SKKN: Sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử ở trường THPT góp phần nâng cao chất lượng bộ môn (Phần lịch sử thế giới thời nguyên thủy, cổ đại và trung đại)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI
TRƯỜNG PTTH NGUYỄN HỮU CẢNH
Mã số ..
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SƯU TẦM VÀ ỨNG DỤNG CÁC TRÒ CHƠI VÀO DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THPT
GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BỘ MÔN
( PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI THỜI NGUYÊN THỦY,
 CỔ ĐẠI VÀ TRUNG ĐẠI )
Người thực hiện : Phạm Thị Hạnh
 Lĩnh vực nghiên cứu :
 Quản lý giáo dục 
 Phương pháp dạy học bộ môn
 Phương pháp giáo dục 
 Lĩnh vực khác 
□
□
□
□
 Có đính kèm :
□ Mô hình
□ Phần mềm
□ Phim ảnh
□ Hiện vật khác
Năm học : 2010 - 2011
SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN :
Họ và tên : Phạm Thị Hạnh
Ngày tháng năm sinh : 01 tháng 05 năm 1979
Nam, nữ : Nữ
Địa chỉ : 114-tổ 16b – kp 2- Bình Đa – Biên 	Hòa – Đồng Nai. 
Điện thoại : 
Email : phamhanhnhc@yahoo.com
Chức vụ : Giáo viên
Đơn vị công tác : Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh
TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO :
Trình độ chuyên môn cao nhất : Cử nhân
Năm nhận bằng : 2001 
Chuyên ngành đào tạo : Lịch Sử
KINH NGHIỆM KHOA HỌC :
Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Giảng dạy môn Lịch Sử
Số năm có kinh nghiệm:10
Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây:
+Tìm hiểu nhật ký chiến tranh của Liệt sỹ Đặng Thùy Trâm
+Sử dụng bài tập nhận thức trong dạy học Lịch Sử 10.
+Hướng dẫn học sinh làm bài kiểm tra Lịch Sử.
+Sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử ở trường THPT góp phần nâng cao chất lượng bộ môn( phần I lịch sử thế giới thời nguyên thủy, cổ đại và trung đại )
 MỤC LỤC Trang
A. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .4
B. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ..5
C. NỘI DUNG ĐỀ TÀI ..7
I. Cơ sở lí luận..7
I. 1. Nhận thức lịch sử của học sinh........7
I. 2. Dạy học lịch sử dựa vào đặc trưng tâm lí lứa tuổi học sinh THPT.. 9
II. Cơ sở thực tiễn . 10
II. 1. Tình hình dạy học môn Lịch sử ở trường THPT Việt Nam hiện nay.. 10
II. 2. Nâng cao hiệu quả dạy học môn Lịch sử ở trường THPT – Một yêu cầu cấp thiết. 14
III. Đề xuất một số phương pháp, trò chơi ứng dụng trong dạy học sử ở trường THPT nhằm nâng cao hiệu quả..16
III. 1. Ý nghĩa của việc sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử.16
III. 2. Sưu tầm và ứng dụng một số trò chơi đã được tổ chức.19
III.2. 1. Giới thiệu một số trò chơi đã được tổ chức	
*Trò chơi “Ai là ai?”19
* Trò chơi “Đối mặt”22
* Trò chơi “Đường lên đỉnh Olympia” .34
III. 2. 2. Cách thức ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử.41
III. 2. 2. 1. Công tác chuẩn bị.42
III. 2. 2. 2. Tổ chức trò chơi42
IV KẾT LUẬN43
V. KIẾN NGHỊ44
SƯU TẦM VÀ ỨNG DỤNG CÁC TRÒ CHƠI VÀO DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THPT
GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BỘ MÔN
( PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI THỜI NGUYÊN THỦY, 
CỔ ĐẠI VÀ TRUNG ĐẠI ) 
A. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Dân ta phải biết sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam  
  	Lịch sử không chỉ đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội mà trong chừng mực không nhỏ còn là công cụ giáo dục tình cảm, đạo đức, phẩm chất. Đó là giáo dục lòng yêu nước, trung thành với dân tộc, với cách mạng, với Đảng... là việc noi gương người xưa để hành động trong ngày hôm này.
Nhưng hiện nay trong xã hội và nhà trường môn lịch sử và bị xem là là môn phụ. Kết quả học tập của học sinh rất yếu kém và đáng báo động. Vậy nguyên nhân do đâu ? Phải chăng dạy và học lịch sử hiện nay chưa tìm ra một « kim chỉ nam » đúng đắn chuẩn xác để định hướng đi chung. . Hiện nay việc dạy và học sử đang thu hút sự chú ý của toàn xã hội.
