Bài giảng Tin học đại cương - Bài 11: Hàm - Đỗ Bá Lâm

Nội dung

11.1. Khái niệm hàm

11.1.1. Khái niệm chương trình con

11.1.2. Phân loại chương trình con

11.2. Khai báo và sử dụng hàm

11.3. Phạm vi của biến

pdf 23 trang phuongnguyen 12500
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Tin học đại cương - Bài 11: Hàm - Đỗ Bá Lâm", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Bài giảng Tin học đại cương - Bài 11: Hàm - Đỗ Bá Lâm

Bài giảng Tin học đại cương - Bài 11: Hàm - Đỗ Bá Lâm
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG
Đỗ Bá Lâm
lamdb@soict.hut.edu.vn
TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG
Bài 11. Hàm
Nội dung
11.1. Khái niệm hàm
11.2. Khai báo và sử dụng hàm
11.3. Phạm vi của biến
2
Nội dung
11.1. Khái niệm hàm
11.1.1. Khái niệm chương trình con
11.1.2. Phân loại chương trình con
11.2. Khai báo và sử dụng hàm
11.3. Phạm vi của biến
3
11.1.1. Khái niệm chương trình con
• Khái niệm 
– Là một chương trình nằm trong một chương 
trình lớn hơn nhằm thực hiện một nhiệm vụ 
cụ thể
• Vai trò
– Chia nhỏ chương trình ra thành từng phần để 
quản lý => Phương pháp lập trình có cấu trúc
– Có thể sử dụng lại nhiều lần: printf, scanf
– Chương trình dễ dàng đọc và bảo trì hơn
4
• Phân loại
• Hàm: trả về giá trị trong khi thủ tục thì không
• Trong C: 
– Chỉ cho phép khai báo chương trình con là hàm.
– Sử dụng kiểu “void” với ý nghĩa “không là kiểu dữ liệu 
nào cả” để chuyển thủ tục về dạng hàm
Thủ tục
(procedure)
Chương trình con
Hàm
(function)
11.1.2. Phân loại chương trình con
5
• Phân loại hàm
Hàm tự viết
(Người dùng định nghĩa)
HÀM
Hàm chuẩn
(Có trong thư viện)
11.1.2. Phân loại chương trình con
6
11.2. Khai báo và sử dụng hàm
11.2.1. Khai báo hàm
11.2.2. Sử dụng hàm
7
11.2.1. Khai báo hàm
• Ví dụ:
– Chương trình in ra bình phương của các số 
tự nhiên từ 1 đến 10
– Gồm 2 hàm: 
• Hàm binhphuong(int x): trả về bình phương 
của x
• Hàm main(): với mỗi số nguyên từ 1 đến 
10, gọi hàm binhphuong với một giá trị đầu 
vào và hiển thị kết quả.
8
#include
#include
int binhphuong(int x){
int y;
y = x * x;
return y;
}
main(){
int i;
for (i=0; i<= 10; i++)
printf(“%d ”, binhphuong(i));
getch(); 
}
Khai báo hàm
Gọi hàm
11.2.1. Khai báo hàm
9
• Dòng đầu hàm 
– Là thông tin trao đổi giữa các hàm. Phân biệt 
giữa các hàm với nhau.
– Kiểu giá trị trả về: kiểu dữ liệu bất kì, không 
được là kiểu dữ liệu mảng.
– Tên hàm: là tên hợp lệ, trong C tên hàm là 
duy nhất
[] tên_hàm ([danh_sách_tham_số])
{
[]
[]
}
11.2.1. Khai báo hàm
10
– Tham số
• Cho biết những tham số giả định cung cấp hoạt 
động cho hàm => các tham số hình thức
• Tham số cung cấp dữ liệu cho hàm lúc hoạt động: 
tham số thực
– Ví dụ: int max(int a, int b, int c)
• Thân hàm
– return 
• Gọi hàm thông qua tên hàm và các tham số thực 
cung cấp cho hàm.
• Sau khi thực hiện xong, trở về điểm mà hàm được 
gọi thông qua câu lệnh return hoặc kết thúc hàm.
• Cú pháp chung: return biểu_thức;
11.2.1. Khai báo hàm
11
11.2.1. Khai báo hàm
#include
#include
int binhphuong(int x);
main(){
int i;
for (i=0; i<= 10; i++)
printf(“%d ”, 
binhphuong(i));
getch(); 
}
int binhphuong(int x){
int y; y = x * x; return y;
}
Nguyên mẫu hàm
(function prototype)
Định nghĩa hàm
• Ý nghĩa của nguyên mẫu hàm
– Cho phép định nghĩa sau khi sử dụng. Nhưng 
