Tiểu không kiểm soát khi gắng sức: Laser trị liệu

7TỔNG QUAN Y VĂN
Tiểu không kiểm soát khi gắng sức: 
Laser trị liệu 
Nguyễn Vũ Mỹ Linh* 
Mở đầu 
Ngày nay, tuổi thọ dân số thế giới ngày 
càng tăng, nhu cầu về chất lượng cuộc 
sống càng được chú trọng hơn. Một trong 
những vấn đề liên quan, ảnh hưởng đến 
sức khỏe và chất lượng cuộc sống của 
người phụ nữ là tình trạng tiểu không kiểm 
soát. Tiểu không kiểm soát khi gắng sức 
(Stress urinaire incontinence- SUI) ở nữ 
giới gặp nhiều hơn nam giới, do mang thai, 
sinh đẻ, mãn kinh, suy yếu cơ thể do tuổi 
già 
 Tỷ lệ SUI (són tiểu ít nhất một lần trong 
12 tháng) ở phụ nữ dao động 6 đến 69%, 
tuổi càng lớn thì sự suy yếu càng nhiều. 
SUI nếu ở mức độ nhẹ có thể điều trị bảo 
tồn bằng cách tập vật lý trị liệu, nếu nặng 
hoặc tập vật lý trị liệu thất bại thì xem xét 
đến các biện pháp phẫu thuật vì sự ướt át 
mất vệ sinh do són tiểu có thể ảnh hưởng 
nặng nề đến tâm lý, sinh hoạt cá nhân cũng 
như chi phí và thời gian chăm sóc cho tình 
trạng són tiểu có thể ảnh hưởng lớn đến 
ngân sách xã hội.5 
Hình 1. Laser Er:YAG dùng hiệu ứng quang nhiệt 
của chùm laser trên mô niêm mạc 
__________________________________
*Bệnh viện Hùng Vương DĐ: 0903679905 
 Với những phát minh mới hiện đại, 
ngành công nghệ Laser đã có nhiều bước 
tiến quan trọng ứng dụng trong y học. Từ 
năm 2010, kỹ thuật Laser Er:YAG được 
ứng dụng trong điều trị tiểu không kiểm 
soát thực hiện ở nhiều nước trên thế giới 
với nhiều công trình nghiên cứu có giá trị 
đã mang lại nhiều kết quả khả quan, cải 
thiện chất lượng cuộc sống cho người phụ 
nữ. Laser Er:YAG mode SMOOTH™ 
một phương pháp không-phẫu thuật, xâm 
lấn tối thiểu được dùng để tăng cường 
chức năng của mô liên kết bên trong thành 
âm đạo, cải thiện sự nâng đỡ của sàn chậu 
và giảm bớt các triệu chứng rối loạn chức 
năng vùng sàn chậu, điều trị hiệu quả 
chứng tiểu không kiểm soát. 
Tiểu không kiểm soát khi gắng sức 
Tiều không kiểm soát 
Định nghĩa : Tiểu không kiểm soát là tình 
trạng rỉ nước tiểu không chủ ý.1,2 
Phân loại: xem bảng 1. 
Tiểu không kiểm soát khi gắng sức 
Định nghĩa: là tình trạng rỉ nước tiểu ra 
ngoài niệu đạo không theo ý muốn khi vận 
động mạnh (ho, hắt hơi, khiêng vác, cười, 
chơi thể dục thể thao), xuất hiện ở 
khoảng 25% phụ nữ trẻ, 44-57% phụ nữ 
trung niên và mãn kinh, và có khoảng 75% 
phụ nữ từng có ít nhất một lần xuất hiện 
tình trạng này. Theo thống kê của Hoa Kỳ 
chỉ khoảng 45% phụ nữ đến trung tâm y tế 
than phiền về tình hình tiểu không kiểm 
soát và phần lớn họ vẫn phải chịu đựng 
trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.1 
 Đây là dạng phổ biến nhất trong nhóm 
bệnh lý tiểu không kiểm soát và nguyên 
nhân chủ yếu là suy yếu cơ sàn chậu. 
8THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 17, Số 2, Tháng 5 – 2017
 Yếu tố nguy cơ: mang thai, sinh đẻ, mãn 
kinh, suy yếu do tuổi già, bệnh lý nội khoa 
làm tăng áp lực ổ bụng (bệnh viêm phế 
quản mạn tính, bệnh phổi tắc nghẽn mạn 
tính) hay làm việc nặng như khuân vác. 