Xuất phát từ thực tế đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo, các ban ngành liên quan đã có những biện pháp để nâng cao hiệu quả dạy sử và học sử trong trường phổ thông. Có rất nhiều cá nhân và tổ chức quan tâm đến vấn đề này, đặc biệt là những giáo viên trực tiếp dạy sử hiện nay cũng có những nỗ lực để tìm ra con đường , biện pháp nâng cao hiệu quả việc dạy và học lịch sử hiện nay.
Và trên thực tế đã xuất hiện nhiều quan niệm, phương pháp dạy và học đáp ứng phần nào những đòi hỏi đó. Tuy vậy khoa học luôn đòi hỏi tìm ra những biện pháp , con đường mới để áp dụng vào thực tiễn cho hiệu quả. Vì thế việc tìm ra con đường nhằm nâng cao việc dạy và học lịch sử là điều hết sức quan trong cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Là một giáo viên trực tiếp dạy học lịch sử, trong tôi cũng đang có những suy nghĩ về việc dạy học lịch sử hiện nay. Tôi cũng mong tìm ra con đường biện pháp tích cực để áp dụng trong công việc của mình đang làm và tìm ra nhiều hướng đi hơn cho tư duy của bản thân trong quá trình dạy lịch sử.
Hiện nay ở các trường phổ thông đã áp dụng rất nhiều phương pháp dạy học, nhiều phương tiện kĩ thuật mới và bước đầu mang lại những hiệu quả thiết thực cho quá trình dạy và học lịch sử. quá trình sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học là một xu thế hiện nay đã mang lại hiệu quả đáng kể. Hay áp dụng nguyên tắc dạy học liên môn , dạy học theo vấn đề, dạy học theo nhóm, dạy học theo qua các chương trình học lịch sử... đã góp phần tích cực vào quá trình tìm ra con đường biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn lịch sử.
Qua quá trình tìm tòi, suy nghĩ tôi đã chọn một hướng mới góp phần nâng cao hiêu quả dạy học bộ môn là việc tổ chức và ứng dụng các trò chơi vào việc dạy học lịch sử. Đó có thể coi là một biện pháp góp phần «  tích cực hóa » các hoạt động dạy và học sử. Việc tổ chức các trò chơi phù hợp với học sinh sẽ gây hứng thú hơn trong việc học lịch sử. Như vậy việc tổ chức các trò chơi lịch sử trong dạy học lịch sử là một hướng đi nhằm nâng cao và góp phần thu hút đông đảo sự quan tâm của học sinh vào môn học.
Đặc biệt được công tác tại ngôi trường có thế mạnh về cộng nghệ thông tin đã giúp chúng tôi có quyết tâm hơn với việc đẩy mạmh ứng dụng cộng nghệ thông tin vào dạy và học lịch sử từ đó tôi quyết định lựa chọn đề tài « Sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử thế giới ở các trường THPT, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn » nhằm tạo hứng khởi trong hoạt động dạy và học lịch sử. 
B. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
 Mong muốn tìm ra con đường biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn lịch sử ở trường phổ thông là vấn đề chung của những nhà giáo và nhiều tổ chức ban ngành có liên quan.Giáo trình “phương pháp dạy học lịch sử” – GS Phan Ngọc Liên (chủ biên) cũng đã trình bày nhiều vấn đề về lí luận, quan niệm tư tưởng, tri thức nghiệp vụ.Ở đó cũng trình bày một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả dạy học bộ môn. Cuốn sách phản ánh tình hình thực tế của công tác giảng dạy lịch sử ở trường phổ thông và việc rèn luyện nghiệp vụ. Đây là nguồn tư liệu phong phú cho những giáo viên giảng viên bộ môn lịch sử, giúp người tiếp cận nó đúc rút được về mặt lí luận và kinh nghiệm dạy học để tác nghiệp.
Cuốn sách “Con đường và biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học lịch sử ở trường phổ thông” – PGS.TS Ngô Minh Oanh (chủ biên) và các tác giả thuộc tổ lí luận và phương pháp dạy học lịch sử, khoa lịch sử trường Đại học sư phạm Thành Phố Hồ Chí Minh xuất bản tháng 1/2006 đã trình bày một số con đường và biện pháp nâng cao hiệu quả dạy và học lịch sử ở trường THPT như: dạy học lịch sử theo hướng tích cức hóa hoạt động nhận thức của học sinh; vận dụng nguyên tắc dạy học liên môn để nâng cao hiệu quả dạy học môn lịch sử; sử dụng kiến thức lịch sử thế giới để dạy tốt lịch sử Việt Nam ở trường THPT, sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học lịch sử
Trong những năm gần đây, với sự phát triển của khoa học công nghệ và truyền thông, thì việc nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn đã gặp được những thuận lợi nhất định. Đó là việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy bộ môn lịch sử. Những ứng dụng ấy đã phần nào mang lại những kết quả tích cựu. Giáo viên phổ thông sử dụng phần mềm powerpoint để đưa nội dung bài giảng và những minh họa sinh động như hình ảnh, các thước phim tư liệu trong quá trình giảng dạy..từ đó đã thu hút sự chú ý học tập của học sinh nhiều hơn..
