Thai trong ổ bụng: Báo cáo loạt ca

Thai trong ổ bụng là một tình huống lâm sàng hiếm gặp, nằm trong nhóm thai ngoài

tử cung, nhóm bệnh lý chiếm đa số trong 3 tháng đầu thai kỳ phải nhập cấp cứu. Chẩn

đoán thai trong ổ bụng rất khó khăn, thường trong những tình trạng khẩn cấp, nguy hiểm

đến cả sinh mạng của sản phụ và thai nhi. Trong một thống kê 9 trường hợp thai trong ổ

bụng thì chỉ có 1 trường hợp là chẩn đoán được trước mổ. Bởi vì hiếm gặp và nguy cơ tử

vong cho cả mẹ và bé nên việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời là điều tối quan trọng.

Chúng tôi xin báo cáo 2 trường hợp thai trong ổ bụng được chẩn đoán bằng siêu âm

vào tam cá nguyệt (TCN) thứ 2 của thai kỳ. Bệnh nhân thứ nhất 39 tuổi, PARA 2002,

được chẩn đoán thai lưu trong ổ bụng khoảng 17 tuần, điều trị không thích hợp với Misoprostol rồi nong gắp thai sau đó được phẫu thuật mở bụng. Bệnh nhân thứ hai, 36 tuổi,

PARA 1021, thai khoảng 20 tuần, HIV dương tính, nhập khoa cấp cứu trong tình trạng

đau bụng cấp, được chẩn đoán thích hợp và điều trị phẫu thuật mở bụng kèm MTX đa

liều sau đó.

pdf 8 trang phuongnguyen 140
Bạn đang xem tài liệu "Thai trong ổ bụng: Báo cáo loạt ca", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Thai trong ổ bụng: Báo cáo loạt ca

