Bài giảng Quản trị doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập - Lê Nguyễn Đoan Khôi

24 November 2021 
Lê Nguyễn Đoan Khôi 
1 
QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP 
24 November 2021 
2 
PHẦN 1 
HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ 
CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN 
24 November 2021 
Nguyễn Văn Xuân 
24 November 2021 
3 
Hội nhập kinh tế quốc tế (HNKTQT) 
Là sự gắn kết nền kinh tế của một nước vào các tổ chức hợp tác kinh tế khu vực hoặc toàn cầu 
Khi tham gia phải tuân thủ các quy định của tổ chức đó 
24 November 2021 
Nguyễn Văn Xuân 
24 November 2021 
4 
HNKTQT giải quyết 4 vấn đề cơ bản 
1. Cắt giảm hoặc loại bỏ các rào cản thuế quan và phi thuế quan 
2. Việc ngăn cản hoặc hạn chế phát triển dịch vụ và đầu tư quốc tế sẽ được giảm 
Dịch vụ và Đầu tư quốc tế sẽ gia tăng 
24 November 2021 
5 
HNKTQT giải quyết 4 vấn đề cơ bản 
3. Điều chỉnh các quy định công cụ chính sách làm cản trở thương mại 
4. Phát triển các hoạt động văn hoá, giáo dục, y tế... trên toàn cầu 
24 November 2021 
6 
HNKTQT là tất yếu khách quan 
Nhu cầu con người ngày càng gia tăng, mỗi quốc gia không thể tự đáp ứng được hết nhu cầu đó 
Mỗi quốc gia có những lợi thế riêng và những bất lợi riêng, Hội nhập để phát huy lợi thế và hạn chế những bất lợi 
Hệ quả của việc hình thành chuỗi giá trị toàn cầu. 
24 November 2021 
7 
HNKTQT là tất yếu khách quan 
Các lĩnh vực có xu hướng chuyên môn hoá ngày càng cao 
Chậm hội nhập sẽ có nguy cơ tụt hậu kinh tế và đời sống 
Hội nhập quá vội vã sẽ tốn chi phí cao để điều chỉnh và thích ứng 
24 November 2021 
8 
Liên kết kinh tế giữa các nước 
Tham gia các liên kết kinh tế là một hình thức HNKTQT 
Trong mỗi khối, mỗi tổ chức liên kết có những quy định riêng 
Chấp nhận tham gia là phải tuân thủ các quy định này 
24 November 2021 
9 
Khu vực mậu dịch tự do (FTA) 
FTA: F ree T rade A rea 
24 November 2021 
10 
Khu vực mậu dịch tự do (FTA) 
FTA: F ree T rade A rea 
Các nước thành viên phải: 
Cam kết hạ thấp hoặc loại bỏ các hàng rào Thuế quan và phi thuế quan 
Thuế nhập khẩu hạ xuống 0 – 5% 
Các nước thành viên có thể duy trì chính sách thương mại một cách độc lập với các nước không phải là thành viên 
24 November 2021 
11 
Liên minh thuế quan (CU) 
CU: C ustom U nion 
Nội dung các thoả thuận giống như FTA 
Các nước thành viên sẽ thực hiện chính sách thuế quan thống nhất với tất cả các nước 
24 November 2021 
12 
Thị trường chung (CM) 
CM: C ommon M arket 
Nội dung thoả thuận giống FTA và CU 
Hàng hoá, sức lao động, vốn đầu tư được di chuyển tự do giữa các nước thành viên 
24 November 2021 
13 
Liên minh tiền tệ (MU) 
MU: M onetary U nion 
Các nước thành viên thống nhất: 
Chính sách tiền tệ 
Giao dịch tiền tệ quốc tế 
Dự trữ tiền tệ 
Tỷ giá hối đoái 
Phát hành đồng tiền chung 
24 November 2021 
14 
Liên minh tiền tệ (MU) 
MU: M onetary U nion 
Ví dụ: Đồng tiền chung Châu Âu (EUR) ra đời ngày 1/1/2000 và áp dụng thống nhất ngày 1/7/2002 
Đồng tiền chung góp phần làm giảm chi phí giao dịch, thúc đẩy tự do hoá tài chính và thương mại 