Ngoài ra, các quan niệm như: Dạy học nêu vấn đề; Dạy học liên môn; Dạy học lấy học sinh làm trung tâm.cũng được nghiên cứu và trình bày trong nhiều công trình khoa học. Những công trình ấy cũng đã góp phần tích cựu vào việc tìm ra con đường, biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn lịch sử ở trường trung học phổ thông.
	Với mong muốn tiếp tục tìm ra con đướng, biện pháp những hứng đi mới nhằm nâng cao hiệu quả dạy học lịch sử ớ trường phổ thông, biện pháp :« Sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử thế giới lớp 10 ban cơ bản ớ trường THPT nhằm nâng cao chất lượng bộ môn ». Cũng nhằm vào mục đích đó :
 	Các trò chơi ngày càng phong phú và không còn xa lạ với nhiều người. Nhưng việc áp dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử ở trường THPT vẫn còn rất ít nếu như không muốn nói là chưa có. 
 	Nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn lịch sử ở trường THPT qua việc sưu tầm và ứng dụng các trò chơi lịch sử là một vấn đề mới mẻ, ít có tài liệu đề cập tới. Đề tài hướng vào việc tìm hiểu thực trạng của việc dạy học lịch sử ở trường THPT, nêu ra nguyên nhân và từ đó hướng tới 1 biện pháp mới là « Sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử ở trường THPT » với việc đi sâu tìm hiểu các bước tiến hành tổ chức các trò chơi và những thực nghiệm minh họa.
C. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
I. Cơ sở lí luận.
I. 1. Nhận thức lịch sử của học sinh.
Mỗi môn học trong nhà trường đều có vai trò và vị trí đặc biệt nhưng tựu chung đều hướng vào mục tiêu “giáo dưỡng, giáo dục” và phát triển học sinh.
Thời đại ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kĩ thuật và xu thế quốc tế hóa, toàn cầu hóa giáo dục vào “4 trụ cột” cơ bản. Đó là “học để biết, học để làm, học để cùng chung sống và học để khẳng định mình”. Đây là những nguyên tắc chung được nêu cho các dân tộc, các môn học. Nhưng để làm được điều đó ngoài sự phát huy tính năng động sáng tạo của người làm công tác giáo dục thì cần phải phát huy vai trò chủ thể của học sinh trong học tập, nắm bắt được đặc điểm về nhận thức lịch sử của học sinh. Bởi có nắm bắt được đặc điểm về nhận thức lịch sử của học sinh thì mới có thể định hướng cho học sinh suy nghĩ, hiểu sâu hơn những kiến thức đã học, tự khám phá kiến thức mới, vận dụng những hiểu biết vào cuộc sống.
Nhận thức lịch sử là một yếu tố quan trọng để hành động có hiệu quả trong hiện tại. Như Ph.Enghen đã nói: “Lịch sử bắt đầu từ đâu thì quá trình tư duy bắt đầu từ đấy”. Các nhà sử học cổ đại khẳng định: “Lịch sử là cô giáo của cuộc sống”, “Lịch sử là bó đuốc soi đường đi đến tương lai”. Vậy ở trường THPT học sinh nhận thức lịch sử như thế nào?
Trong học tập lịch sử ở trường THPT học sinh không chỉ biết mà còn phải hiểu lịch sử để rút ra bài học kinh nghiệm cho hoạt động thực tiễn. Cũng như việc học tập các môn học khác ở trường phổ thông, học tập lịch sử là một quá trình nhận thức, một quá trình thu nhận thông tin và sử dụng thông tin, mà mỗi học sinh phải tự thực hiện cùng với sự giúp đỡ, hướng dẫn, sửa chữa, bổ sung của thầy cô và việc tìm hiểu các loại tài liệu và những phương tiện học tập khác.
Trên đại thể, quá trình nhận thức và thực hành của học sinh trong học tập lịch sử diễn ra theo một trình tự, tuân thủ các nguyên tắc của con đường biện chứng của việc nhận thức mà V.L.Lênin đã nêu: “từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng và từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn”
Trước hết học sinh phải nhận thức những sự kiện, quá trình cụ thể của lịch sử (thế giới, dân tộc và địa phương). Sự tiếp xúc của học sinh với quá khứ mang tính chất gián tiếp (thông qua giáo viên, tài liệu..) tạo nên những biểu tượng lịch sử. Đó là giai đoạn nhận thức cảm tính trong học tập lịch sử. Ở giai đoạn tiếp theo, bằng sức mạnh của tư duy trừu tượng, học sinh sẽ tự hình thành trong đầu óc mình những tri thức trừu tượng khái quát nhờ hoạt động “xử lí” những tri thức cụ thể. Đây là giai đoạn nhận thức lí tính của học tập lịch sử. Ở đây học sinh tiến hành việc hình thành các khái niệm, nắm hệ thống khái niệm. Trong giai đoạn tiếp theo nữa, học sinh học cách vận dụng tri thức đã học (kể cả tri thức trừu tượng khái quát) để tạo ra trong tư duy những mối liên hệ mới giữa những tri thức cũ và những điều mới, chưa biết và sau đó là sử dụng kiến thức về quá khứ để hiểu ngày nay, để hành động trong thực tiễn, phù hợp với yêu cầu, trình độ, nhiệm vụ của mình.
