Thực trạng quản lý rừng tại huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên

Phương Hữu Khiêm và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 88(12): 9 - 15 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 9  
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỪNG TẠI HUYỆN ĐỊNH HÓA TỈNH THÁI NGUYÊN 
Phương Hữu Khiêm1,*, Đỗ Anh Tài1, 
Trần Văn Nguyện2, Đinh Hồng Linh2, Nguyễn Đắc Dũng2
1Đại học Thái Nguyên, 2Trường ĐH Kinh tế & QTKD-ĐHTN 
TÓM TẮT 
Trong thời gian gần đây, quản lý rừng bền vững đã trở thành một nguyên tắc đối với quản lý kinh 
doanh rừng đồng thời cũng là một tiêu chuẩn mà quản lý kinh doanh rừng phải đạt tới. Huyện 
Định Hóa tỉnh Thái Nguyên, căn cứ địa cách mạng năm xưa, nơi mà diện tích rừng được đánh giá 
là nhiều nhất tỉnh Thái Nguyên, đất lâm nghiệp có rừng của huyện là 27.438ha; Hiện nay toàn bộ 
đất rừng cơ bản đã có chủ, được huyện, tỉnh giao. Đặc biệt là giao tới hộ đạt 22.850ha/39.061ha, 
giao cho Ban quản lý rừng đặc dụng được 10.059ha/39.061ha; giao cho Ban quản lý rừng phòng 
hộ được 2.064ha/39.061ha; còn lại UBND xã tự quản được 4.088ha/39.061ha, tỷ trọng giao đến hộ 
gia đình đạt gần 60%. Rừng đóng vai trò quan trọng đối với đời sống của người dân nơi đây, hàng 
năm việc khai thác các sản phẩm từ rừng góp phần khá lớn vào thu nhập của nhân dân, những lâm 
sản hàng đầu là gỗ, củi,..và các lâm sản phụ khác. Tuy nhiên việc quản lý rừng của địa phương vẫn 
còn những tồn tại, bất cập, tỷ lệ đói nghèo cao. Vì vậy bài viết này nhằm đi sâu phân tích thực 
trạng, nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nhằm quản lý bền vững tài nguyên rừng cho mục tiêu 
bảo tồn cũng như sinh kế của người dân. 
Từ khóa: Bền vững, Định Hóa, Lâm sản, Quản lý rừng, Thực trạng. 
ĐẶT VẤN ĐỀ* 
Với trên 70% tổng diện tích tự nhiên và là nơi 
cư trú của ít nhất 1/3 dân số toàn quốc gia, 
vùng rừng núi Việt Nam giữ một vị trí quan 
trọng trong tiến trình phát triển của đất nước, 
nơi đã và đang thuộc diện quan tâm của chính 
phủ Việt Nam. Đây cũng là nơi sinh sống của 
đồng bào các dân tộc thiểu số với nguồn lợi 
và sinh kế phụ thuộc trực tiếp vào tài nguyên 
thiên nhiên trong đó chủ yếu là tài nguyên 
rừng và đất rừng. 
Định Hóa là một huyện miền núi nằm về phía 
Tây-Bắc của tỉnh Thái Nguyên, với dân số 
năm 2010 là 87.722 người, tổng diện tích đất 
tự nhiên là 51.351 ha, trong đó diện tích đất 
lâm nghiệp có rừng là 27.438 ha chiếm 
53,68%, diện tích đất nông nghiệp chiếm một 
phần nhỏ trong tổng diện tích đất tự nhiên của 
huyện (21%). Tài nguyên rừng và đất lâm 
nghiệp đã và đang là nguồn sống quan trọng 
của người dân trong huyện do bởi diện tích 
đất nông nghiệp hạn chế. 
Do vậy hiểu được thực trạng quản lý rừng t ại 
huyện Định Hóa và đánh giá được những mặt 
tích cực và tồn tại, yếu kém trong công tác 
* Tel: 0945855085; Email: phuonghuukhiem@gmail.com 
quản lý, là cơ sở khoa học đối với việc phát 
triển các giải pháp quản lý bền vững tài 
nguyên rừng và đất lâm nghiệp cho mục tiêu 
bảo tồn cũng như sinh kế của người dân. 
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỪNG TẠI 
ĐỊNH HOÁ 
Huyện Định Hóa có thế mạnh về sản xuất lâm 
nghiệp, trong tổng số diện tích đất tự nhiên 
của huyện, thì đất lâm nghiệp có rừng là 
27.438ha tương đương 53,68% tổng diện tích; 
đất nông nghiệp bằng 2/5 của đất lâm nghiệp 
(20,79% hay 10.625ha). Ngoài ra, huyện còn 
có một diện tích lớn đất chưa sử dụng (bao 
gồm cả sông suối và đất núi đá vôi) có tiềm 
năng mở rộng diện tích sản xuất nông, lâm 
nghiệp. Định hóa có hệ thực vật, đa dạng tuy 
nhiên số lượng cá thể giảm đáng kể trên 65% 
so với tài liệu năm 1990. 
