Bài giảng Quản trị tài chính doanh nghiệp - Chương 1: Tổng quan về quản trị tài chính doanh nghiệp - Nguyễn Thị Oanh

CHƯƠNG 1 
TỔNG QUAN VỀ 
QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 
Khái niệm 
Nội dung của QTTCDN 
Mục tiêu, vai trò và nguyên tắc của QTTCDN 
Bộ máy quản trị tài chính tại DN 
Các nhân tố ảnh hưởng đến QTTCDN 
NỘI DUNG: 
CHƯƠNG 1 
I. KHÁI NIỆM 
1. Tài chính doanh nghiệp 
TC nhà nước 
TC doanh nghiệp 
TC dân cư và xã hội 
TC trung gian 
Thị trường tài chính 
CHƯƠNG 1 
I. KHÁI NIỆM 
1. Tài chính doanh nghiệp 
Trong nền sản xuất hàng hóa truyền thống : 
Trên góc độ hoạt động trong nội bộ DN: sự vận động của Tài chính DN thể hiện thông qua sự vận động của các quỹ bằng tiền của doanh nghiệp (nhà cửa, máy móc, thiết bị, nguyên nhiên vật liệu, vốn bằng tiền, các loại chứng khoán) 
CHƯƠNG 1 
I. KHÁI NIỆM 
1. Tài chính doanh nghiệp 
Trong nền sản xuất hàng hóa truyền thống : 
Trên gốc độ tổng thể hệ thống tài chính: Tài chính DN là một khâu cơ sở của hệ thống tài chính quốc gia, là hệ thống các luồng dịch chuyển giá trị phản ánh sự vận động và chuyển hóa các nguồn tài chính trong quá trình phân phối để tạo lập hoặc sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp nhằm đạt được mục tiêu, mục đích kinh doanh của doanh nghiệp. 
CHƯƠNG 1 
I. KHÁI NIỆM 
1. Tài chính doanh nghiệp 
Trong nền kinh tế thị trường hiện đại: 
 Tài chính DN hiện đại chủ yếu nghiên cứu các quan hệ về giá trị tiền tệ theo thời gian, quan hệ lợi nhuận – rủi ro, mô hình định giá tài sản vốn, định giá chứng khoán 
CHƯƠNG 1 
I. KHÁI NIỆM 
1. Tài chính doanh nghiệp 
Bản chất Tài chính DN 
 Bản chất của TCDN là hệ thống các quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình phân phối các nguồn lực tài chính, được thể hiện thông qua việc hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ của DN nhằm phục vụ cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp 
CHƯƠNG 1 
I. KHÁI NIỆM 
1. Tài chính doanh nghiệp 
Bản chất Tài chính DN 
Quá trình tuần hoàn và luân chuyển vốn trong doanh nghiệp 
CHƯƠNG 1 
I. KHÁI NIỆM 
1. Tài chính doanh nghiệp 
Bản chất Tài chính DN 
Dự trữ tài chính trong DN 
Tài sản ngắn hạn (tài sản lưu động): 
Tiền và các khoản tương đương tiền 
Đầu tư tài chính ngắn hạn 
Khoản phải thu 
Hàng tồn kho 
Và tài sản ngắn hạn khác 
Tài sản dài hạn (tài sản cố đinh): 
Các khoản phải thu dài hạn 
Tài sản cố định 
Bất động sản đầu tư 
Các khoản đầu tư tài chính dài hạn 
Và tài sản dài hạn khác 
CHƯƠNG 1 
I. KHÁI NIỆM 
1. Tài chính doanh nghiệp 
Bản chất Tài chính DN 
Các quan hệ kinh tế : 
 Giữa DN với Nhà nứơc 
 Giữa DN với thị trường 
 Quan hệ kinh tế trong nội bộ doanh nghiệp 
CHƯƠNG 1 
I. KHÁI NIỆM 
2. Quản trị Tài chính DN 
 Quản trị tài chính doanh nghiệp là việc lựa chọn các quyết định tài chính, tổ chức thực hiện những quyết định đó nhằm đạt được các mục tiêu, mục đích của doanh nghiệp đề ra. 