Như vậy, quá trình học tập lịch sử được thực hiện theo quy định chung của việc nhận thức lịch sử: không trực tiếp quan sát được hiện thực quá khứ, không thể tiến hành thí nghiệm lịch sử như đối với các bộ môn tự nhiên, công nghệ. Tuy nhiên không vì thế mà cho rằng học tập lịch sử không cần tư duy mà chỉ cần ghi nhớ thuộc lòng. Quan niệm sai lầm này là một trong những nguyên nhân làm cho chất lượng dạy học lịch sử ở trường phổ thông bị giảm sút.
Từ sự am hiểu nhận thức lịch sử của học sinh người dạy học hướng vào xây dựng giáo án bài dạy khách quan khoa học,, phù hợp với quá trình nhận thức cũng như đặc trưng tâm lí lứa tuổi, phát huy tính tích cực của chủ thể nhận thức – học sinh. Kết hợp với việc giảng dạy học tập của giáo viên tạo ra hiệu quả dạy học tốt nhất.
I. 2. Dạy học lịch sử dựa vào đặc trưng tâm lí lứa tuổi học sinh THPT
Như đã trình bày ở trên, hiệu quả cao nhất cho dạy học lịch sử cần có sự tác động của rất nhiều nhân tố. Ngoài việc đi sâu tìm hiểu nhận thức lịch sử của học sinh, chúng ta còn phải quan tâm tới nhiều yếu tố khác như: vai trò của người giáo viên, tính năng động sáng tạo của họ ở từng bài, từng tiết dạy, sự tham gia của công nghệ thông tin, tài liệu kham khảo, điều kiện cơ sở vật chất, môi trường học tập ..còn có môn học: Đó là đặc trưng tâm lí lứa tuổi học sinh THPT.
Nghề giáo - một nghề thật đặc biệt – nghề mà đối tượng quan hệ trực tiếp là con người, công cụ chủ yếu là nhân cách của chính mình và đòi hỏi tính khoa học, tính nghệ thuật và tính sáng tạo cao. Do vậy, người thầy (cô) giáo phải là người hiểu rõ nhất về đối tượng học sinh của mình.
Lứa tuổi học sinh THPT, đây là lứa tuổi quyết định sự hình thành thế giới quan – hệ thống quan điểm về xã hội, tự nhiên và các nguyên tắc và quy tắc cư xử. ..trong đó, quá trình tự ý thức diễn ra sôi nổi mạnh mẽ và có tính đặc thù riêng.
Nhận thức vấn đề này, người giáo viên THPT ý thức được rằng mình đang giảng dạy một lứa tuổi đầy biến động, giai đoạn bước ngoặt, quyết định cuộc đời một con người.
Người giáo viên THPT đặc biệt giáo viên lịch sử phải làm sao qua các bài dạy của mình hình thành hứng thú học tập, thái độ học tập đúng đắn cho học sinh. Bởi môn lịch sử vốn là môn học đặc thù – như đã nói đó là một môn học mà học sinh phải đứng từ hiện tại để nhìn về quá khứ. Qua đó người học tư duy để tìm ra bản chất của sự vật hiện tượng.
Môn Lịch sử xưa nay vốn bị coi là một môn phụ ít được gia đình – nhà trường quan tâm đầu tư. Vậy làm sao để môn lịch sử trở nên hấp dẫn đối với học sinh? Đó là một thách thức rất lớn đối với người giáo viên lịch sử. 
Nhưng điều đó không phải là không thể. Bởi ngày nay với sự phát triển vượt bậc của khoa học kĩ thuật, đặc biệt là công  ... ép trả lời khi kết thúc một lượt thi. Nếu ô chữ bí ẩn được tìm ra sớm thì các ô chữ còn lại vẫn được lật mở (cho khán giả giải đáp) nhằm hướng vào nội dung của bài.
 1. Người đi tiên phong trong cuộc phát kiến địa lý tìm ra các vùng đất mới tìm ra mũi “Bão Tố”?
 2. Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa xuất hiện ở Tây Âu vào thời kì nào?
