Tuân thủ điều trị dùng thuốc ở người bệnh tăng huyết áp được quản lý tại bệnh viện đa khoa huyện Cẩm Khê, Phú Thọ, năm 2015-2016

| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
30 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44
 Tuaân thuû ñieàu trò duøng thuoác ôû ngöôøi beänh taêng 
huyeát aùp ñöôïc quaûn lyù taïi beänh vieän ña khoa 
huyeän Caåm Kheâ, Phuù Thoï, naêm 2015-2016 
Kim Baûo Giang1, Nguyeãn Haûi Minh2, Hoà Thò Kim Thanh1
Muïc tieâu: Nghieân cöùu moâ taû thöïc traïng tuaân thuû ñieàu trò duøng thuoác cuûa ngöôøi beänh taêng huyeát aùp taïi 
beänh vieän ña khoa huyeän Caåm Kheâ tænh Phuù Thoï naêm 2015- 2016 vaø moät soá yeáu toá lieân quan. Phöông 
phaùp: Thieát keá nghieân cöùu moâ taû bao goàm nghieân cöùu hoà sô beänh aùn vaø phoûng vaán tröïc tieáp ñöôïc 263 
ngöôøi beänh THA voâ caên, nguyeân phaùt, ñaõ ñöôïc ñieàu trò noäi truù doø lieàu thuoác, tham gia ñieàu trò ngoaïi truù, 
khaùm beänh ñònh kyø treân 12 thaùng. Thoâng tin thu thaäp goàm caùc ñaëc ñieåm caù nhaân, möùc tuaân thuû ñieàu trò 
THA duøng thuoác, kieán thöùc cuûa ngöôøi beänh veà THA. Keát quaû: Tyû leä ngöôøi beänh duøng thuoác raát thöôøng 
xuyeân laø 45,6%, tyû leä raát thöôøng xuyeân duøng ñuùng thuoác theo ñôn laø 47,1%. Tuaân thuû ñieàu trò duøng 
thuoác cao hôn ôû nam giôùi, ôû ngöôøi coù nguoàn thu nhaäp thöôøng xuyeân töø löông, ôû ngöôøi coù nhaän thöùc toát 
hôn veà beänh THA. Keát luaän: Tyû leä tuaân thuû ñieàu trò duøng thuoác ñoái vôùi beänh THA coøn thaáp. Vì vaäy, caàn 
taêng cöôøng nhaän thöùc cho ngöôøi beänh, coù hoã trôï vaø giaûi phaùp phuø hôïp cho ngöôøi khoâng coù nguoàn thu 
nhaäp oån ñònh. Ñoàng thôøi tìm hieåu lyù do taïi sao nöõ giôùi laïi tuaân thuû keùm hôn ñeå ñeà xuaát ñöôïc nhöõng can 
thieäp caûi thieän döïa treân nguyeân nhaân.
Töø khoaù: Taêng huyeát aùp, tuaân thuû ñieàu trò, ñaëc ñieåm vaên hoaù xaõ hoäi, Vieät Nam
 Compliance to drug therapy in hypertensive 
patients are manged Cam Khe district hospital 
in Phu Tho province, 2015-2016 
Kim Bao Giang1, Nguyen Hai Minh2, Ho Thi Kim Thanh1
Objective: To investigate the compliance to drug therapy in hypertensive patients in Cam Khe district 
hospital in Phu Tho province from 2015 to 2016 and some related factors. Methods: Descriptive study 
design including review of patient records and direct interviews were performed for 263 primary 
idiopathic hypertension patients who received inpatient drug therapy for identifying doses, engaged 
in periodical examination over 12 months. Information collected includes personal characteristics, 
 Ngaøy nhaän baøi: 30.01.2017 Ngaøy phaûn bieän: 15.02.2017 Ngaøy chænh söûa: 15.07.2017 Ngaøy ñöôïc chaáp nhaän ñaêng: 15.09.2017
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44 31
compliance levels, knowledge of hypertension. Results: 45,6% of patients used medicine very often 
and 47,1% of patients used medicine often as prescribed. Compliance is higher in men, in people with 
income from wages, in people with better awareness of hypertension. Conclusion: Compliance rates for 
drug therapy for hypertension are low. Therefore, it is necessary to increase patient awareness, support 
and appropriate solutions for people without stable income. At the same time, find out the reasons why 
women are less compliant in order to propose appropriate interventions based on identified causes.