Công tác quản lý rừng và đất quy hoạch 
cho lâm nghiệp: 
+ Thống kê theo chủ quản lý tại bảng 1 
Đánh giá thực trạng lâm nghiệp của huyện 
Về công tác lãnh đạo của cấp ủy: 
Đã chấp hành chỉ thị của Ban thường vụ Tỉnh 
ủy chỉ đạo về việc quản lý bảo vệ rừng, phát 
triển rừng, quản lý lâm sản. 
Phương Hữu Khiêm và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 88(12): 9 - 15 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 10  
Bảng 1 
Loại đất Tổng DT 
Chủ quản lý 
Hộ GĐ UBND xã BQLRĐR BQLRPH 
Tổng cộng 36.938 21.608 3.790 9.512 1.952 
Đất có rừng 27.438 13.758 3.909 8.421 1.350 
Đất chưa có rừng 9.500 6.865 366 1.614 556 
(Nguồn theo dõi diễn biến Tài nguyên rừng - Chi cục kiểm lâm Thái Nguyên) 
Hiện trạng 3 loại rừng: Cho đến nay tại Định Hóa đã quy hoạch, phân loại quản lý được: 
Loại đất, loại rừng Tổng cộng 
Rừng đặc 
dụng 
Rừng phòng 
hộ 
Rừng sản 
xuất 
Tổng diện tích đất lâm nghiệp (ha) 36.938 9.009 7.277 20.653 
1. Đất có rừng (ha) 27.438 6.692 5.405 15.341 
Rừng tự nhiên 19.020 3.404 4.070 11.546 
Rừng trồng 8.418 1.626 1.609 5.183 
2. Đất chưa có rừng (ha) 9.500 3.642 1.613 4.245 
-Đất trống (IA) 639 146 33 18 
-Đất trống cây bụi (IB) 3131 243 322 2566 
-Đất trồng cây rải rác (IC) 4169 1.694 1.145 1.331 
- Núi đá cây bụi 1560 1.560 0 0 
 (Nguồn viện điều tra quy hoạch rừng Tây Bắc bộ) 
Thể hiện sự thống nhất cao trong cấp ủy là đã có 
Nghị quyết chuyên đề của BCH huyện và tất cả 
các BCH Đảng ủy các xã, thị trấn. Đây là một 
điểm nổi bật thể hiện tính quyết tâm cao, coi việc 
quản lý bảo vệ rừng, phát triển rừng, quản lý lâm 
sản là một trong những thế mạnh hàng đầu của 
huyện trong phát triển ngành nông lâm nghiệp, là 
một trong những mũi nhọn trong phát triển kinh 
tế, xã hội và an ninh quốc phòng. 
Về công tác quản lý của chính quyền: 
Toàn bộ đất rừng và đất rừng cơ bản đã có chủ, 
được huyện, tỉnh giao. Đặc biệt là giao tới hộ đạt 
22.850ha/39.061ha, giao cho Ban quản lý rừng 
đặc dụng được 10.059ha/39.061ha; giao cho Ban 
quản lý rừng phòng hộ được 2.064ha/39.061ha; 
còn lại UBND xã tự quản được 4.088ha/39.061ha. 
Tỷ trọng giao đến hộ gia đình đạt gần 60%, trong 
đó đa số rừng tự nhiên ở dạng "vườn rừng" là loại 
rừng đã được truyền từ đời này qua đời khác, một 
phần được giao theo chính sách giao đất giao rừng 
của nhà nước trong những năm qua (nghị định 
02/1992/NĐ-CP). 
Về kết quả sản xuất, khai thác lâm sản: 
Khai thác các sản phẩm từ rừng là truyền thống 
của người dân nơi đây, đã góp phần khá lớn vào 
thu nhập của nhân dân trong khu vực, lâm sản 
hàng đầu là gỗ, củi. 
Ngoài khai thác để trao đổi hàng hóa, củi đốt còn 
làm nhà ở, theo số liệu thống kê: đã bán hàng năm 
trên 10.000m
3
 gỗ, 5.000ste củi, để làm nhà mỗi 
năm 140 -150 hộ tu sửa, làm mới nhà ở, bình 
quân 15m
3/hộ ≈ 2.300m3/năm. 
