Ứng dụng thuật toán tối ưu bầy đàn cải tiến nhằm phân bố tối ưu công suất trong lưới điện phân phối
Tóm tắt – Bài báo trình bày phương pháp phân bố tối ưu công suất bằng cách thay đổi
trạng thái các thiết bị đóng cắt để tái cấu trúc lại lưới điện với mục đích giảm tổn thất điện
năng và nâng cao điện áp trên lưới điện. Để tối thiểu hóa tổn thất điện năng cũng như cải
thiện điện áp, thuật toán tối ưu bầy đàn cải tiến (IPSO) được đề xuất và trình bày trong bài
viết. So với thuật toán bày đàn (PSO), trong IPSO các hệ số quán tính, hệ số quan hệ xã
hội, hệ số kinh nghiệm của cá thể được điều chỉnh và giá trị vận tốc được giới hạn, do đó
tốc độ hội tụ nhanh, nhưng vẫn duy trì được hiều quả cao và thuật toán cho kết quả tối
ưu nhất. Thuật toán IPSO được kiểm tra mô phỏng trên bộ công cụ Matpower/Matlab với
lưới điện mẫu IEEE-33 nút.
Bạn đang xem tài liệu "Ứng dụng thuật toán tối ưu bầy đàn cải tiến nhằm phân bố tối ưu công suất trong lưới điện phân phối", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
Tóm tắt nội dung tài liệu: Ứng dụng thuật toán tối ưu bầy đàn cải tiến nhằm phân bố tối ưu công suất trong lưới điện phân phối
3TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ ỨNG DỤNG THUẬT TOÁN TỐI ƯU BẦY ĐÀN CẢI TIẾN NHẰM PHÂN BỐ TỐI ƯU CÔNG SUẤT TRONG LƯỚI ĐIỆN PHÂN PHỐI 1. Nguyễn Khánh Quang, Khoa Điện-Điện tử - Trường Cao đẳng Công nghiệp Huế 70 Nguyễn Huệ, Phường Vĩnh Ninh, Thành phố Huế Email: tienpt1@cpc.vn 2. Phạm Trung Tiến Công ty Điện lực Kon Tum 184 Trần Hưng Đạo, Phường Thắng Lợi, Thành phố Kon Tum Email: nkquang@hueic.edu.vn Tóm tắt – Bài báo trình bày phương pháp phân bố tối ưu công suất bằng cách thay đổi trạng thái các thiết bị đóng cắt để tái cấu trúc lại lưới điện với mục đích giảm tổn thất điện năng và nâng cao điện áp trên lưới điện. Để tối thiểu hóa tổn thất điện năng cũng như cải thiện điện áp, thuật toán tối ưu bầy đàn cải tiến (IPSO) được đề xuất và trình bày trong bài viết. So với thuật toán bày đàn (PSO), trong IPSO các hệ số quán tính, hệ số quan hệ xã hội, hệ số kinh nghiệm của cá thể được điều chỉnh và giá trị vận tốc được giới hạn, do đó tốc độ hội tụ nhanh, nhưng vẫn duy trì được hiều quả cao và thuật toán cho kết quả tối ưu nhất. Thuật toán IPSO được kiểm tra mô phỏng trên bộ công cụ Matpower/Matlab với lưới điện mẫu IEEE-33 nút. Từ khóa: PSO, Phân bố tối ưu công suất, Tái cấu hình lưới điện I. GIỚI THIỆU Lưới điện phân phối đóng vai trò qua trọng trong việc cung cấp điện, được thiêt kế có cấu trúc mạch vòng kín nhưng vì lý do kỹ thuật và điều kiện vận hành nên lưới điện luôn được vận hành theo cấu trúc hình tia. Các bài toán vận hành lưới điện phân phối chủ yếu tập trung vào giải quyết các vấn đề sau: Giảm tổn thất công suất của lưới điện, cải thiện thời gian tái lập, cải thiện độ tin cậy của hệ thống, cải thiện khả năng tải của lưới điện, cải thiện tình trạng không cân bằng tải, tối thiểu tổn thất công suất, giảm thiểu tổn thất của hệ thống lưới điện không cân bằng. Với yêu cầu ngày càng cao về giảm tổn thất điện năng trên lưới điện phân phối, nhiều nghiên cứu giải bài toán tái cấu trúc giảm tổn 4 TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ thất bằng nhiều thuật toán khác nhau được công bố. Với mục tiêu phân bố tối ưu công suất lưới điện phân phối bằng cách thay đổi các trạng thái đóng/mở của các khóa điện trên lưới nhằm đạt mục tiêu chất lượng trong vận hành lưới điện. Vì đặc điểm phi tuyến và rời rạc của bài toán nên rất khó để tìm lời giải bằng các phương pháp giải tích truyền thống. Có nhiều phương pháp phân bố tối ưu công suất lưới điện phân phối như sử dụng kỹ thuật thuần heuristic, heuristic kết hợp giải tích mạng, trí tuệ nhân tạo [8]. Tuy nhiên, một trong những nhược điểm chung của các phương pháp trên là dễ bị rơi vào các cực trị địa phương. Để khắc phục nhược điểm này, các nghiên cứu khoa