 3. Lãnh tụ của phong trào cải cách tôn giáo ở Thụy Sĩ?
 4. Một phong trào diễn ra khắp các nước Tây Âu được coi là một trong những cuộc đấu tranh công khai đầu tiên trong lĩnh vực tư tưởng của giai cấp chống phong kiến suy tàn?
 5. Một trong những con người “khổng lồ” trong phong trào văn hóa phục hưng, nhà họa sĩ – kĩ sư nổi tiếng?
 6. Người đầu tiên đã thực hiện chuyến đi vòng quanh thế giới bằng đường biển từ năm 1519 đến 1522?
 7. Ai đã người phát hiện ra Châu Mĩ sớm nhất?
 8. Trào lưu văn hóa nào bắt nguồn từ Ý có ảnh hưởng sâu sắc tới đời sống xã hội Tây Âu vào cuối thời trung đại?
 9. Đầu thế kỉ XVI phường hội đã được thay thế bằng hình thức sản xuất kinh doanh nào?
 10. Vị lãnh tụ kiệt xuất của phong trào đấu tranh nông dân ở Đức hậu kì trung đại?
 11. Lực lượng nào ra đời ở hậu kì trung đại đã lên tiếng đấu tranh chống lại giáo hội kitô?
 - Tiểu kết của giáo viên:
 “Đấu tranh giai cấp” là cuộc đấu tranh giữa các giai cấp có quyền lợi trái ngược nhau, thù địch nhau. Đấu tranh giai cấp là động lực phát triển của xã hội có giai cấp đối kháng.
 Tây Âu hậu kì trung đại giai cấp tư sản đã đứng lên đấu tranh chống lại giáo hội Kitô mang nặng những quan điểm lỗi thời lạc hậu của xã hội phong kiến mà biểu hiện mạnh mẽ nhất là phong trào Văn Hóa Phục Hưng, phong trào Cải Cách Tôn Giáo, cuộc chiến tranh nông dân ở ĐứcĐây là thời kì đấu tranh giữa giai cấp tư sản đang lên và chế độ phong kiến đang bước vào khủng hoảng suy vong. Qua các cuộc đấu tranh giai cấp chúng ta thấy lịch sử loài người luôn luôn thay đổi và phát triển theo hướng đi lên. 
Phần thi Tăng tốc
 Luật chơi: Luật chơi: Có 4 câu hỏi ở dạng tư duy nhanh, thời gian suy nghĩ 30 giây.4 học sinh cùng trả lời(sẽ có cộng tác viên bấm giờ cho mỗi học sinh) 
 Học sinh trả lời đúng nhanh nhất được 40 điểm
 Học sinh trả lời đúng nhanh thứ II được 30 điểm
 Học sinh trả lời đúng nhanh thứ III được 20 điểm
 Học sinh trả lời đúng cuối cùng được 10 điểm
 1. Tại sao sang thế kỉ XV con người có thể tiến hành các cuộc phát kiến địa lí? 
 a. Do sự phát triển của lực lượng sản xuất
 b. Do sự phát triển của khoa học kĩ thuật
 c. Do sự xuất hiện của hình thức kinh doanh tư bản chủ nghĩa
 d, Do sự ra đời của giai cấp tư sản
 2. Hệ tư tưởng nào chiếm địa vị chi phối trong phong trào văn hóa phục hưng? Nêu những hiểu biết của em về hệ tư tưởng này?
 a. Tư tưởng phong kiến
 b. Tư tưởng tư sản
 c. Tư tưởng Can Vanh
 d. Tư tưởng Lu Thơ
 3. Số vốn ban đầu mà quý tộc và thương nhân tích lũy do đâu mà có?
 a. Sự cướp đoạt ruộng đất và cướp bóc thực dân
 b. Sự xuất hiện của các công trường thủ công
 c. Lợi nhuận từ hình thức kinh doanh tư bản chủ nghĩa
 d. Sự xuất hiện của các công ti thương mại 
 4. Những biến đổi giai cấp trong xã hội Tây Âu đầu thế kỉ XVI là?
 a. Giai cấp tư sản ra đời
 b. Giai cấp vô sản ra đời
 c. Các giai cấp mới được hình thành 
 d. Sự xuất hiện của phong trào văn hóa phục hưng
 - Tiểu kết của giáo viên: Sau các cuộc phát kiến địa lí kinh tế Châu Âu phát triển nhanh. Tầng lớp quý tộc thương nhân Châu Âu ra sức cướp bóc của cải và tài nguyên của các nước Châu Á, Châu Âu. Châu Mĩ...Giai cấp tư sản tích lũy được số vốn ban đầu bằng sự cướp bóc thực dân, dùng bạo lực để cướp đoạt ruộng đất. Đầu thế kỉ XVI hình thức kinh doanh tư bản chủ nghĩa xuất hiện đã dân đến những biến đổi lớn lao về kinh tế và xã hội, cổ vũ và mở đường cho văn hóa Châu Âu phát triển cao hơn. 