Những loại lâm sản phụ được khai thác như: song, 
mây, vàu, tre, mai, hóp, ghẹ, cây thuốc là rất 
lớn. Theo kết quả điều tra sản xuất lâm nghiệp 
năm 1995, 2000, 2005 cho thấy tổng thu nhập 
(GDP) từ rừng của người dân đem lại chiếm 5,7% 
- 6,0% - 6,2% và những số liệu trên cũng cho thấy 
việc khai thác quá mức đã làm cho tài nguyên suy 
giảm. Hiện huyện còn 24.792ha diện tích đất có 
rừng, có sản lượng trong đó rừng tự nhiên là 
18.957ha, hầu hết là rừng nghèo kiệt, không còn 
rừng giàu, không còn rừng trung bình. Rừng trồng 
tăng lên 5.835ha trong đó rừng đặc dụng và rừng 
phòng hộ là 3.442ha, rừng sản xuất là 2.383ha. 
Từ thực tế giai đoạn từ năm 2006-2009 toàn 
huyện trồng được 3.880ha rừng, khai thác gỗ tròn 
đem bán 36.271m3; 15.500ste củi; 20.500.000 tấn, 
cốt tre, nứa, giá trị sản xuất lâm nghiệp (theo giá 
thực tế) 46.000 triệu đồng. Đây rõ ràng là đời 
Phương Hữu Khiêm và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 88(12): 9 - 15 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 11  
sống của người dân phụ thuộc rất nhiều vào rừng, 
vì vậy giải quyết nhu cầu lâm sản cho người dân 
địa phương khi quy hoạch rừng đặc dụng, rừng 
phòng hộ là vấn đề rất khó khăn và phức tạp, có 
tính đặc thù cao, song lại rất quan trọng; có tính 
chất quyết định tới nhiệm vụ khôi phục bảo tồn, 
tôn tạo cảnh quan sau này. 
Đánh giá chung về thành tựu đạt được trong 
những năm qua (giai đoạn từ năm 2000 trở lại 
đây) 
Đã cơ bản thoát khỏi tình trạng suy thoái rừng 
và bắt đầu bước vào giai đoạn phục hồi, rừng đã 
được bảo vệ, môi trường sinh thái được cải 
thiện. 
Độ che phủ rừng từ năm 2000 đã tăng liên tục và 
đã đạt được ≈ 55% (theo tiêu chí mới). 
Thông qua công tác tuyên truyền vận động mà 
nhận thức của người dân về nghề rừng đã được 
nâng lên rõ rệt. 
Các chương trình trồng rừng , bảo vệ rừng đã tạo 
việc làm cho hàng ngàn lao động , góp phần xóa 
đói giảm nghèo, ổn định đời sống nhân dân. 
Trình độ lãnh đạo, quản lý của cấp ủy, chính 
quyền, cơ quan chuyên quản đã từng bước nâng 
lên, có hiệu quả. 
Về tồn tại, yếu kém 
Công tác quy hoạch chậm, đã xác định quy mô 
rừng đặc dụng, rừng phòng hộ quá lớn so với rừng 
sản xuất, hạn chế khả năng cung cấp nông sản, 
chưa khai thác được khả năng hiệu quả của rừng. 
Mặc dù diện tích rừng tăng lên, nhưng chất lượng 
rừng vẫn suy giảm, cho thấy rừng tự nhiên chủ 
yếu là rừng phục hồi, rừng giàu và rừng trung 
bình không còn do khai thác quá mức, phát triển 
không bền vững. 
Hiện tượng khai thác rừng trái phép vẫn còn xảy 
ra tuy đã giảm nhiều. 
Kỹ năng canh tác kinh doanh, sử dụng rừng và đất 
rừng hiệu quả thấp. 
Chưa phát triển công nghiệp chế biến thành hàng 
hóa có giá trị cao, mới ở dạng bán sản phẩm hoàn 
chỉnh, nên chưa thu hút được người dân tự đầu tư 
cho trồng rừng sản xuất, còn ỷ lại hoặc chờ Nhà 
nước hỗ trợ. 
Trên cùng một địa bàn huyện tồn tại 03 đơn vị: 
Kiểm lâm, Ban quản lý rừng đặc dụng, Ban quản 
lý rừng phòng hộ cùng hoạt động trên một địa 
bàn, cùng một nhiệm vụ chính là: quản lý bảo vệ 
rừng, phát triển rừng, quản lý lâm sản, dịch vụ 
phát triển rừng và quản lý lâm sản (vừa qua ngày 
07/05/2010, đã sát nhập 03 đơn vị). 
Việc quy hoạch, giao đất giao rừng chưa cấp được 
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa căm 
mốc phân rõ 3 loại rừng giao cho các chủ rừng 
quản lý. 