học thường sử dụng giải thuật di truyền (GA) trong bài toán tái cấu hình lưới điện [9- 11]. Trong thời gian gần đây, giải thuật PSO được ứng dụng rộng rãi trong các bài toán hệ thống điện vì có nhiều ưu điểm như tốc độ hội tụ nhanh, lập trình đơn giản [12,13]. Ý tưởng trong bài viết này là để nghiên cứu áp dụng thuật toán tối ưu bầy đàn cải tiến (IPSO) nhằm giảm tổn thất công suất và nâng cao chất lượng điện áp trên lưới điện phân phối. Thuật toán tối ưu bầy đàn (PSO) lần đầu tiên được đề xuất bởi Eberhart và Kennedy vào năm 1995 [7]. PSO là một trong những thuật toán tiến hóa, dựa trên khái niệm trí tuệ bầy đàn để giải các bài toán tối ưu hóa. PSO có nhiều ứng dụng quan trọng trong tất cả các lĩnh vực mà ở đó đòi hỏi phải giải quyết các bài toán tối ưu hóa, đặc biệt là các bài toán liên quan đến hệ thống mạng. Ý tưởng chính của PSO dựa trên nền tảng tâm lý bầy đàn và tập tính xã hội của bầy chim hoặc đàn cá. Chúng di chuyển để tìm kiếm thức ăn với một vận tốc và vị trí tương ứng. Sự di chuyển của chúng phụ thuộc vào kinh nghiệm của chính nó và của các thành viên khác trong bầy đàn. PSO là một dạng của thuật toán tiến hóa được lấy ý tưởng từ từ phương pháp tìm kiếm thức ăn của đàn chim [15-18]. So với GA, PSO không có các cơ chế ghép chéo hay đột biến mà thiên về sử dụng sự tương tác giữa các cá thể trong một quần thể để khám phá không gian tìm kiếm. Các bước cơ bản của thuật toán PSO như Hình 1: PSO có ưu điểm là đơn giản, dễ dàng thực hiện và PSO có thể dễ dàng hoạt động với các giải pháp là số thực. Ngoài ra, do không có cơ chế ghép chéo và đột biến nên PSO tính toán nhanh hơn và sử dụng ít bộ nhớ máy tính hơn do trong quá trình tính toán, PSO không lưu trữ đường chuyển động của mỗi cá thể mà chỉ dựa vào vận tốc của mỗi cá thể. Tuy nhiên, do các cá thể trong quần thể di chuyển dựa trên cá thể tốt nhất trong quần thể và có xu hướng tập trung về vị trí cá thể tốt nhất nên làm cho PSO có khuynh hướng hội tụ sớm và các trạng thái đóng/mở của các khóa điện trên lưới nhằm đạt mục tiêu chất lượng trong vận hành lưới điện. Vì đặc điểm phi tuyến và rời rạc của bài toán nên rất khó để tìm lời giải bằng các phương pháp giải tích truyền thống. Có nhiều phương pháp phân bố tối ưu công suất lưới điện phân phối như sử dụng kỹ thuật thuần heuristic, heuristic kết hợp giải tích mạng, trí tuệ nhân tạo [8]. Tuy nhiên, một trong những nhược điểm c ng của các phương pháp trên là dễ bị rơi vào các cực trị địa phương. Để khắc phụ nhược iểm này, các nghiên cứu khoa học thường sử dụng giải thuật di truyền (GA) trong bài toán tái cấu hình lưới điện [9-11]. Trong thời gian gầ đây, giải thuật PSO được ứng dụng rộng rãi trong các bài toán hệ thống điện vì có nhiều ưu điểm như tốc độ hội tụ nhanh, lập trình đơn giản [12,13]. Ý tưởng trong bài viết này là để nghiên cứu áp dụng thuật toán tối ưu bầy đàn cải tiến (IPSO) nhằm giảm tổ thất công suất và nâng cao chất lượng điện áp trên lưới điện phân phối. Thuật toán tối ưu bầy đàn (PSO) lần đầu tiên được đề xuất bởi Eberhart và Kennedy vào năm 1995 [7]. PSO là một trong những thuật toán tiến hóa, dựa trên khái niệm trí tuệ bầy đàn để giải các bài toán tối ưu hóa. PSO có nhiều ứng dụng quan trọng trong tất cả các lĩnh vực mà ở đó đòi hỏi phải giải quyết các bài toán tối ưu hóa, đặc biệt là các bài toán liên quan đến hệ thống mạng. Ý tưởng chính của PSO dựa trên nền tảng tâm lý bầy đàn và tập tính xã hội của bầy him hoặc đàn cá. Chúng di chuyển để tìm kiếm thức ăn với một vận tốc và vị trí tương ứng. Sự di chuyển của chúng phụ thuộc vào kinh nghiệm của chính nó và của các thành viên khác trong bầy đàn. PSO là một dạng của thuật toán tiến hóa được lấy ý tưởng từ từ phương pháp tìm kiếm thức ăn của đàn chim [15-18]. So với GA, PSO không có các cơ chế ghép chéo hay đột biến mà thiên về sử dụng sự tương tác giữa các cá thể trong một quần