 Điều trị: nếu ở mức độ nhẹ có thể điều 
trị bảo tồn bằng cách tập vật lý trị liệu sàn 
chậu nhằm khắc phục tình trạng suy yếu 
vùng sàn chậu. Tuy nhiên khi ở mức độ 
nặng hoặc tập vật lý sàn chậu thất bại thì 
cần xem xét đến các biện pháp can thiệp 
ngoại khoa như các phương pháp khâu treo 
cổ bàng quang, phẫu thuật Burch, phương 
pháp giải treo âm đạo không căng 
(tension-free vaginal tape – TVT), dải treo 
xuyên lỗ bịt (trans obturator tape-TOT). 
 Các biến chứng, tai biến có thể gặp do 
phẫu thuật với tỷ lệ không cao nhưng cũng 
cần lưu ý như: thủng bàng quang, tiểu khó 
bí tiểu, xuất huyết tụ máu sau xương mu, 
loét mòn ở âm đạo, niệu đạo và bàng 
quang, thủng mạch máu lớn, thủng 
ruột.1,2,5 
Laser trị liệu 
Một số vấn đề sức khoẻ gây ra bởi tình 
trạng giãn nở suy yếu các cơ và các mô 
liên kết vùng sàn chậu như giảm vấn đề về 
tình dục, tiểu không kiểm soát khi gắng 
sức và sa các tạng vùng chậu mà nguyên 
nhân có thể do sự lão hoá, sanh đẻ bằng 
ngả âm đạo hoặc mổ sanh, sanh nhiều con 
dẫn tới các cơ của vùng sàn chậu trở nên 
nhão, mất trương lực, sức căng cũng như 
là khả năng nâng đỡ. 
 Ngày nay trên thế giới, công nghệ laser 
đã được ứng dụng nhiều trong y học, điều 
trị bệnh lý da liễu, phẫu thuật mắt, bệnh lý 
ngoại khoa, phụ khoa... Laser Er:YAG 
mode SMOOTH™ một phương pháp 
không-phẫu thuật, xâm lấn tối thiểu được 
dùng để tăng cường chức năng của mô liên 
kết bên trong thành âm đạo, cải thiện sự 
nâng đỡ của sàn chậu và giảm bớt các triệu 
chứng rối loạn chức năng vùng sàn chậu. 
Một thủ thuật làm trẻ hoá âm đạo có thể 
thay thế các phẫu thuật xâm lấn trong 
tương lai, mà vẫn cho kết quả tốt và an 
toàn trong trị liệu.4,7,8 
 FotonaSmooth® phát ra những xung 
laser Er:YAG mode SMOOTH™ hoạt 
động nối tiếp liên tục tới niêm mạc thành 
âm đạo, tạo ra sự phân bổ nhiệt tối ưu và 
có kiểm soát vào bên trong mô, cho phép 
tái tạo và tân sinh collagen. Theo nghiên 
cứu cho thấy với bước sóng 2940nm với 
mode SMOOTH cho phép tia laser được 
kiểm soát chặt chẽ, an toàn mà không làm 
ảnh hưởng tới bất cứ cấu trúc quan trọng 
nào, kể cả bất kỳ sự xuyên thấu hay phá 
huỷ lớp niêm mạc. 
 Qua nhiều kết quả một số nghiên cứu 
cho thấy sự hiệu quả và độ an toàn ưu việt 
của nó. Theo nghiên cứu của Urska (3) sử 
dụng laser Er-YAG trong điều trị sa tạng 
chậu từ độ 2 trở lên (POP-Q) cho 65 bệnh 
nhân cho thấy kết quả khả quan với sự 
giảm độ sa trung bình từ 1.6 độ trở lên, an 
toàn và không ghi nhận tỷ lệ tai biến nào. 
Trong nghiên cứu về tiểu không kiểm soát 
khi gắng sức trên 39 bệnh nhân (4) từ nhẹ 
tới trung bình, có thể kèm sa tạng chậu 
bằng IncontiLaseTM sau 1- 3- 6 tháng 
theo dõi kết quả cho thấy thời gian trung 
bình trong 1 đợt laser là 25 phút, phân nửa 
bệnh nhân hoàn toàn không đau, số còn lại 
cảm nhận đau nhẹ và nóng rát trong quá 
trình thực hiện. Các bệnh nhân đều có thể 
sinh hoạt bình thường ngay sau trị liệu, 
không có biến chứng gì sau đó. Theo 
nghiên cứu của Sencar (6) trên 107 bệnh 
nhân có tiểu không kiểm soát khi gắng sức 
và tiểu không kiểm soát hỗn hợp tham gia 
trị liệu bằng laser cho kết quả khả quan khi 
cải thiện mức độ tiểu không kiểm soát khi 
gắng sức từ 5.7 điểm giảm còn 1.0 điểm 
sau 2-6 tháng theo dõi. Sử dụng thang 
điểm ISI (incontinance Severity Index). 