24 November 2021 
15 
Liên minh kinh tế (EU) 
EU: E conomic U nion 
Hai nước (hay nhiều hơn) 
	 thành lập một thị trường chung 
Hàng hoá, dịch vụ, sức lao động 
	 được di chuyển tự do trong khối 
Các nước thống nhất và phối hợp hài hoà các chính sách kinh tế, tiền tệ 
Các nước thành viên có biểu thế quan chung đối với các nước không phải thành viên 
Liên minh này có thể làm thay đổi cơ cấu kinh tế của cả khu vực 
24 November 2021 
16 
PHẦN 2 
TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI 
24 November 2021 
Nguyễn Văn Xuân 
24 November 2021 
17 
Tổ chức thương mại thế giới (WTO) 
WTO: W orld T rade O rganization 
Thành lập ngày 01/01/1995 
Đến ngày 19/4/2009 đã có 154 thành viên (Việt Nam là thành viên thứ 150) 
Khối lượng giao dịch chiếm trên 98% giao dịch thương mại thế giới 
Các quyết định của WTO thông qua trên cơ sở đồng thuận của các nước thành viên 
24 November 2021 
18 
Mục tiêu của WTO 
Nâng cao mức sống 
Tạo việc làm, tăng thu nhập 
Phát triển việc sử dụng các nguồn lực của thế giới 
Mở rộng sản xuất và trao đổi hàng hoá 
24 November 2021 
19 
Chức năng của WTO 
Tạo thuận lợi cho việc thực thi, quản lý, vận hành và thúc đẩy mục tiêu của các hiệp định của WTO 
Tạo diễn đàn đàm phán và khuôn khổ thực hiện kết quả đàm phán 
Giải quyết tranh chấp thương mại 
Rà soát chính sách thương mại 
Tạo sự nhất quán trong hoạch định chính sách thương mại toàn cầu 
24 November 2021 
20 
Nguyên tắc của WTO 
1. Không phân biệt đối xử 
MFN : M ost F avoured N ation 
	Tất cả hàng hoá dịch vụ và doanh nghiệp của các thành viên WTO đều hưởng một chính sách chung bình đẳng 
24 November 2021 
21 
Nguyên tắc của WTO 
1. Không phân biệt đối xử 
NT : N ation T reatment 
	Không dành ưu đãi cho sản phẩm, dịch vụ của mình hơn sản phẩm dịch vụ của người nước ngoài trong thị trường nội địa 
24 November 2021 
22 
Nguyên tắc của WTO 
2. Thương mại ngày càng tự do hơn thông qua đàm phán 
Đây là nguyên tắc “Tiếp cận thị trường” (market access) các rào cản thương mại dần dần được loại bỏ 
 Các thành viên mở cửa thị trường cho nhau 
24 November 2021 
23 
Nguyên tắc của WTO 
3. Cạnh tranh công bằng 
Không cho phép sử dụng các biện pháp phi thuế quan để cạnh tranh như: bán phá giá, bảo hộ sản xuất, hạn ngạch, hạn chế nhập khẩu... 
24 November 2021 
24 
Nguyên tắc của WTO 
4. Có thể dự đoán 
Các thành viên phải minh bạch hoá các chính sách kinh tế của mình 
Không có những thay đổi bất lợi cho thương mại 
24 November 2021 
25 
Nguyên tắc của WTO 
5. Hỗ trợ trong nước, dành cho thành viên là các nước đang phát triển một số ưu đãi 
Được ưu đãi một số quyền 
Có thể không thực hiện một số nghĩa vụ 
Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO 
Thuế quan 
Thừa nhận thuế nhập khẩu là công cụ bảo hộ sản xuất trong nước 
Thuế quan phải áp dụng trên quy tắc MFN 
24 November 2021 
26 
Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO 
Phi thuế quan 
Có thể hạn chế nhập khẩu trong trường hợp cần thiết bảo vệ an ninh quốc gia, văn hóa, truyền thống, môi trường, sức khỏe con người. 