thể để khám phá không gian tìm kiếm. Các bước cơ bản của thuật toán PSO như Hình 1: Hình 1. Sơ đồ thuật toán PSO PSO có ưu điểm là đơn giản, dễ dàng thực hiện và PSO có thể dễ dàng hoạt động với các giải pháp là số thực. Ngoài ra, do không có cơ chế ghép chéo và đột biến nên PSO tính toán nhanh hơn và sử Khới tạo vị trí và vận tốc quần thể cá thể ban đầu Bắt đầu Vòng lặp <= Vòng lặpmax - Tìm vị trí tốt nhất của mỗi cá thể - Tìm vị trí tốt nhất của cả quần thể Cập nhật vận tốc và vị trí của các cá thể Dừng Sai Đánh giá mỗi cá thể bằng hàm thích nghi Đánh giá mỗi cá thể bằng hàm thích nghi Xuất kết quả (vị trí tốt nhất của quần thể) Vòng lặp = Vòng lặp + 1 Đúng 5TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ có thể làm cho giải pháp thu được không tối ưu. Trong bài báo này, PSO cải tiến được đề xuất để giải quyết vấn đề phân bố công suất bao gồm một giải pháp tối ưu để giảm tổn thất điện năng và nâng cao điện áp trong lưới điện phân phối. Mô phỏng được thực hiện bằng cách sử dụng bộ công cụ Matpower/ Matlab [15-19]. Kết quả đã chứng minh tính hiệu quả của thuật toán đề xuất để phân bố tối ưu công suất của lưới điện phân phối II. MÔ HÌNH TÁI CẤU TRÚC LƯỚI ĐIỆN PHÂN PHỐI 1. Hàm mục tiêu của bài toán Trong nghiên cứu này, mục tiêu là tái cấu hình lưới điện phân bố tối ưu công suất nhằm giảm tổn thất điện năng và cải thiện chất lượng điện áp trên lưới. Hàm mục tiêu của bài toán được thể hiện như sau: Các bước thực thuật toán IPSO trong bài toán phân bổ tối ưu công suất được thực hiện như sau: Bước 1: Nhập các thông số lưới điện (tổng trở đường dây, thông số phụ tải, các khóa điện) Bước 2: Xác định không gian tìm kiếm, bao gồm số lượng khóa mở, không gian tìm kiếm của mỗi khóa mở. dụng ít bộ nhớ máy tính hơn do trong quá trình tính toán, PSO không lưu trữ đường chuyển động của mỗi cá thể mà chỉ dựa vào vận tốc của mỗi cá thể. Tuy nhiên, do các cá thể trong quần thể di chuyển dựa trên cá thể tốt nhất trong quần thể và có xu hướng tập trung về vị trí cá thể tốt nhất nên làm cho PSO có khuynh hướng hội tụ sớm và có thể làm cho giải pháp thu được không tối ưu. Trong bài báo này, PSO cải tiến được đề xuất để giải quyết vấn đề phân bố công suất bao gồm một giải pháp tối ưu để giảm tổn thất điện năng và nâng cao điện áp trong lưới điện phân phối. Mô phỏng được thực hiện bằng cách sử dụng bộ công cụ Matpower/ Matlab [15-19]. Kết quả đã chứng minh tính hiệu quả của thuật toán đề xuất để phân bố tối ưu công suất của lưới điện phân phối II. MÔ HÌNH TÁI CẤU TRÚC LƯỚI ĐIỆN PHÂN PHỐI 1. Hàm mục tiêu của bài toán Trong nghiên cứu này, mục tiêu là tái cấu hình lưới điện phân bố tối ưu công suất nhằm giảm tổn thất điện năng và cải thiện chất lượng điện áp trên lưới. Hàm mục tiêu của bài toán được thể hiện như sau: 𝑓𝑓 = min(𝛥𝛥𝛥𝛥) = ∑ 𝑅𝑅𝑖𝑖𝑖𝑖 ( 𝑃𝑃𝑖𝑖𝑖𝑖 2 +𝑄𝑄𝑖𝑖𝑖𝑖 2 𝑉𝑉𝑖𝑖𝑖𝑖 2 ) 𝑁𝑁 𝑖𝑖𝑖𝑖=1 (1) Với điều kiện: 𝑉𝑉𝑖𝑖(𝑖𝑖) 𝑚𝑚𝑖𝑖𝑚𝑚 ≤ 𝑉𝑉𝑖𝑖(𝑖𝑖) ≤ 𝑉𝑉𝑖𝑖(𝑖𝑖) 𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 (2) Lưới điện phân phối luôn được vận hành hình tia, nên đây được xem như một trong những ràng buộc đẳng thức của bài toán. Với ràng buộc này, tất cả các nút tải phải được cấp điện và cấu hình hình tia phải luôn được duy trì. 2. Thuật toán tối ưu bầy đàn Thuật toán PSO (Particle Swarm Optimization) là một trong những thuật toán tiến hóa, dựa trên nền tảng tâm lý bầy đàn và tập tính xã hội của bầy chim hoặc đàn cá. Chúng di chuyển để tìm kiế thức ăn với một vận tốc và vị trí tương ứng. Sự di chuyển của chúng phụ thuộc vào kinh nghiệm của chính nó và của các thành viên khác trong bầy đàn (Pbest và Gbest). 