CHƯƠNG 1 
II. NỘI DUNG CỦA QUẢN TRỊ TCDN 
Quyết định đầu tư dài hạn 
Quyết định tài trợ 
Quyết định tài chính ngắn hạn 
CHƯƠNG 1 
II. NỘI DUNG CỦA QUẢN TRỊ TCDN 
Quyết định đầu tư dài hạn : xây dựng, đánh giá, lựa chọn dự án đầu tư dài hạn 
CHƯƠNG 1 
II. NỘI DUNG CỦA QUẢN TRỊ TCDN 
2. Quyết định tài trợ : huy động nguồn vốn dài hạn cho hoạt động SX-KD của DN 
CHƯƠNG 1 
II. NỘI DUNG CỦA QUẢN TRỊ TCDN 
3. Quyết định tài chính ngắn hạn (quản trị vốn lưu đông): giám sát, kiểm tra chặt chẽ mọi hoạt động tài chính hàng ngày 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
Mục tiêu : 
 Tối đa hóa giá trị tài sản của các chủ sở hữu 
 Vì đã tính tới : 
 - Yếu tố thời gian 
 - Yếu tố rủi ro 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
2. Vai trò: 
Huy động đảm bảo đầy đủ và kịp thời vốn cho hoạt động kinh doanh của DN 
Tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm và hiệu quả 
Giám sát, kiểm tra chặt chẽ các mặt hoạt động sản xuất kinh doanh của DN 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
2. Vai trò: 
Huy động đảm bảo đầy đủ và kịp thời vốn cho hoạt động kinh doanh của DN 
+ Xác định đúng đắn các nhu cầu về vốn 
+ Lựa chọn các phương pháp và hình thức huy động nguồn vốn 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
2. Vai trò: 
Tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm và hiệu quả 
+ Chọn ra dự án đầu tư tối ưu 
+ Giảm bớt và tránh được những thiệt hại do ứ động vốn gây ra, đồng thời giảm bớt được nhu cầu vay vốn 
+ Nâng cao năng suất lao động, góp phần cải tiến SXKD, nâng cao hiệu quả sử dụng tiền vốn. 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
2. Vai trò: 
Giám sát, kiểm tra chặt chẽ các mặt hoạt động sản xuất kinh doanh của DN 
Kiểm tra, giám sát phải toàn diện, thường xuyên và liên tục 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3. Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 1: Đánh đổi rủi ro và lợi nhuận 
Nguyên tắc 2: Giá trị thời gian của tiền 
Nguyên tắc 3: Tác động của thuế 
Nguyên tắc 4: Nguyên tắc tiền mặt 
Nguyên tắc 5 : Nguyên tắc sinh lợi 
Nguyên tắc 6: Nguyên tắc thị trường hiệu quả 
Nguyên tắc 7: Nguyên tắc gắn kết lợi ích của người quản lý và lợi ích của chủ sở hữu 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3. Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 1: Đánh đổi rủi ro và lợi nhuận 
 Muốn có lợi nhuận 
 phải dám chấp nhận rủi ro 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3. Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 2: Giá trị thời gian của tiền 
 + Khái niệm giá trị thời gian của tiền tệ - tức là phải đưa lợi ích và chi phí của dự án về một thời điểm 
 + Dự án được chấp nhận khi lợi ích lớn hơn chi phí 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3. Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 3: Tác động của thuế 
+ Trước khi đưa ra bất kỳ một quyết định tài chính nào, DN luôn tính tới tác động của thuế 
Các khoản tiết kiệm thuế bao gồm 
 Chi phí lãi vay 
 Khấu hao 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3. Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 3: Tác động của thuế 
Chi phí lãi vay 
Ví dụ: Doanh nghiệp A đang cân nhắc huy động vốn cho một dự án đầu tư có quy mô là 4 tỷ đồng. 