Keywords: hypertension, treatment compliance, socio-demographic characteristics, Vietnam
Taùc giaû:
1. Tröôøng Ñaò hoïc Y Haø Noäi
2. Beänh vieän ña khoa huyeän Caåm Kheâ, Phuù Thoï
1. Ñaët vaán ñeà
Theo thoáng keâ cuûa Toå chöùc Y teá theá giôùi vaøo 
naêm 2000, soá ngöôøi bò beänh taêng huyeát aùp (THA) 
chieám khoaûng 26,4% daân soá toaøn theá giôùi vaø döï tính 
seõ taêng leân 29,2% vaøo naêm 2025 [1]. THA laø nguyeân 
nhaân gaây taøn pheá vaø töû vong haøng ñaàu ôû caùc nöôùc 
ñang phaùt trieån [2]. Ñieàu trò THA coù theå giaûm 40% 
nguy cô tai bieán maïch maùu naõo vaø 15% nguy cô nhoài 
maùu cô tim .
Tæ leä THA taïi Vieät Nam ñang ngaøy caøng gia 
taêng, ôû phía Baéc Vieät Nam tæ leä naøy taêng töø 1% naêm 
1960 leân ñeán 11,7% naêm 1992 [3]. Keát quaû ñieàu tra 
môùi nhaát veà THA toaøn quoác naêm 2015- 2016 cuûa 
Hoäi Tim maïch Vieät Nam cho thaáy tyû leä THA taïi Vieät 
Nam laø 47,3% trong soá ngöôøi daân töø 25 tuoåi trôû leân 
[4]. Nghieân cöùu cho thaáy tæ leä tuaân thuû ñieàu trò THA 
chæ ñaït hôn 30% [5,6], ñaây chính laø nguyeân nhaân laøm 
gia taêng, khoâng kieåm soaùt ñöôïc huyeát aùp, beänh tim 
maïch. Tuy nhieân, trong soá 248 ñeà taøi nghieân cöùu, baùo 
caùo khoa hoïc ñaêng kyù taïi Ñaïi hoäi Hoäi tim maïch toaøn 
quoác naêm 2014 khoâng coù baùo caùo naøo ñeà caäp ñeán 
vaán ñeà naøy [4]. Vì vaäy, chuùng toâi thöïc hieän nghieân 
cöùu nhaèm moâ taû thöïc traïng tuaân thuû ñieàu trò duøng 
thuoác cuûa ngöôøi beänh taêng huyeát aùp taïi beänh vieän ña 
khoa huyeän Caåm Kheâ tænh Phuù Thoï naêm 2015- 2016 
vaø moät soá yeáu toá lieân quan.
2. Phöông phaùp
Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu: thöïc hieän töø 
thaùng 1 naêm 2016 ñeán thaùng 12 naêm 2016 taïi Khoa 
Khaùm beänh cuûa beänh vieän ña khoa huyeän Caåm Kheâ,
Ñoái töôïng nghieân cöùu: Ngöôøi beänh ñöôïc chaån 
ñoaùn laø THA voâ caên, nguyeân phaùt, (maõ ICD X: J10) 
trong chöông trình quaûn lyù beänh THA ñaõ ñöôïc ñieàu 
trò noäi truù doø lieàu thuoác, tham gia ñieàu trò ngoaïi 
truù, khaùm beänh ñònh kyø treân 12 thaùng, coù teân trong 
danh saùch beänh nhaân ñieàu trò ngoaïi truù tröôùc ngaøy 
31/5/2015.
Thieát keá nghieân cöùu: Nghieân cöùu moâ taû bao goàm 
nghieân cöùu hoà sô beänh aùn vaø phoûng vaán tröïc tieáp 
ngöôøi beänh.