𝛥𝛥𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏(𝑡𝑡 + 1) = { 𝛥𝛥𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏,𝑖𝑖(𝑡𝑡) 𝑖𝑖𝑓𝑓 𝑓𝑓(𝛥𝛥𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏,𝑖𝑖(𝑡𝑡)) ≤ 𝑓𝑓(𝑥𝑥𝑖𝑖(𝑡𝑡 + 1)) 𝑥𝑥𝑖𝑖(𝑡𝑡 + 1) 𝑖𝑖𝑓𝑓 𝑓𝑓(𝛥𝛥𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏,𝑖𝑖(𝑡𝑡)) > 𝑓𝑓(𝑥𝑥𝑖𝑖(𝑡𝑡 + 1)) (4) Vị trí tốt nhất của Gbest tại t được tình như: 𝐺𝐺𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 = 𝑚𝑚𝑖𝑖𝑚𝑚{𝛥𝛥𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏,𝑖𝑖(𝑡𝑡)} (5) Vận tốc Vk+1 và vị trí của chim hoặc cá được tính toán bằng biểu thức (6) và (7) 𝑉𝑉𝑖𝑖 𝑘𝑘+1 = 𝜔𝜔𝑉𝑉𝑖𝑖 𝑘𝑘 + 𝑐𝑐1𝑟𝑟𝑟𝑟𝑚𝑚𝑑𝑑1 × (𝛥𝛥𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑡𝑡𝑖𝑖 𝑘𝑘 − 𝑋𝑋𝑖𝑖 𝑘𝑘) + 𝑐𝑐2𝑟𝑟𝑟𝑟𝑚𝑚𝑑𝑑2 × (𝐺𝐺𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑡𝑡 𝑘𝑘 − 𝑋𝑋𝑖𝑖 𝑘𝑘) (6) 𝑋𝑋𝑖𝑖𝑘𝑘+1 = 𝑋𝑋𝑖𝑖𝑘𝑘 + 𝑉𝑉𝑖𝑖𝑘𝑘+1 (7) Các bước thực thuật toán IPSO trong bài toán phân bổ tối ưu công suất được thực hiện như sau: dụng ít bộ nhớ máy tính hơn do trong quá trình tính toán, PSO không lưu trữ đường chuyển động của mỗi cá thể mà chỉ dựa vào vận tốc của mỗi cá thể. Tuy nhiên, do các cá thể trong quần thể di c uyển dựa trên cá thể tốt nhất trong quần thể và có xu hướng tập trung về vị trí cá thể tốt nhất ê làm cho PSO có khuynh hướng hội tụ sớm và có thể làm cho giải pháp thu được không tối ưu. Trong bài báo này, PSO cải tiến được đề xuất để giải quyết vấn đề phân bố công suất bao gồm một giải pháp tối ưu để giảm tổn thất điện năng và nâng cao điện áp trong lưới điện phân phối. Mô phỏng được thực hiện bằng cách sử dụng bộ công cụ Matpower/ Matlab [15-19]. Kết quả đã chứng minh tính hiệu quả của thuật toán đề xuất để phân bố tối ưu công suất ủa lưới điện phân phối II. MÔ HÌNH TÁI CẤU TRÚC LƯỚI ĐIỆN PHÂN PHỐI 1. Hàm mục tiêu của bài toán Trong nghiên cứu này, mục tiêu là tái cấu hình lưới điện phân bố tối ưu công suất nhằm giảm tổn thất điện năng và cải thiện chất lượng điện áp trên lưới. Hàm mục tiêu của bài toán được thể hiện như sau: 𝑓𝑓 = min(𝛥𝛥𝛥𝛥) = ∑ 𝑅𝑅𝑖𝑖𝑖𝑖 ( 𝑃𝑃𝑖𝑖𝑖𝑖 2 +𝑄𝑄𝑖𝑖𝑖𝑖 2 𝑉𝑉𝑖𝑖𝑖𝑖 2 ) 𝑁𝑁 𝑖𝑖𝑖𝑖=1 (1) Với điều kiện: 𝑉𝑉𝑖𝑖(𝑖𝑖) 𝑚𝑚𝑖𝑖𝑚𝑚 ≤ 𝑉𝑉𝑖𝑖(𝑖𝑖) ≤ 𝑉𝑉𝑖𝑖(𝑖𝑖) 𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 (2) Lưới điện phân phối luôn được vận hành hình tia, nên đây được xem như một trong những ràng buộc đẳng thức của bài toán. Với ràng buộc này, tất cả các nút tải phải được cấp điện và cấu hình hình tia phải luôn được duy trì. 2. Thuật toán tối ưu bầy đàn Thuật toán PSO (Particle Swarm Optimization) là một trong những thuật toán tiến hóa, dựa trên nền tảng tâm lý bầy đàn và tập tính xã hội của bầy chim hoặc đàn cá. Chúng di chuyển để tìm kiếm thức ăn với một vận tốc và vị trí tương ứng. Sự di chuyển của chúng phụ thuộc vào kinh nghiệm của chính nó và của các thành viên khác trong bầy đàn (Pbest và Gbest). 𝛥𝛥𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏(𝑡𝑡 + 1) = { 𝛥𝛥𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏,𝑖𝑖(𝑡𝑡) 𝑖𝑖𝑓𝑓 𝑓𝑓(𝛥𝛥𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏,𝑖𝑖(𝑡𝑡)) ≤ 𝑓𝑓(𝑥𝑥𝑖𝑖(𝑡𝑡 + 1)) 𝑥𝑥𝑖𝑖(𝑡𝑡 + 1) 𝑖𝑖𝑓𝑓 𝑓𝑓(𝛥𝛥𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏,𝑖𝑖(𝑡𝑡)) > 𝑓𝑓(𝑥𝑥𝑖𝑖(𝑡𝑡 + 1)) (4) Vị trí tốt nhất của Gbest tại t được tình như: 𝐺𝐺𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 = 𝑚𝑚𝑖𝑖𝑚𝑚{𝛥𝛥𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏,𝑖𝑖(𝑡𝑡)} (5) Vận tốc Vk+1 và vị trí của chim hoặc cá được tính toán bằng biểu thức (6) và (7) 𝑉𝑉𝑖𝑖 𝑘𝑘+1 = 𝜔𝜔𝑉𝑉𝑖𝑖 𝑘𝑘 + 𝑐𝑐1𝑟𝑟𝑟𝑟𝑚𝑚𝑑𝑑1 × (𝛥𝛥𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑡𝑡𝑖𝑖 𝑘𝑘 − 𝑋𝑋𝑖𝑖 𝑘𝑘) + 𝑐𝑐2𝑟𝑟𝑟𝑟𝑚𝑚𝑑𝑑2 × (𝐺𝐺𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑡𝑡 𝑘𝑘 − 𝑋𝑋𝑖𝑖 𝑘𝑘) (6) 𝑋𝑋𝑖𝑖𝑘𝑘+1 = 𝑋𝑋𝑖𝑖𝑘𝑘 + 𝑉𝑉𝑖𝑖𝑘𝑘+1 (7) Các bước thực thuật toán IPSO trong bài toán phân bổ tối ưu công suất được thực hiện như sau: dụng ít bộ nhớ máy tính hơn do trong quá trình tính toán, PSO không lưu trữ đường chuyển động của mỗi cá thể mà chỉ dựa vào vận tốc của mỗi cá thể. Tuy nhiên, do các cá thể tr ng quần t ể di ch yển dựa trên cá thể tốt nhất trong quần thể và có xu hướng tập trung về vị trí cá thể tốt nhất nên là cho PSO có khuynh hướng hội tụ sớm và có thể làm cho giải pháp thu được không tối ưu. Trong bài