Thực trạng niềm tin chính trị ở khu vực Trung Bộ hiện nay

31
Khoa học Xã hội và Nhân văn
62(4) 4.2020
Đặt vấn đề
Trong bất cứ một xã hội nào, quá trình chính trị thường gắn 
với những nội dung của đời sống chính trị. Quá trình chính trị 
ở đây được hiểu như là “sự thay đổi thực trạng của hệ thống 
chính trị theo thời gian, bao hàm các sự kiện chính trị rất đa 
dạng diễn ra theo thời gian hoặc sự kế thừa liên tục của các 
sự kiện chính trị kế tiếp nhau” [1]. Quá trình chính trị không 
chỉ là quá trình vận động mà còn phản ánh sự tương tác giữa 
lĩnh vực chính trị với các lĩnh vực bên ngoài hoặc gần với chính 
trị, như chính trị với kinh tế, chính trị với văn hoá - xã hội, 
chính trị với khoa học và công nghệ... Trong bài viết, qua khảo 
sát về thực trạng niềm tin chính trị ở khu vực Trung Bộ, chúng 
tôi tập trung phân tích các vấn đề liên quan, từ đó làm cơ sở 
đưa ra các khuyến nghị cho việc nâng cao niềm tin chính trị 
ở khu vực này trong thời gian tới.
Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu
Bài viết nghiên cứu thực trạng của niềm tin xã hội trong 
lĩnh vực chính trị của người dân ở khu vực Trung Bộ, phạm 
vi nghiên cứu là các tỉnh, thành phố từ Thanh Hóa đến Ninh 
Thuận. Bài viết sử dụng phương pháp nghiên cứu điều tra 
xã hội học, khảo sát thực tế để thu thập những thông tin định 
tính, định lượng, nhất là các báo cáo, văn bản có tính chất 
quy phạm pháp luật, các số liệu thống kê địa phương và các 
nhận định, đánh giá, thái độ của các nhóm người dân, các 
cán bộ lãnh đạo, quản lý địa phương vùng Trung Bộ, từ đó 
đúc rút các kinh nghiệm, giải quyết vấn đề đặt ra. Ngoài ra, 
nhóm tác giả còn sử dụng phương pháp chuyên gia, phương 
pháp đo niềm tin xã hội, phương pháp dự báo. Bài viết sử 
dụng phần mềm SPSS for Windows để xử lý các số liệu thu 
được và sử dụng các kỹ thuật nghiên cứu phù hợp khác.
Nội dung nghiên cứu
Cơ sở để đánh giá thực trạng niềm tin trong lĩnh vực 
chính trị 
Mức độ công dân quan tâm tới mục đích của quá trình 
chính trị:
Niềm tin của chủ thể được hình thành và biến đổi trong 
quá trình cải tạo thế giới bên ngoài. Người công dân chỉ trở 
thành chủ thể khi sống trong một xã hội và mọi khả năng 
của họ đều do thực tiễn tạo ra. Do đó, chỉ có thể nhận biết 
niềm tin trong lĩnh vực chính trị của công dân qua thái độ, 
hành động của họ, thể hiện cụ thể: khi hệ thống chính trị và 
nền chính trị đang nhận được sự quan tâm cùng những tình 
cảm tốt của công dân, quyền lợi của quốc gia thống nhất với 
lợi ích của công dân thì công dân không chỉ chấp hành mà 
còn thực hiện với tinh thần tự giác, niềm tin vào các quyết 
định chính trị. Khi hệ thống chính trị đó bị tha hoá, người 
dân tỏ thái độ không tin tưởng, chống đối hoặc đấu tranh. Vì 
thế, thái độ quan tâm, chủ động tìm hiểu, tiếp nhận và thực 
hiện mục đích của quá trình chính trị là biểu hiện trước hết 
của niềm tin trong lĩnh vực chính trị của công dân. Nghĩa là 
công dân tìm đến các kênh, các thiết chế cung cấp thông tin 
đầu vào của quá trình chính trị cũng như các sản phẩm của 
Thực trạng niềm tin chính trị 
ở khu vực Trung Bộ hiện nay
Đoàn Triệu Long*, Nguyễn Văn Quang
Học viện Chính trị khu vực III
Ngày nhận bài 5/3/2020; ngày chuyển phản biện 9/3/2020; ngày nhận phản biện 5/4/2020; ngày chấp nhận đăng 9/4/2020
Tóm tắt:
Nghiên cứu này sử dụng phương pháp điều tra xã hội học, khảo sát thực tế, phỏng vấn các nhóm đối tượng ở các 
tỉnh, thành phố thuộc Trung Bộ nhằm thu thập số liệu, đánh giá thái độ của các nhóm người dân, các cán bộ lãnh 
đạo, quản lý địa phương đối với các nội dung liên quan tới niềm tin chính trị. Thông qua các thông tin, số liệu thu 
được, các tác giả tập trung làm rõ thực trạng niềm tin xã hội trong lĩnh vực chính trị ở khu vực Trung Bộ trên các 
khía cạnh cụ thể như: mức độ quan tâm tới đời sống chính trị, mức độ tin tưởng vào đời sống chính trị..., từ đó rút 
ra những vấn đề cần quan tâm hiện nay về niềm tin xã hội trong lĩnh vực chính trị ở khu vực Trung Bộ. Tiếp đó, các 
tác giả đưa ra các giải pháp nhằm củng cố niềm tin xã hội trong lĩnh vực chính trị cho người dân khu vực Trung Bộ 
trong thời gian tới.