Thai trong ổ bụng: Báo cáo loạt ca
34
THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 18, Số 2, Tháng 12 – 2018
THAI TRONG Ổ BỤNG: 
BÁO CÁO LOẠT CA
ĐINH THẾ HOÀNG* VƯƠNG ĐÌNH BẢO ANH** VÕ MINH TUẤN***
TÓM TẮT
Thai trong ổ bụng là một tình huống lâm sàng hiếm gặp, nằm trong nhóm thai ngoài 
tử cung, nhóm bệnh lý chiếm đa số trong 3 tháng đầu thai kỳ phải nhập cấp cứu. Chẩn 
đoán thai trong ổ bụng rất khó khăn, thường trong những tình trạng khẩn cấp, nguy hiểm 
đến cả sinh mạng của sản phụ và thai nhi. Trong một thống kê 9 trường hợp thai trong ổ 
bụng thì chỉ có 1 trường hợp là chẩn đoán được trước mổ. Bởi vì hiếm gặp và nguy cơ tử 
vong cho cả mẹ và bé nên việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời là điều tối quan trọng.
Chúng tôi xin báo cáo 2 trường hợp thai trong ổ bụng được chẩn đoán bằng siêu âm 
vào tam cá nguyệt (TCN) thứ 2 của thai kỳ. Bệnh nhân thứ nhất 39 tuổi, PARA 2002, 
được chẩn đoán thai lưu trong ổ bụng khoảng 17 tuần, điều trị không thích hợp với Miso-
prostol rồi nong gắp thai sau đó được phẫu thuật mở bụng. Bệnh nhân thứ hai, 36 tuổi, 
PARA 1021, thai khoảng 20 tuần, HIV dương tính, nhập khoa cấp cứu trong tình trạng 
đau bụng cấp, được chẩn đoán thích hợp và điều trị phẫu thuật mở bụng kèm MTX đa 
liều sau đó.
Kết luận: Thai trong ổ bụng vô cùng khó khăn trong chẩn đoán đồng thời là 1 tình trạng đe 
dọa tính mạng, cơ hội cứu sống bệnh nhân cao hơn nếu chúng ta cảnh giác và nghĩ đến chẩn 
đoán này. Nhanh chóng thực hiện phẫu thuật, kỹ năng phẫu thuật viên (PTV) tốt, truyền máu bồi 
hoàn thể tích và theo dõi chăm sóc hậu phẫu tích cực là yếu tố sống còn trong điều trị. 
Từ khóa: thai trong ổ bụng, thai ngoài tử cung, Methotrexate
ABDOMINAL PREGNANCY: CASES SERIES
ABSTRACT 
Introduction: Abdominal pregnancy (AP), a rare diagnosis, belongs to the ectopic preg-
nancy group, the leading cause of pregnancy related emergency situation. The positive 
diagnosis is very difficult to establish most often in an acute setting, leading to a stagger-
ing percent of feto-maternal morbidity and mortality. In one series only one in nine women 
who arrived alive in hospital had the correct preoperative diagnosis, because of the rarity 
and associated mortalityof abdominal pregnancies, earlydiagnosis and early recourse to 
intervention is paramount.
* BS Nội trú, Bộ môn Sản, Đại học Y Dược Tp. HCM
** BS CKII, Khoa sản A, Bệnh viện Từ Dũ
*** PGS. TS., Bộ môn Phụ Sản, ĐHYD Tp. HCM. DĐ: 0909727199. Email: [email protected]
35
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
GIỚI THIỆU
Thai trong ổ bụng là hình thái thai nằm 
trong khoang ổ bụng và ngoài tử cung 
cũng như tai vòi. Thai trong ổ bụng được 
chia thành 2 nhóm: nguyên phát, tức là 
phôi thai được thụ tinh và sau đó xâm lấn 
trực tiếp vào các cấu trúc trong ổ bụng 
như gan, lách, mạc nối lớn, ruột, bàng 
quang; và thứ phát là quá trình phôi 