báo này, PSO cải tiế được đề xuất ể giải quyết vấn đề phân bố công suất bao gồm một giải pháp tối ưu để giảm tổn thất điện nă g và nâng cao điện p trong lưới điệ phân phối. Mô phỏng đượ thực hiện bằng cách sử dụng bộ công cụ Matpower/ Matlab [15-19]. Kết quả đã chứng minh tính hiệu quả của thuật toán đề xuất để phân bố tối ưu công suất của lưới điện phân phối II. MÔ HÌNH TÁI CẤU TRÚC LƯỚI ĐIỆN PHÂN PHỐI 1. Hàm mục tiêu của bài toán Trong nghiên cứu này, mục tiêu là tái cấu hình lưới điện phân bố tối ưu công suất nhằm giả tổn thất điện năng và cải thiện chất lượng điện áp trên lưới. Hàm mục tiêu của bài toán đượ ... thức kết dây ban đầu các k óa điện s20, s34, s35, s36 s 7 mở lưới điện có tổn thất điện năng ΔP = 33,202 kW, tỉ lệ ban đầu 6,28% và lưới có điện áp trung bì Vav = 0,90406 p.u. . . Hình 2. Sơ đồ kết nối trước khi tái cấu hình lưới Bảng 1: Thông số lưới mẫu IEEE-33 nút STT Từ nút Đến nút R X P (KW) Q (KVAr) 1 1 2 0.0922 0.0470 100 60 2 2 3 0.4930 0.2511 90 40 3 3 4 0.3660 0.1864 120 80 4 4 5 0.3811 0.1941 60 30 5 5 6 0.8190 0.7070 60 20 6 6 7 0.1872 0.6188 200 100 7 7 8 0.7Il4 0.2351 200 100 8 8 9 1.0300 0.7400 60 20 9 9 10 1.0400 0.7400 60 20 10 10 11 0.1966 0.0650 45 30 11 11 12 0.3744 0.1238 60 35 12 12 13 1.4680 1.1550 60 35 13 13 14 0.5416 0.7129 120 80 14 14 15 0.5910 0.5260 60 10 15 15 16 0.7463 0.5450 60 20 16 16 17 1.2890 1.7210 60 20 17 17 18 0.7320 0.5740 90 40 18 2 19 0.1640 0.1565 90 40 19 19 20 1.5042 1.3554 90 40 20 20 21 0.4095 0.4784 90 40 21 21 22 0.7089 0.9373 90 40 22 3 23 0.4512 0.3083 90 50 23 23 24 0.8980 0.7091 420 200 24 24 25 0.8960 0.7011 420 200 25 6 26 0.2030 0.1034 60 25 26 26 27 0.2842 0.1447 60 25 27 27 28 1.0590 0.9337 60 20 2 3 4 5 61 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1817 26 27 28 29 30 3231 33 23 24 25 20 2119 22 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 26 27 28 29 30 31 32 36 23 24 37 19 20 21 35 3318 22 25 34 Hình 2. Sơ đồ kết nối trước khi tái cấu hình lưới 7TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ Bảng 1: Thông số lưới mẫu IEEE-33 nút Hình 2. Sơ đồ kết nối trước khi tái cấu hình lưới Bảng 1: Thông số lưới mẫu IEEE-33 nút STT Từ nút Đến nút R X P (KW) Q (KVAr) 1 1 2 0.0922 0.0470 100 60 2 2 3 0.4930 0.2511 90 40 3 3 4 0.3660 0.1864 120 80 4 4 5 0.3811 0.1941 60 30 5 5 6 0.8190 0.7070 60 20 6 6 7 0.1872 0.6188 200 100 7 7 8 0.7Il4 0.2351 200 100 8 8 9 1.0300 0.7400 60 20 9 9 10 1.0400 0.7400 60 20 10 10 11 0.1966 0.0650 45 30 11 11 12 0.3744 0.1238 60 35 12 12 13 1.4680 1.1550 60 35 13 13 14 0.5416 0.7129 120 80 14 14 15 0.5910 0.5260 60 10 15 15 16 0.7463 0.5450 60 20 16 16 17 1.2890 1.7210 60 20 17 17 18 0.7320 0.5740 90 40 18 2 19 0.1640 0.1565 90 40 19 19 20 1.5042 1.3554 90 40 20 20 21 0.4095 0.4784 90 40 21 21 22 0.7089 0.9373 90 40 22 3 23 0.4512 0.3083 90 50 23 23 24 0.8980 0.7091 420 200 24 24 25 0.8960 0.7011 420 200 25 6 26 0.2030 0.1034 60 25 26 26 27 0.2842 0.1447 60 25 27 27 28 1.0590 0.9337 60 20 2 3 4 5 61 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1817 26 27 28 29 30 3231 33 23 24 25 20 2119 22 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 26 27 28 29 30 31 32 36 23 24 37 19 20 21 35 3318 22 25 34 28 28 29 0.8042 0.7006 120 70 29 29 30 0.5075 0.2585 200 600 30 30 31 0.9744 0.9630 150 70 31 31 32 0.3105 0.3619 210 100 32 32 33 0.3410 0.5302 60 40 33 21 8 2 2 - - 34 9 14 2 2 - - 35 12 22 2 2 - - 36 18 33 0.5000 0.5000 - - 37 25 29 0.5000 0.5000 - - 2. Kết quả mô phỏng Kết quả mô phỏng của bài toán tái cấu hình lưới điện phân bố tối ưu với IPSO và PSO được thể hiện trong Bảng 2. Bảng 2: Kết quả tính toán sau khi tái cấu hình lưới Thuật toán Khóa mở ΔP (kW) Vmin (p.u) Ban đầu s20, s34, s35, s36, s37 233.202 0.904 IPSO s7, s9, s14, s32, s37 138.927 0.942 PSO s7, s9, s13, s32, s37 142.460 0.940 Với PSO phương thức kết nối được tại