Từ khóa: khu vực Trung Bộ, lĩnh vực chính trị, nhân dân, niềm tin xã hội, thực trạng.
Chỉ số phân loại: 5.6
*Tác giả liên hệ: Email: trieulong1503@gmail.com
32
Khoa học Xã hội và Nhân văn
62(4) 4.2020
nó như chính sách, quyết định, luật pháp và cả những thiết 
chế đảm bảo tính hiệu lực của các chính sách, quyết định 
hay luật pháp.
Mức độ công dân tích cực tham gia các hoạt động chính 
trị - xã hội:
Theo bản chất của nó, niềm tin ở mức độ cao nhất là sự 
sáng tạo và nhờ đó con người thường xuyên nhận được những 
nguồn xung lượng mới, phần năng lượng bên trong, chất kích 
thích xác định đối với sự phát triển của mình. Điều này có 
nghĩa là, niềm tin trong lĩnh vực chính trị của công dân cần 
phải được xem xét như là một kiểu chất lượng trong hoạt 
động sống của họ, kết quả phát triển của những mối quan 
hệ xã hội trên cơ sở phát triển lực lượng sản xuất và quan 
hệ sản xuất. Tuỳ theo vị trí xã hội của mỗi công dân để đánh 
giá sự tích cực của họ trong hoạt động chính trị - xã hội. Với 
những công dân bình thường có thể nhìn nhận niềm tin trong 
lĩnh vực chính trị của họ qua những hành động tham gia và 
thực hiện mục tiêu chính trị trong các tổ chức mà họ là thành 
viên. Đối với những công dân là chuyên gia, nhà hoạch định 
chiến lược, nhà khoa học... thì việc nhận biết niềm tin trong 
lĩnh vực chính trị phải căn cứ vào kết quả của các công trình 
khoa học, khả năng hoạch định các chiến lược và sự tác động 
của những công trình, chiến lược đó đối với hệ thống chính 
trị. Đối với cán bộ lãnh đạo các cấp, niềm tin trong lĩnh vực 
chính trị lại thể hiện ở khả năng định ra phương pháp, hình 
thức có hiệu quả nhất trong tổ chức các lực lượng xã hội; khả 
năng tuyển chọn bố trí những người có đủ đức và tài vào các 
vị trí trong tổ chức đảng, nhà nước, các tổ chức chính trị - xã 
hội... một cách phù hợp. Vì vậy, khi xem xét, đánh giá niềm 
tin trong lĩnh vực chính trị của công dân thông qua các hoạt 
động chính trị - xã hội phải căn cứ vào những đóng góp của 
công dân đối với cộng đồng tuỳ theo từng địa vị chính trị 
pháp lý của họ trong hệ thống chính trị.
Mức độ công dân tham gia lao động sáng tạo thực hiện 
mục tiêu chính trị:
Niềm tin trong lĩnh vực chính trị của công dân thể hiện 
ra ở toàn bộ những hoạt động với mục đích thực hiện lợi ích, 
bảo đảm sự tồn tại và phát triển của cá nhân và xã hội. Mục 
đích chính trị của các quá trình chính trị phải được hiện thực 
hoá thông qua các hành động lao động sáng tạo của công 
dân. Mỗi người thể hiện tính tích cực lao động là đã tham gia 
xây dựng mối liên hệ xã hội giữa người lao động với người 
lao động. Chỉ có thông qua lao động sáng tạo mới có thể 
nhìn nhận được niềm tin trong lĩnh vực chính trị của công 
dân trong tập thể, giai cấp, tầng lớp, cộng đồng xã hội. Bản 
thân mỗi công dân trong lao động đã trở thành những người 
chủ xã hội, có quyền làm chủ cho nên người công dân yêu 
nước phải là người lao động giỏi, sáng tạo, có kỷ luật, đạt 
năng suất, chất lượng cao nhất. Qua lao động tích cực, mỗi 
cá nhân biết tự đánh giá lại bản thân mình, rèn luyện, trưởng 
thành đạt tới độ chín muồi của nhân cách, của tư tưởng, trình 
độ đạo đức và văn hoá của con người. Lao động, việc làm 
cùng lợi ích tương ứng với kết quả mà lao động sản sinh ra 
còn là tính hiện thực, là nội dung vật chất của dân chủ chính 
trị. Nó khuyến khích công dân tích cực trong các hoạt động 
quản lý sản xuất cũng như tích cực tham gia gánh vác công 
việc của nhà nước, của các tổ chức chính trị - xã hội mà họ 
là thành viên.