phải khai báo trước
– Cho phép đưa ra lời gọi đến một hàm mà 
không cần biết định nghĩa
• Ví dụ: khi gọi printf, scanf chúng ta chỉ cần quan 
tâm các tham số truyền cho hàm
• Tệp stdio.h chứa nguyên mẫu hàm của printf và 
scanf
11.2.1. Khai báo hàm
• Các hàm thư viện
• Ngôn ngữ C cung cấp một số hàm thư 
viện như: xử lý vào ra, hàm toán học, hàm 
xử lý xâu
• Để sử dụng các hàm này chúng ta chỉ 
cần khai báo nguyên mẫu của chúng 
trước khi sử dụng. 
– Khai báo thông qua chỉ thị 
#include
– tệp_tiêu_đề (.h) đã chứa các nguyên mẫu 
hàm
11.2.1. Khai báo hàm
11.2.2. Sử dụng hàm
• Cú pháp:
tên_hàm (danh_sách_tham_số);
• Ví dụ: binhphuong(0), binhphuong(1)
• Lưu ý:
– Nếu hàm nhận nhiều tham số thì các tham số ngăn 
cách nhau bởi dấu phẩy
– Luôn luôn cần cặp dấu ngoặc đơn sau tên hàm
– Các tham số của hàm sẽ nhận các giá trị từ tham số 
truyền vào
– Thực hiện lần lượt các lệnh cho đến khi gặp lệnh 
return/kết thúc chương trình
15
11.3. Phạm vi của biến
• 11.3.1. Phạm vi của biến
• 11.3.2. Phân loại biến
• 11.3.3. Câu lệnh static và register
16
• Phạm vi: khối lệnh, chương 
trình con, chương trình 
chính
• Biến khai báo trong phạm vi 
nào thì sử dụng trong phạm 
vi đó
• Trong cùng một phạm vi các 
biến có tên khác nhau.
• Tình huống
– Trong hai phạm vi khác 
nhau có hai biến cùng tên. 
Trong đó một phạm vi này 
nằm trong phạm vi kia?
#include
#include
int i;
int binhphuong(int x){
int y;
y = x * x;
return y;
}
main(){
int y;
for (i=0; i<= 10; i++){
y = binhphuong(i);
printf(“%d ”, y);
} 
}
11.3.1. Phạm vi của biến
17
• Phân loại biến
– Biến toàn cục: biến được khai báo ngoài mọi 
hàm, được sử dụng ở các hàm đứng sau nó
– Biến cục bộ: biến được khai báo trong lệnh 
khối hoặc chương trình con, được đặt trước 
các câu lệnh.
• Ghi nhớ
– Hàm main() cũng là một chương trình con 
nhưng là nơi chương trình được bắt đầu cũng 
như kết thúc
– Biến khai báo trong hàm main() cũng là biến 
cục bộ, chỉ có phạm vi trong hàm main().
11.3.2. Phân loại biến
18
• Biến static
– Xuất phát: biến cục bộ ra khỏi phạm vi thì bộ 
nhớ dành cho biến được giải phóng
– Yêu cầu lưu trữ giá trị của biến cục bộ một 
cách lâu dài => sử dụng từ khóa static
– So sánh với biến toàn cục?
– Cú pháp:
static tên_biến;
11.3.3. Câu lệnh static và register
19
# include 
# include 
void fct() {
static int count = 1;
printf("\n Day la lan goi ham fct lan thu 
%2d", count++);
}
main(){
int i;
for(i = 0; i < 10; i++) fct();
getch();
}
11.3.3. Câu lệnh static và register
20
11.3.3. Câu lệnh static và register
Day la lan goi ham fct lan thu 1
Day la lan goi ham fct lan thu 2
Day la lan goi ham fct lan thu 3
Day la lan goi ham fct lan thu 4
Day la lan goi ham fct lan thu 5
Day la lan goi ham fct lan thu 6
Day la lan goi ham fct lan thu 7
Day la lan goi ham fct lan thu 8
Day la lan goi ham fct lan thu 9
Day la lan goi ham fct lan thu 10
21
11.3.3. Câu lệnh static, register
• Biến register
– Thanh ghi có tốc độ truy cập nhanh hơn RAM, 
bộ nhớ ngoài
– Lưu biến trong thanh ghi sẽ tăng tốc độ thực 
hiện chương trình
– Cú pháp
register tên_biến;
– Lưu ý: số lượng biến register không nhiều và 
thường chỉ với kiểu dữ liệu nhỏ như int, char
22
Thảo luận
23

File đính kèm:

  • pdfbai_giang_tin_hoc_dai_cuong_bai_11_ham_do_ba_lam.pdf