cấu hình lại như Hình 3 với các khóa điện (s7, s9, s14, s32, s37), sau khi tái cấu hình giảm xuống còn 142.4693 kW giảm 38,9% so với tổn thất bang đầu. Điện áp thấp ban đầu là 0,90406 p.u tăng lên 0.94234 p.u, đồ thị điện áp như Hình 4. Sau khi mô phỏng bằng IPSO phương thức kết nối lưới điện được tại cấu hình lại như Hình 5 với các khóa điện (s7, s9, s14, s32, s37). Tổn thất điện công suất trước khi tái cấu hình lưới là 233,202 kW và sau khi tái cấu hình giảm xuống còn 138.9275 kW giảm 40.42 % so với tổn thất ban đầu. Điện áp thấp ban đầu là 0,90406 p.u tăng lên 0,9404 p.u, đồ thi điện áp được trình diễn như Hình 6. Hình 3. Sơ đồ sau khi tái cấu hình lưới bằng PSO 8 TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ 28 28 29 0.8042 0.7006 120 70 29 29 30 0.5075 0.2585 200 600 30 30 31 0.9744 0.9630 150 70 31 31 32 0.3105 0.3619 210 100 32 32 33 0.3410 0.5302 60 40 33 21 8 2 2 - - 34 9 14 2 2 - - 35 12 22 2 2 - - 36 18 33 0.5000 0.5000 - - 37 25 29 0.5000 0.5000 - - 2. Kết quả mô phỏng Kết quả mô phỏng của bài toán tái cấu hình lưới điện phân bố tối ưu với IPSO và PSO được thể hiện trong Bảng 2. Bảng 2: Kết quả tính toán sau khi tái cấu hình lưới Thuật toán Khóa mở ΔP (kW) Vmin (p.u) Ban đầu s20, s34, s35, s36, s37 233.202 0.904 IPSO s7, s9, s14, s32, s37 138.927 0.942 PSO s7, s9, s13, s32, s37 142.460 0.940 Với PSO phương thức kết nối được tại cấu hình lại như Hình 3 với các khóa điện (s7, s9, s14, s32, s37), sau khi tái cấu hình giảm xuống còn 142.4693 kW giảm 38,9% so với tổn thất bang đầu. Điện áp thấp ban đầu là 0,90406 p.u tăng lên 0.94234 p.u, đồ thị điện áp như Hình 4. Sau khi mô phỏng bằng IPSO phương thức kết nối lưới điện được tại cấu hình lại như Hình 5 với các khóa điện (s7, s9, s14, s32, s37). Tổn thất điện công suất trước khi tái cấu hình lưới là 233,202 kW và sau khi tái cấu hình giảm xuống còn 138.9275 kW giảm 40.42 % so với tổn thất ban đầu. Điện áp thấp ban đầu là 0,90406 p.u tăng lên 0,9404 p.u, đồ thi điện áp được trình diễn như Hình 6. Hình 3. Sơ đồ sau khi tái cấu hình lưới bằng PSO 2. Kết quả mô phỏng Kết quả mô phỏng của bài toán tái cấu hình lưới điện phân bố tối ưu với IPSO và PSO được thể hiện trong Bảng 2. Với PSO phương thức kết nối được tại cấu hình lại như Hình 3 với các khóa điện (s7, s9, s14, s32, s37), sau khi tái cấu hình giảm xuống còn 14 .4693 kW giảm 38,9% so với tổn thất bang đầu. Điện áp thấp ban đầu là 0,90406 p.u tăng lên 0.94234 p.u, đồ thị điện áp như Hình 4. Sau khi mô phỏng bằng IPSO phương thức kết nối lưới điện được tại cấu Bảng 2: Kết quả tính toán sau khi tái cấu hình lưới Hình 3. Đồ thị điện áp lưới điện IEEE-33 nút trước và sau khi tái cấu hình lưới bằng PSO hình lại như Hình 5 với các khóa điện (s7, s9, s14, s32, s37). Tổn thất điện công suất trước khi tái cấu hình lưới là 233,202 kW và sau khi tái cấu hình giảm xuống còn 138.9275 kW giảm 40.42 % so với tổn thất ban đầu. Điện áp thấp ban đầu là 0,90406 p.u tăng lên 0,9404 p.u, đồ thi điện áp được trình diễn như Hình 6. Hình 4. Đồ thị điện áp lưới điện IEEE-33 nút trước và sau khi tái cấu hình lưới bằng PSO Hình 5. Sơ đồ sau khi tái cấu hình lưới bằng IPSO 2 3 4 5 61 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1817 26 27 28 29 30 3231 33 23 24 25 20 2119 22 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 26 27 28 29 30 31 32 36 23 24 37 19 20 21 35 3318 22 25 34 9TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ Hình 4. Sơ đồ sau khi tái cấu hình lưới bằng IPSO Hình 5. Đồ thì điện áp lưới điện IEEE-33 nút trước và sau khi tái cấu hình lưới bằng IPSO Hình 4. Đồ thị điện áp lưới điện IEEE-33 nút trước và sau khi tái cấu hình lưới bằng PSO Hình 5. Sơ đồ sau khi tái cấu hình lưới bằng IPSO 2 3 4 5 61 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1817 26 27 28 29 30 3231 33 23 24 25 20 2119 22 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 