Tái tạo thanh môn sau phẫu thuật cắt thanh quản bảo tồn theo chiều dọc bằng vạt cân cơ cơ bám da cổ

ĐẦU VÀ CỔ 
TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM 
30 
TÁI TẠO THANH MÔN SAU PHẪU THUẬT 
CẮT THANH QUẢN BẢO TỒN THEO CHIỀU DỌC 
BẰNG VẠT CÂN CƠ CƠ BÁM DA CỔ 
TRẦN THANH PHƯƠNG1, PHẠM DUY HOÀNG2, LÊ VĔN CƯỜNG3. 
TRẦN SƠN VŨ4, NGUYỄN ĐĔNG KHOA4 
ABSTRACT 
Laryngeal reconstruction by platysma myofascial flap after vertical partial laryngectomy 
Vertical partial laryngectomy (VPL) is one of the treatment choice for early - stage (T1, T2) glottic 
carcinoma. Many methods of glottic reconstruction have been described for patients undergoing VPL to 
reestablish the glottic. With 10 patients in T1 - T2 squamous cell carcinoma of glottic were treated by VPL and 
reconstruction by platysma myofascial flap. The early results after 6 months show that this technique may be 
an effective choice achieving an acceptable quality of voice. 
Keywords: Early glottic carcinoma, Platysma myofascial flap, Vertical partial laryngectomy. 
1
 TS.BS. Trưởng Khoa Ngoại 3 - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM 
2
 ThS.BSCKII. Phó Trưởng Khoa Ngoại 3 - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM 
3
 TS.BS. Phó Trưởng Khoa Ngoại 3 - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM 
4
 BSCKI. Khoa Ngoại 3 - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
Thanh quản là cơ quan quan trọng với các chức 
nĕng bảo vệ phổi, thở, nuốt và nói. Ung thư thanh 
môn thường được phát hiện sớm và cho hiệu quả 
điều trị tốt với thời gian sống thêm dài. Phẫu thuật 
bảo tồn thanh quản ảnh hưởng nhiều đến chức nĕng 
nói nên việc tái tạo thanh môn để phục hồi chức 
nĕng phát âm là nhu cầu rất thiết thực giúp bệnh 
nhân hòa nhập sớm với cuộc sống. Có nhiều 
phương pháp tái tạo thanh môn như vạt niêm mạc, 
cơ, vạt cơ xương móng, vạt tuyến giáp và cả các vạt 
tự do tuy nhiên cũng chưa có vạt nào được cho là 
chọn lựa lý tưởng. 
Chúng tôi chọn kỹ thuật tái tạo thanh môn bằng 
vạt cân cơ cơ bám da cổ sau phẫu thuật cắt thanh 
quản theo chiều dọc nhằm đánh giá sâu về kỹ thuật 
lấy vạt và đánh giá hiệu quả phục hồi chức nĕng nói 
sau tái tạo. 
Đối tượng là các bệnh nhân bị ung thư thanh 
môn giai đoạn T1 - T2N0M0 thỏa điều kiện phẫu 
thuật cắt thanh quản bảo tồn theo chiều dọc và đồng 
ý tham gia nghiên cứu. 
Phương pháp nghiên cứu 
Tiền cứu can thiệp. 
Kỹ thuật phẫu thuật 
Cơ sở 
Vạt cơ bám da cổ có nguồn cấp máu dồi dào, 
khuyết hỗng nơi lấy vạt ít bị ảnh hưởng và kỹ thuật 
lấy vạt thuận lợi nên không làm kéo dài thời gian 
phẫu thuật. 
Kỹ thuật 
Rạch da đường ngang tương ứng sụn khí quản 
thứ 2 - 3, kéo dài cong lên trên như gậy đánh gôn 
(hockey stick) (hình 1). Tách da theo mặt phẳng 
dưới da bảo tồn cơ bám da cổ, lấy vạt gồm cân cơ 
cơ bám da cổ và một phần cơ ức đòn chũm (hình 2) 
với bờ trước tương ứng bờ trước cơ ức đòn chũm, 
bờ sau là tĩnh mạch hầu ngoài, bờ dưới lấy đến bờ 
xương đòn. Kích thước vạt ngang 2 - 2,5cm, dài 
10 - 12cm. 
ĐẦU VÀ CỔ 
TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM 
31 
Vạt được giữ ẩm và tiến hành cắt thanh quản 
theo chiều dọc: vào đường giữa, tách cơ trước giáp 
cùng bên bộc lộ sụn giáp, cắt một phần sụn giáp 
cùng bên kèm dây thanh và thanh thất. Tùy mức độ 
bướu lan rộng có thể cắt một phần dây thanh đối 
bên và/ hoặc sụn phễu một bên. 