Sau 6 tháng theo dõi 93% bệnh nhân có sự 
cải thiện tốt về mức độ chỉ 4 bệnh nhân 
vẫn giữ nguyên mức độ són tiểu. 
9TỔNG QUAN Y VĂN
Bảng 1. Phân loại tiểu không kiểm soát 
Loại Tần suất Sinh bệnh học Triệu chứng Tiền sử Nguyên nhân 
Tiểu 
không 
kiểm soát 
khi gắng 
sức 
24 đến 
45% ở phụ 
nữ trên 30 
tuổi 
Suy yếu cơ thắt 
niệu đạo hay suy 
yếu vùng sàn 
chậu 
Rỉ lượng nhỏ nước 
tiểu khi sinh hoạt 
hoặc khi có tăng áp 
lực ổ bụng (ho, hắt 
hơi, nhảy, nâng vác, 
tập thể dục), có thể 
xảy ra khi cử động 
nhẹ như đi bộ 
Bệnh nhân 
thường tiên đoán 
được các hoạt 
động nào có thể 
sẽ gây són tiểu 
Phụ nữ sau sinh, 
béo phì. 
Nam đã phẫu 
thuật cắt tuyền 
liệt tuyến 
Tiểu gấp Chiếm 
khoảng 9% 
ở phụ nữ 
từ 40-44 
tuổi 
31% ở phụ 
nữ trên 75 
tuổi 
42% ở nam 
trên 75 tuổi 
Tăng hoạt cơ 
Detrusor (Co cơ 
bàng quang không 
kiểm soát) gây ra 
bởi sự kích thích 
bàng quang hay 
mất kiểm soát 
thần kinh bàng 
quang 
Són tiểu xuất hiện 
đột ngột, gấp trước 
khi có ý muốn đi 
tiểu. thường bệnh 
nhân sẽ bị rỉ nước 
tiểu trên đường đi 
vào nhà vệ sinh 
Sự co cơ bàng 
quang có lẽ bị kích 
thích khi thay đổi tư 
thế (nằm sang ngồi) 
hay với những kích 
thích về cảm giác 
(nước chảy, rửa tay, 
thời tiết lạnh) 
Lượng nước tiểu 
són thay đổi, từ 
vài giọt cho tới 
thành dòng 
Thường tiểu đêm 
Triệu chứng tiểu 
gấp có thể xuất 
hiện mà không có 
són tiểu, hay 
được gọi là bàng 
quang tăng hoạt 
Sự kích thích 
bàng quang gây 
ra bởi viêm bàng 
quang, viêm âm 
đạo, viêm tuyền 
liệt tuyến, túi 
thừa bàng 
quang, xạ trị 
vùng chậu trước 
đó 
Suy yếu sự kiểm 
soát hệ thần kinh 
do đột quị, mất 
trí nhớ, tổn 
thương cột sống, 
Parkinson, 
Hỗn hợp Chiếm 20-
30% ở 
bệnh nhân 
có tiểu 
không kiểm 
soát mạn 
tính 
Kết hợp sinh bệnh 
học của tiểu 
không kiểm soát 
khi gắng sức và 
tiểu gấp 
Sự són tiểu không 
chủ ý bao gồm các 
triệu chứng của tiểu 
gấp, hay rỉ nước tiểu 
khi ho hắt hơi. 
Bệnh nhân nên 
xác định triệu 
chứng gây phiền 
hà nhiều nhất 
Bao gồm nguyên 
nhân từ tiểu 
không kiểm soát 
khi gắng sức và 
tiểu gấp 
Tràn đầy Chiếm 5% 
ở bệnh 
nhân có 
tiểu không 
kiểm soát 
mãn tính 
Bàng quang căng 
quá mức do suy 
yếu sự co cơ 
Destrusor, hay sự 
tắt nghẽn của 
bang quang, dẫn 
đến sự rỉ nước 
tiểu do quá tràn 
đầy 
Chảy nước tiểu ra 
ngoài, mất khả năng 
làm trống bàng 
quang.tiểu ngập 
ngừng, són tiểu 
không nhận biết hay 
không cảm giác 
được tình trạng đầy, 
tăng áp lực vùng 
bụng dưới 
Thường ít biểu 
hiện trừ khi khả 
năng làm trống 
bàng quang kém 
(nước tiểu tồn 
lưu 200-300ml) 
Sử dụng thuốc 
anticholinergic. U 
tiền liệt tuyến, Sa 
tạng chậu, tiểu 
đường, Đa xơ 
cứng thần kinh, 
tổn thương cột 
sống 
Chức 
năng 
Chưa xác 
định 
Tình trạng són 
tiểu khác biệt, do 
cơ địa hay sự 
nhín tiểu sinh lý 
Gây ra bởi các yếu 
tố không xuất phát 
từ hệ niệu dục như 
suy yếu chức năng 
sinh lí hay nhận 
thức. bệnh nhân bài 
tiết không kiểm soát 
Suy yếu chức 
năng sinh lý hay 
nhận thức và 
giảm chức năng 
hệ niệu kèm 
theo. 