26 27 28 29 30 31 32 36 23 24 37 19 20 21 35 3318 22 25 34 Hình 6. Đồ thì điện áp lưới điệ IEEE-33 nút trước và sau khi tái cấu hình lưới bằng IPSO IV. KẾT LUẬN Trong bài báo này, tác giả đề xuất thuật toán IPSO để tái cấu hình lưới phân phối nhằm phân bố tối ưu công suất với mục đích giảm tổn thất công suất và nâng cao chất lượng điện áp trên lưới điện phân phối. Từ kết quả của hai thuật toán PSO và IPSO chúng ta nhận thấy rằng thuật toán đề xuất IPSO đã khắc phục được những nhược điểm của thuật toán PSO truyền thống đó là ngăn ngừa sự hội tụ sớm vào cực trị địa phương của bài toán và cho kết quả tối ưu hơn. Tài liệu tham khảo: [1] A.Merlin and H. Back, "Search for a minimal- loss operating spanning tree configuration in an urban power distribution system," Proc. 5th Power System Computation Conference (PSCC), Cambridge, UK, 1975, pp.1-18. [2] D.Shirmohammadi and H. W. Hong, “Reconfiguration of electric distribution for resistive line loss reduction,” IEEE Trans. Power Del., vol. 4, no. 2, pp. 1492–1498, Apr. 1989. [3] S.Civanlar, J. J. Grainger,H.Yin, and S. S. H. Lee, “Distribution feeder reconfiguration for loss reduction,” IEEE Trans. Power Del., vol. 3, no.3, pp. 1217–1223, Jul. 1988. [4] J. H. Holland, “Adaptation in Natural and Artificial Systems”, First edit. Cambridge, MA: MIT Press, 1975 [5] Kim, H., N. Ko and K.-H. Jung, “Artificial Neural-Network Based Feeder Reconfiguration for Loss Reduction in Distribution Systems”, IEEE Trans on Power Del., 8-3, pp. 1356-1366, 1993. [6] N. Rugthaicharoencheep and S. Sirisumrannukul, “Feeder Reconfiguration for Loss Reduction in Distribution System with Distributed Generators by Tabu Search”, Int. Journal Vol 3, pp 47 – 54, 2009 [7] R. Eberhart and J. Kennedy, “A new optimizer using particle swarm theory,” in MHS’95. Proc. of the Sixth Int. Symposium on Micro Machine and Human Science, pp. 39–43, 1995 [8] R.Srinivasa Rao, S.V.L.Narasimham, M.Ramalingaraju “Optimization of Distribution Network Configuration for Loss Reduction Using Artificial Bee Colony Algorithm” Int. Journal of Electrical Power and Energy Systems Engineering 1;2, 2008. [9] Ray Daniel Zimmerman “Network Reconfiguration for loss Reduction In Three Phase Power Distribution Systems”, 1992. [10] H. M. Khodr, M. A. Matos, and J. Pereira “Distribution Optimal Power Flow”, February 2004. [11] Flávio Vanderson Gomes, Sandoval Carneiro, Jr., Jose Luiz R. Pereira, Marcio Pinho Vinagre, Paulo Augusto Nepomuceno Garcia, and Leandro Ramos de Araujo, “A New Distribution System Reconfiguration Approach Using Optimum Power Flow and Sensitivity Analysis for Loss Reduction”, IEEE Trans on Power Delivery, Vol. 21, No. 4, 2006. [12] W.M. Liu, Chin H.C. and Yu G.J. "An Effective Algorithm for Distribution Feeder Loss Reduction by Switching Operations", IEEE Trasmission and Distribution Conference 1999. [13] W.M. Lin and H.C. Chin, “A New Approach for Distribution Reconfiguration for Loss Reduction and service Restoration”, IEEE trans. On Power Delivery, Vol. 13, No. 3, July 1998. [14] Y. K. Wu, C. Y. Lee, L. C. Liu, and S. H. Tsai, “Study of reconfiguration for the distribution system with distributed generators,” IEEE Trans. Power Deliv., vol. 25, no. 3, pp. 1678–1685, 2010 [15] Nguyễn Thanh Thuận “Tái cấu hình lưới phân phối sử dụng các giải thuật tìm kiếm tối ưu”, Luận án tiến sỹ kỹ thuật, 2016 10 TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ IV. KẾT LUẬN Trong bài báo này, tác giả đề xuất thuật toán IPSO để tái cấu hình lưới phân phối nhằm phân bố tối ưu công suất với mục đích giảm tổn thất công suất và nâng cao chất lượng điện áp trên lưới điện phân phối. Từ kết quả của hai thuật toán PSO và IPSO chúng ta nhận thấy rằng thuật toán đề xuất IPSO đã khắc phục được những nhược điểm của thuật toán PSO truyền thống đó là