24 November 2021 
27 
Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO 
Đầu tư 
Bắt buộc hay qui định tỷ lệ nội địa hóa đối với DN 
Áp dụng “cân bằng thương mại” buộc DN tự cân đối về khối lượng và giá trị NK; về ngoại hối 
24 November 2021 
28 
Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO 
Đối với hàng dệt may 
Loại bỏ hạn ngạch và tất cả biện pháp hạn chế NK từ ngày 31/12/2004. 
24 November 2021 
29 
Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO 
Các thành viên đưa ra cam kết mở cửa thị trường dịch vụ theo nguyên tắc MFN (Đối xử tối huệ quốc) 
24 November 2021 
30 
Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO 
Hiệp dịnh chung về thương mại dịch vụ 
GATS: G enegal A greement for T rade and s ervices 
Đối xử tối huệ quốc (MFN) 
Đối xử quốc gia (NT) 
Cam kết mở cửa thị trường 
Thừa nhận lẫn nhau 
Thanh toán quốc tế 
Dịch vụ tài chính 
Dịch vụ viễn thông 
Dịch vụ vận tải hàng không 
24 November 2021 
31 
Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO 
Hiệp định về quyền sở hữu trí tuệ TRIPs: Trade Related Aspects of Intelllectural Property Rights) có hiệu lực từ 1/1/1995 
Các thành viên có thể nhưng không bắt buộc bảo hộ cao hơn so với các yêu cầu của hiệp định 
24 November 2021 
32 
Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO 
Các nguyên tắc áp dụng trong TRIPs: 
Đối xử tối huệ quốc (MFN) 
Đối xử quốc gia (NT) 
Bên cạnh đó cũng có thể trì hoãn thực hiện hiệp định tùy theo đặc điểm từng quốc gia 
24 November 2021 
33 
24 November 2021 
34 
PHẦN 3 
VIỆT NAM 
và 
TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GiỚI 
24 November 2021 
Nguyễn Văn Xuân 
24 November 2021 
35 
Quá trình gia nhập WTOcủa Việt Nam 
Tháng 1/1995 nộp đơn 
Tháng 8/1996 Nộp “Bị vong lục” giới thiệu tổng quan về nền kinh tế, chính sách vĩ mô, thương mại, quyền sở hữu trí tuệ của VN 
Từ 1996-10/2006 các phiên họp và đàm phán 
11/1/2007 VN chính thức là thành viên thứ 150 của WTO 
24 November 2021 
36 
Cam kết của VN khi là thành viên của WTO 
phải cam kết chấp nhận các nguyên tắc đa biên 
Giảm mức độ bảo hộ thông qua việc loại bỏ các hàng rào thuế quan và phi thuế quan 
M ở cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài tham gia kinh doanh trong nhiều lĩnh vực dịch vụ 
24 November 2021 
37 
Nông nghiệp VN trong thoả thuận gia nhập WTO 
Từng bước hạ mức thuế 
Giảm các khoản thuế quan đặc biệt cao 
Cố định đa số các khoản thuế quan cho nông sản trong khoảng 0% - 35% 
Ấn định “thuế quan đặc biệt” 
Hạn ngạch thuế quan cho một số sản phẩm 
Hạn chế nhập khẩu định lượng 
Áp dụng thẩm định hải quan 
24 November 2021 
38 
Nông nghiệp VN trong thoả thuận gia nhập WTO 
Chính sách xuất khẩu 
Chấm dứt trợ giá XK 
Khuyến khích thương mại 
Bãi bỏ độc quyền XK gạo của DNNN từ sau 2009 
Hạn chế XK một số sản phẩm 
24 November 2021 
39 
Nông nghiệp VN trong thoả thuận gia nhập WTO 
Hỗ trợ nội bộ 
Được trợ giá, trợ cấp cho nông dân, nhưng không vượt quá 10% giá trị sản xuất nội địa, nhưng phải trình báo tại WTO 
24 November 2021 
40 
Cơ hội cho Việt Nam 
Tăng vị thế trên trường quốc tế 
Có thị trường toàn cầu để phát triển thương mại, thu hút đầu tư 
Được gở bỏ các rào cản thương mại, phân biệt đối xử trong các nước thành viên 
Tiết kiệm chi phí quản lý, giao dịch, hải quan... 