Côõ maãu: AÙp duïng coâng thöùc tính côõ maãu cuûa Toå 
chöùc Y teá theá giôùi cho öôùc löôïng tyû leä tuaân thuû ñieàu 
duøng thuoác vôùi p=0,3 theo soá lieäu ñöôïc baùo caùo tröôùc 
vaø vôùi ñoä xaùc ñònh töông ñoái =0,2, vôùi ñoä tin caäy 
 =0,05. Côõ maãu caàn thieát laø 224 vaø döï phoøng khoâng 
traû lôøi 20%. Côõ maãu laø 269 ngöôøi beänh.
Choïn maãu: Töø danh saùch khaùm beänh ngoaïi truù töø 
01/01/2016 ñeán 31/12/2016, choïn nhöõng ngöôøi beänh 
coù maõ ICD laø J10 vaø ñaõ coù thôøi gian ñieàu trò beänh 
ít nhaát 12 thaùng taïi beänh vieän. Saép xeáp ngöôøi beänh 
theo töøng xaõ vaø theo thöù töï tuoåi töø cao nhaát - thaáp 
nhaát. Choïn ngaãu nhieân 269 ngöôøi beänh. Keát quaû thu 
thaäp ñöôïc ñaày ñuû thoâng tin cuûa 263 ngöôøi beänh. 
 Bieán soá nghieân cöùu chính: (1) Taêng huyeát 
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
32 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44
aùp ñöôïc xaùc ñònh theo tieâu chí chaån ñoaùn cuûa 
Toå chöùc Y teá theá giôùi laø khi huyeát aùp taâm thu >= 
140 mmHg vaø /hoaëc huyeát aùp taâm tröông >=90 
mmHg. (2) Tuaân thuû ñieàu trò duøng thuoác: Laø khi 
ngöôøi beänh duøng thuoác ñuùng chæ ñònh cuûa baùc só 
goàm: Duøng ñuùng soá vieân thuoác trong 1 laàn uoáng; 
soá laàn uoáng trong 1 ngaøy vaø duøng heát soá ngaøy 
trong thaùng. (3) Möùc ñoä tuaân thuû duøng thuoác trong 
thaùng ñöôïc chia thaønh: khoâng tuaân thuû; tuaân thuû 
raát ít (<25% soá ngaøy trong thaùng); tuaân thuû ít (25% 
ñeán <50% soá ngaøy trong thaùng); tuaân thuû thöôøng 
xuyeân (50-<75%); tuaân thuû raát thöôøng xuyeân (75-
100%). Möùc ñoä tuaân thuû ñöôïc theå hieän baèng toång 
ñieåm tuaân thuû (4) Nhaän thöùc veà beänh ñöôïc ñaùnh 
giaù thoâng qua hieåu bieát veà 5 vaán ñeà bao goàm: cheá 
ñoä aên, cheá ñoä vaän ñoäng, loái soáng phuø hôïp, thôøi 
ñieåm phaûi hoûi baùc só, caùc loaïi thuoác ñang duøng. 
Moãi vaán ñeà naøy ñöôïc ñaùnh giaù baèng thang ñieåm 
töø 1 ñeán 5, ñieåm caøng cao theå hieän nhaän thöùc caøng 
toát. Ñieåm nhaän thöùc thaáp nhaát laø 5 vaø cao nhaát laø 
15. Töø 5 - 8 ñieåm ñöôïc ñaùnh giaù laø nhaän thöùc keùm; 
töø 9 - 12 ñieåm laø nhaän thöùc trung bình; töø 13 - 15 
ñieåm laø nhaän thöùc toát.
Quaù trình thu thaäp soá lieäu: 7 caùn boä laø ñieàu 
döôõng cao ñaúng vaø ñaïi hoïc töø toå Chaêm soùc khaùch 
haøng cuûa beänh vieän ñöôïc taäp huaán thoáng nhaát ñeå 
tham gia phoûng vaán ngöôøi beänh ñöôïc choïn taïi khoa 
khaùm beänh khi ñeán taùi khaùm. 
Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Caùc phieáu ñieàu tra 
thu thaäp ñöôïc kieåm tra ñeå loaïi tröø caùc phieáu ñieàn 
khoâng ñaày ñuû. Soá lieäu ñöôïc nhaäp vaøo phaàn meàm 
EpiData 3.1., ñöôïc laøm saïch vaø ñöôïc phaân tích 
baèng phaàn meàm STATA 12. Thoáng keâ moâ taû öôùc 
tính taàn soá vaø tyû leä cuûa caùc bieán soá; Thoáng keâ phaân 
tích moái lieân quan giöõa vieäc tuaân thuû ñieàu trò thuoác 
vôùi caùc yeáu toá nhaân khaåu hoïc thöïc hieän baèng kieåm 
ñònh khi bình phöông (2) vaø phaân tích hoài quy 
tuyeán tính ña bieán.
Vaán ñeà ñaïo ñöùc trong nghieân cöùu: Ñoái töôïng 
hoaøn toaøn töï nguyeän tham gia sau khi ñöôïc giaûi 
thích veà muïc ñích, noäi dung nghieân cöùu. Moïi thoâng 
tin caù nhaân thu ñöôïc qua phoûng vaán ñeàu ñöôïc baûo 
maät, chæ phuïc vuï muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi. 
Nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh vôùi söï cho pheùp cuûa 
laõnh ñaïo beänh vieän vaø ñeà cöông ñöôïc thoâng qua 
hoäi ñoàng chuyeân khoa caáp II taïi tröôøng ñaïi hoïc Y 
Haø Noäi.
3. Keát quaû
Ñaëc ñieåm cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu
Baûng 1. Ñaëc ñieåm cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu
Bieán soá Soá löôïng Tyû leä %
Giôùi
Nam 157 59,7
Nöõ 106 40,3
Nhoùm tuoåi
<60 59 22,4
61-80 179 68,1
>80 25 9,5
Ngheà nghieäp
Caùn boä haønh chính, 
höu trí
100 38,0
Ngheà noâng 151 57,4
Buoân baùn 2 0,8
Khaùc 10 3,8
Trình ñoä
Trung caáp trôû leân 34 12,9
Trung hoïc phoå thoâng 77 29,3
Trung hoïc cô sôû 98 37,3
Tieåu hoïc 26 9,9
Döôùi tieåu hoïc 28 10,6
Nguoàn thu nhaäp
Löông thaùng 21 8,0
Löông höu 83 31,6
Buoân baùn, kinh doanh 5 1,9
Chaên nuoâi, troàng troït 136 51,7
Khaùc 18 6,8
Thôøi gian bò beänh
< 2 naêm 77 29,3
Töø 3- 6 naêm 117 44,5
Töø 7- 10 naêm 47 17,9
>10 naêm 22 8,4
Möùc ñoä nhaän thöùc 
veà beänh
Keùm 29 11,0
Trung bình 212 80,6
Toát 22 8,4
Toång soá 263 100
Baûng 1 cho thaáy, trong soá 263 ñoái töôïng nghieân 
cöùu 59,7% laø nam vaø 40,3% nöõ. Tyû leä ñoái töôïng 
döôùi 60 tuoåi chieám 22,4%, töø 60 ñeán 80 tuoåi chieám 
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44 33
68,1% vaø treân 80 tuoåi chieám 9,5%. Coù 57,4% ñoái 
töôïng nghieân cöùu laøm ngheà noâng, 38% laø caùn boä 
haønh chính hoaëc höu trí. Ñoái töôïng coù hoïc vaán trung 
hoïc cô sôû chieám 37,3%, trung hoïc phoå thoâng chieám 
29,3%. Veà tình traïng gia ñình, hai oâng baø soáng vôùi 
nhau chieám 48,7%, soáng chung vôùi con chaùu chieám 
38,8%. Coù 51,7% soá ngöôøi coù nguoàn thu nhaäp töø 
chaên nuoâi vaø troàng troït. Coù tôùi 91,6% ngöôøi beänh coù 
thôøi gian bò beänh döôùi 10 naêm, chæ coù 8,4% soá ngöôøi 
beänh coù thôøi gian bò beänh treân 10 naêm. 