Hình 1. Đường rạch da và vạt cân cơ cơ bám da cổ 
Hình 2. Vị trí và giới hạn lấy vạt 
Tái tạo thanh môn bằng cách đưa vạt cân cơ 
bám da cổ lòn dưới cơ trước giáp (hình 3). May vạt 
vào vị trí đối xứng với dây thanh đối bên với bề mặt 
nhẵn cơ ra ngoài. 
Hình 3. Vạt sau tái tạo 
KẾT QUẢ 
Từ 03/2019 - 10/2019 có 10 bệnh nhân nam 
tham gia nghiên cứu với tuổi trung bình 62 tuổi 
(56 - 68). 
100% bệnh nhân có tiền cĕn hút thuốc. 
Giai đoạn bệnh T1N0 8 ca, T2N0 2 ca. 2 trường 
hợp cắt bỏ sụn phễu 1 bên, 2 trường hợp cắt sang 
dây thanh đối bên 1 - 2mm. 
Thời gian phẫu thuật trung bình 70 phút 
(60 - 90 phút). 
Không có trường hợp nào đặt ống nuôi ĕn mũi - 
dạ dày. 
Thời gian rút ống Shiley 8 – 14 ngày, trung bình 
10 ngày. 
Biến chứng sau mổ: chảy máu 0 ca, tràn khí 
dưới da 3 ca, nhiễm trùng 0 ca. 
Thời gian nằm viện 8 - 14 ngày. 
Theo dõi vạt: Không có trường hợp nào hoại tử 
vạt. Độ che phủ vạt (soi thanh quản 7 ngày, 30, 90, 
180 ngày sau phẫu) khe hở thanh môn khi đóng kín 
1 - 3mm. 
Hình 4. Thanh môn mới sau 1 tháng 
ĐẦU VÀ CỔ 
TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM 
32 
Độ teo vạt chưa ghi nhận được ca nào do thời 
gian theo dõi ngắn. 
Bảng. Đánh giá khuyết tật giọng nói (bảng VHI - 10) 
STT Nội dung 0 1 2 3 4 
1. 
Giọng nói của tôi làm cho người 
ta khó nghe. 
2. Khi trong phòng có nhiều tiếng ồn 
người khác rất khó nghe tôi nói. 
3. Gia đình khó khĕn lắm mới nghe 
được tiếng của tôi khi tôi gọi họ 
trong nhà. 
4. Tôi ít sử dụng điện thoại hơn tôi 
mong muốn. 
5. Tôi ngại tiếp xúc nhiều người vì 
gọing nói. 
6. Chính vì giọng nói của tôi có vấn 
đề, tôi ít khi nói chuyện với bạn 
bè, hàng xóm hoặc họ hàng. 
7. Người ta thường hay yêu cầu tôi 
lặp lại khi tôi trực tiếp nói chuyện 
với họ. 
8. Việc phát âm khó khĕn của tôi gây 
hạn chế trong cuộc sống cá nhân 
và giao tiếp xã hội. 
9. Tôi có cảm giác bị gạt ra khỏi các 
cuộc nói chuyện vì giọng nói của 
mình có vấn đề. 
10. Vấn đề giọng nói của tôi làm cho 
tôi giảm thu nhập. 
Điểm đánh giá VHI - 10 dao động 24 - 41 điểm. 
Ghi nhận: Đa số bệnh nhân giao tiếp qua nói 
được nhưng giọng còn khàn. Cá biệt có bệnh nhân 
nói chuyện gần như trước mổ. 
Hình 5. Thanh môn đóng kín hoàn toàn khi phát âm 
KẾT LUẬN 
Đánh giá bước đầu cho thấy việc tái tạo thanh 
môn sau cắt thanh quản theo chiều dọc bằng vạt cân 
cơ cơ bám da cổ có hiệu quả, giúp bệnh nhân phục 
hồi tương đối chức nĕng nói ngoài ra chức nĕng 
thở cũng tốt hơn, bệnh nhân không mất sức nhiều 
khi nói. 
Công trình cần tiếp tục nghiên cứu thêm số 
lượng ca và so sánh với nhóm chứng. Ngoài ra cần 
đánh giá thêm chức nĕng hô hấp, phân tích âm và 
hỗ trợ âm ngữ trị liệu nhằm đánh giá chính xác hơn 
hiệu quả tái tạo và vai trò âm ngữ trị liệu. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Lê Hành - Trần Minh Trường. Cắt thanh quản 
một phần trong điều trị ung thư thanh môn giai 
đoạn sớm - tập san Y học T HCM tập số 5, phụ 
bản số 4, 2001, 93 - 97. 