Nguyên nhân: 
Do sự gia tăng dân số và phát triển kinh tế mà nhu 
cầu lâm sản phục vụ cho sản xuất, cho đời sống 
ngày càng tăng. Chưa phân định được ranh giới 
các loại rừng, giữa thực địa và bản đồ gây khó 
khăn rất lớn cho công tác quản lý và người dân 
không chủ động trong việc sử dụng đất rừng. 
Chính sách hiện hành chưa thu hút được người 
dân làm rừng, suất đầu tư hỗ trợ thấp, người làm 
nghề rừng có thu nhập thấp hơn nhiều so với nghề 
khác. Nhà nước quy hoạch được rừng đặc dụng, 
rừng phòng hộ chưa có hỗ trợ đền bù nên không 
thể hướng dẫn người dân sử dụng, quản lý bảo vệ 
rừng đúng theo quy hoạch và quy chế quản lý 
rừng chung của Nhà nước, đã có một số vấn đề về 
chia sẻ lợi ích giữa chủ rừng và Nhà nước không 
hợp lý dẫn đến mất ổn định. 
Vốn đầu tư hàng năm cho lâm nghiệp còn ít, 
không tương xứng với yêu cầu phát triển. 
Công tác quản lý còn có sự chồng chéo, không rõ 
ràng nhiệm vụ giữa các cơ quan chức năng, giữa 
cấp và ngành. 
Địa bàn quản lý rộng , dân có tỷ lệ nghèo quá cao , 
trình độ dân trí thấp. 
Trình độ năng lực của cán bộ quản lý còn ở mức 
độ thấp, mặt khác điều kiện về vật chất , kỹ thuật 
chưa đáp ứng để thi hành, thừa hành. 
Xu hướng sử dụng đất được chuyển đổi một cách 
tự nhiên biến động khá mạnh , chuyển từ đất rừng 
sang đất nông nghiệp không ngừng tăng, điều này 
ban đầu có thể thấy góp phần tăng thu nhập , đảm 
bảo được an ninh lương thực , nhưng hậu quả đã 
và đang cho thấy sự mất cân bằng sinh thái , nguy 
cơ thoái hóa đất trở nên trầm trọng , hạn hán , lũ 
lụt, xói mòn , lở đất trở nên khốc liệt hơn . Vì 
Phương Hữu Khiêm và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 88(12): 9 - 15 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 12  
vậy với điều kiện tự nhiên vùng núi của Định 
Hóa, diện tích trồng cây lương thực ít nên hạn chế 
phát triển ở mức như hiện nay , không nên mở 
rộng, nên ưu tiên đất chưa sử dụng vào t rồng 
rừng, trồng cây công nghiệp là hướng sử dụng đất 
đảm bảo bền vững của môi trường sinh thái và 
đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn. 
Một số bài học được rút ra: 
Về quy hoạch 3 loại rừng phải căn cứ từ thực tế 
cân đối: Quỹ đất và rừng , bảo đảm nhu cầu lâm 
sản cho đời sống kinh tế khu vực ; Địa hình , địa 
chất, lưu vực, tính đặc thù riêng biệt của khu vực ; 
Quy hoạch phải có sự tham gia của lãnh đạo , các 
nhà quản lý của địa phương sở tại ; Quy hoạch 
phải căn cứ từ quy hoạch tổng quan của tỉnh , của 
huyện, chiến lược phát triển kinh tế xã hội , an 
ninh quốc phòng của vùng , miền, địa phương sở 
tại; Quy hoạch xong phải cắm mốc , phân định 
ranh giới rõ ràng giữa b ản đồ và thực địa , giao 
quyền sử dụng đất và rừng cụ thể ; Quy hoạch 
xong phải có quy chế quản lý , tổ chức thực hiện 
theo quy hoạch , xử lý nghiêm những hành vi vi 
phạm quy chế theo luật định. 
Về chính sách và áp dụng ch ính sách: Ngân sách 
lâm nghiệp ở đây chủ yếu từ nguồn ngân sách 
trung ương và số ít tài trợ của một số tổ chức phi 
chính phủ, nói chung suất đầu tư thấp, chưa tương 
xứng, khó thu hút thành phong trào , chưa tạo 
được cơ bản cho đời sống của người làm nghề 
rừng. Ở đây bài học sử dụng để có hiệu quả nguồn 
vốn đầu tư , hỗ trợ là quan trọng hơn cả , đó là các 
quy định chi tiết cụ thể quản lý phải phân định 
hợp lý , cơ chế điều hành quản lý kh oa học , tổ 
chức nuôi trồng phải kịp thời vụ , đối với vật nuôi 
trồng ưu tiên nơi khó khăn , xung yếu trước . Bộ 
máy quản lý và trình độ chuyên môn của từng cán 
bộ, bảo đảm đúng vị trí , quan hệ chặt chẽ , thống 
nhất, tập trung cao. Khi xây dựng dự án , thiết kế 
kỹ thuật phải chi tiết, chính xác, thi công đảm bảo 
đúng tiến độ và chất lượng ; thực hiện với ngồn 
vốn điều hành tập trung, khoa học, hợp lý thực tế , 
có người dân tham gia . Mọi chế độ chính sách dự 
án phải được công bố , công khai , hướng dẫn áp 
dụng, hướng dẫn sử dụng rõ ràng, mạch lạc, thanh 
quyết toán kịp thời. 