Veà nhaän thöùc lieân quan ñeán cheá ñoä aên, cheá ñoä 
vaän ñoäng, loái soáng phuø hôïp, daáu hieäu nguy hieåm ñeå 
phaûi tham khaûo yù kieán baùc só, teân moät soá thuoác haï 
huyeát aùp thoâng thöôøng cho thaáy coù 80,6% soá ngöôøi 
beänh coù möùc ñoä nhaän thöùc veà beänh taêng huyeát aùp ôû 
möùc ñoä trung bình, coù hieåu bieát nhöng khoâng ñaày ñuû, 
chæ coù 8,4% soá ngöôøi beänh coù nhaän thöùc töông ñoái 
ñaày ñuû, vaø coøn tôùi 11% soá ngöôøi beänh hieåu bieát keùm 
veà beänh taêng huyeát aùp. 
Söï tuaân thuû ñieàu trò cuûa beänh nhaân
Baûng 2. Tuaân thuû duøng thuoác trong thaùng cuûa
ñoái töôïng nghieân cöùu
Khía caïnh vaø möùc ñoä tuaân thuû Soá löôïng Tyû leä %
Soá ngaøy 
uoáng thuoác 
trong thaùng
Khoâng 2 0,8
Raát ít (<25% soá ngaøy) 9 3,4
Ít (töø 25%-<50% soá ngaøy) 58 22,1
Thöôøng xuyeân (50-<75%) 74 28,1
Raát thöôøng xuyeân (75-100%) 120 45,6
Soá ngaøy 
uoáng thuoác 
ñuùng theo 
ñôn trong 
thaùng.
Khoâng 2 0,8
Raát ít (<25% soá ngaøy) 8 3,0
Ít (töø 25%-<50% soá ngaøy) 54 20,5
Thöôøng xuyeân (50-<75%) 75 28,5
Raát thöôøng xuyeân (75-100%) 124 47,1
Soá ngaøy 
uoáng thuoác 
ñuùng giôø 
trong thaùng.
Khoâng 5 1,9
Raát ít (<25% soá ngaøy) 7 2,7
Ít (töø 25%-<50% soá ngaøy) 57 21,7
Thöôøng xuyeân (50-<75%) 113 43,0
Raát thöôøng xuyeân (75-100%) 81 30,8
Toång soá 263 100
Baûng treân cho thaáy, veà tuaân thuû soá ngaøy duøng 
thuoác trong thaùng coù 45,6% ngöôøi beänh duøng thuoác 
raát thöôøng xuyeân ôû möùc ñoä 75-100% ngaøy trong 
thaùng vaø 26,3% ngöôøi beänh chæ ôû möùc tuaân thuû ít, 
raát ít hoaëc hoaøn toaøn khoâng tuaân thuû. Veà soá ngaøy 
duøng thuoác ñuùng theo ñôn trong thaùng, soá tuaân thuû 
raát thöôøng xuyeân laø 47,1%, tuaân thuû ít, raát ít vaø hoaøn 
toaøn khoâng tuaân thuû laø 24,3%. Veà tuaân thuû uoáng 
thuoác ñuùng giôø, tyû leä tuaân thuû raát thöôøng xuyeân laø 
30,8%, 26,3% tuaân thuû ít, raát ít hoaëc khoâng tuaân thuû.