thai được thụ tinh và hình thành thai 
trong tử cung hay trong vòi trứng nhưng 
bị sẩy qua loa vòi rơi vào ổ bụng gặp được 
điều kiện thuận lợi sau đó tiếp tục phát 
triển và hình thành thai trong ổ bụng. 
Trong 2 cơ chế nêu trên, nhóm thứ phát 
chiếm đa số trong hình thái thai trong ổ 
bụng.
Tỷ lệ thai ngoài tử cung trong ổ bụng 
khoảng 10,9/10.000 trẻ sinh sống và có 
xu hướng giảm dần nhờ vào các công cụ 
chẩn đoán sớm hiện nay. Tuy nhiên, tỉ 
lệ tử vong mẹ của thai trong ổ bụng lại 
cao hơn nhiều lần so với thai ở vòi trứng 
và gấp 90 lần so với thai trong tử cung. 
Mặc dù vậy, số trường hợp bệnh được 
báo cáo vẫn còn rất ít. Hầu hết các tài 
liệu hiện nay về tình trạng này đều dựa 
trên các báo cáo case đơn lẻ trên toàn thế 
giới. Thai trong ổ bụng đưa đến một tình 
Case report: We present two cases of abdominal pregnancy. The first case was a 
patient who was 39 years-old, PARA 2002, 17th week of gestation, stillbirth but inappro-
priate diagnosis. This case was prescribed Misoprostol before Dilatation and curettage 
(D and C) then we performed laparotomy. The second, 36 years-old, PARA 1021, 20th 
week of gestation, HIV positive, administrated to emergency department with acute ab-
dominal pain, satisfied laparotomy and followed-up methotrexate (MTX) multi-doses.
Conclusion: Abdominal pregnancy can be regarded as a difficult to establish diagnosis, 
with a greater chance in case of increased awareness and this is a life threatening situation. 
Quick intra-operative recognition, surgical skill, immediate availability of blood products, 
intensive post-operative care and monitoring are vital for saving such type of patients.
Key words: Abdominal pregnancy, ectopic pregnancy, methotrexate
trạng tiên lượng rất xấu cho cả mẹ và bé, 
chính vì vậy, việc chẩn đoán sớm và đưa 
ra một phương án điều trị tối ưu là vấn 
đề các nhà lâm sàng học cần phải quan 
tâm hiện nay.
BỆNH ÁN
Trường hợp 1:
Bệnh nhân 39 tuổi, PARA 2002 (2 lần 
sanh thường năm 1999, 2000) nhập viện 
vì chẩn đoán ngoại viện thai vô ối. Bệnh 
nhân vô kinh khoảng 4, 5 tháng, không đi 
khám thai, thấy bụng to dần ra kèm cảm 
giác căng tức vùng ngực, nôn ói, mệt mỏi, 
đau trằn bụng đi siêu âm tại phòng khám 
tư phát hiện thai sống khoảng 17 tuần, vô 
ối chuyển đến bệnh viện chúng tôi.
Tiền căn: Ung thư buồng trứng đã điều 
trị cách nay 13 năm, di căn được phẫu 
thuật làm hậu môn nhân tạo đoạn đại 
tràng trái. Hen điều trị cắt cơn bằng Ven-
tolin, hiện ổn.
Sau nhập viện, bệnh nhân không có 
triệu chứng gì đặc biệt, được siêu âm 
nhiều lần với kết quả thai khoảng 17 tuần 
lưu, vô ối, tư vấn tiền sản bệnh nhân đồng 
ý chấm dứt thai kỳ và đặt Misoprostol 200 
mcg × 14 viên để chuẩn bị CTC cho nong 
gắp thai, sau nong gắp không phát hiện 
36
Bóc tách và lấy khối thai ra khỏi ổ bụng
Khối thai nằm hoàn toàn trong ổ bụng
thấy thai đề nghị hội chẩn bác sĩ chẩn 
