Nhóm hành động đánh giá nguy cơ an toàn thực phẩm tại Việt Nam: liên kết giữa khoa học và chính sách nhằm nâng cao an toàn thực phẩm và sinh kế của nông dân nghèo

90 Tạp chí Y học dự phòng, Tập XXIII, số 4 (140)
NHÓM HÀNH ĐỘNG ĐÁNH GIÁ NGUY CƠ AN TOÀN THỰC PHẨM TẠI VIỆT
NAM: LIÊN KẾT GIỮA KHOA HỌC VÀ CHÍNH SÁCH NHẰM NÂNG CAO AN
TOÀN THỰC PHẨM VÀ SINH KẾ CỦA NÔNG DÂN NGHÈO
Sự cần thiết của nhóm hành động đánh
giá nguy cơ an toàn thực phẩm 
Phân tích nguy cơ an toàn thực phẩm được
coi là công cụ hỗ trợ quản lý các vấn đề về an
toàn thực phẩm. Tuy nhiên công cụ này chưa
được áp dụng nhiều tại các nước đang phát
triển, trong đó có Việt Nam. Giới thiệu phương
pháp này tại Việt Nam là rất quan trọng nhằm
cải thiện việc quản lý an toàn thực phẩm. Các
quy định quốc gia (luật về an toàn thực phẩm)
quyết định việc ứng dụng đánh giá nguy cơ
trong các sản phẩm có nguy cơ cao ở cả sản
phẩm xuất khẩu và nội địa, nhưng khả năng ứng
dụng thực tế kém. Trong các thị trường không
hợp quy, phần lớn các sản phẩm nội địa được
mua và bán tại đây phương pháp phân tích nguy
cơ rất ít được áp dụng. Dự án này nhằm hỗ trợ
Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn tăng cường khả năng ra quyết định trong
việc quản lý an toàn thực phẩm có sử dụng đánh
giá nguy cơ đã được điều chỉnh đối với thị
trường không hợp quy tại Việt Nam. 
Dự án được thực hiện bằng cách thành lập
một nhóm chuyên gia về đánh giá nguy cơ tại
Bộ Y tế và Bộ NN&PTNN. Ban chuyên gia này
sẽ bao gồm các đại diện từ Cục An toàn thực
phẩm, Cục Khoa học công nghệ và đào tạo (Bộ
Y tế), Cục Thú y, Cục Quản lý chất lượng nông
lâm sản và thuỷ sản, Cục Chăn nuôi (Bộ
NN&PTNN) và các chuyên gia về đánh giá
nguy cơ an toàn thực phẩm tại Việt Nam. Các
chuyên gia là các nhà khoa học công tác tại các
trường Đại học, các Viện nghiên cứu, các Công
ty thực phẩm tư nhân. Ban chuyên gia sẽ làm
việc dựa trên tài liệu hướng dẫn khác nhau về
ứng dụng đánh giá nguy cơ trong quản lý an
toàn thực phẩm tại các thị trường không hợp
quy trong nước như thế nào. Những hướng dẫn
đó sẽ được sử dụng cho các khóa đào tạo ở các
trình độ khác nhau cho người ở vị trí quyết
đinh, bao gồm những nhà hoạch định chính
sách cấp cao; và khóa học về kĩ thuật và nghiên
cứu trường hợp về an toàn thực phẩm tại các thị
trường không hợp quy. Việc đào tạo sẽ được
tiếp nối qua các hoạt động tư vấn và hỗ trợ.
Kết quả mong đợi của dự án nhằm cải thiện
an toàn thực phẩm tại thị trường hợp quy và
không hợp quy, giúp nông dân nghèo cải thiện
sinh kế của họ thông qua tiếp cận tốt hơn với
thị trường thực phẩm. Dự án sẽ được hỗ trợ bởi
các chuyên gia đánh giá nguy cơ từ ILRI,
IFPRI, SwissTPH tập trung vào các sản phẩm
thực phẩm là thịt, cá và rau quả. 
Các hoạt động chính của nhóm hành động
Phân tích thực trạng chính sách về an toàn
thực phẩm tại Việt Nam và phân tích việc ứng
dụng các bằng chứng trong xây dựng chính
sách.
Mục tiêu là để xem xét và phân tích tình
hình thực hiện các quy định an toàn thực phẩm
tại Việt Nam, tập trung vào quản lý an toàn thực
phẩm (các bên liên quan, quy định và việc thực
hiện) có tính đến chuỗi giá trị sản phẩm chăn
nuôi chính, báo cáo và hiểu được các vấn đề về
an toàn thực phẩm, và các vấn đề ưu tiên quốc
gia về an toàn thực phẩm. Nghiên cứu này
nhằm xác định những khó khăn chính, các khu
vực, lĩnh vực can thiệp phát triển và nghiên cứu
có thể được thực hiện nhằm cải thiện an toàn
thực phẩm, đồng thời đóng góp nâng cao dinh
dưỡng và sinh kế. 30 chuyên gia và các nhà
hoạch định chính sách về an toàn thực phẩm
đang được phỏng vấn. Những người này cùng
được hỏi về các bằng chứng nghiên cứu có thể
thông báo hoặc ảnh hưởng tới quá trình xây
dựng, thực hiện các chính sách về ATTP tại Việt
Nam như thế nào. Chúng tôi muốn có được ý
kiến của họ về vai trò của các nghiên cứu khoa
học đối với việc xây dựng và ra các quyết định 
TIN TỨC SỰ KIỆN - NEWS & EVENTS
91Tạp chí Y học dự phòng, Tập XXIII, số 4 (140)
về chính sách, đặc biệt trong mối liên quan đến
quản lý an toàn thực phẩm, và kinh nghiêm của
họ trong quá trình theo dõi và thực hiện.