ngăn ngừa sự hội tụ sớm vào cực trị địa phương của bài toán và cho kết quả tối ưu hơn. TÀI LIỆU THAM KHẢO: [1] A.Merlin and H. Back, "Search for a minimal-loss operating spanning tree configuration in an urban power distribution system," Proc. 5th Power System Computation Conference (PSCC), Cambridge, UK, 1975, pp.1-18. [2] D.Shirmohammadi and H. W. Hong, “Reconfiguration of electric distribution for resistive line loss reduction,” IEEE Trans. Power Del., vol. 4, no. 2, pp. 1492–1498, Apr. 1989. [3] S.Civanlar, J. J. Grainger,H.Yin, and S. S. H. Lee, “Distribution feeder reconfiguration for loss reduction,” IEEE Trans. Power Del., vol. 3, no.3, pp. 1217–1223, Jul. 1988. [4] J. H. Holland, “Adaptation in Natural and Artificial Systems”, First edit. Cambridge, MA: MIT Press, 1975 [5] Kim, H., N. Ko and K.-H. Jung, “Artificial Neural-Network Based Feeder Reconfiguration for Loss Reduction in Distribution Systems”, IEEE Trans on Power Del., 8-3, pp. 1356-1366, 1993. [6] N. Rugthaicharoencheep and S. Sirisumrannukul, “Feeder Reconfiguration for Loss Reduction in Distribution System with Distributed Generators by Tabu Search”, Int. Journal Vol 3, pp 47 – 54, 2009 [7] R. Eberhart and J. Kennedy, “A new optimizer using particle swarm theory,” in MHS’95. Proc. of the Sixth Int. Symposium on Micro Machine and Human Science, pp. 39– 43, 1995 [8] R.Srinivasa Rao, S.V.L.Narasimham, M.Ramalingaraju “Optimization of Distribution Network Configuration for Loss Reduction Using Artificial Bee Colony Algorithm” Int. Journal of Electrical Power and Energy Systems Engineering 1;2, 2008. [9] Ray Daniel Zimmerman “Network Reconfiguration for loss Reduction In Three Phase Power Distribution Systems”, 1992. [10] H. M. Khodr, M. A. Matos, and J. Pereira “Distribution Optimal Power Flow”, February 2004. [11] Flávio Vanderson Gomes, Sandoval Carneiro, Jr., Jose Luiz R. Pereira, Marcio Pinho Vinagre, Paulo Augusto Nepomuceno Garcia, and Leandro Ramos de Araujo, “A New Distribution System Reconfiguration Approach Using Optimum Power Flow and Sensitivity Analysis for Loss Reduction”, IEEE Trans on Power Delivery, Vol. 21, No. 4, 2006. [12] W.M. Liu, Chin H.C. and Yu G.J. "An Effective Algorithm for Distribution Feeder Loss Reduction by Switching Operations", IEEE Trasmission and Distribution Conference 1999. [13] W.M. Lin and H.C. Chin, “A New Approach for Distribution Reconfiguration for Loss Reduction and service Restoration”, IEEE trans. On Power Delivery, Vol. 13, No. 3, July 1998. 11TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ [14] Y. K. Wu, C. Y. Lee, L. C. Liu, and S. H. Tsai, “Study of reconfiguration for the distribution system with distributed generators,” IEEE Trans. Power Deliv., vol. 25, no. 3, pp. 1678–1685, 2010 [15] Nguyễn Thanh Thuận “Tái cấu hình lưới phân phối sử dụng các giải thuật tìm kiếm tối ưu”, Luận án tiến sỹ kỹ thuật, 2016 [16] N. Gupta, A. Swarnkar, and K. R. Niazi, “Distribution network reconfiguration for power quality and reliability improvement using Genetic Algorithms,” Int. J. Electr. Power Energy Syst., vol. 54, pp. 664–671, 2014 [17] A. Asrari, S. Lotfifard, and M. Ansari, “Reconfiguration of Smart Distribution Systems With Time Varying Loads Using Parallel Computing,” IEEE Trans. Smart Grid, pp. 1–11, 2016 [18] T. T. Nguyen and A. V. Truong, “Distribution network reconfiguration for power loss minimization and voltage profile improvement using cuckoo search algorithm,” Int. J. Electr. Power Energy Syst., vol. 68, pp. 233–242, 2015 [19] J. Olamaei, T. Niknam, and G. Gharehpetian, “Application of particle swarm optimization for distribution feeder reconfiguration considering distributed generators,” Appl. Math. Comput., vol. 201, no. 1–2, pp. 575–586, 2008
File đính kèm:
- ung_dung_thuat_toan_toi_uu_bay_dan_cai_tien_nham_phan_bo_toi.pdf