đoán hình ảnh. 
Chẩn đoán: Thai lưu 17 tuần trong ổ 
bụng/ VMC K buồng trứng. Mổ mở thấy 
khối thai trong ổ bụng nằm ở hông trái, 
nhau thai và dây rốn bám vào phần phụ 
phải, tử cung kích thước bình thường và 
phần phụ trái không quan sát thấy vì rất 
dính, tiến hành cắt phần phụ phải, lấy 
khối thai ra 1 bé trai 300 gram, cầm máu 
kĩ, dẫn lưu ổ bụng, truyền 2 đơn vị hồng 
cầu lắng 350 ml. Hậu phẫu 7 ngày bệnh 
nhân ổn và được xuất viện tái khám theo 
lịch hẹn không ghi nhận bất thường.
Bệnh án 2:
Bệnh nhân 36 tuổi, PARA 1021 (1 lần 
sanh thường, 1 lần thai ngoài tử cung, 1 
lần thai lưu) nhập viện vì đau bụng cấp, 
bệnh nhân vô kinh 5 tháng hoàn toàn 
không đi khám thai vì bị HIV 10 năm 
không điều trị, nhập viện trong tình 
trạng sinh hiệu ổn, đau bụng mức độ 
nặng 2 ngày, không ra huyết âm đạo, sờ 
thấy rõ khối thai dưới thành bụng, ngoài 
ra không ghi nhận triệu chứng khác, siêu 
âm ghi nhận thai sống #20 tuần, không 
thấy lớp cơ tử cung bao quanh khối thai, 
thấy các chi và đầu thai ngay phía dưới 
thành bụng, ít dịch trong ổ bụng.
Hội chẩn mổ cấp cứu với chẩn đoán: 
Vỡ tử cung/thai 20 tuần, chẩn đoán phân 
biệt thai trong ổ bụng. Mổ mở đường dọc 
giữa dưới rốn thấy thai trong ổ bụng, còn 
nguyên bọc ối, nhau thai bám vào mặt sau 
tử cung và mặt trước đại tràng xuống trực 
tràng, cùng đồ sau. Chúng tôi tiến hành 
lấy khối thai là bé gái, 350 gram, APGAR 
0/0 và cắt lọc mô nhau bám vào mặt sau 
tử cung, mặt trước đại trực tràng. Tuy 
nhiên vì nguy cơ chảy máu và tổn thương 
đại trực tràng, chúng tôi quyết định chừa 
1 phần mô nhau dính chặt vào các cấu 
trúc này, cầm máu, dẫn lưu ổ bụng và 
tiêm MTX sau đó. Bệnh nhân được tiêm 4 
THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 18, Số 2, Tháng 12 – 2018
37
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
liều MTX, xuất viện 8 ngày sau đó và theo 
dõi β-hCG cho đến khi âm tính, tái khám 
theo lịch không ghi nhận bất thường.
Khối thai và nhau sau 
khi đã bóc tách
Cắt lọc mô nhau và cầm máu
BÀN LUẬN
Thai trong ổ bụng được định nghĩa 
là thai nằm trong khoang ổ bụng và 
ngoài tử cung cũng như tai vòi [1-4]. 
Trong y văn ngày nay, chúng ta chia thai 
trong ổ bụng ra 2 nhóm: nguyên phát 
và thứ phát. Nguyên phát tức là phôi 
thai được thụ tinh và sau đó xâm lấn 
trực tiếp vào các cấu trúc trong ổ bụng 
như gan, lách, mạc nối lớn, ruột, bàng 
quang Cá biệt có những trường hợp 
thai ở ngay tĩnh mạch chậu hay cạnh 
động mạch thận. Thứ phát là quá trình 
phôi thai được thụ tinh và hình thành 
thai trong tử cung hay trong vòi trứng 
nhưng bị sẩy qua loa vòi rơi vào ổ bụng 
gặp được điều kiện thuận lợi trong ổ 
bụng như viêm dính nhiều, sau đó tiếp 
tục phát triển và hình thành thai trong 
ổ bụng thứ phát. Nhóm thứ phát chiếm 
đa số trong hình thái thai trong ổ bụng 
[1, 4, 5]. Thai ổ bụng nguyên phát: Do 
nguyên bào nuôi bám tại ổ bụng ngay 
từ đầu, là trường hợp hiếm gặp của thai 