24 November 2021 
41 
Cơ hội cho Việt Nam 
Tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân 
Tăng trưởng kinh tế từ đó tăng phúc lợi xã hội 
Tạo động lực cạnh tranh, kích thích việc ứng dụng các thành tựu khoa học, công nghệ mới 
24 November 2021 
42 
Cơ hội cho Việt Nam 
Điều chỉnh chính sách phát triển để tương thích và phù hợp với chính sách phát triển của toàn thể liên kết 
Giải quyết tranh chấp tránh được những vụ kiện vô lý bất lợi 
Thay đổi cách tổ chức sản xuất và quản lý nông nghiệp theo hướng hiện đại 
24 November 2021 
43 
Thách thức đối với Việt Nam 
Sự cạnh tranh gay gắt ngay cả giữa các nước thành viên 
Một số DN không cạnh tranh nổi sẽ bị phá sản, tình trạng mất việc làm xảy ra 
S ản phẩm nông nghiệp phải đối đầu cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại của các nước phát triển 
24 November 2021 
44 
Thách thức đối với Việt Nam 
Sản phẩm biến đổi gen hoặc chứa mầm bệnh có thể xâm nhập 
Một số nước phát triển duy trì trợ cấp nông nghiệp ở mức cao làm nông sản xuất khẩu của VN giảm lợi thế 
Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO 
Về nông nghiệp 
Tăng cường đầu tư vào nghiên cứu nông nghiệp 
xây dựng thương hiệu cho nông sản 
đa dạng hoá các loại cây trồng, vật nuôi có khả năng xuất khẩu sang các nước thành viên có ít ưu thế hơn 
tăng cường hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư 
24 November 2021 
45 
Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO 
Về Nông dân 
Nâng cao tay nghề của người lao động 
Nâng cao trình độ quản lý cho các chủ cơ sở nông nghiệp 
24 November 2021 
46 
Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO 
Về nông thôn 
Tích tụ ruộng đất có điều kiện 
Tạo ra việc làm phi nông nghiệp ở vùng nông thôn (tiểu công nghiệp, du lịch và các dịch vụ khác) 
 phát triển hệ thống an sinh xã hội để bảo hiểm cho dân nông thôn khi mất mùa hoặc kém thu nhập 
Xây dựng hệ thống các tổ chức tín dụng ở vùng nông thôn 
24 November 2021 
47 
Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO 
Về thông tin 
Cung cấp nhiều thông tin hơn cho nông dân về 
Phát triển thị trường 
Điều kiện tiếp cận thị trường xuất khẩu 
Các thông tin về tiêu chuẩn sản phẩm 
Quảng bá kết quả đối với các nhà sản xuất nông nghiệp 
24 November 2021 
48 
Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO 
Về cơ chế chính sách 
Hoàn thiện khung pháp lý 
Khuyến khích phát triển ngành nghề phi nông nghiệp 
Xây dựng hệ thống các tổ chức tín dụng ở vùng nông thôn 
24 November 2021 
49 
Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO 
Về kỹ thuật 
Trang bị các phương tiện kỹ thuật trong việc kiểm định chất lượng sản phẩm, giống vật nuôi và cây 
24 November 2021 
50 
Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO 
Về thị trường 
Phát triển liên kết dọc giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị 
Quảng bá, xúc tiến thương mại 
24 November 2021 
51 
Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO 
Quy hoạch vùng 
xây dựng các "khu công nghiệp làng" gồm các xí nghiệp nhỏ và vừa, mô hình sản xuất hộ gia đình, các làng nghề truyền thống 
thực hiện các qui hoạch vùng nguyên liệu nông sản theo hướng hàng hoá dựa trên cơ sở liên kết vùng 
24 November 2021 
52