Phân tích kết quả và nhận định
Mức độ công dân quan tâm đến đời sống chính trị:
Qua điều tra, khảo sát (2.096 người) cho thấy, người dân 
ở khu vực Trung Bộ đã thường xuyên quan tâm đến đời sống 
chính trị trong nước và quốc tế chiếm tỷ lệ khá cao. Với 5 
mức đánh giá, tỷ lệ số người thường xuyên quan tâm đến hoạt 
động chính trị trong nước chiếm 41,3%; tỷ lệ người thường 
xuyên quan tâm đến hoạt động đối ngoại của đất nước là 
32,0%. Tuy nhiên, tỷ lệ người thỉnh thoảng quan tâm đến 
Current situation of political 
beliefs in the Central region
Trieu Long Doan*, Van Quang Nguyen
Academy of Politics region III
Received 5 March 2020; accepted 9 April 2020
Abtract: 
This study applied sociological survey methods, field 
surveys, and interviews the target groups in provinces 
and cities in the Central region to collect data, 
assessments and attitudes of groups of people, leaders 
and local managers for issues relating to political beliefs. 
Through the collected information and data, the paper 
focused on clarifying the current state of social beliefs in 
the political field in the Central region on specific aspects 
such as: the level of interest in political life, the degree of 
confidence in political life, etc., thereby drawing current 
issues of social beliefs in the political field in the Central 
region. Subsequently, the article proposed several 
solutions to promote and strengthen social beliefs in 
the political field for people in the Central region in the 
coming time.
Keywords: Central region, current state, people, political 
sector, social reliability.
Classification number: 5.6
33
Khoa học Xã hội và Nhân văn
62(4) 4.2020
hoạt động đối ngoại khá cao - 38,5%. Điều này cho thấy, 
công dân được hỏi vẫn chủ yếu quan tâm đến đời sống chính 
trị trong nước chứ chưa thực sự quan tâm đến hoạt động đối 
ngoại của nước ta hiện nay. 
Trên các lĩnh vực khác: Đối với hoạt động quốc phòng an 
ninh, trong 5 mức quan tâm, số người được hỏi (2.084 người), 
tỷ lệ cao nhất là thường xuyên quan tâm (chiếm 38,0%), số 
người không quan tâm chỉ chiếm 8,9%. Điều này cho thấy, 
người dân khu vực này luôn quan tâm đến công tác an ninh 
quốc phòng của đất nước. Đối với tình hình biển Đông (số 
người được hỏi 2.099 người), mức độ quan tâm đến tình hình 
biển Đông của khu vực như sau: quan tâm rất thường xuyên 
14,6%; quan tâm thường xuyên chiếm 34,8% và không quan 
tâm 13,7%. Đối với hội nhập quốc tế (số người được hỏi 
2.099 người), tỷ lệ rất quan tâm và quan tâm thường xuyên 
lần lượt là 11,3% và 31,6% - tức là chưa đến 1/2 số người 
thường xuyên quan tâm đến công tác hội nhập quốc tế. Trong 
khi đó, tỷ lệ thỉnh thoảng, hiếm khi hoặc không quan tâm 
chiếm đa số. Như vậy, việc quan tâm đến quá trình hội nhập 
quốc tế của người dân ở khu vực Trung Bộ còn là một vấn đề 
nan giải cần phải có giải pháp để khắc phục, nhất là trong bối 
cảnh nước ta đang hội nhập ngày càng sâu rộng như hiện nay. 
Đối với lĩnh vực cải cách hành chính, trong tổng số 2.093 
người được hỏi, tỷ lệ người rất thường xuyên quan tâm còn 
khá khiêm tốn (11,0%), tổng số người thỉnh thoảng, hiếm khi 
hay không quan tâm đến lĩnh vực cải cách hành chính chiếm 
hơn một nửa số người được hỏi (51,4%). Điều này cho thấy, 
số người thực sự quan tâm đến công tác cải cách hành chính 
ở khu vực Trung Bộ vẫn chưa nhiều (bảng 1).
Mức độ tin tưởng vào đời sống chính trị: 
Qua khảo sát 2.100 người cho thấy, về niềm tin vào vai 
trò lãnh đạo của Đảng, tỷ lệ rất tin tưởng và tin tưởng là 
rất cao (lần lượt là 42,4% và 35,2%) và tỷ lệ người không 
tin tưởng và rất không tin tưởng lần lượt là 2,3% và 3,1%. 
Điều đó cho thấy, người dân Trung Bộ tin tưởng cao vào 
sự lãnh đạo của Đảng. Đây sẽ là điều kiện rất tốt để trong 
thời gian tới, các cấp ủy Đảng tiếp tục có được sự thuận 
lợi trong phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương. 