Về tổ chức bộ máy quản lý lâm nghiệp thống nhất 
trên cùng một địa bàn nhằm tập trung lực lượng, 
tập trung lãnh đạo , tránh chồng chéo , gây bất 
cập, đông người nhưng vẫn yếu (kiểm lâm và 2 
ban QLR trước đây): 
Ban Quản lý rừng ATK mới chính thức hợp nhất 
ngày 07/05/2010 là khởi đầu của sự cải cách hành 
chính trong ngành ở một huyện miền núi Định 
Hóa. Là mô hình đầu tiên ở Việt Nam có sự ứng 
dụng học hỏi ở một số nước đã thành công . Ban 
quản lý mới muốn thành công được , việc cốt lõi 
phải xây dựng một Chi bộ Đảng thực sự đoàn kết 
có tính chiến đấu cao, lãnh đạo cấp ủy thực sự hội 
tụ được trình độ lãnh đạo , quản lý, vững vàng tay 
lái cả trong nghiệp vụ với kinh nghiệm thực tiễn , 
phát huy được năng lực của mọi cán bộ , đảng 
viên, CBCC, viên chức và cán bộ hợp đồng lao 
động. 
Phải huy động được trí tuệ tập thể cao nhất , xây 
dựng được Quy chế hoạt động cơ quan mới , sát 
thực, khả thi cao nhất , điều hành nhịp nhàng , 
nghiêm túc nhất , có hiệu quả bằng các biện p háp 
kiểm tra tích cực. 
Tập trung khẩn trương nhanh nhất , trình UBND 
tỉnh được Quy chế , quản lý rừng ATK Định Hóa , 
một chính sách , chế độ quản lý đặc thù hợp lý 
nhất, có hiệu quả nhất. 
Đẩy nhanh, đẩy mạnh tốc độ điều tr a, nghiên cứu 
xây dựng các dự án thành phần trong lĩnh vực và 
định kỳ phải kiểm điểm, đánh giá, kiểm tra tiến độ 
xây dựng, tổ chức thực hiện dự án, giải quyết phát 
sinh kịp thời. 
Xây dựng các mô hình quản lý ở cơ sở , xây dựng 
mô hình bảo vệ rừng , sử dụng rừng , nuôi trồng , 
phục hồi, tôn tạo cảnh quan từ các nhóm hộ , cộng 
đồng làng (bản) làm nghề rừng, nông lâm kết hợp 
gắn liền với công tác khuyến nông, khuyến lâm để 
đúc rút kinh nghiệm và phát triển bền vững. 
Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, đơn 
vị, tổ chức cấp ủy chính quyền cơ sở , tổ chức 
chính trị xã hội ở địa phương tham gia vào công 
tác quản lý , chỉ đạo , tuyên truyền chế độ chính 
sách và pháp luật của Đảng và Nhà nước đến từng 
nhà và từng người dân , từng đối tượng quản lý , 
trên các kênh hiện có , bằng những phương pháp 
lồng ghép đa dạng phong phú ; Tranh thủ mọi sự 
Phương Hữu Khiêm và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 88(12): 9 - 15 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 13  
lãnh đạo, quản lý của các cơ qu an cấp trên và sự 
giúp đỡ về tri thức quản lý của các chuyên gia 
trong và ngoài nước về cả vật chất và tinh thần để 
nâng cao năng lực quản lý cho toàn thể can bộ , 
nhân viên trong đơn vị để đáp ứng nhu cầu ngày 
càng cao của sự vận động và phát triển của kinh tế 
và xã hội. 
GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỪNG BỀN VỮNG 
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỊNH HOÁ 
Quan điểm bảo vệ và phát triển rừng tại Định 
Hóa 
Giải quyết tốt mâu thuẫn giữa bảo tồn , tôn tạo , 
phục hồi rừng đặc rụng, cảnh quan di tích lịch sử. 
Khai thác tiềm năng, nhân lực và nguồn lực khác 
tại chỗ, nhưng phải có sự đầu tư của Nhà nước 
thông qua cơ chế chính sách đặc thù về đất đai, hỗ 
trợ vốn ban đầu là khâu quyết định. 
