Bài giảng Đạo đức kinh doanh - Chương 10: Đạo đức kinh doanh trong nền kinh tế toàn cầu

10- 1 
Chương 10 
Đạo đức kinh doanh trong nền kinh tế toàn cầu 
10- 2 
Nhận thức về đạo đức kinh doanh và kinh doanh quốc tế 
Khi doanh nhân đi công tác ở nước ngoài, thỉnh thoảng họ phải tiếp nhận các loại hình hoạt động khác nhau. 
 Các báo cáo tìm ra là các công ty Mỹ cảm thấy họ khác biệt nhiều so với các công ty nước ngoài 
Từ “chúng ta” và “họ” ở đâu mà ra? Là họ dựa vào các tiêu chuẩn của bản thân họ về đạo đức, giá trị, kinh nghiệm và tri thức. 
10- 3 
Phá giá – thói quen khi phải tính giá cao trong sản phẩm bán ở thị trường nội địa, trong khi bán cùng sản phẩm đó cho thị trường nước ngoài với giá rẻ mạt, có khi thấp hơn cả giá thành. 
 Nhiều quốc gia có luật chống bán phá giá. 
Nhận thức về đạo đức kinh doanh và kinh doanh quốc tế 
10- 4 
Thành tố văn hoá trong kinh doanh 
Văn hoá là mọi thứ xung quanh chúng ta để làm nên con người với các giá trị và quan niệm hữu hình hay vô hình của họ. 
Mội quốc gia có một nền văn hoá bản sắc riêng cũng như những niềm tin về các hoạt động có thể chấp nhận được hay là vô đạo đức. 
Nhân biết công dân của các nền văn hoá khác nhau ta có thể dựa vào niềm tin tôn giáo, nhận thức về thời gian và ngôn ngữ cơ thể 
Câu hỏi là: Giá trị và tiêu chuẩn đạo đức nào được chấp nhận trên bình diện quốc tế? 
10- 5 
Thuyết văn hoá tương đối 
Những khái niệm và đạo lý thay đổi từ nền văn hoá này so với nền văn hoá khác. Tập quán kinh doanh vì vậy cũng được định nghĩa đúng hay sai trong mỗi nền văn hoá. 
Thuyết văn hoá tương đối – một nền văn hoá định nghĩa hành vi đạo được cho toàn cầu, không có ngoại lệ 
 Nhà kinh doanh theo thuyết này – không có tiêu chuẩn ngoại lệ cho ai trong văn hoá giao dịch kinh doanh 
10- 6 
Các giá trị toàn cầu 
Là một tập hợp các tiêu chuẩn đạo đức toàn cầu, gồm: 
Thật thà	– Trách nhiệm 
Trung thực	– Công bằng 
Liêm chính	 	– Chu đáo 
Giữ lời hứa	– Quyền công dân 
Trung thành	 
Tôn trọng người khác 
10- 7 
Các tập đoàn đa quốc gia 
Các công ty đại chúng hoạt động trên phạm vi toàn cầu không có mối liên hệ chặt chẽ với một quốc gia nào: 
Người ta nhận thấy không công bằng khi công ty đa quốc gia chuyển việc đến những nơi lương thấp 
Người ta cáo buộc gia tăng khoảng cách giàu nghèo giữa các quốc gia 
Cáo buộc bóc lột tài nguyên và con người 
 Cáo buộc cạnh tranh không công bằng 
10- 8 
Các công ty đa quốc gia 
Nike 
Cisco Systems 
Monsanto 
Shell 
10- 9 
Các vấn đề đạo đức toàn cầu 
Phân biệt đối xử chủng tộc và giới tính 
Quyền con người 
Áp dụng nhiều giá 
Hối lộ 
Sản phẩm độc hại 
Ô nhiễm và bảo vệ môi trường 
Các vấn đề liên quan đến viễn thông 
10- 10 
Phân biệt đối xử về chủng tộc và giới tính 
Luật pháp của các nước cấm các doanh nghiệp phân biệt đối xử về giới tính, chủng tộc, tôn giáo và khuyết tật trong tuyển dụng, sa thải và thăng tiến nhân viên. 
Phân biệt đối xử có thể xảy ra do khác biệt về giá trị và quan niệm văn hoá 
Ví dụ, chúng ta hiếm gặp nữ doanh nhân ở Trung Đông 
Phân biệt đối xử là một trong những quan ngại nhất trong kinh doanh quốc tế. 