Phần thi Về đích
 Luật chơi: Có 3 gói câu hỏi với số điểm lần lượt là 40 điểm (hai câu hỏi), 60 điểm (3 câu hỏi), 80 điểm (4 câu hỏi). Ở tất cả các gói câu hỏi đều áp dụng ngôi sao hy vọng để khuyến khích học sinh (Học sinh chọn ngôi sao hy vọng trả lời đúng được nhân đôi số điểm, trả lời sai bị trừ đi nửa số điểm). Học sinh bốc thăm để trả lời.
 - Gói câu hỏi 40 điểm:
 1.Nêu những biểu hiện của sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản ở Châu Âu đầu thế kỉ XVI?
 2. Hãy nêu cảm nhận của em về bức họa “La-Giô-Công” của Lêônađơvanhxi?
 - Gói câu hỏi 60 điểm:
 1. Vì sao có sự xuất hiện của phong trào văn hóa phục hưng?
 2. Trình bày đặc điểm và ý nghĩa của phong trào cải cách tôn giáo ở Châu Âu thế kỉ XVI?
 3. Tại sao Côlômbô được coi là người phát hiện ra Châu Mĩ nhưng tên của ông lại không được đặt cho Châu Mĩ?
 - Gói câu hỏi 80 điểm: 
 1. Hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí?
 2. Em hãy nêu những thành tựu nổi bật của phong trào Văn Hóa Phục Hưng?
 2. Tại sao vào thời hậu kì trung đại, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã xuất hiện ở Tây Âu?
 3. Nguyên nhân và ý nghĩa của cuộc chiến tranh nông dân Đức?
 Thay vì học lịch sử theo cách truyền thống từng phần thì việc áp dụng hình thức mới này học sinh cùng lúc phải học trước các phần mới để thi, không bị ràng buộc bởi quy trình của sách giáo khoa mà các nội dung chính vẫn được đảm bảo. Học sinh chủ động lĩnh hội tri thức, Giáo viên trở thành người điều khiển hướng dẫn tiết học. Và rõ ràng tiết học sẽ vô cùng sinh động và thoải mái. Tuy vậy ở mỗi phần thi giáo viên cần có sự nhận xét, kết luận nhắc lại nội dung kiến thức quan trọng của bài, hệ thống kiến thức để học sinh nắm được kiến thức cơ bản cần ghi nhớ. Việc áp dụng trò chơi vẫn cần có sự kết hợp hình ảnh, âm thanh, tư liệu văn học kênh hình để làm phong phú cho nội dung cần truyền đạt.
 Qua đó học sinh ghi nhớ một cách sinh động những thành tựu văn hóa, giá trị nghệ thuật trong bài, nhớ lâu và kĩ hơn so với việc học bài theo cách truyền thống. Để hiệu quả hơn trong việc vận dụng trò chơi vào dạy học, Giáo viên có thể hướng dẫn cho học sinh soạn bài trước ở nhà, tìm kiếm thêm tài liệu kham khảo hay từ internet vì học sinh có những hiểu biết nhất định, thêm vào đó sức nặng từ những môn học khác cũng rất lớn, các em cần được chuẩn bị để tự tin hơn khi tham gia trò chơi hướng tới mục tiêu phát huy tính tích cựu - chủ động sáng tạo của học sinh trong học tập lịch sử.
III. 2. 2. Cách thức ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử.
III. 2. 2. 1. Công tác chuẩn bị.
 Công tác chuẩn bị là khâu đầu tiên đảm bảo cho sự thành công của một cuộc thi. Công tác chuẩn bị tốt, chu đáo sẽ dẫn đến những thuận lợi khi cuộc thi diễn ra và thu được nhiều thành công ngoài kết quả dự kiến. Và ngược lại, nếu công tác chuẩn bị không tốt, không chu đáo sẽ thì cuộc thi sẽ diễn ra không suôn sẻ và có thể gây nên những “tác dụng phụ”. Công tác chuẩn bị cần đảm bảo những yếu tố:
Xây dựng kế hoạch tổ chức trò chơi: Kế hoạch phải thật chi tiết, xác định rõ chủ đề, mục đích – yêu cầu, quy mô thời gian, địa điểm, đối tượng, thành phần tham gia. Cũng như nội dung chính, thể lệ trò chơi, ban giám khảo, giải thưởng (nếu có).
Giáo viên bộ môn lịch sử sau khi lên kế hoạch báo cáo với Hiệu trưởng nhà trường và Phó hiệu trưởng chuyên trách bộ môn báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo. Tranh thủ sự trợ giúp kinh phí vật chất và các điều kiện khác của nghành, các đoàn thể, các tổ chức kinh tế - xã hội khác.
