Bài giảng môn Tin học đại cương - Chương 2: Tổng quan về mạng máy tính - Nguyễn Lê Minh

TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG
Chương 2: TỔNG QUAN VỀ MẠNG MÁY TÍNH
GV: Nguyễn Lê Minh
Bộ môn: Công nghệ thông tin
Nội dung
1. Giới thiệu
2. Phân loại mạng
3. Internet
4. Email trên Internet
5. World WideWeb
6. Một số dịch vụ trên Internet
Nội dung
1. Giới thiệu
2. Phân loại mạng
3. Internet
4. Email trên Internet
5. World WideWeb
6. Một số dịch vụ trên Internet
1. Giới thiệu
Mạng máy tính: Mạng máy tính
hay hệ thống mạng (Computer
network hay Network system), là
một hệ thống gồm nhiều máy tính
và các thiết bị được kết nối với
nhau bởi đường truyền vật lý theo
một kiến trúc (Network
Architecture) nào đó nhằm thu
thập, trao đổi dữ liệu và chia sẻ tài
nguyên cho nhiều người sử dụng.
1. Giới thiệu
Mạng máy tính bao gồm ba thành 
phần chính:
■ Các máy tính;
■ Các thiết bị mạng đảm bảo kết 
nối các máy tính với nhau;
■ Phần mềm cho phép thực hiện 
việc trao đổi thông tin giữa các 
máy tính.
Mô hình mạng máy tính
1. Giới thiệu
Lịch sử mạng máy tính :
■ Tiền thân là mạng ARPANET – 1962
■ 1983, sử dụng chuẩn giao thức TCP/IP
■ 1984, ARPANET chia ra thành 2 phần, ARPANET phục vụ nghiên 
cứu, MILNET cho mục đích quân sự
■ 1983, mạng NSFNET ra đời.
■ 1995, NSFNET thu lại thành một mạng nghiên cứu, Internet tiếp 
tục phát triển cho tới bây giờ
1. Giới thiệu
1. Giới thiệu
Thiết bị mạng
Card mạng
Card mạng 
không dây
Bộ chuyển mạch Bộ định tuyến
1. Giới thiệu
Giao thức truyền thông
■ Là tập hợp các quy tắc về định dạng,ý nghĩa, cú pháp thông tin
trao đổi giữa các máy tính trong mạng
■ Đảm bảo các máy tính có thể “nói chuyện” với nhau.
Yêu cầu 
Trả lời
1. Giới thiệu
Đường truyền vật lý:
■ Là môi trường truyền thông tin giữa các máy tính.
■ Có thể hữu tuyến (cáp truyền) hoặc vô tuyến (ăng-ten thu/phát)
Cáp đồng Cáp quang Ăng-ten
Nội dung
1. Giới thiệu
2. Phân loại mạng
3. Internet
4. Email trên Internet
5. World WideWeb
6. Một số dịch vụ trên Internet
2. Phân loại mạng
Phương thức kết nối mạng được sử dụng chủ yếu trong liên kết
mạng: có hai phương thức chủ yếu, đó là điểm - điểm và điểm -
nhiều điểm.
■ "điểm - điểm“: Các đường truyền riêng biệt được thiết lập để nối
các cặp máy tính lại với nhau.
■ "điểm - nhiều điểm“: Tất cả các trạm phân chia chung một đường
truyền vật lý.
2. Phân loại mạng
Theo phạm vi triển khai có thể phân mạng máy tính thành 4 loại:
■ Mạng cục bộ (LAN) : Phạm vi vài km.
■ Mạng đô thị (MAN) : Phạm vi dưới 100 km.
■ Mạng diện rộng (WAN) : Triển khai trên một vùng đa quốc gia.
■ Mạng toàn cầu (GAN): Kết nối máy tính từ các châu lục khác
nhau.
2. Phân loại mạng
2. Phân loại mạng
LAN (Local area network), còn
gọi là "mạng cục bộ", là mạng tư
nhân trong một toà nhà, một khu
vực (trường học hay cơ quan
chẳng hạn) có cỡ chừng vài km.
Nối các máy chủ và các máy trạm
trong các văn phòng và nhà máy
để chia sẻ tài nguyên và trao đổi
thông tin.