ổ bụng. Tiêu chuẩn chẩn đoán thai ổ 
bụng nguyên phát được Studdiford đưa 
ra lần đầu tiên vào năm 1942 gồm: (1) 
Cả hai buồng trứng và vòi trứng bình 
thường, không có bằng chứng của tổn 
thương gần đây hoặc trước đó; (2) Chẩn 
đoán cần xác định được tình trạng vòi 
trứng và buồng trứng bình thường, 
không có đường dò tử cung và nhau từ 
một tử cung đã bị vỡ; và (3) Vị trí bám 
của túi thai trên bề mặt phúc mạc mà 
thôi. Thai ổ bụng nguyên phát thường 
sẩy sớm trước 12 tuần. Thai ổ bụng thứ 
phát: Xảy ra khi nhau của túi thai bám ở 
vòi trứng, thai trong tử cung đi khỏi vị 
trí bám ban đầu của nó và dính vào nội 
tạng khác. Bánh nhau vẫn còn sống bởi 
vì một phần máu nuôi vẫn còn được duy 
trì. Tiến trình có thể được cho là sẩy 
thai ở vòi trứng, với sự phát triển bánh 
38
nhau ở ngoài vòi trứng. Thai ổ bụng thứ 
phát thường diễn tiến sau 12 tuần thai. 
[1, 3, 6]
Cả hai trường hợp chúng tôi báo cáo 
đều không thể phân biệt được sinh lý 
bệnh là nguyên phát hay thứ phát vì cả 
2 bệnh nhân đều không đi khám thai 
đầy đủ, và cũng không đủ bằng chứng 
để khẳng định, 1 trường hợp thai bám 
vào mặt sau tử cung và đại tràng có vẻ 
hướng về phía nguyên phát vì cấu trúc 
tử cung và vòi trứng nguyên vẹn, trường 
hợp còn lại nhau và dây rốn bám vào 
phần phụ phải có thể hướng về phía thứ 
phát do thai ngoài ở vòi trứng vỡ dẫn 
đến thai rơi vào ổ bụng và nhau và dây 
rốn vẫn bám vào cấu trúc vòi trứng vỡ 
để tiếp tục phát triển.
Tỉ lệ tử vong mẹ của thai trong ổ bụng 
0,5-20%, cao gấp 7,7 lần so với thai ở 
vòi trứng và gấp 90 lần so với thai trong 
tử cung tại Hoa Kỳ [3, 7, 8]. Thai trong 
ổ bụng có 10-25% cơ hội sống sót. Tuy 
nhiên, 20-40% trẻ sinh sống sẽ bị dị 
dạng và chỉ có 50% sẽ sống sót sau 1 
tuần. Hơn nữa, dị dạng thai như vẹo cổ, 
bất cân xứng khuôn mặt, biến dạng chi, 
đầu dẹt, và dị dạng lồng ngực có thể xảy 
ra ở những trường hợp thiểu ối nặng 
trong môi trường ở ngoài tử cung. [2, 
3, 9]
Ngoài ra, ngày nay người ta còn chọn 
điểm cắt 20 tuần tuổi thai để chia ra: 
thai trong ổ bụng sớm (Early abdominal 
pregnancy, EAP) và thai trong ở bụng 
trễ (Advanced abdominal pregnancy, 
AAP). Với những thai kỳ hơn 20 tuần 
tiên lượng cho mẹ là trầm trọng hơn vì 
thai đã lớn, chiếm thể tích trong ổ bụng 
và nhau thai có thể đã xâm lấn nhiều 
vào các cấu trúc trong ổ bụng, đặc biệt 
là những cơ quan quan trọng như gan, 
lách hay mạch máu lớn, nguy cơ chảy 
máu ồ ạt, DIC hay tổn thương các cơ 
quan này dẫn đến tử vong đến 20% [1, 
8, 10-13]. Trong bài báo cáo này chúng 
tôi có 2 trường hợp, 1 trường hợp EAP 
thai 17 tuần và 1 trường hợp AAP thai 
hơn 20 tuần, việc điều trị cả 2 bệnh 
nhân đều vô cùng khó khăn, thách thức, 
đòi hỏi 1 ekip gồm nhiều nhân viên y tế 
có kinh nghiệm, PTV xuất sắc, đội ngũ 
hồi sức và chăm sóc hậu phẫu tích cực. 
May mắn thay, cả 2 trường hợp đều diễn 
tiến tốt, và không ghi nhận biến chứng 