Nhöõng yeáu toá lieân quan ñeán tuaân thuû ñieàu trò
Baûng 3. Lieân quan giöõa möùc ñoä tuaân thuû ñieàu trò vôùi 
moät soá ñaëc ñieåm cuûa ngöôøi beänh 
Bieán soá
Hoài quy ñôn bieán Hoài quy ña bieán
Heä soá p Heä soá p
Tuoåi 0.00012 0.985 -0.001 0.942
Nöõ (Nam) * -0.293 0.015 -0.314 0.017
Ngheà 
nghieäp
Caùn boä haønh chính
Höu trí -0.467 0.143 -0.018 0.968
Ngheà noâng -0.121 0.342 0.192 0.686
Buoân baùn 0.733 0.283 0.961 0.226
Khaùc * -0.767 0.017 -0.265 0.591
Hoïc vaán
Trung caáp trôû leân
Trung hoïc phoå thoâng 0.123 0.537 0.246 0.236
Trung hoïc cô sôû 0.166 0.39 0.304 0.178
Tieåu hoïc 0.018 0.943 0.173 0.550
Döôùi tieåu hoïc -0.023 0.925 0.271 0.389
Nguoàn 
thu nhaäp
Löông thaùng
Löông höu * 0.754 0.001 0.798 0.026
Buoân baùn, kinh doanh 0.229 0.627 0.041 0.940
Chaên nuoâi, troàng troït * 0.634 0.004 0.506 0.162
Khaùc 0.206 0.496 0.492 0.211
Thôøi gian bò beänh 0.013 0.312 0.003 0.813
Huyeát aùp toái ña cao nhaát * 0.006 0.023 0.005 0.071
Toång ñieåm kieán thöùc * 0.087 0.018 0.123 0.006
Keát quaû phaân tích hoài quy ñôn bieán vaø ña bieán 
ñeàu cho thaáy nöõ giôùi tuaân thuû ñieàu trò duøng thuoác 
keùm hôn nam. Nhöõng ngöôøi coù nguoàn thu nhaäp oån 
ñònh baèng löông höu coù möùc ñoä toát hôn nhöõng ngöôøi 
khaùc. Möùc ñoä tuaân thuû ñieàu trò caøng cao hôn khi 
huyeát aùp toái ña caøng cao. Möùc ñoä tuaân thuû taêng leân 
khi ñieåm kieán thöùc cao hôn. Nghieân cöùu naøy chöa 
tìm thaáy moái lieân quan giöõa möùc ñoä tuaân thuû ñieàu 
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
34 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44
trò vôùi moät soá yeáu toá nhö tuoåi, giôùi, ngheà nghieäp, 
hoïc vaán vaø nguoàn thu nhaäp. Nghieân cöùu naøy chöa 
tìm thaáy moái lieân quan giöõa möùc ñoä tuaân thuû ñieàu trò 
vaø moät soá yeáu toá nhö tuoåi, ngheà nghieäp, hoïc vaán vaø 
nguoàn thu nhaäp.
4. Baøn luaän 
Tuaân thuû ñieàu trò 
Coù ñeán 47,1% soá ngöôøi beänh thöïc hieän tuaân thuû 
ñieàu trò thuoác thöôøng xuyeân (uoáng thuoác ñuû theo ñôn: 
soá vieân/ laàn; soá laàn/ngaøy, uoáng thuoác ñuùng giôø trong 
ít nhaát 75% soá ngaøy trong thaùng) theo höôùng daãn cuûa 
baùc só. Tyû leä tuaân thuû ñieàu trò duøng thuoác cuûa nghieân 
cöùu naøy thaáp hôn so vôùi nghieân cöùu cuûa Nguyeãn Haûi 
Yeán naêm 2011 taïi khoa khaùm beänh, beänh vieän E 
cho keát quaû tyû leä tuaân thuû ñieàu trò thuoác laø 61,5% 
[7]. Keát quaû nghieân cöùu cuûa chuùng toâi thaáp hôn keát 
quaû nghieân cöùu naêm 2009 cuûa Thomas Akpanedo 
ôû Nam Phi cho thaáy vôùi tyû leä beänh nhaân tuaân thuû 
thuoác laø 70,6% [8] . Tuaân thuû ñieàu trò duøng thuoác veà 
thôøi ñieån duøng thuoác trong ngaøy, veà soá ngaøy duøng 
thuoác trong thaùng cuõng coù möùc ñoä tuaân thuû thöôøng 
xuyeân töông töï hoaëc thaáp hôn, laàn löôït laø 45,5% vaø 
30,8%. So saùnh vôùi nghieân cöùu cuûa caùc nöôùc, tyû leä 
tuaân thuû trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi ñeàu thaáp 
hôn. Nghieân cöùu ôû Nigeria cho tyû leä tuaân thuû cao 
trong ñieàu trò taêng huyeát aùp chæ laø 51% [9]. Nghieân 
cöùu ôû Tanzania, tyû leä naøy laø 56% [10]. Nghieân cöùu 
veà tuaân thuû ñieàu trò trong ngöôøi beänh bò taêng huyeát 
aùp ôû AÁn Ñoä cho thaáy tyû leä tuaân thuû ñieàu trò khaù cao 
ôû möùc 82,2% [11]. 