2. Phân loại mạng
MAN (Metropolitan area
network), hay còn gọi là “Mạng đô
thị", là mạng có cỡ lớn hơn LAN,
phạm vi vài km. Kết nối các máy
tính trong phạm vi một thành phố.
Kết nối này được thực hiện thông
qua các môi trường truyền thông
tốc độ cao (50-100 Mbit/s).
2. Phân loại mạng
WAN (Wide area network), còn gọi là “Mạng diện rộng", là mạng kết
nối các máy tính ở cách nhau những khoảng cách lớn. Mạng diện
rộng thường bao gồm hai hay nhiều LAN bao phủ một vùng diện tích
rộng.
2. Phân loại mạng
GAN (Global Area Network) kết nối máy tính từ các châu lục khác
nhau. Thông thường kết nối này được thực hiện thông qua mạng
viễn thông và vệ tinh.
2. Phân loại mạng
Phân loại mạng theo tôpô:
- Mạng dạng hình sao (Star )
- Mạng hình tuyến (Bus)
- Mạng dạng vòng (Ring)
- Mạng dạng kết hợp (Mesh Network)
2. Phân loại mạng
Phân loại mạng theo chức năng
- Mạng ngang hàng Peer-to-Peer
- Mạng Client-Server
Nội dung
1. Giới thiệu
2. Phân loại mạng
3. Internet
4. Email trên Internet
5. World WideWeb
6. Một số dịch vụ trên Internet
3. Mạng Internet
■ Internet là một hệ thống thông tin toàn cầu có thể được truy nhập
công cộng gồm các mạng máy tính được liên kết với nhau. Hệ
thống này truyền thông tin theo kiểu nối chuyển gói dữ liệu (packet
switching) dựa trên một giao thức liên mạng đã được chuẩn hóa
(giao thức IP)
■ Hệ thống này bao gồm hàng ngàn mạng máy tính nhỏ hơn của
các doanh nghiệp, của các viện nghiên cứu và các trường đại học,
của người dùng cá nhân và các chính phủ trên toàn cầu
■ Hữu dụng cho người sử dụng, hệ thống thư điện tử (email), trò
chuyện trực tuyến (chat), công cụ tìm kiếm (search engine), các
dịch vụ thương mại và chuyển ngân và các dịch vụ về y tế giáo
dục như là chữa bệnh từ xa hoặc tổ chức các lớp học ảo.
3. Mạng Internet
Hệ thống
cáp quang 
VN
Hệ thống cáp quang trên thế giới
Bản đồ Internet
Nội dung
1. Giới thiệu
2. Phân loại mạng
3. Internet
4. Email trên Internet
5. World WideWeb
6. Một số dịch vụ trên Internet
4. Email trên Internet
■ Thư điện tử, hay email (từ chữ electronic mail), đôi khi được dịch
không chính xác là điện thư, là một hệ thống chuyển nhận thư từ
qua các mạng máy tính.
■ Email là một phương tiện thông tin rất nhanh. Một mẫu thông tin
(thư từ) có thể được gửi đi ở dạng mã hoá hay dạng thông thường
và được chuyển qua các mạng máy tính đặc biệt là mạng Internet.
Nó có thể chuyển mẫu thông tin từ một máy nguồn tới một hay rất
nhiều máy nhận trong cùng lúc
■ Cấu trúc của địa chỉ email:
Tên_định_dạng_thêm tên_email@tên_miền
■ Ví dụ: abc@gmail.com, levana@yahoo.com.vn
4. Email trên Internet
Dịch vụ thư điện tử Gmail
 Địa chỉ website www.google.com/gmail/
 Miễn phí trên Internet với bản Classic
 Không giới hạn số thư gửi và nhận
 Sử dụng đơn giản, dễ dàng
 Được sử dụng rộng rãi trên thế giới
4. Email trên Internet
4. Email trên Internet
Các chức năng có thể có của một hộp thư điện tử:
■ Soạn thư và gửi thư
■ Nhận thư
■ Lịch làm việc (Calendar)
■ Sổ địa chỉ (Addresses hay contacts)
■ Sổ tay (Note book hay notes)
■ Công cụ tìm kiếm thư điện tử (Find hay search mail)
4. Email trên Internet
4. Email trên Internet
Các nhãn trong email:
■ Inbox có nghĩa là Hộp thư nhận hay Hộp thư vào
■ Outbox có nghĩa là Hộp thư gửi hay Hộp thư ra
■ Draft có nghĩa là Hộp thư nháp
■ Bin có nghĩa là Ngăn chứa thư bị xóa
■ Sent, sent Messages hay Sent Item có nghĩa là Ngăn chứa thư đã
gửi
■ Junk, Spam hay Bulk có nghĩa là Ngăn thư linh tinh
4. Email trên Internet
4. Email trên Internet
Nội dung
1. Giới thiệu
2. Phân loại mạng
3. Internet
4. Email trên Internet
5. World WideWeb
6. Một số dịch vụ trên Internet
5. World WideWeb
■ World Wide Web, gọi tắt là Web hoặc WWW, mạng lưới toàn cầu
là một không gian thông tin toàn cầu mà mọi người có thể truy
nhập (đọc và viết) qua các máy tính nối với mạng Internet.