nào trong điều trị.
Tỷ lệ thai ngoài tử cung trong ổ bụng 
khoảng 10,9/10.000 trẻ sinh sống [3, 
7, 8], số lượng ngày càng giảm mặc dù 
xu hướng thai ngoài tử cung ngày càng 
tăng dần, có thể do sự tiến bộ trong y 
học, chẩn đoán và điều trị những trường 
hợp thai ngoài tử cung ở đoạn bóng vỡ 
kịp thời. Mặt khác, khái niệm “ngưỡng 
phân định” β-hCG và siêu âm ngã âm 
đạo hay ngã bụng trong chẩn đoán 
thai ngoài đã cho phép điều trị những 
trường hợp thai ngoài tử cung sớm (bao 
gồm cả thai trong ổ bụng nguyên phát) 
bằng MTX. [3, 7]
Chẩn đoán thai trong ổ bụng là một 
thách thức, một thống kê trong 10 
trường hợp thai trong ổ bụng thì có tới 
9 trường hợp chỉ chẩn đoán được sau 
khi phẫu thuật mà trước đó không hề 
được nghĩ tới [2, 4]. Yếu tố nguy cơ: IVF, 
ứ dịch vòi trứng, endometriosis, lạc nội 
mạc trong cơ tử cung, viêm vùng chậu, 
dính trong ổ bụng [1-4, 8,13]. Triệu 
chứng rất mơ hồ hoặc đôi khi là vô cùng 
rầm rộ, nguy kịch. Trong y văn, triệu 
chứng thường gặp nhất là đau bụng trằn 
hoặc đau trên xương vệ (100%), buồn 
nôn, nôn (70%), ngôi bất thường (70%), 
sờ thấy khối thai hay phần thai ngay 
dưới thành bụng, đau bụng nhiều sau cử 
động thai (40%)... [1-3, 8, 10]. Không có 
bất kỳ xét nghiệm nào đặc hiệu cho thai 
THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 18, Số 2, Tháng 12 – 2018
39
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
trong ổ bụng, chỉ thấy rằng AFP có tăng, 
siêu âm là công cụ rất giá trị trong chẩn 
đoán: buồng tử cung rỗng, thấy phần 
thai nằm sát thành bụng, không có cơ 
tử cung nằm giữa bàng quang và thai, 
ngôi bất thường, vô ối, dịch ổ bụng, bất 
thường Doppler động mạch rốn. MRI có 
thể được chỉ định khi siêu âm cho hình 
ảnh không rõ ràng, chẩn đoán xác định 
khi nội soi ổ bụng hoặc mở bụng chẩn 
đoán và điều trị [1-3, 8]. Trong 2 trường 
hợp trên, chúng tôi đều không nghĩ đến 
thai trong ổ bụng đầu tiên, ca thứ nhất 
thật sự khó khăn do thai đã lưu trong ổ 
bụng, triệu chứng mơ hồ giống 1 thai 
kỳ bình thường, hình ảnh siêu âm đầu 
tiên cho thấy thai trong tử cung khiến 
chúng tôi can thiệp thủ thuật nong gắp 
thai, sau đó chính diễn tiến lâm sàng đã 
dẫn đến chẩn đoán thai trong ổ bụng và 
chẩn đoán được xác lập thông qua phẫu 
thuật. Có lẽ do tình trạng viêm dính do 
vết mổ cũ và thai lưu sớm trong ổ bụng 
gây khó khăn cho khảo sát hình ảnh học 
kèm lâm sàng rất mơ hồ, không rầm rộ 
khiến các bác sĩ đã bỏ lỡ chẩn đoán. 
Trường hợp thứ 2, lâm sàng đau bụng 
rầm rộ, nhập viện cấp cứu với hình ảnh 
siêu âm phần thai trong ổ bụng khiến 
chúng tôi nghĩ ngay đến vỡ tử cung (1 
tình huống thường gặp hơn) tuy nhiên 
với một số yếu tố gợi ý như sinh hiệu 
ổn, không tiền căn vết mổ trên cơ tử 
cung, dịch ổ bụng lượng ít khiến các 
bác sĩ vẫn chưa loại trừ 1 trường hợp 
thai trong ổ bụng, và chẩn đoán được 
xác lập sau phẫu thuật. Tóm lại, ngay cả 
các bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm, 
chẩn đoán thai trong ổ bụng vô cùng 
khó khăn và chỉ khi chúng ta nghĩ đến 
bệnh lý này thì mới có thể đưa ra chẩn 
đoán chính xác.
Có nhiều cách tiếp cận điều trị thai 
trong ổ bụng, phụ thuộc vào tuổi thai và 
tình trạng lâm sàng của mẹ. Giống như 
các hình thái thai ngoài tử cung khác, 
điều trị nội khoa bằng MTX toàn thân, 
tại chỗ có thể kèm theo hủy thai bằng 
KCL, Glucose ưu trương được ưu tiên 
khi thai trong ổ bụng giai đoạn sớm hay 
thai bám vào các cơ quan có thể gây chảy 
máu đe dọa tính mạng khi phẫu thuật 
như gan, lách, mạch máu lớn [1, 3, 4] 
Thật không may, đối với thai giai đoạn 
trễ vai trò của MTX không thật sự lớn vì 
lúc này thai đã lớn, bánh nhau đã hoàn 
thiện hoặc tình trạng sinh hiệu người 
mẹ không ổn định. Phẫu thuật lúc này là 
lựa chọn hàng đầu, vừa là để chẩn đoán 
và điều trị. Thai < 24 tuần, điều trị phẫu 
thuật là cần thiết. Nếu tuổi thai > 24 tuần 
và thai nhi còn sống vẫn có thể theo dõi 
thai kỳ đến 34 tuần nếu bệnh nhân tha 
thiết mong con. Tuy nhiên, trong trường 
hợp này thai phụ phải được nhập viện, 
có ekip bác sĩ chăm sóc trước sinh, hồi 
sức luôn sẵn sàng. Nếu thai hơn 24 tuần, 
đã chết cần trì hoãn phẫu thuật 3-4 tuần 
để cho máu nuôi của bánh nhau suy giảm 
và cần kiểm tra chức năng đông máu để 
loại trừ DIC [1, 6,8]. Hiện tại, chưa có sự 
thống nhất trong cách xử trí bánh nhau 
trong khi mổ thai trong ổ bụng, “cân 
bằng lợi ích và nguy cơ” là quan điểm 
được nhắc đến. Nếu chừa lại bánh nhau 
sẽ giảm chảy máu, tổn thương cơ quan 
nội tạng nhưng lại đối diện nguy cơ tắc Hình ảnh siêu âm thai trong ổ bụng
(Nguồn: Thefetus.net)
40
ruột, nhiễm trùng, áp xe, viêm phúc mạc, 
chảy máu thứ phát, bệnh lý nguyên bào 
nuôi tồn tại [1, 2, 8]. Nếu lấy hết bánh 
nhau thì giảm những nguy cơ đã kể trên 
nhưng lại có thể gây chảy máu ồ ạt (đặc 
biệt khi nhau bám vào gan, lách, mạch 
máu lớn và tăng sinh mạch máu nhiều), 
tổn thương các tạng như ruột, bàng 
quang, niệu quản, dạ dày, nguy hiểm đến 
tính mạng bệnh nhân.
Điều trị thai trong ổ bụng là cả một 
nghệ thuật, 2 trường hợp của chúng tôi, 
việc phẫu thuật đặt ra là vô cùng hợp lý, 
vừa chẩn đoán và đưa ra phương pháp 
điều trị phù hợp, an toàn mang lại tiên 
lượng rất tốt cho sản phụ. Trong trường 
hợp 1, chúng tôi phẫu thuật triệt để, 
lấy toàn bộ khối thai và nhau vì khối 
thai bám vào phần phụ phải, một vị trí 
không có nguy cơ gây tổn thương cơ 
quan quan trọng trong ổ bụng. Trường 
hợp 2, chúng tôi không thể lấy triệt để 
toàn bộ bánh nhau vì bánh nhau bám 
chặt vào trực tràng và cùng đồ sau, nếu 
lấy triệt để nguy cơ có thể tổn thương 
đại trực tràng, chảy máu khó cầm vì vậy 
chúng tôi tiến hành cắt lọc khối nhau, 
cầm máu và sau đó trong thời gian hậu 
phẫu điều trị hỗ trợ MTX làm tiêu khối 
nhau bám thành công.
KẾT LUẬN
Thai trong ổ bụng là tình trạng thai 
ngoài tử cung rất hiếm gặp và gây nhiều 