Trên cơ sở tổ chức chơi mà học nên giáo viên bộ môn vẫn phải xây dựng giáo án, dựa trên giáo án bài dạy giáo viên xác định rõ phần nào giảng dạy và phần nào cho các em chơi để học .
 Giáo viên phải thiết lập hệ thống câu hỏi sao cho khoa học hợp lí mà học sinh vẫn có thể trả lời nhanh nhất, tiếp thu dễ dàng nhất.
Phòng học nếu có thể bài trí đơn giản nhưng có thể góp phần làm tăng thêm không khí cho việc học và chơi.
Giáo viên cần báo cho học sinh biết trước, hướng dẫn cho các em chuẩn bị bài học ở nhà để khi lên lớp học sinh chủ động tích cựu tham gia vào quá trình giảng dạy hay các trò chơi mà giáo viên thiết kế.
Hệ thống micro, màu sắc, âm thanh nếu có cần phải được chuẩn bị kĩ trước khi để phát huy tối ưu. Khi tiến hành các hoạt động, các em học sinh phải có đầy đủ chỗ ngồi, đảm bảo các em tham gia được đầy đủ.
Giáo viên cần phải trực tiếp đóng vai trò làm giám khảo khi tổ chức các trò chơi. Ngoài ra cần phải chọn ra các em học sinh tham gia vào quá trình tổ chức như MC, thư kí
Ở mỗi bài dạy giáo viên cần đưa ra kế hoạch chi tiết, mỗi phần chơi bao nhiêu thời gian, áp dụng trò chơi nào là hiệu quả?
Sau khi hoàn thành kế hoạch cần báo cáo lãnh đạo, các bộ phận cũng như xin ý kiến đóng góp của động nghiệp.
Từ sự góp ý của các bộ phận, giáo viên xem xét bổ sung và hoàn chỉnh lại toàn bộ kế hoạch.
III. 2. 2. 2. Tổ chức trò chơi.
 Khi tiến hành trò chơi cần thực hiện các việc sau: 
Theo đúng trình tự chương trình đã có mà thực hiện do nội dung đã được chuẩn bị kĩ từ trước, được sự xem xét góp ý của lãnh đạo nhà trường cũng như tổ và đồng nghiệp.
Giáo viên cần có sự chuẩn bị về vật chất và tinh thần để giải quyết kịp thời các tình huống phát sinh, khi xử lí cần phải có sự cân nhắc làm sao thật khéo léo để học sinh được học và chơi thoải mái không mất đoàn kết trong lớp học.
Về hình thức cần tạo không khí thoải mái, nhẹ nhàng vui tươi sinh động nhưng phải chú ý nội dung hướng cho các em vào những vấn đề mình muốn truyền đạt.
Cần chọn người dẫn chương trình cho phù hợp với từng loại hình cụ thể. Nếu nặng kiến thức thì mời người có kiến thức, nặng về giải trí thì mời người có khiếu hài hước để cuộc chơi luôn sinh động.
Các nội dung thi, các câu hỏi phải được soạn kĩ cả phần hỏi lẫn phần đáp, được duyệt kĩ trước khi đem ra sử dụng. Các câu hỏi (kín, mở..) phải được thống nhất chung.
Giáo viên phải luôn là người công bằng nhất, tạo uy tín đối với học sinh để khi chơi và học các em có tinh thần thoải mái, tin tưởng cầu tiến.
Sau cuộc thi kết thúc phải tuyên dương các em năng động tham gia trao quà nếu có để khích lệ các em.Cần cho các em dọn dẹp phòng học, kê lại bàn ghế (nếu cần). Cuối cùng nghiêm túc rút kinh nghiệm công tác tổ chức, lắng nghe từ nhiều phía nhà trường, gia đình, học sinh..để lần sau tổ chức tốt hơn.
IV. KẾT LUẬN
 Dù giảng dạy ở bộ môn nào, người giáo viên cũng đạt được những yêu cầu chung lí luận dạy học theo đúng quan điểm của Đảng và Nhà nước qui định. Bất cứ giáo viên bộ môn nào cũng đều phải có tư tưởng, tình cảm đúng đắn, lành mạnh, trong sáng, có tấm lòng nhiệt thành đối với nghề nghiệp, góp phần giáo dục, giảng dạy cho thế hệ trẻ theo mục tiêu đào tạo của Đảng và Nhà nước. Bất cứ người giáo viên bộ môn nào cũng phải không ngừng nâng cao sự hiểu biết kiến thức của bộ môn, mở rộng sự hiểu biết kiến thức chung có liên quan đến bài giảng, có phương pháp dạy tốt, không ngừng hoàn thiện, cải tiến phương pháp dạy và nghiệp vụ sự phạm để đảm bảo cho vai trò người thầy giáo được nâng cao. 