■ Các tài liệu trên World Wide Web được lưu trữ trong một hệ thống
siêu văn bản (hypertext), đặt tại các máy tính trong mạng Internet.
■ Người dùng phải sử dụng một chương trình được gọi là trình
duyệt web (web browser) để xem siêu văn bản. Chương trình này
sẽ nhận thông tin (documents) tại ô địa chỉ (address) do người sử
dụng yêu cầu (thông tin trong ô địa chỉ được gọi là tên miền
(domain name)), rồi sau đó chương trình sẽ tự động gửi thông tin
đến máy chủ (web server) và hiển thị trên màn hình máy tính của
người xem.
5. World WideWeb
Các chương trình duyệt Web thông dụng ở thời điểm :
■ Internet Explorer có sẵn trong Microsoft Windows, của Microsoft
■ Mozilla Firefox của Tập đoàn Mozilla
■ Google Chrome của Google
■ Netscape Navigator của Netscape
■ Opera của Opera Software
■ Safari trong Mac OS X, của Apple Computer
■ Maxthon của MySoft Technology
■ Cốc cốc dành cho thị trường Việt Nam
5. World WideWeb
5. World WideWeb
5. World WideWeb
5. World WideWeb
5. World WideWeb
Nội dung
1. Giới thiệu
2. Phân loại mạng
3. Internet
4. Email trên Internet
5. World WideWeb
6. Một số dịch vụ trên Internet
6. Một số dịch vụ trên Internet
Từ điển bách khoa toàn thư mở Wikipedia
6. Một số dịch vụ trên Internet
Trang web tìm kiếm google.com
6. Một số dịch vụ trên Internet
Trang web tra từ điển vdict.com
6. Một số dịch vụ trên Internet
Virus máy tính và phần mềm diệt virus máy tính
■ Virus máy tính: Là một chương trình gây hại cho máy tính điện tử
khi được kích hoạt
■ Tác hại:
• Làm giảm hiệu năng hoạt động của máy tính
• Làm sai lệch quá trình hoạt động của máy
• Thay đổi kết quả hoạt động của máy
• Đánh cắp, thay đổi, phá hủy dữ liệu trong máy tính
6. Một số dịch vụ trên Internet
Phòng chống virus máy tính:
■ Không mở các file có nguồn gốc không rõ ràng
■ Không truy cập vào các trang web có nguồn gốc không rõ ràng
■ Sao lưu dữ liệu định kỳ
■ Cài phần mềm diệt virus
■ Định kỳ quét máy tính bằng phần mềm diệt virus
6. Một số dịch vụ trên Internet
Hướng dẫn cài đặt phần mềm BKAV: www.bkav.com.vn
6. Một số dịch vụ trên Internet
6. Một số dịch vụ trên Internet
6. Một số dịch vụ trên Internet
Bài tập
■ Sinh viên tự đăng ký một địa chỉ email của một nhà cung cấp dịch vụ bất kỳ.
■ Soạn email có tiêu đề “Tin học đại cương – Mã số sinh viên”, nội dung trình bày các 
bước đăng ký địa chỉ email mới và gửi về địa chỉ: nguyenleminhutc2@gmail.com
• From: nguyenvana@gmail.com
• To: nguyenleminhutc2@gmail.com
• Subject: Tin học đại cương - 54123456789
• Content:
• K.g Thầy,
•
• Em tên Nguyễn Văn A, lớp ABC, em xin nộp bài tập số 1.
•
• Trân trọng!