Nghiên cứu sự thay đổi các tính chất kéo giãn của chỉ may sau quá trình may và giặt công nghiệp

Các tính chất kéo giãn của chỉ may đóng vải trò quyết định tới chất lượng, ngoại quan và tính thẩm mỹ của

đường may. Tuy nhiên các tính chất kéo giãn của chỉ may bị giảm đi đáng kể trong và sau quá trình may

(đặc biệt là trên các máy may công nghiệp hiện đại, tốc độ cao) do liên tục phải chịu các ứng suất và biến

dạng lặp đi lặp lại với tần suất cao (kéo giãn, uốn, nén, xoắn, trượt, cắt, nhiệt độ cao, ma sát, mài mòn) và

giặt công nghiệp (khi phải ngâm trong môi trường nước giặt có hóa chất tẩy rửa ở nhiệt độ cao, chịu các lực

vặn xoắn, uốn, nén, ma sát, mài mòn trong một khoảng thời gian dài). Bài báo nghiên cứu sự thay đổi độ

giãn và các tính chất kéo giãn sau khi may & giặt công nghiệp của 5 loại chỉ may trên mẫu vải Denim phục

vụ đơn hàng xuất khẩu của Công ty TNHH may Đức Giang. Kết quả nghiên cứu cho thấy độ giãn dài của chỉ

sau các quá trình may & giặt công nghiệp là không lớn (chỉ từ 1,23÷4,5%) và chưa ảnh hưởng tới chất lượng

đường may. Tuy nhiên độ giãn đứt & độ bền đứt của chỉ may giảm đáng kể tới 14,56% và 64,5% sau khi

may và giặt công nghiệp đối với mẫu chỉ số 3 & 4 do chế độ sấy vải Denim ở nhiệt độ cao đến 105oC trong

vòng 90’. Sự suy giảm độ giãn đứt & độ bền đứt lớn như vậy sẽ dẫn đến giảm độ bền và chất lượng đường

may.

pdf 4 trang phuongnguyen 260
Bạn đang xem tài liệu "Nghiên cứu sự thay đổi các tính chất kéo giãn của chỉ may sau quá trình may và giặt công nghiệp", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Nghiên cứu sự thay đổi các tính chất kéo giãn của chỉ may sau quá trình may và giặt công nghiệp