Đối với tính ổn định của tình hình chính trị, kết quả khảo 
sát cho thấy, tỷ lệ người được hỏi khẳng định sự ổn định 
chính trị của đất nước ta nói chung, khu vực Trung Bộ nói 
riêng như sau: rất tin tưởng (24,8%); tin tưởng (50,8%); 
rất không tin tưởng (2,8%) và không tin tưởng (2,0%). Đối 
với tình trạng tham nhũng được xử lý, tỷ lệ rất tin tưởng và 
tin tưởng lần lượt là 13,1% và 51,0%; rất không tin tưởng 
(2,7%). Đối với sức mạnh đoàn kết dân tộc, trong tổng số 
2.100 người được hỏi, số người trả lời là rất tin tưởng và 
tin tưởng lần lượt là 26% và 48,7%; rất không tin tưởng 
và không tin tưởng lần lượt là 2,7% và 1,7%. Đây là niềm 
tin trong lĩnh vực chính trị rất quan trọng để tạo ra sự đoàn 
kết, sức mạnh dân tộc trong đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, 
cũng như sức mạnh trong phát triển kinh tế - xã hội, đưa 
nước ta vượt qua những khó khăn, thử thách. Đối với tình 
hình kinh tế đất nước ngày càng phát triển, trong tổng số 
người được hỏi, tỷ lệ tin tưởng và rất tin tưởng chiếm tỷ lệ 
rất cao, lần lượt là 58,9% và 23,3%, số rất không tin tưởng 
chỉ chiếm 2,1%. Điều này cho thấy, đa số người dân tin 
tưởng vào sự dẫn dắt nền kinh tế của Đảng và Chính phủ, 
và điều này cũng phản ánh được sự phấn khởi của người 
dân đối với sự phát triển kinh tế liên tục của Việt Nam 
trong suốt thời gian qua (bảng 2).
Bảng 1. Mức độ quan tâm đến một số vấn đề đời sống chính 
trị.
Các lĩnh vực Mức độ quan tâm Tần số Tỷ lệ %
Hoạt động chính trị trong nước
Rất thường xuyên 366 17,4
Thường xuyên 867 41,3
Thỉnh thoảng 507 24,2
Hiếm khi 143 7,0
Không quan tâm 213 10,1
Tổng 2.096 100,0
Hoạt động đối ngoại
Rất thường xuyên 214 10,2
Thường xuyên 670 32,0
Thỉnh thoảng 806 38,5
Hiếm khi 251 12,0
Không quan tâm 155 7,4
Tổng 2.096 100,0
Hoạt động quốc phòng, an ninh
Rất thường xuyên 252 12,1
Thường xuyên 791 38,0
Thỉnh thoảng 606 29,1
Hiếm khi 249 11,9
Không quan tâm 186 8,9
Tổng 2.084 100,0
Tình hình biển Đông
Rất thường xuyên 307 14,6
Thường xuyên 730 34,8
Thỉnh thoảng 551 26,3
Hiếm khi 223 10,6
Không quan tâm 288 13,7
Tổng 2.099 100,0
Tình hình hội nhập quốc tế
Rất thường xuyên 238 11,3
Thường xuyên 663 31,6
Thỉnh thoảng 651 31,0
Hiếm khi 222 10,6
Không quan tâm 325 15,5
Tổng 2.099 100,0
Hoạt động cải cách hành chính
Rất thường xuyên 231 11,0
Thường xuyên 786 37,6
Thỉnh thoảng 734 35,1
Hiếm khi 216 10,3
Không quan tâm 126 6,0
Tổng 2.093 100,0
Nguồn: [2].
34
Khoa học Xã hội và Nhân văn
62(4) 4.2020
Bảng 2. Mức độ tin tưởng ở một số lĩnh vực.
Các lĩnh vực Mức độ tin tưởng Tần số Tỷ lệ (%)
Vai trò lãnh đạo của Đảng
Rất không tin tưởng 66 3,1 
Không tin tưởng 48 2,3 
Bình thường 356 17,0 
Tin tưởng 740 35,2 
Rất tin tưởng 890 42,4 
Tổng 2.100 10,0 
Tình hình chính trị ngày càng ổn định
Rất không tin tưởng 58 2,8 
Không tin tưởng 42 2,0 
Bình thường 414 19,7 
Tin tưởng 1.066 50,8 
Rất tin tưởng 520 24,8 
Tổng 2.100 100,0 
Tình trạng tham nhũng được xử lý
Rất không tin tưởng 56 2,7 
Không tin tưởng 116 5,5 
Bình thường 583 27,8 
Tin tưởng 1.070 51,0 
Rất tin tưởng 275 13,1 
Tổng 2.100 100,0 
Sức mạnh của đoàn kết dân tộc
Rất không tin tưởng 56 2,7 
Không tin tưởng 36 1,7 
Bình thường 440 21,0 
Tin tưởng 1.022 48,7 
Rất tin tưởng 546 26,0 
Tổng 2.100 100,0 
Kinh tế đất nước ngày càng phát triển
Rất không tin tưởng 44 2,1 
Không tin tưởng 53 2,5 
Bình thường 277 13,2 
Tin tưởng 1.237 58,9 
Rất tin tưởng 489 23,3 
Tổng 2.100 100,0 
Nguồn: [2].
