards an algebraic foundation for a zadeh fuzzy logic, Fuzzy Set and System 129 (2002) 229–254. [12] N.C. Ho, H.V. Nam, T.D. Khang, and L.H. Chau, Hedge Algebras, Linguistic- valued Logic and their Application to Fuzzy Reasoning, Inter. J. of Uncertainty, Fuzziness and Knowledge-Based System 7 (1999) 347–361. [13] N.C. Ho and W. Wechler, Hedge algebras: An algebraic approach to structures of sets of linguistic domains of linguistic truth variable, Fuzzy Sets and Systems 35 (1990) 281–293. [14] N.C. Ho and W. Wechler, Extended hedge algebras and their application to fuzzy logic, Fuzzy Sets and Systems 52 (1992) 259–281. [15] N.C. Ho, Quantifying hedge algebras and interpolation methods in approximate reason- ing, Proc. of the 5th Inter. Conf. on Fuzzy Information Processing, Beijing, March 1-4, 2003 (105–112). [16] N.C. Ho, L.H. Chau, T.D. Khang, and H.V. Nam, Hedge algebras, linguistic- valued logic and their application to fuzzy reasoning, International Journal of Uncertainty, Fuzzi- ness and Knowledge-Based System 7 (1999) 347–361. [17] S. Jyothi, M. Syam Babu, Multidependencies in fuzzy relational databases and lossless join decomposition, Fuzzy Sets and Systems 88 (1997) 315–332. [18] L. Di Lascio, A. Gisolfi, and V. Loia, A new model for linguistic modifiers, International Journal of Approximate Reasoning 15 (1996) 25–47. 178 NGUYE˜ˆN VA˘N LONG [19] L. Di Lascio and A. Gisolfi, Averaging linguistic truth values in fuzzy approximate rea- soning, International Journal of Intelligent Systems 13 (1998) 301–318. [20] Weip Yi Liu, A relational data model with fuzzy inheritance dependencies, Fuzzy Sets ans Systems 89 (1997) 205–213. [21] M. Umano and O. Freedom, A fuzzy database system, Fuzzy Information and Decision Processes, North-Holland, Armsterdam, 1982 (339–347). Nhaˆ. n ba`i nga`y 08 - 5 - 2007 Nhaˆ. n la. i sau su .’ a nga`y 19 - 7 -2007
File đính kèm:
- phu_thuoc_du_lieu_trong_co_so_du_lieu_quan_he_voi_thong_tin.pdf