Đảm bảo bình đẳng về lợi ích của các chủ rừng, 
người quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng được 
sự đầu tư của Nhà nước, hạn chế khai thác lâm 
sản, tuân thủ sự chỉ đạo, điều hành của một cơ 
quan có trách nhiệm. 
Mục tiêu 
Phục hồi, tôn tạo cảnh quan rừng, cây xanh vùng 
ATK Định Hoá góp phần quan trọng vào việc bảo 
vệ cảnh quan quần thể di tích lịch sử quốc gia 
Việt bắc. Bảo vệ sự đa dạng sinh học tài nguyên 
rừng, tăng cường tác dụng phòng hộ môi trường, 
đồng thời tăng khả năng cung cấp lâm sản cho nhu 
cầu tại chỗ và nguyên liệu cho công nghiệp, xây 
dựng. 
Đề xuất được chính sách ưu đãi để phát triển lâm 
nghiệp góp phần cùng với các ngành đầu tư phát 
triển toàn diện kinh tế, xã hội. Nâng cao đời sống 
vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc trong 
khu vực ATK Định Hoá. 
Giải pháp phát triển tài nguyên rừng 
Nhóm giải pháp về kinh tế 
+ Hỗ trợ kinh tế: Với định mức hỗ trợ cho người 
dân tham gia chăm sóc, bảo vệ rừng như hiện nay 
còn là quá thấp, theo như kết quả tính toán mức 
thu nhập/hộ của các hộ không tham gia quản lý 
rừng chênh lệch cao hơn so với các hộ có tham 
gia quản lý rừng gần 2 lần hộ. Trong khi diện tích 
đất lâm nghiệp của các hộ khu vực quản lý rừng 
gấp hơn 5 lần so với các hộ khác. Như vậy 
địnhmức hỗ trợ hiện nay cũng cần phải có nhữn tỷ 
lệ tương ứng tức là mức hỗ trợ phải gấp 10 lần 
như hiện nay tương đương với 1 triệu 
đồng/ha/năm mới có thể đáp ứng được một phần 
mong đợi và khuyến khích người dân tham gia 
chăm sóc, bảo vệ rừng. 
+ Hỗ trợ vốn để phát triển ngành nghề, tăng thu 
nhập, giảm thời gian nông nhàn, giảm áp lực vào 
rừng: Hỗ trợ vốn để phát triển một số ngành nghề 
tiểu thủ công nghiệp đang có tiềm năng ở địa 
phương như gây trồng và chế biến dược liệu, song 
mây, dệt thổ cẩm, nuôi ong, chế biến nông sản... 
Việc phát triển những ngành nghề phụ nhằm giúp 
người dân phát triển kinh tế và ổn định xã hội ở 
địa phương nhưng không gâp sức ép lên các 
nguồn lực tự nhiên của khu vực. 
+ Đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng: Đặc biệt là hệ 
thống giao thông đến các bản, làng, hệ thống 
trường học và mạng lưới điện được xác định là 
một trong những giải pháp quan trọng nâng cao 
dân trí, tăng cường trao đổi kinh tế, văn hóa, nhờ 
đó nâng cao được năng lực quản lý các nguồn tài 
nguyên, trong đó có quản lý bảo vệ và phát triển 
rừng. 
+ Đầu tư cho phát triển kinh doanh tổng hợp 
nghề rừng với diện tích rừng sản xuất: Đầu tư để 
kinh doanh lâm nghiệp tổng hợp gồm cả gỗ, lâm 
sản ngoài gỗ cũng như phát triển chế biến lâm sản 
để nâng cao hiệu quả kinh tế của kinh doanh rừng, 
tạo ra sức hấp dẫn kinh tế cho cộng đồng tham gia 
vào bảo vệ và phát triển rừng. 
+ Đầu tư phát triển thêm những diện tích rừng có 
giá trị kinh tế và sinh thái cao ở đất chưa sử 
dụng: Theo quy hoạch phát triển rừng trên địa bàn 
huyện cần đầu tư để phục hồi rừng trên những 
diện tích chưa sử dụng đây là một trong những biện 
pháp vừa nâng cao thu nhập của người dân vừa phát 
triển rừng. 
+ Trú trọng đầu tư cho phát triển các hoạt động 
lồng ghép được mục tiêu bảo tồn rừng với mục 
tiêu phát triển kinh tế: Cần đầu tư cho khai thác 
những tiềm năng du lịch sinh thái dựa vào các 
sinh cảnh của khu vực rừng ATK. Nếu quản lý tốt 
chúng sẽ tạo ra những nguồn thu đáng kể để cải 
Phương Hữu Khiêm và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 88(12): 9 - 15 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 14  
thiện đời sống người dân và đầu tư trở lại cho 
công tác phát triển thêm rừng. 