Mức độ thay đổi niềm tin trong lĩnh vực chính trị so với 5 
năm trước: 
Khi đánh giá sự thay đổi của một số lĩnh vực trong đời 
sống chính trị với 5 mức độ (tốt lên nhiều, tốt lên tương đối, 
không đổi, kém đi, kém đi nhiều), tổng số 2.100 người được 
hỏi phản hồi như sau: Đối với hệ thống chính trị, tỷ lệ người 
được hỏi đánh giá ở mức tốt lên nhiều và tốt lên tương đối 
là rất cao (26,4% và 57,8%), còn số người cho rằng kém đi 
nhiều chỉ chiếm 0,7%. Đây là dấu hiệu đáng mừng đối với 
niềm tin của công dân vào đời sống chính trị ở nước ta. Đối 
với tình hình an ninh trật tự, tỷ lệ đánh giá tốt lên nhiều và tốt 
lên tương đối cũng rất cao (20,8% và 48,8%), trong khi đó, 
chỉ có 0,8% số người được hỏi đánh giá là kém đi nhiều. Đối 
với lĩnh vực quốc phòng, 76% số người được hỏi cho rằng lĩnh 
vực quốc phòng ở nước ta nói chung, ở khu vực Trung Bộ nói 
riêng là tốt lên nhiều và tốt lên tương đối, và 0,7% cho rằng 
kém đi nhiều. Đối với lĩnh vực ngoại giao, tỷ lệ cho rằng tốt 
lên nhiều và tốt lên tương đối chiếm tới 87%. Điều này cho 
thấy người được hỏi đánh giá cao sự chuyển biến theo hướng 
tích cực của nền ngoại giao Việt Nam trong 5 năm qua. Đối 
với công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, suốt từ đầu nhiệm kỳ 
cho tới nay, Đảng ta đã đẩy mạnh và đạt được nhiều thành 
công. Điều này thể hiện qua 33,5% số người được hỏi cho 
rằng, lĩnh vực xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã tốt lên nhiều và 
49,4% đánh giá tốt lên tương đối, số người cho rằng kém đi 
nhiều chỉ chiếm 1,3%. Đối với công tác cải cách hành chính, 
so với các lĩnh vực khác, người dân Trung Bộ đã ghi nhận sự 
cố gắng và thành công trong công tác này của Chính phủ và 
chính quyền địa phương trong 5 năm qua là rất lớn, với con số 
17,2% cho rằng đã tốt lên nhiều và 61,5% phản hồi là tốt lên 
tương đối (bảng 3).
Bảng 3. Mức độ thay đổi niềm tin trong lĩnh vực chính trị so với 
5 năm trước.
Đánh giá thay đổi một số lĩnh 
vực (so với 5 năm trước)
Mức độ đánh giá Tần số Tỷ lệ %
Hệ thống chính trị 
Tốt lên nhiều 554 26,4
Tốt lên tương đối 1.213 57,8
Không đổi 268 12,8
Kém đi 51 2,4
Kém đi nhiều 14 0,7
An ninh trật tự
Tốt lên nhiều 437 20,8
Tốt lên tương đối 1.024 48,8
Không đổi 425 20,2
Kém đi 196 9,3
Kém đi nhiều 17 0,8
Quốc phòng
Tốt lên nhiều 537 25,6
Tốt lên tương đối 1058 50,4
Không đổi 411 19,6
Kém đi 80 3,8
Kém đi nhiều 14 0,7
Ngoại giao
Tốt lên nhiều 691 32,9
Tốt lên tương đối 1136 54,1
Không đổi 226 10,8
Kém đi 31 1,5
Kém đi nhiều 15 0,7
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng
Tốt lên nhiều 703 33,5
Tốt lên tương đối 1037 49,4
Không đổi 289 13,8
Kém đi 44 2,1
Kém đi nhiều 27 1,3
Cải cách hành chính
Tốt lên nhiều 360 17,2
Tốt lên tương đối 1291 61,5
Không đổi 391 18,6
Kém đi 45 2,1
Kém đi nhiều 12 0,6
Nguồn: [2] .
35
Khoa học Xã hội và Nhân văn
62(4) 4.2020
Một số nhận định: 
- Điểm tích cực: sự phát triển nhận thức trong quan hệ 
chính trị - xã hội đã thúc đẩy công dân có nhu cầu nhận thức 
rõ về các quyền của mình trong đời sống chính trị. Các quyền 
và nghĩa vụ cơ bản trong lĩnh vực chính trị - xã hội như: quyền 
tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội, quyền bầu cử, ứng 
cử, quyền khiếu nại tố cáo, quyền giám sát, tham gia đóng 
góp ý kiến vào các công việc chung của hệ thống chính trị 
được công dân thực hiện ngày càng tốt hơn. Điều này phần 
nào minh chứng rằng, ý thức tự giác, niềm tin trong lĩnh vực 
chính trị của công dân ngày nâng cao. Hơn nữa, người dân đã 
tích cực thực hiện tốt các quyền và nghĩa vụ của công dân. 