Mất ý thức nặng, 
rối loạn tâm 
thần, mất khả 
năng vận động 
Các ứng dụng điều trị của Er-YAG laser: 
- IncontiLase®: giải pháp xâm lấn tối thiểu 
cho chứng tiểu không tự chủ gắng sức. 
- IntimaLase® : điều trị Laser không cần 
phẫu thuật cho hội chứng giãn âm đạo. 
- RenovaLase®: điều trị hội chứng niệu 
sinh dục hay teo âm đạo trong thời kỳ mãn 
kinh bằng Laser. 
- ProlapLase® : điều trị hội chứng sa các 
bộ phận thuộc khung chậu bằng Laser 
10
THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 17, Số 2, Tháng 5 – 2017
Kết luận 
Tiểu không kiểm soát tuy không phải là 
một bệnh lý nặng đe dọa tính mạng nhưng 
nó ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng 
cuộc sống của người phụ nữ. Việc điều trị 
hiệu quả chứng bệnh này khá là quan trọng 
nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho 
họ, có nhiều cách thức điều trị phẫu thuật, 
nội khoa bảo tồn 
Trị liệu bằng Laser Er-YAG, một phương 
cách điều trị mới xuất hiện và ứng dụng 
rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới trong hơn 
năm năm qua, đã làm cải thiện đáng kể 
chứng tiểu không kiểm soát ở người phụ 
nữ. Hy vọng trong tương lai gần các bệnh 
nhân bị tiểu không kiểm soát sẽ còn hưởng 
được nhiều phương pháp mới, thành tựu 
mới của y học. 
Tài liệu tham khảo 
1. Abrams P, Cardozo L, Fall M, Griffiths D, 
Rosier P, Ulmsten U, et al. The standardisation 
of terminology of lower urinary tract function: 
report from the Standardisation Sub-committee 
of the International Continence Society. 
American journal of obstetrics and gynecology. 
2002;1(187):116-26. 
2. Aschkenazi SO, Rogers RG, Beaumont J, 
Botros SM, Sand PK, Goldberg RP. A valid 
form of the PISQ-12, the PISQ-9, for use in 
comparative studies of women with and without 
pelvic organ prolapse and/or urinary 
incontinence. Female pelvic medicine & 
reconstructive surgery. 2010;16(4):218-23. 
3. Bizjak-Ogrinc U, Sencar S., Erbium-yag 
thermal laser therapy for higher grade pelvic 
organ prolapses-12 months follow-up. 
International urogynecology journal. 
2015;26:S157-S. 
4. Fistonić I, Guštek ŠF, Fistonić N. Minimally 
invasive laser procedure for early stages of 
stress urinary incontinence. Journal of the 
Laser and Health Academy. 2012;1:67-74. 
5. Nguyễn Văn Ân, Điều trị tiểu không kiểm soát 
khi gắng sức bằng phương pháp dải treo niệu 
đạo giữa, Sàn chậu học, Nhà xuất bản y học. 
2015, 2:353-366 
6. Nguyễn Trung Vinh, Đại cương sa tạng chậu, 
Chẩn đoán sa tạng chậu, Sàn chậu học, Nhà 
xuất bản y học. 2015, 1: 165-204 
7. Rogers RG, Coates KW, Kammerer-Doak D, 
Khalsa S, Qualls C. A short form of the pelvic 
organ prolapse/urinary incontinence sexual 
questionnaire (PISQ-12). International 
Urogynecology Journal. 2003;14(3):164-8. 
8. Sencar S, Bizjak-Ogrinc, U. Laser treatment of 
urinary incontinence in women. 
9. Suskind AM, Dunn RL, Morgan DM, DeLancey 
JO, McGuire EJ, Wei JT. The Michigan 
incontinence symptom index (M‐ISI): A clinical 
measure for type, severity, and bother related 
to urinary incontinence. Neurourology and 
urodynamics. 2014;33(7):1128-34. 
10. Suskind AM, Dunn RL, Morgan DM, DeLancey 
JO, Rew KT, Wei JT. A screening tool for 
clinically relevant urinary incontinence. 
Neurourology and urodynamics. 
2015;34(4):332-5. 
11. Wesnes SL, Lose G. Preventing urinary 
incontinence during pregnancy and 
postpartum: a review. International 
urogynecology journal. 2013;24(6):889-99.