Phương án 1: Tài trợ 100% vốn chủ sở hữu 
Phương án 2: Tài trợ 50% vốn vay với lãi suất 10%/năm và 50% vốn chủ sở hữu 
 So sánh sự ảnh hưởng của lãi vay đến việc tiết kiệm thuế của DN trong hai trường hợp. 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3. Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 3: Tác động của thuế 
Chi phí lãi vay 
C á c chỉ tiêu 
Phương á n 1 
Phương á n 2 
Doanh thu 
5.000 
5.000 
Chi ph í không kể lãi vay 
3.000 
3.000 
Lãi vay 10% 
Thu nhập trước thuế 
Thuế TNDN 25% 
Thu nhập sau thuế 
Tiết kiệm thuế: 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3 . Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 3: Tác động của thuế 
Khấu hao: Chi phí khấu hao tượng trưng cho sự đánh giá về sự giảm giá trị định kỳ của tài sản 
 Các đạo luật về thuế công nhận chi phí khấu hao là khoản chi phí được khấu trừ ra khỏi thu nhập trước thuế 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3. Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 4: Nguyên tắc tiền mặt 
Nguyên tắc 5 : Nguyên tắc sinh lợi 
 Đầu tư vào dự án có tác động đem lại lợi nhuận và tránh đầu tư vào dự án không sinh lợi. 
Nguyên tắc 6: Nguyên tắc thị trường hiệu quả 
 Thị trường có hiệu quả là thị trường mà ở đó giá trị của các tài sản bất kỳ một thời điểm nào đó đều phản ánh đầy đủ các thông tin một cách công khai. 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3. Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 7: Nguyên tắc gắn kết lợi ích của người quản lý và lợi ích của chủ sở hữu 
Sự tách biệt giữa người quản lý và chủ sở hữu 
- Thuận lợi: 
+ Thuê được những nhà quản lý giỏi 
+ Việc chuyển nhượng quyền sở hữu doanh nghiệp không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 
+ có thể quyết định đội ngũ quản lý để tăng cường hiệu quả quản lý doanh nghiệp. 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3. Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 7: Nguyên tắc gắn kết lợi ích của người quản lý và lợi ích của chủ sở hữu 
Sự tách biệt giữa người quản lý và chủ sở hữu 
Khó khăn: 
 Mâu thuẫn mục tiêu giữa những người chủ và những người quản lý. 
CHƯƠNG 1 
III. MỤC TIÊU, VAI TRÒ 
VÀ NGUYÊN TẮC CỦA QTTC 
3. Nguyên tắc của Quản trị TCDN 
Nguyên tắc 7: Nguyên tắc gắn kết lợi ích của người quản lý và lợi ích của chủ sở hữu 
Một số công cụ gắn kết: 
Gói trả công thích hợp 
Những can thiệp trực thiệp trực tiếp của các cổ đông 
Sự đe dọa tiếp quản công ty 
CHƯƠNG 1 
IV. BỘ MÁY 
QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH TẠI DN 
CHƯƠNG 1 
IV. BỘ MÁY 
QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH TẠI DN 
TRƯỞNG PHÒNG TÀI CHÍNH 
KẾ TOÁN TRƯỞNG 
Hoạch định ngân sách đầu tư 
Quản trị tiền mặt 
Quan hệ với ngân hàng thương mại và đầu tư 
Quản trị tín dụng 
Trả cổ tức 
Lập kế hoạch và phân tích tài chính 
Quan hệ người đầu tư 
Quản trị lương 
Quản trị rủi ro 
Lập kế hoạch và phân tích thuế 
Kế toán chi phí 
Quản trị chi phí 
Xử lý dữ liệu 
Sổ cái 
Báo cáo thuế 
Kiểm soát nội bộ 
Chuẩn bị báo cáo tài chính 
Chuẩn bị ngân sách 
Chuẩn bị các dự toán 
Báo cáo với cơ quan Nhà nước 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
Hình thức tổ chức doanh nghiệp 
Đặc điểm kinh tế kỹ thuật của ngành kinh doanh 
Môi trường kinh doanh 
Hoạt động của thị trường tài chính 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
Hình thức tổ chức doanh nghiệp 
 Tác động đến việc thu hút vốn, trả thuế và trách nhiệm tài chính của một doanh nghiệp 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
2. Đặc điểm kinh tế kỹ thuật của ngành kinh doanh 
Ảnh hưởng của tính chất ngành kinh doanh 
Ảnh hưởng của tính thời vụ và chu kỳ sản xuất kinh doanh 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
3. Môi trường kinh doanh 
Sự ổn định của nền kinh tế 
Ảnh hưởng của giá cả thị trường, lãi suất và tiền thuế 
Sự cạnh tranh trên thị trường và sự tiến bộ kỹ thuật, công nghệ. 