Qua kinh nghiệm nhỏ về “ Sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử ở trường THPT góp phần nâng cao chất lượng bộ môn ” theo đặc thù bộ môn, kinh nghiệm này dù nhỏ, khá đơn giản, nhưng có thể hình thành được những hiểu biết ban đầu giúp cho học sinh nhận thức và hứng thú hơn với bộ môn Lịch sử.
Kinh nghiệm nhỏ trên góp phần cho bản thân tôi tích lũy kinh nghiệm, vốn kiến thức phục vụ trong quá trình giảng, học tập để nâng cao trình độ kiến thức, chuyên môn nghiệm vụ để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước và đơn vị giao phó, đồng thời góp phần nhỏ cùng với đồng nghiệp làm cho bộ môn Lịch sử ở nhà trường ngày càng có chất lượng. 
Với thời gian hạn hẹp và khả năng còn nhiều hạn chế cùng với kinh nghiệm giảng dạy còn ít, chắc chắn chuyên đề còn nhiều thiếu sót, vì vậy tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của Quý Thầy cô, các bạn đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn.
V. KIẾN NGHỊ
- Câu hỏi cần chú trọng phát huy được tính gợi mở, phát huy sự chủ động của Học sinh.
- Nội dung thi không nên quá chú trong đến các sự kiện lịch sử xa rời với thực tế, lịch sử thời đại.
- Đáp án cần có những phần điểm cho sự sáng tạo của học sinh trong cách thể hiện
- Khi thực hiện, Giáo viên cũng cần phê bình, chỉnh sửa cho học sinh cách diễn đạt, lời văn và suy nghĩ cá nhân về vấn đề được nêu trong mỗi trò chơi.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Sách giáo khoa Lịch sử lớp 10 hiện hành. 
2- Nhập môn sử học của NXB Giáo dục 2001. 
3- Lý luận dạy học của Phan Ngọc Liên – Trần Văn Trị - NXB Giáo dục 2004.
4- Lịch sử thế giới cổ đại của Lương Ninh- NXB Giáo dục năm1998.
5- Tạp chí nghiên cứu lịch sử.
6- Con đường và biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học lịch sử ở trường phổ thông” của Ngô Minh oanh NXB Giáo dục năm 2008. 	
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI
TRƯỜNG THPT NGUYỄN HỮU CẢNH
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh, ngày 20 tháng 5 năm 2011
PHIẾU NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học 2010 – 2011
Tên sáng kiến : SƯU TẦM VÀ ỨNG DỤNG CÁC TRÒ CHƠI VÀO DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THPT
GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BỘ MÔN
( PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI THỜI NGUYÊN THỦY, CỔ ĐẠI VÀ TRUNG ĐẠI ) 
Họ tên tác giả : Phạm Thị Hạnh
Chức vụ : Giáo viên
Đơn vị : Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh
Lĩnh vực : 
 - Quản lý giáo dục : □
 - Phương pháp giáo dục : □
- Phương pháp dạy học bộ môn : □
- Lĩnh vực khác : □
Sáng kiến kinh nghiệm đã được triển khai áp dụng : 
Tại đơn vị □ Trong ngành □
1. Tính mới : ( Đánh dấu x vào 1 trong 2 ô dưới đây )
- Có giải pháp hoàn toàn mới 	 □
- Có giải pháp cải tiến, đổi mới từ giải pháp đã có □
2. Hiệu quả : ( Đánh dấu X vào 1 trong 4 ô dưới đây )
- Hoàn toàn mới và đã áp dụng trong toàn ngành có hiệu quả cao □
- Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp dụng trong toàn ngành có hiệu quả cao □
- Hoàn toàn mới và đã triển khai áp dụng tại đơn vị có hiệu quả cao □
- Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp dụng tại đơn vị có hiệu quả cao □
3. Khả năng áp dụng : ( Đánh dấu X vào 1 trong 3 ô mỗi dòng dưới đây )
- Cung cấp được các luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối chính sách 
Tốt □ Khá □ Đạt □
- Đưa ra các giải pháp khuyến nghị có khả năng ứng dụng thực tiễn, dễ thực hiện và dễ đi vào cuộc sống 
Tốt □ Khá □ Đạt □
- Đã được áp dụng trong thực tế đạt hiệu quả hoặc có khả năng áp dụng đạt hiệu quả trong phạm vi rộng
Tốt □ Khá □ Đạt □
Phiếu này được đánh dấu X đầy đủ các ô tương ứng, có ký tên xác nhận của người có thẩm quyền, đóng dấu của đơn vị và đóng kèm vào cuối mỗi bản sáng kiến kinh nghiệm.
Xác nhận của Tổ chuyên môn
( Ký tên và ghi rõ họ tên )
Thủ trưởng đơn vị
( Ký tên, ghi rõ họ tên và đóng dấu)