Chẳng hạn như khi thực hiện tốt quyền khiếu nại, tố cáo tức là 
người dân đã trực tiếp bày tỏ ý kiến tham gia vào quản lý nhà 
nước, quản lý xã hội, thúc đẩy nâng cao trách nhiệm đối với 
hệ thống chính trị, phát huy niềm tin trong lĩnh vực chính trị 
của công dân. 
Việc đổi mới hệ thống chính trị thời gian qua đã góp phần 
thu hút đông đảo công dân tham gia vào các tổ chức chính trị 
- xã hội ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ, tham gia quản lý xã 
hội, quản lý nhà nước, tham gia xây dựng đời sống văn hóa mới 
ở khu dân cư... Sự tích cực tham gia đó đã đưa người dân trực 
tiếp tham gia bàn và quyết định trong nhiều lĩnh vực như: mức 
đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, các loại quỹ, xây dựng hương 
ước thôn, làng văn hóa... góp phần phát huy quyền dân chủ của 
công dân, góp phần nâng cao niềm tin trong lĩnh vực chính trị 
của công dân.
Cùng với đó, công cuộc phòng chống tham nhũng của 
Đảng và Nhà nước ta thời gian qua đã đạt được những kết quả 
khả quan, thành công bước đầu. Điều đó sẽ là yếu tố hết sức 
quan trọng để củng cố niềm tin trong lĩnh vực chính trị của 
người dân cả nước nói chung, khu vực Trung Bộ nói riêng. 
Bên cạnh đó, tuy là một vùng có nhiều khó khăn so với cả 
nước, nhưng trong những năm gần đây, dưới sự lãnh đạo, chỉ 
đạo của các cấp ủy Đảng, Trung Bộ đã có những bước phát 
triển rất tích cực, đây sẽ là cơ sở để trong thời gian tới chúng 
ta tiếp tục triển khai có hiệu quả các chính sách mới về kinh 
tế - xã hội, khoa học và công nghệ...
- Một số điểm cần lưu ý: đời sống chính trị - xã hội có 
nhiều phức tạp. Một số biểu hiện phản ứng, chống đối chính 
quyền ở một số nơi là rất đáng quan tâm. Số điểm nóng chính 
trị - xã hội ở khu vực có chiều hướng diễn biến phức tạp hơn. 
Điều này cũng cho thấy niềm tin của nhân dân trong lĩnh vực 
chính trị ở một số nơi của khu vực Trung Bộ đang có chiều 
hướng phức tạp. Ý kiến của người dân cũng như một số đảng 
viên về chạy chức, chạy quyền, tham ô, tham nhũng, lãng 
phí sẽ là một bài toán đặt ra cho công cuộc chống phai nhạt 
lý tưởng, mất niềm tin của một bộ phận đảng viên hiện nay; 
đặt ra yêu cầu xây dựng sự đồng thuận và sự đoàn kết trong 
Đảng, giữa đảng viên trong và ngoài hệ thống chính trị hay 
giữa đảng viên đang giữ các chức vụ và không giữ chức vụ 
trong hệ thống chính quyền. 
Một số kiến nghị và giải pháp
Một số kiến nghị:
- Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ban, ngành chú trọng xây 
dựng các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội bền vững, có 
hiệu quả cao, mang lại lợi ích cho người dân trên cả nước nói 
chung, ở khu vực Trung Bộ nói riêng. Đặc biệt, các bộ, ban, 
ngành cần có các kế hoạch, đề án cụ thể, mang tính đặc thù 
trong phát triển kinh tế - xã hội vùng Trung Bộ. Bởi đây là khu 
vực còn nhiều khó khăn trong quá trình phát triển, là khu vực 
có điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, thường xuyên phải chịu ảnh 
hưởng bởi các tác động tiêu cực của các yếu tố môi trường.
- Đảng và Nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công 
cuộc xây dựng chỉnh đốn Đảng, phòng chống tham nhũng, 
làm trong sạch bộ máy của các cơ quan quyền lực từ Trung 
ương đến địa phương nhằm củng cố niềm tin chính trị của 
nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước 
từ Trung ương tới cơ sở, đặc biệt là khu vực Trung Bộ và các 
địa bàn khó khăn. 
- Trong đổi mới hệ thống chính trị thời gian tới, cần chú 
trọng xây dựng hệ thống này ở cấp địa phương tinh gọn, hiệu 
lực và hiệu quả. Đặc biệt, cần chú trọng xây dựng hệ thống 
chính trị cơ sở theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, đội ngũ 
cán bộ có trình độ chuyên môn cao, đạo đức trong sáng, tận 
tâm phục vụ nhân dân. Có như vậy, mới xây dựng dược “hình 
ảnh” của cán bộ Đảng, Nhà nước ngay từ cơ sở đối với người 
dân. 