Xây dựng Ban chuyên gia về đánh giá nguy
cơ tại Việt Nam
Ban chuyên gia sẽ gồm 10 chuyên gia về
đánh giá nguy cơ an toàn thực phẩm tại Việt
Nam, chủ yếu đến từ các viện nghiên cứu và các
trường Đại học tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí
Minh. Các thành viên sẽ được liên lạc và mời
thông qua công việc chuyên môn về đánh giá
nguy cơ của họ và tham vấn với Bộ Y Tế và Bộ
NN-PTNT, cũng như các Viện/Trường Đại học
mà các chuyên gia đang làm việc. Ngoài các
chuyên gia về đánh giá nguy cơ, ban chuyên gia
cũng mời 4 nhà hoạch định chính sách từ Bộ Y
Tế và Bộ NN-PTNT, những người phụ trách
chính về lĩnh vực quản lý an toàn thực phẩm tại
 bộ này.
Hội thảo khởi động nhằm xác định các hoạt
động và các vấn đề ưu tiên
Hội thảo sẽ tập hợp các thành viên của ban
chuyên gia và các bên liên quan trong đánh giá
nguy cơ từ các khu vực tư nhân, xã hội dân sự
và đặc biệt là các nhà hoạch định chính sách về
an toàn thực phẩm. Hội thảo sẽ xác định phạm
vi các hoạt động và vấn đề ưu tiên về an toàn
thực phẩm được xây dựng bởi các nhà hoạch
định chính sách, những người mà ban chuyên
gia này sẽ làm việc cùng. Chuyên gia từ ILRI sẽ
tham gia và tư vấn cho hội thảo nhằm chia sẻ
kinh nghiệm chuyên môn của ILRI trong lĩnh
vực này.
Nghiên cứu trường hợp và phát triển các
hướng dẫn ĐGNC
Ban chuyên gia sẽ làm việc dựa trên các
nghiên cứu trường hợp của đánh giá nguy cơ trên
một số sản phẩm ưu tiên do các nhà hoạch định
chính sách yêu cầu. Ban chuyên gia sẽ phát triển
các hướng dẫn đánh giá nguy cơ cho các trường
hợp này.
Tập huấn và theo dõi
Các khóa tập huấn sẽ được thiết kế cho: i)
Các nhà hoạch định chính sách; ii) Các thành
viên của ban chuyên gia; iii) Các đối tượng khác
đã và đang tham gia các nghiên cứu và ứng dụng
về đánh giá nguy cơ tại Việt Nam. Các nghiên
cứu sử dụng cho việc đào tạo của ban chuyên gia
về đánh giá nguy cơ an toàn thực phẩm sẽ được
thực hiện với sự hợp tác chặt chẽ của các chi Cục
ATTP của các tỉnh cũng như các cơ quan thú y.
Kết quả sẽ được chia sẻ và thảo luận với Bộ Y
Tế và Bộ NN-PTNT nhằm thảo luận về các lựa
chọn trong lĩnh vực quản lý.
Kết quả mong đợi
1. Phân tích tình hình xây dựng và ứng dụng
các chính sách về an toàn thực phẩm tại Việt
Nam.
. Tăng cường năng lực trong các nguyên
tắc quản lý nguy cơ cho các thành viên ban
chuyên gia và các nhà quản lý nguy cơ.
3. Hướng dẫn đánh giá nguy cơ trong bốn
chuỗi giá trị thực phẩm cụ thể bao gồm thịt lợn,
sữa, rau sống và cá.
4. Tập huấn cho các cơ quan ra quyết định
và thực hiện (4 – 6 khóa tập huấn với 50 – 100
người được đào tạo).
5. Báo cáo kết quả tập huấn và tư vấn theo
dõi
6. Các nghiên cứu trường hợp
Thời gian và hỗ trợ
Nhóm đang triển khai từ tháng 4 năm 013
và kì vọng sẽ tiếp tục hoạt động một cách bền
vững tiếp trong các năm tiếp theo. Nhóm được
hỗ trợ từ Viện nghiên cứu chăn nuôi quốc tế
(ILRI) và Đại sứ quán Thụy Sỹ ở Việt Nam.