Chính sách kinh tế và tài chính của nhà nước đối với DN 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
4. Hoạt động của thị trường tài chính (TTTC) 
a.	Khái niệm, phân loại 
b.	Hoạt động 
c.	Hàng hóa trên thị trường tài chính 
d.	Chức năng 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
4. Hoạt động của thị trường tài chính (TTTC) 
a.	Khái niệm, phân loại 
Khái niệm 
 TTTC là nơi diễn ra các hoạt động mua bán các loại chứng khoán có giá, nơi gặp gở của các nguồn cung cầu về vốn, qua đó hình thành nên giá mua và bán các loại chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu, kỳ phiếu, tín phiếu,), giá cả các loại vốn đầu tư (lãi suất đi vay, lãi suất cho vay) 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
4. Hoạt động của thị trường tài chính (TTTC) 
a.	Khái niệm, phân loại 
Phân loại TTTC 
 Căn cứ vào thời gian vận động của vốn: 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
4. Hoạt động của thị trường tài chính (TTTC) 
a.	Khái niệm, phân loại 
Phân loại TTTC 
 Căn cứ vào cách thức huy động vốn : 
+ Thị trường nợ là thị trường tài chính giữa người đi vay và người cho vay 
+ Thị trường vốn là thị trường giữa người bán quyền sở hữu công ty và người mua quyền sở hữu công ty. 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
4. Hoạt động của thị trường tài chính (TTTC) 
a.	Khái niệm, phân loại 
Phân loại TTTC 
Căn cứ vào số lần mua đi bán lại các công cụ tài chính 
+ Thị trường sơ cấp là nơi mà các chứng từ có giá được phát hành và bán cho người mua đầu tiên 
+ Thị trường thứ cấp là nơi mua bán các chứng từ có giá đang lưu hành 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
4. Hoạt động của thị trường tài chính (TTTC) 
b. Hoạt động 
Đối với cá nhân 
Đối với DN 
Đối với chính phủ 
Các trung gian tài chính 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
4. Hoạt động của thị trường tài chính (TTTC) 
b. Hoạt động 
Các trung gian tài chính có thể được phân chia thành một số loại khác nhau: 
- Ngân hàng thương mại 
- Hiệp hội tiết kiệm và cho vay 
- Ngân hàng tiết kiệm hỗ tương 
- Hiệp hội tín dụng 
- Công ty tài chính 
- Quỹ trợ cấp và hưu bổng 
- Công ty bảo hiểm 
- Quỹ hỗ tương 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
4. Hoạt động của thị trường tài chính (TTTC) 
c. Hàng hóa trên thị trường tài chính 
CHƯƠNG 1 
V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG 
 ĐẾN QTTTCDN 
4. Hoạt động của thị trường tài chính (TTTC) 
d. Chức năng 
	* Đối với công chúng 
	* Đối với doanh nghiệp 
	* Đối với Nhà nước 
	* Đối với nền kinh tế