Một số giải pháp:
Nhằm tăng cường niềm tin trong lĩnh vực chính trị của 
công dân ở khu vực Trung Bộ trong thời gian tới, cấp ủy Đảng 
và chính quyền các cấp cần tập trung vào một số giải pháp 
chủ yếu sau:
- Thứ nhất, cần chú trọng nâng cao chất lượng cuộc sống 
cho người dân trên địa bàn. Nền kinh tế khu vực Trung Bộ 
trong những năm gần đây đang chuyển mình mạnh mẽ từ một 
vùng nông nghiệp kém phát triển trở thành một vùng có nền 
nông nghiệp và công nghiệp khá phát triển. Tuy nhiên, về cơ 
bản đây vẫn là một vùng thuần nông, người dân đa số sống 
ở khu vực nông thôn và phụ thuộc nhiều vào sản xuất nông 
nghiệp. Do vậy, việc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa 
nông nghiệp, nông thôn, nâng cao mức sống cho nhân dân, chú 
trọng đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật cho các vùng kinh tế ở các 
địa phương theo hướng sản xuất công nghiệp, giải quyết công 
ăn việc làm. Chất lượng cuộc sống của nhân dân được nâng lên 
sẽ có tác dụng to lớn đối với việc nâng cao niềm tin trong lĩnh 
vực chính trị cho công dân hiện nay. 
Từ bài học về giải quyết các điểm nóng chính trị ở cơ sở 
trong những năm trước đây và khảo sát thực tế ở một số địa 
phương khu vực này cho thấy, muốn làm thay đổi niềm tin 
trong lĩnh vực chính trị của công dân phải xuất phát từ chủ 
trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội, trực tiếp là 
36
Khoa học Xã hội và Nhân văn
62(4) 4.2020
phải đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chuyển dịch 
cơ cấu cũ sang sản xuất hàng hóa, kinh tế thị trường định 
hướng xã hội chủ nghĩa. Đây là cơ sở để công dân có điều 
kiện cập nhật, nắm bắt, giải quyết các vấn đề về quyền lợi 
và nghĩa vụ của mình theo pháp luật. 
- Thứ hai, tiếp tục thực hiện hiệu quả Pháp lệnh dân chủ 
ở cơ sở làm mục tiêu và động lực thúc đẩy niềm tin trong lĩnh 
vực chính trị. Tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo thường 
xuyên, sâu sát của các cấp ủy Đảng, đặc biệt là Đảng ủy cấp 
xã. Coi đây là thời cơ để các cấp ủy Đảng thể hiện rõ vai trò, 
trách nhiệm, uy tín của Đảng trước quần chúng nhân dân, làm 
cho Pháp lệnh dân chủ ở cơ sở thực sự là cầu nối thể hiện mối 
quan hệ máu thịt giữa Đảng với nhân dân, củng cố niềm tin 
của người dân đối với Đảng. Tăng cường vai trò, trách nhiệm 
của các cấp chính quyền, nhất là chính quyền cơ sở trong 
việc tổ chức triển khai thực hiện các quy định của Pháp lệnh. 
Cụ thể hóa các khâu, các việc gắn với chức danh, nhiệm vụ 
của các thành viên hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân cấp 
xã. Phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể, tổ chức chính 
trị - xã hội trong việc thực hiện Pháp lệnh dân chủ ở cơ sở. 
Đồng thời, phải thường xuyên củng cố nâng cao chất lượng 
của hệ thống chính trị ở cơ sở, làm nền tảng để phát huy dân 
chủ ở cơ sở. 
Tiếp tục đổi mới theo hướng đơn giản và cụ thể hóa các 
bước, các khâu, cách thức, quá trình thực hiện nội dung Pháp 
lệnh ở xã, thôn, bản, xóm, như việc xây dựng quy ước, hương 
ước làng xã, quy trình bầu trưởng thôn, quy trình huy động 
và quản lý vốn do nhân dân đóng góp, công khai các chương 
trình dự án ở xã, thôn, quy trình lấy ý kiến tín nhiệm cán bộ 
chủ chốt, quy chế phối hợp giữa chính quyền với các tổ chức 
đoàn thể...
- Thứ ba, nâng cao chất lượng hoạt động và độ liêm chính, 
trong sạch của hệ thống chính trị các cấp. Để đổi mới và 
nâng cao chất lượng hệ thống chính trị, cần xác định rõ chức 
năng, nhiệm vụ của từng tổ chức trong hệ thống chính trị, 
xây dựng mối quan hệ đoàn kết, phối hợp giữa các tổ chức 
dưới sự lãnh đạo của Đảng; đổi mới nội dung, phương thức 
hoạt động hướng vào phục vụ dân, gần dân, sát dân hơn. 