Nguyễn Việt Hùng 
Trung tâm nghiên cứu Y tế công cộng và
Sinh thái, Trường Đại học Y tế công cộng
9 Tạp chí Y học dự phòng, Tập XXIII, số 4 (140)
TASKFORCE OF RISK ASSESSMENT FOR FOOD SAFETY IN VIETNAM:
LINKING SCIENCE TO POLICY TO INCREASE FOOD SAFETY AND 
LIVELIHOOD GENERATION OF THE POOR FARMERS
Need of a taskforce of risk assessment for
food safety
Risk analysis for food safety is considered
the gold-standard approach for rational man-
agement of food safety but is still not-well
known and rarely applied in the developing
world, including Vietnam. Introducing this
approach into Vietnam is crucial to improving
food safety management. The national regula-
tion (the law of food safety) imposes the appli-
cation of risk assessment in high risk product
for both domestic and export products, but ca-
pacity is lacking in practical application. In the
informal markets, where the majority of domes-
tically produced food is bought and sold, risk
analysis is even less applied. This project aims
at assisting the Ministry of Health (MOH) and
Ministry of Agriculture and Rural Development
(MARD) of Vietnam to strengthen the capacity
of making decisions on management of food
safety using risk assessment that is adapted to
the informal markets of Vietnam. 
The project will do this by forming a risk
assessment taskforce at MOH and MARD. The
taskforce will consist of representatives of the
Departments of Food Safety, and Department
of Science, Technology and Training (MOH)
and Departments of Animal Health, and of
Agricultural product quality management
(MARD) and researchers in Vietnam working
on risk assessment and food safety from key
universities, research institutes, and private
food companies. The taskforce will work on
different document of guidelines on how to use
risk assessment for food safety management in
informal market for domestic consumption.
These guidelines will be used for trainings at
different levels of decision making people in-
cluding high level policy making and working
technical level course and case studies on food
safety from informal market. The training will
be followed by mentoring and on-the-job support.
The Task Force will receive support and
capacity building from International Livestock
Reseacrh Institute (ILRI), International Food
Policy Research Institute (IFPRI), Center for
Public Health and Ecosytem Resaerch (CEN-
PHER), Hanoi School of Public (HSPH) and
other expert institutions such as WHO and
FAO. 
The expected outcomes of the project are to
improve food safety in informal and formal
market and help poor farmer to improve their
livelihood generation through better access to
food markets. The project will benefit the sup-
port from the experts of risk assessment of ILRI
and IFPRI and focus on meat, fish and veg-
etable products.
Activities of the taskforce
Situational analysis of food safety policy in
Vietnam and analysis evidence into policy
The objective is to review and analyse the
status of food safety regulations and implemen-
tation in Vietnam, focusing on food safety gov-
ernance (stakeholders, regulations, and
implementation) taking into account major live-
stock product value chains; reported and per-
ceived food safety problems; and national
priorities around food safety. The study aims to
identify the key constraints and areas where re-
search and development interventions could
work to improve the food safety and its contri-
bution to livelihoods and nutrition. 30 experts
and policy makers in food safety are being in-
terviewed. These same persons are asked on
how research evidence can inform or influence
policy in Vietnam. We would like to get their
opinion about policy and decision making and
the role of research, specifically in relation to
food safety management, and your experience
in subsequent processes.
93Tạp chí Y học dự phòng, Tập XXIII, số 4 (140)
Forming a taskforce of risk assessment in
Vietnam 
Ten experts of risk assessment for food
safety in Vietnam, mainly from research insti-
tutes and universities in Hanoi and Ho Chi
Minh city. They are invited individually in
consultations with MOH and MARD but also
their home institutions. In addition to risk
assessors, four policy maker representative
from MOH and MARD who are responsible for
food safety. 
Kick-off workshop to define activities and
priority issues
The workshop will gather the taskforce
members and other stakeholders in risk assess-
ment from private sectors, civil societies and
particularly policy makers in food safety.
The workshop will define the scope of ac-
tivities and priority issues in food safety formu-
lated by policy makers that the taskforce will
work on.
ILRI expert will attend and facilitate the
workshop to share experience and expertise of
ILRI in this field.
Case studies and guideline development
The taskforce will work on case studies of
risk assessment and corresponding guidelines
in Vietnamese. 
Trainings and follow-up 
Trainings will be organised for i) policy
makers, and ii) taskforce members, and iii)
other risk assessors in Vietnam. Case studies for
follow-up of taskforce training will be con-
ducted in close collaboration with sub-VFA and
results will be shared and discussed with MOH
and MARD for management option discussion.
Specific outputs
1. Situational analysis of food safety policy
in Vietnam
. Capacity-building in principles of risk as-
sessment for the taskforce members and risk
managers
3. Guidelines for risk assessment in 4 spe-
cific value chains
4. Training for implementers and decision
makers (4-6 trainings with 50-100 people
trained)
5. Report on outcomes of trainings and fol-
low-up mentoring
6. Case study reports
Timeline and support
The taskforce has started since April 013
and is expected to continue and work effec-
tively in the next years. This project is sup-
ported by the International Livestock Research
Institute (ILRI) through its research program
CRP 3.4 and the Embassy of Switzerland to
Vietnam.
Nguyen Viet Hung
Center for Public Health and Ecosystem
Research (CENPHER), 
Hanoi School of Public Health 
Swiss TPH, ILRI, Sandec/Eawag