Tyû leä tuaân thuû trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi 
thaáp hôn caùc nghieân cöùu khaùc trong vaø ngoaøi nöôùc 
coù theå lyù giaûi do ño löôøng veà tuaân thuû khaùc nhau 
vaø phöông phaùp toå chöùc trieån khai nghieân cöùu khaùc 
nhau giöõa caùc nghieân cöùu. Ngoaøi ra heä thoáng chaêm 
soùc vaø hoã trôï ngöôøi beänh ôû Vieät Nam coù theå chöa heä 
thoáng vaø ñoàng boä nhö nhieàu nöôùc khaùc neân tyû leä tuaân 
thuû trong nghieân cöùu naøy coøn thaáp. 
Möùc ñoä tuaân thuû ñieàu trò duøng thuoác vaø moät 
soá yeáu toá lieân quan
Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi chæ ra raèng vieäc tuaân 
thuû ñieàu trò baèng thuoác toát hôn ôû nhoùm nam giôùi so 
vôùi nöõ giôùi vaø ôû ngöôøi coù nguoàn thu nhaäp töø löông 
höu so vôùi nhöõng ngöôøi coù nguoàn thu nhaäp khaùc, 
trong khi ñoù tuoåi vaø hoïc vaán khoâng coù lieân quan coù 
yù nghóa thoáng keâ vôùi tuaân thuû ñieàu trò THA. Nghieân 
cöùu Nguyeãn Hoaøng Sa vaø Nguyeãn Anh Vuõ naêm 
2010 ôû caùn boä trung cao caáp taïi tænh Caø Mau cho 
thaáy tuoåi, giôùi tính coù lieân quan ñeán tuaân thuû ñieàu trò 
THA [4] . Nghieân cöùu taïi Tanzania laïi chæ ra raèng nöõ 
giôùi tuaân thuû ñieàu trò THA toát hôn nam giôùi (63,2% ôû 
nöõ so vôùi 36,8% ôû nam), ngöôøi beänh coù tuoåi nhoû hôn 
hoaëc baèng 64 tuaân thuû ñieàu trò toát hôn ngöôøi beänh coù 
tuoåi töø 65 trôû leân (56,8% so vôùi 53,2%) [10]. 
Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cuõng chæ ra raèng tuaân 
thuû ñieàu trò toát hôn khi ngöôøi beänh coù möùc huyeát aùp 
toái ña cao hôn vaø khi ñieåm kieán thöùc cao hôn. Trong 
khi ñoù nghieân cöùu taïi Negeria vaø AÁn ñoä khoâng tìm 
thaáy söï khaùc bieät veà tuaân thuû ñieàu trò THA vôùi hoïc 
vaán, nieàm tin hay caùc yeáu toá vaên hoaù xaõ hoäi cuûa 
ngöôøi beänh. Nghieân cöùu ôû Nigeria coøn chæ ra tuaân 
thuû ñieàu trò THA toát hôn ôû ngöôøi thöôøng xuyeân tham 
gia khaùm taïi phoøng khaùm, coù söï hoã trôï cuûa gia ñình 
vaø baïn beø trong nhaéc nhôû duøng thuoác [9]. Nghieân 
cöùu ôû AÁn ñoä laïi chæ ra raèng möùc ñoä tuaân thuû duøng 
thuoác coøn phuï thuoäc vaøo giaù thaønh ñieàu trò cao laø lyù 
do ñeå khoâng duøng thuoác thöôøng xuyeân [11].
5. Keát luaän 
Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi chæ ra tyû leä tuaân thuû 
ñieàu trò duøng thuoác ñoái vôùi beänh THA coøn thaáp. 