Thực hành dân chủ trong nội bộ các tổ chức của hệ thống 
chính trị theo nguyên tắc tập trung dân chủ và phát huy 
quyền làm chủ của dân trên cơ sở thực hiện quyền dân chủ 
trực tiếp, phát huy quyền dân chủ đại diện. Quy định cụ thể 
quyền giám sát của dân, bãi miễn của dân đối với các tổ 
chức, cán bộ không còn đủ năng lực, uy tín với nhân dân. 
Đồng thời, đẩy mạnh công cuộc xây dựng chỉnh đốn Đảng, 
làm trong sạch bộ máy, chống chạy chức, chạy quyền, xử 
lý nghiêm những cán bộ có hành vi tham ô, tham nhũng để 
củng cố niềm tin của nhân dân và đội ngũ đảng viên vào sự 
lãnh đạo của Đảng. 
- Thứ tư, nâng cao dân trí, mở rộng dân chủ nhằm xây 
dựng ý thức tự giác tham gia vào đời sống chính trị của công 
dân. Đây là biện pháp trực tiếp trang bị những kiến thức pháp 
luật cơ bản cho người dân, qua đó hình thành nên tình cảm, 
thái độ tích cực của họ với hệ thống chính trị, đồng thời tạo 
dựng thói quen tuân thủ pháp luật, sống và làm việc theo Hiến 
pháp và pháp luật. Nâng cao mặt bằng dân trí kết hợp với mở 
rộng dân chủ hóa xã hội là nhân tố quan trọng để người dân 
thực hiện quyền làm chủ của mình, đồng thời có điều kiện 
tham gia, đóng góp ý kiến cho các chủ trương, chính sách, 
những chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, 
giúp họ hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong quá 
trình quản lý làng xã, quản lý xã hội.
- Thứ năm, các cấp ủy Đảng, chính quyền ở địa phương 
cần giải quyết kịp thời và dứt điểm những bức xúc của người 
dân, không để các điểm nóng chính trị - xã hội diễn ra. Trong 
quá trình phát triển của khu vực thời gian qua, các điểm nóng 
về ô nhiễm môi trường, các vấn đề khúc mắc về đất đai, khuất 
tất của một số cán bộ trong thực hiện một số chính sách... đã 
làm cho người dân ở một số nơi tụ tập, phản đối chính quyền, 
khiếu nại vượt cấp, kéo dài, đông người, đặc biệt là một số nơi 
người dân bị các thế lực phản động xúi giục, kích động, gây 
ra các điểm nóng chính trị - xã hội. Vì vậy, trong thời gian tới, 
các cấp chính quyền, nhất là cấp cơ sở cần nắm bắt tình hình, 
tâm tư, nguyện vọng của người dân để giải quyết dứt điểm 
những khúc mắc của người dân ngay từ cơ sở. Nếu không đủ 
thẩm quyền thì cần kiến nghị kịp thời lên cấp trên để được sự 
chỉ đạo kịp thời, tránh tình trạng kìm nén trong thời gian dài 
dễ dẫn tới phức tạp, khó giải quyết. Bởi các thắc mắc người 
dân được giải đáp đúng lúc sẽ góp phần làm cho niềm tin 
được củng cố vững chắc.
Kết luận
Qua nghiên cứu chúng ta thấy rằng, thực trạng niềm tin 
xã hội trong lĩnh vực chính trị ở khu vực Trung Bộ thể hiện 
trên 2 khía cạnh (mức độ công dân quan tâm đến đời sống 
chính trị; mức độ tin tưởng vào đời sống chính trị) đều có tỷ 
lệ khá cao, đây là điều đáng mừng trước những khó khăn và 
thách thức hiện nay. Tuy nhiên, điều đáng quan ngại là tình 
trạng mất niềm tin của người dân, của đảng viên ở một số khía 
cạnh như: tình trạng chạy chức, chạy quyền; tình trạng tham 
nhũng; cán bộ quan liêu, sách nhiễu nhân dân - đây là bài 
toán khá nan giải, nếu không được giải quyết sẽ dẫn tới khó 
khăn trong việc củng cố niềm tin của nhân dân trong lĩnh vực 
chính trị. Do vậy, một mặt chúng ta cần phát huy những điểm 
tích cực, mặt khác cần đặc biệt chú trọng khắc phục những 
hạn chế, bất cập bằng triển khai hiệu quả các giải pháp đã đề 
cập. Đây là vấn đề đòi hỏi các cơ quan Đảng và Nhà nước ở 
khu vực Trung Bộ cần phải thực hiện mạnh mẽ hơn trong thời 
gian tới.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Nikolai Ogarkov (1999), Bách khoa toàn thư Chính trị học, Nhà 
xuất bản Tư tưởng, 2, tr.2467-2477.
[2] Học viện Chính trị khu vực III (2019), Kết quả nghiên cứu đề tài 
mã số KX.01.42/16-20.