10- 11 
Bằng cách nào công ty tránh được phân biệt đối xử 
Phát triển chính sách chống phân biệt đốixử 
Truyền thông về chính sách trong và ngoài doanh nghiệp 
Chuẩn hoá các hoạt động chống phân biệt đối xử đang được xã hội quan tâm 
Quyết định điểm nào chưa phù hợp 
Thiết lập các phương pháp nhận diện điểm chưa phù hợp/chưa tuân theo 
Phát triển và thực hiện kế hoạch 
10- 12 
Các quyền con người 
Sử dụng lao động trẻ em, trả lương rẻ mạt, lạm dụng trong các nhà máy nước ngoài. 
Các quan hệ với nhà cung cấp 
Các công ty đa quốc gia lập cơ sở cho các hành vi chấp nhận được và cố gắng cải thiện chất lượng cuộc sống của công nhân 
10- 13 
Ưu tiên quyền con người 
Mở đối thoại với công nhân và ban quản trị 
Nhận thức về quyền con người và các quan ngại liện quan ở mỗi nước mà doanh nghiệp có kinh doanh. 
Đưa ra các tiêu chuẩn pháp lý, nhưng vẫn tìm kiếm những những thông lệ tốt để 
 áp dụng trong doanh nghiệp 
10- 14 
Phân biệt trong áp dụng giá 
Xảy ra khi một công ty áp dụng giá khác nhau cho các nhóm khách hàng khác nhau . Giá có khi còn thấp hơn cả giá thành. 
Chuyển giá (Coca Cola 
 và nhiều doanh nghiệp FDI) 
10- 15 
Luật về chống hối lộ và tham nhũng ở nước ngoài 
Hối lộ và các khoản thanh toán lậu có thể được chấp nhận ở nhiều nền văn hoá. 
Luật về chống hối lộ và tham nhũng ở nước ngoài của Mỹ cấm các công ty Mỹ đưa và nhận hối lộ các quan chức hay chính phủ nước ngoài trong kinh doanh ở nước ngoài. 
Nếu phạm luật sẽ bị thẳng tay trừng trị 
Có thể bị tìm ra và trừng trị thông qua các nghị định ký giữa Mỹ và các nước khác 
10- 16 
Hối lộ ở các quốc gia 
10- 17 
Sản phẩm độc hại 
Các sản phẩm bị cấm ở nhiều quốc gia công nghiệp hoá, bị coi là độc hại, lại có thể bán ở các gia khác vì họ cho là hợp pháp. 
Bán với giá rẻ mạt các nguyên liệu độc hại cho những quốc gia đang phát triển. 
Một số sản phẩm không độc ở quốc gia này nhưng mà không đủ tiêu chuẩn về vệ sinh, hay không phù hợp về văn hoá. 
10- 18 
Ô nhiễm và môi trường tự nhiên 
Nhiều quốc gia đang làm việc với nhau để tạo ra sự đồng thuận và các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường nhằm hạn chế ô nhiễm 
Một số quốc gia đang hành động chống lại các hãng làm ô nhiễm không khí và chất lượng nước 
 Tiêu chuẩn giảm khí phát thải 
 Toàn cầu đã được thông qua 
10- 19 
Các vấn đề về viễn thông 
Vệ tinh, email và internet đem đến cổng truy cập thông tin nhưng cũng đem lại nhiều vấn đề về đạo đức kinh doanh. 
Những vấn đề đó gồm: 
Giả mạo 
Đánh giấu mặt 
Mua bán chứng khoán spot 
Rửa tiền 
10- 20 
Bảo vệ sở hữu trí tuệ 
Sở hữu trí tuệ bao gồm các ý tưởng và vật liệu sáng tạo mà con người phát triển để giải quyết các vấn đề, thực hiện việc áp dụng, giáo dục và giải trí người khác 
Bằng sáng chế 
Chứng nhận pháp lý cho nhà phát minh có quyền dùng hoặc bán trong một khoảng thời gian. 
Bản quyền 
Bảo vệ các tác phẩm tài năng về khoa học và văn học nghệ thuật được xuất bản hay chưa xuất bản. 
10- 21 
Tổ chức thương mại thế giới 
WTO là hiệp định về thương mại giải quyết các tranh chấp về thương mại và giám sát thực hiện hiệp định về thương mại nhằm tự do hoá thương mại toàn cầu. 
Bao gồm cả các vấn đề kinh tế, xã hội liên quan đến nông nghiệp, dệt may, ngân hàng, viễn thông, mua sắm của chính phủ, tiêu chuẩn công nghiệp, quy định về vệ sinh thực phẩm, dịch vụ và bảo vệ sở hữu trí tuệ. 
WTO được thành lập năm 1995 và hiện nay có trên 133 nước thành viên