Tuaân thuû veà soá ngaøy uoáng thuoác, thôøi ñieåm uoáng 
thuoác trong ngaøy, veà duøng ñuùng thuoác theo ñôn ôû 
möùc môùi chæ töø 30,8% ñeán 47,1%. Tuaân thuû ñieàu trò 
duøng thuoác cao hôn ôû nam giôùi, ôû ngöôøi coù nguoàn thu 
nhaäp thöôøng xuyeân töø löông, ôû ngöôøi coù nhaän thöùc 
toát hôn veà beänh THA. Vì vaäy, ñeå caûi thieän tyû leä tuaân 
thuû ñieàu trò duøng thuoác ôû ngöôøi beänh caàn taêng cöôøng 
nhaän thöùc cho ngöôøi beänh, coù hoã trôï vaø giaûi phaùp 
phuø hôïp cho ngöôøi khoâng coù nguoàn thu nhaäp oån ñònh. 
Ñoàng thôøi tìm hieåu lyù do taïi sao nöõ giôùi laïi tuaân thuû 
keùm hôn ñeå ñeà xuaát ñöôïc nhöõng can thieäp döïa treân 
nguyeân nhaân. 
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44 35
Taøi lieäu tham khaûo
1. Ñaøo Duy An (2016). Nhaän thöùc cô baûn vaø caùch xöû trí ôû 
beänh nhaân taêng huyeát aùp, in Hoäi nghò khoa hoïc Tim maïch 
toaøn quoác laàn thöù 11. 2006.
2. Ñaøo Duy An (2007). Taêng huyeát aùp thaàm laëng nhö theá naøo 
Taïp chí Tim maïch hoïc Vieät Nam. 47: p. 445 - 451.
3. Trung taâm Nghieân cöùu Chính saùch vaø Phoøng choáng Chaán 
thöông (2016). Thöïc traïng taêng huyeát aùp ôû Vieät Nam. [cited 
2016 December 31]; Available from: 
vn/vi/node/98.
4. Hoäi Tim maïch Vieät Nam (2014). Taøi lieäu hoäi thaûo Tim 
maïch toaøn quoác naêm 2014. in Hoäi nghò Tim maïch toaøn quoác. 
5. Ninh Vaên Ñoâng (2010).Ñaùnh giaù söï tuaân thuû ñieàu trò cuûa 
beänh nhaân taêng huyeát aùp treân 60 tuoåi taïi phöôøng Haøng Boâng- 
Hoaøn Kieám - Haø Noäi, naêm 2010. Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng 
coäng.
6. Taâm, P.T., N.T. Ñaït, and Leâ Minh Höõu (2014). Nghieân cöùu 
tình hình taêng huyeát aùp vaø vieäc thöïc hieän theo doõi vaø ñieàu trò 
ôû ngöôûi töø 25 tuoåi trôû leân taïi huyeän Chaâu Thaønh, tænh Haäu 
Giang. Y hoïc thöïc haønh, 944: p. 312-314.
7. Nguyeãn Haûi Yeán (2012).Tuaân thuû ñieàu trò vaø moät soá yeáu toá 
lieân quan cuûa beänh nhaân taêng huyeát aùp ñieàu trò ngoaïi truù taïi 
khoa khaùm beänh, beänh vieän E, naêm 2011. Tröôøng Ñaïi hoïc Y 
teá Coâng coäng.
8. Akpan Edo.T (2009). Factors Affecting Compliance with 
Anti-hypertension Drugs Treatment and Required Life style 
Modifications Among Praslin Island. University of South 
Africa.
9. Pauline E. Osamor and Bernard E. Owumi (2011).Factors 
Associated with Treatment Compliance in Hypertension in 
Southwest Nigeria. J HEALTH POPUL NUTR 2011. 29(6): 
p. 619-628.
10. Angelina Alphonce Joho (2012). Factors affecting 
treatment compliance among hypertension patients in three 
district hospitals - Dar es Salaam in Muhimbili University of 
Health and Allied Sciences (MUHAS), Muhimbili University 
of Health and Allied Sciences. 
11. Chythra R. Rao, et al.,(2014). Treatment Compliance 
among Patients with Hypertension and Type 2 Diabetes 
Mellitus in a Coastal Population of Southern India. Int J Prev 
Med. 5(8): p. 992-998.