2. Lê Vĕn Cường- Trần Vĕn Thiệp. Phẫu thuật bảo 
tồn thanh quản trong điều trị ung thư thanh môn: 
kết quả chức nĕng Tạp chí Y khoa 2005. 
3. Lê Vĕn Cường - Phục hồi chức nĕng sau cắt 
thanh quản một phần trong điều trị ung thư 
thanh môn giai đoạn sớm - luận án tiến sỹ 
2019.10.20. 
4. Phạm Huỳnh Hồng - Nguyễn Thị Ngọc Dung - 
Ứng dụng chỉ số khuyết tật giọng nói đánh giá 
kết quả điều trị phẫu thuật các thương tổn lành 
tính dây thanh - Y học T HCM tập 18, phụ bản 
số 1, 2014. 
5. Quách Thanh Khánh - Xạ trị ung thư thanh môn 
giai đoạn sớm. Y học T HCM 2008 phụ bản số 4, 
tập 12, trang 81 - 91 
6. Trần Vĕn Thiệp - Phẫu thuật bảo tồn thanh quản 
trong điều trị ung thư thanh môn- kết quả sống 
còn 10 nĕm - 2006 
7. Atsuhiko Ikeda, MD, Hiroki Okamoto, MD, 
Yoshimasa Tsuchiya, MD, Kunihiro Nishimura, 
MD, Hiromi Ueda, MD, Tetsuya Ogawa, MD, - 
Case of partial vertical laryngectomy with vocal 
cord reconstruction using a thyroid gland flap - 
Department of Otorhinolaryngology, Aichi 
Medical University School of Medicine, Aichi, 
Japan - Published online 1 February 2014. 
8. Christine D.L et al - The efficacy of voice therapy 
in patients after treatment for early glottic 
carcinoma -CANCER, 2006, 106(1), 95 – 105. 
9. Dian Ouyang, Tian-Run Liu, Yan-Feng Chen, 
Jian Wang - Modified frontolateral partial 
laryngectomy operation: combined muscle-
pedicle hyoid bone and thyrohyoid membrane 
flap in laryngeal reconstruction - Cancer Biol 
Med 2013;10:103 - 109. 
10. Dursin G, Bagis O - Laryngeal reconstruction by 
platysma myofascial flap after vertical partial 
laryngectomy. Head and neck 2005, 762 – 770. 
ĐẦU VÀ CỔ 
TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM 
33 
11. Francesco Disenza et al - Modified fronto-lateral 
laryngectomy in treatment of glottic T1(a - b) 
cancer with anterior commissure involvement- 
Auris Nasus Larynx 37 (2010) 469 – 473. 
12. José Francisco Gallegos-Hernández - Partial 
surgery of the larynx: techniques and results - 
Cir Cir 2010; 78: 449 – 453. 
13. Juan pablo Rodrigo, Andres Coca elas, Carlos 
Suares- The current role of partial surgery as a 
strategy for funtional reservation in laryngeal 
carcinoma - Arto otorrhinolaringol Es 2011, 62(3) 
231 – 238. 
14. Kuahyama Luna Ortiz et al- Vertical partial 
hemilaryngectomy with reconstruction by false 
cord imbrication - Head & Neck cancer 2008, 
19 – 23. 
15. Martins mamede RC, Ricz HM, Aguiar- Ricz LN, 
de Mello - Filho FV - Vestibular fold flap for past-
cordectomy laryngeal reconstruction- 
Otolaryngol Head Neck Surg 2005 Mar, 132(3), 
478 - 83 
16. 16. Michael R. Markiewicz, Rui P. Fernandes. 
Platysma flap chapter in Local and regional flap 
reconstruction of Maxillo facial defects- 
Maxillofacial Surgery (third edition) 2017. 
17. Ralph W. Gilbert, MD et al - Vertical Partial 
Laryngectomy With Temporoparietal Free Flap 
Reconstruction for Recurrent Laryngeal 
Squamous Cell Carcinoma -Technique and 
Long-term Outcomes - Arch Otolaryngol Head 
Neck Surg 2012. 138(5) 484 - 491. 
18. Ramil. K Yagudin, Kamol.F.Yagudin- 
Reconstruction of the larynx with unipedicled 
sternohyoid myofascial flap following open 
extended vertical partial laryngectomy - Int 
Journal of otorhinolaryngol Head Neck Surg 
2019 Jan 5(1) 213 - 235. 
19. Recep Yagiz et al - Frontal anterior laryngectomy 
with eiglottic reconstruction (Turker’s Oeration): 
oncologic and funtional results - Balkan Med J 
2012 (29) 77 – 83. 
20. Sharad Charola and Andrew Cimon Carney- 
Organ reservation surgery of laryngeal cancer- 
Head and Neck oncology 2009.