khó khăn trong chẩn đoán, điều trị. Điều 
tiên quyết trong quản lý là chẩn đoán 
sớm, chính xác đem lại tiên lượng tốt 
cho cả sản phụ và thai nhi. Nguy cơ cho 
mẹ và bé là rất lớn cho nên cần một đội 
ngũ nhân viên y tế xuất sắc về chuyên 
môn, dày dạn kinh nghiệm để cùng nhau 
giải quyết “bài toán” hóc búa này.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Agarwal, Nilesh, Odejinmi, Funlayo,, Early Abdominal Ectopic Pregnancy: Challenges, Update 
and Review of Current Management. The Obstetrician & Gynaecologist, 2014. 16(3): p. 193-198.
2. Bohiltea R, Radoi V, Tufan C, Horhoianu IA, Bohiltea C,, Abdominal Pregnancy - Case Presentation. 
Journal of Medicine and Life, December 17th, 2014. 8(1): p. 49-54.
3. F. Gary Cunningham, Kenneth J. Leveno, Steven L. Bloom, Catherine Y. Spong, Jodi S. Dashe, 
Barbara L. Hoffman, Brian M. Casey, Jeanne S. Sheffield,, Ectopic Pregnancy, in Williams Obstetrics 
24th. 2014. p. 377-395.
4. Yildizhan, R., A. Kolusari, F. Adali, E. Adali, M. Kurdoglu, C. Ozgokce, and N. Cim, Primary 
Abdominal Ectopic Pregnancy: A Case Report. Cases J, 2009. 2: p. 8485.
5. Hsieh, C. H., T. Y. Hsu and C. C. Changchien, Abdominal Pregnancy--Report of Two Cases and 
Review of Literature. Changgeng Yi Xue Za Zhi, 1994. 17(3): p. 268-75.
6. Mengistu, Z., A. Getachew and M. Adefris, Term Abdominal Pregnancy: A Case Report. J Med 
Case Rep, 2015. 9: p. 168.
7. Bùi Chí Thương, Nguyễn Chí Quang, Âu Nhựt Luân,, Thai Ngoài Tử Cung, in Team Base Learning. 
2014: Bộ Môn Sản Đại Học Y Dược TP HCM.
8. Sharma, Reena, Amit Gupta, Neelam Mahajan, Anju Vij, Ankit Shukla and Versha Verma, Ad-
vanced Abdominal Ectopic Pregnancy with Alive Fetus: A Rare Case Report. Vol. SEAJCRR. 2016. 
2016. 2226-2231.
THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 18, Số 2, Tháng 12 – 2018
41
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
9. Matovelo, D. and N. Ng’walida, Hemoperitoneum in Advanced Abdominal Pregnancy with a Live 
Baby: A Case Report. BMC Res Notes, 2014. 7: p. 106.
10. Brewster, E. M., Sr. Braithwaite, E. A., Brewster, E. M., Jr.,, Advanced Abdominal Pregnancy: A 
Case Report of Good Maternal and Perinatal Outcome. West Indian Med J, 2011. 60(5): p. 587-9.
11. Gidiri, M. F. and M. Kanyenze, Advanced Abdominal Ectopic Pregnancy: Lessons from Three 
Cases from Zimbabwe and a Literature Appraisal of Diagnostic and Management Challenges. Wom-
ens Health (Lond), 2015. 11(3): p. 275-9.
12. Huang, K., L. Song, L. Wang, Z. Gao, Y. Meng and Y. Lu, Advanced Abdominal Pregnancy: 
An Increasingly Challenging Clinical Concern for Obstetricians. Int J Clin Exp Pathol, 2014. 7(9): p. 
5461-72.
13. Nkusu Nunyalulendho D, Einterz EM, Advanced Abdominal Pregnancy: Case Report and Review 
of 163 Cases Reported since 1946. Rural Remote Health, 2008. 8(4): p. 1087.

File đính kèm:

  • pdfthai_trong_o_bung_bao_cao_loat_ca.pdf