+ Đầu tư phát triển thị trường lâm sản: Thị 
trường lâm sản địa phương hiện tại chưa phát 
triển, đặc biệt là các lâm sản ngoài gỗ như các loại 
dược liệu, song, mây, dầu, nhựa. Phần lớn những 
lâm sản có giá cả không ổn định, một phần do số 
lượng ít không hình thành được thị trường, một 
phần khác do thiếu thông tin về thị trường. 
Nhóm giải pháp xã hội 
+ Tuyên truyền giáo dục để nâng cao nhận thức 
về giá trị kinh tế, sinh thái của rừng, khích lệ 
người dân tích cực tham gia bảo vệ và phát triển 
rừng: Tăng cường tuyên truyền giáo dục để nâng 
cao nhận thức của người dân và để lôi cuốn người 
dân vào hoạt động bảo vệ và phát triển rừng. 
+ Thực hiện quy hoạch sử dụng đất nông lâm 
nghiệp: Quy hoạch sử dụng đất ổn định kết hợp 
với giao đất, giao rừng triệt để sẽ làm cho mọi 
diện tích đất lâm nghiệp đều có chủ cụ thể. Đây là 
cơ sở pháp lý quan trọng cho người dân cũng như 
cộng đồng tham gia vào bảo vệ và phát triển rừng. 
+ Xây dựng tổ chức quản lý lâm nghiệp ở cấp xã: 
Hiện nay với thực tế mỗi xã có một cán bộ phụ 
trách nông lâm nghiệp và kinh tế là quá mỏng, 
cán bộ kiểm lâm của huyện và cán bộ nông 
nghiệp của huyện không thể hàng ngày sâu sát với 
thực tế các xã do vậy cần có chính sách và ngân 
sách cho việc tăng cường cán bộ cấp xã có thể 
triển khai dần để đảm bảo sao cho mỗi xã có ít 
nhất 01 cán bộ chuyên trách lâm nghiệp cho địa 
bàn huyện. 
+ Củng cố và xây dựng các tổ chức cộng 
đồng liên quan đến quản lý bảo vệ và phát 
triển rừng ở cấp xã: Các tổ chức xã hội như: 
Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến 
binh, các tổ chức Đảng, Đoàn Thanh niên... 
có vai trò rất lớn trong việc vận động nhân 
dân thực hiện các chủ trương chính sách của 
Đảng và Nhà nước góp phần ổn định xã hội, tạo 
điều kiện cho các hoạt động sản xuất phát triển. 
+ Xây dựng quy chế phối hợp giữa lực lượng 
kiểm lâm với lực lượng quản lý bảo vệ rừng các 
Ban quản lý khu di tích, rừng đặc dụng và rừng 
bảo vệ: Một trong những nguyên nhân của hiệu 
quả quản lý bảo vệ rừng chưa cao là thiếu sự phối 
hợp tốt giữa các lực lượng kiểm lâm và lực lượng 
quản lý bảo vệ rừng trên cùng một địa bàn. Vì 
vậy, cần có sự phối hợp tốt hoạt động, để thực 
hiện hiệu quả những nhiệm vụ chung vận động 
nhân dân tham gia bảo vệ rừng và ngăn chặn các 
hành vi xâm hại tài nguyên rừng . 
Nhóm giải pháp khoa học công nghệ 
+ Nghiên cứu xây dựng những mô hình trình diễn 
về kinh doanh rừng có hiệu quả cao: Nội dung 
của việc xây dựng mô hình trình diễn phải bao 
gồm trồng mới hoặc trồng thêm những loài có giá 
trị kinh tế cao, trong đó có cả cây gỗ và cây lâm 
sản ngoài gỗ có thể thỏa mãn những nhu cầu cơ 
bản của người dân về sản phẩm rừng, và nhu cầu 
sản xuất hàng hóa, nhờ đó giảm được áp lực vào 
rừng. 
+ Nghiên cứu phát triển hệ thống mô hình trình 
diễn nông lâm kết hợp có thu nhập cao: Cần 
nghiên cứu những biện pháp kỹ thuật nâng cao 
năng suất cây trồng, vật nuôi trong hệ canh tác 
nông nghiệp và coi đó như một nhân tố làm giảm 
sức ép của đời sống cộng đồng vào tài nguyên 
rừng. Những biện pháp kỹ thuật đó có thể phải 
hướng vào cải tiến kỹ thuật canh tác, chuyển đổi 
cơ cấu cây trồng từ cây lương thực sang cây công 
nghiệp, cây ăn quả, cây đặc sản, cải thiện tập đoàn 
vật nuôi mà trước hết là đại gia súc... 
+ Nghiên cứu xây dựng mô hình phát triển du lịch 
sinh thái trong vùng ATK: Kết hợp với các khu 
vực khác của tỉnh Tuyên Quang, Vĩnh Phúc và 
Bắc Cạn, đề xuất mô hình phát triển du lịch sinh 
thái làm cơ sở cho các hoạt động sản xuất và dịch 
vụ khác phát triển. Để làm được điều này cần có 
sự tham gia của các doanh nghiệp du lịch trên địa 
bàn và xây dựng đề án với sự hỗ trợ của tỉnh trong 
việc tạo ra tour du lịch và vận động người dân 
tham gia xây dựng tour du lịch đó cũng như tham 
gia vào các hoạt động của tour từ đó họ có thêm 
nguồn thu. 
+ Tăng cường hoạt động khuyến nông, khuyến 
lâm: Hoạt động khuyến nông, khuyến lâm cần hỗ 
trợ kỹ thuật công nghệ cụ thể: Có tổ chức khuyến 
nông, khuyến lâm đủ năng lực hoạt động thường 
xuyên tại các thôn để hướng dẫn đồng bào kỹ 
thuật trồng, chăm sóc các loại cây trồng, vật nuôi 
Phương Hữu Khiêm và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 88(12): 9 - 15 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 15  
mới, kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh cho các loại cây 
trồng, vật nuôi. Ngoài việc phổ biến, chuyển giao 
kỹ thuật công nghệ, cần chú ý các hoạt động bồi 
dưỡng kiến thức về quản lý kinh tế cho các hộ gia 
đình, cung cấp thông tin về thị trường giá cả để 
cho các hộ có quyết định chính xác trong sản xuất 
kinh doanh. 
+ Phát triển hệ thống phổ biến kiến thức bản địa 
liên quan đến bảo vệ và phát triển rừng: Kiến thức 
bản địa do cha ông để lại là cẩm nang vô cùng 
quan trọng trong công tác quản lý, bảo vệ và chăm 
sóc vốn rừng đặc biệt nó phù hợp với thực tế của 
địa phương do vậy cần phải phát huy và được xây 
dựng thành một hệ thống để phổ biến tại các bản, 
xã. Đây là một giải pháp đơn giản nhưng có hiệu 
quả trong quản lý và phát triển rừng. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. Báo cáo Kinh tế xã hội huyện Định Hóa tỉnh Thái 
Nguyên, năm 2009, 2010. 
[2].Báo cáo đánh gia công tác quy hoạch và quản lý 
rừng của Ban Quản lý rừng ATK Định Hóa tỉnh Thái 
Nguyên. 
[3].Báo cáo tóm tắt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh 
tế xã hội đến năm 2010. 
[4].Các số liệu thống kê của Ban Quản lý rừng ATK 
Định Hóa, Hạt kiểm lâm Định Hóa, phòng Tài nguyên 
Môi trường và Phòng NN&PTNT huyện Định Hóa, 
Viện điều điều tra quy hoạch rừng Tây Bắc bộ. 
[5].Niên giám thống kê huyện Định Hóa năm 2009-
2010.
SUMMARY 
FOREST MANAGEMENT SITUATION IN DINH HOA DISTRICT 
OF THAI NGUYEN PROVICE 
Phuong Huu Khiem
1,*
, Do Anh Tai
1
, 
Tran Van Nguyen
2
, Dinh Hong Linh
2
, Nguyen Dac Dung
2 
1Thai Nguyen University, 2College of Economics and Business Administration - TNU 
In recent years, sustainable forest management has become a principle of forest management business and also a 
standard that forest management business has to be reached. Dinh Hoa district of Thai Nguyen provice, the old 
revolutionary base, where forest cover is considered as most Thai Nguyen, and forest land in the district is 
27,438ha. Up to now, the entire forest land has been given the owners’ right by the district and provincial 
authorities. Especially, those assigned to households reach 22,850ha/39,061ha, assigned to special-use forest 
management boards are 10,059ha/39,061ha; assigned to the protection forest management are 2,064ha/39,061ha 
and the rest of 4.088ha/39.061ha belong to self-governing commune. The proportion allocated to households is 
nearly 60%. Forests play an important role in people’s living here; every year the extraction of forest products 
has a great contribution to people's income; the leading forest products include timber, firewood, and .. the other 
forest products. However, the management of local forests retains inadequacies, poverty rate is still high. So it is 
necessary to analyze deeply the situation, causes and propose solutions for the sustainable management of forest 
resources for conservation and people's livelihoods. 
Keywords: Forest management, Sustainable, Situation, Forest Products, Dinh Hoa. 
* Tel: 0945855085; Email: phuonghuukhiem@gmail.com