Nghiên cứu sự thay đổi các tính chất kéo giãn của chỉ may sau quá trình may và giặt công nghiệp
Tạp chí Khoa học và Công nghệ 141 (2020) 042-045 
42 
Nghiên cứu sự thay đổi các tính chất kéo giãn của chỉ may sau quá trình 
may và giặt công nghiệp 
Study on the Changes in Tensile Properties of Sewing Thread after Sewing & Washing Process 
 Nguyễn Minh Tuấn 
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội – Số 1, Đại Cồ Việt, Hai Bà Trưng, Hà Nội 
Đến Tòa soạn: 11-4-2019; chấp nhận đăng: 20-3-2020 
Tóm tắt 
Các tính chất kéo giãn của chỉ may đóng vải trò quyết định tới chất lượng, ngoại quan và tính thẩm mỹ của 
đường may. Tuy nhiên các tính chất kéo giãn của chỉ may bị giảm đi đáng kể trong và sau quá trình may 
(đặc biệt là trên các máy may công nghiệp hiện đại, tốc độ cao) do liên tục phải chịu các ứng suất và biến 
dạng lặp đi lặp lại với tần suất cao (kéo giãn, uốn, nén, xoắn, trượt, cắt, nhiệt độ cao, ma sát, mài mòn) và 
giặt công nghiệp (khi phải ngâm trong môi trường nước giặt có hóa chất tẩy rửa ở nhiệt độ cao, chịu các lực 
vặn xoắn, uốn, nén, ma sát, mài mòn trong một khoảng thời gian dài). Bài báo nghiên cứu sự thay đổi độ 
giãn và các tính chất kéo giãn sau khi may & giặt công nghiệp của 5 loại chỉ may trên mẫu vải Denim phục 
vụ đơn hàng xuất khẩu của Công ty TNHH may Đức Giang. Kết quả nghiên cứu cho thấy độ giãn dài của chỉ 
sau các quá trình may & giặt công nghiệp là không lớn (chỉ từ 1,23÷4,5%) và chưa ảnh hưởng tới chất lượng 
đường may. Tuy nhiên độ giãn đứt & độ bền đứt của chỉ may giảm đáng kể tới 14,56% và 64,5% sau khi 
may và giặt công nghiệp đối với mẫu chỉ số 3 & 4 do chế độ sấy vải Denim ở nhiệt độ cao đến 105
o
C trong 
vòng 90’. Sự suy giảm độ giãn đứt & độ bền đứt lớn như vậy sẽ dẫn đến giảm độ bền và chất lượng đường 
may. 
Từ khóa: Tính chất kéo giãn của chỉ may, sự giảm độ bền đứt và độ giãn đứt chỉ. 
Abstract 
Tensile properties of the thread play a major role in quality, appearance & aesthetics of the seam. However, 
those properties are reduced considerably after sewing in high speed machines due to repeated loads & 
deformations (stretch, bending, compression, shearing, friction, abrasion, high temperature) and after 
industrial washing process (when emerging in hot, detergent water under torsion bending, compression, 
friction, abrasion during long period of time). This article studied the changes in tensile properties of 5 
threads sewn in Denim fabrics used for export order of Duc Giang Garment Co. Ltd. Results show that low 
extension of threads after sewing & washing (from 1,23% to 4,5%) does not influence the quality of the 
seam. However, the breaking elongation & tensile strength of sewing threads 3, 4 after sewing & industrial 
washing is reduced considerably by 14,56% & 64,5% due to Denim drying process at 105
o
C during 90 min. 
Such high reduction in breaking elongation & tensile strength may reduce strength and quality of the seam. 
Keywords: Tensile properties of thread, strength and elongation reduction in thread. 
1. Đặt vấn đề * 
Chỉ may có nhiệm vụ liên kết các chi tiết của 
sản phẩm may bằng cách di chuyển một cách liên tục, 
nhẹ nhàng qua mắt kim và xuyên qua các lớp vải để 
tạo ra đường may có độ bền, chất lượng và ngoại 
quan theo yêu cầu. Giá trị sử dụng, chất lượng, độ 
bền và tính thẩm mỹ của sản phẩm may vì thế phụ 
thuộc chủ yếu vào các đặc trưng kéo giãn đặc biệt là 
tính ổn định của các đặc trưng kéo giãn của chỉ may 
sau quá trình may và giặt công nghiệp [1]. Tuy nhiên 
các tính chất kéo giãn của chỉ may bị giảm đi đáng kể 
sau quá trình may trên các máy may công nghiệp tốc 
* Địa chỉ liên hệ: Tel.: (+84) 904.197.799 
Email: tuan.nguyenminh@hust.edu.vn 
độ cao và quá trình giặt sấy công nghiệp [2, 3, 4, 5]. 
Kết quả nghiên cứu của bài báo cho thấy độ giãn dài 
của cả 5 mẫu chỉ giảm không đáng kể sau khi may, 
độ giãn đứt giảm không đáng kể (đến 4,76%) sau khi 
may nhưng giảm nhiều hơn sau khi may và giặt công 
nghiệp (14,56%). Độ bền đứt của các mẫu chỉ giảm 
tới 65,78% sau khi may và giặt công nghiệp do chế 
độ sấy vải Denim ở nhiệt độ cao trong thời gian dài. 
Việc nghiên cứu qui luật và mức độ biến đổi các tính 
chất kéo giãn của chỉ sau khi may và giặt công nghiệp 
giúp các nhà sản xuất lựa chọn chỉ may thích hợp kết 
hợp với việc cài đặt các thông số công nghệ may tối 
ưu nhằm hạn chế tối đa sự suy giảm các tính chất kéo 
giãn của chỉ may, góp phần nâng cao chất lượng, độ 
bền và vẻ đẹp thẩm mỹ của đường may [6]. 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ 141 (2020) 042-045 
43 
2. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu 
2.1. Đối tượng nghiên cứu 
Năm loại chỉ may đang được sử dụng cho các 
đơn hàng may quần áo Denim xuất khẩu tại Công ty 
TNHH May Đức Giang có các thông số kỹ thuật trên 
bảng 1 dưới đây: 
Bảng 1. Chỉ tiêu chất lượng của 5 mẫu chỉ may 
 Tên 
Chỉ tiêu 
Mẫu số 1 
Mẫu số 2 
Mẫu số 3 Mẫu số 4 Mẫu số 5 
Cấu trúc Ne20S/3 Ne20S/4 Ne20S/4 Ne20S/3 Ne20S/3 
Độ săn 
[x/m] 
630 620 650 620 610 
Nguyên 
liệu 
Spun 
100% 
PES 
Spun 
100% 
PES 
Spun 
100% 
PES 
Spun 
100% 
PES 
Spun 
PeCo 
83/17 
Xuất sứ Japan Vietnam Amann Vietnam Vietnam 
Độ bền 
đứt [N] 
94,57 116,50 175,05 60,31 31,48 
Độ giãn 
đứt [mm] 
32,20 39, 47 29,45 37,98 40,76 
Các mẫu chỉ được may trên loại vải Denim đang 
sử dụng tại Công ty TNHH May Đức Giang cho đơn 
hàng may quần bò xuất khẩu có các thông số kỹ thuật 
trên bảng 2 dưới đây: 
Bảng 2. Các tính chất của mẫu vải Denim 
Mẫu vải 
Độ dày 
(mm) 
(ISO-
5084:96) 
Thành 
phần 
Kiểu dệt 
(ISO 
3572-76) 
Khối 
lượng 
(g/m2) 
(TCVN-
8042) 
Mật độ 
sợi/10cm 
(TCVN 
1753:1986) 
Dọc Ngang 
Denim 0,75 
100% 
cotton 
Twill 
1/3 
370 69 39 
2.2. Phương pháp nghiên cứu 
2.2.1. Phương pháp thực nghiệm 
Đánh dấu khoảng cách độ dài 200mm trên các 
mẫu chỉ trước khi may, dùng các mẫu chỉ đã được 
đánh dấu để may 10 đường may thẳng, song song, 
cách nhau 5cm trên các mẫu vải với mũi may thắt nút 
Lockstich 301, mật độ 4 mũi may/1cm trên máy may 
công nghiệp Brother S-7200 tốc độ quay kim 2.000 
v/ph (hình 1). 
Hình 1. Máy may công nghiệp Brother S-7200 
Các mẫu vải may sau đó được giặt trên máy giặt 
công nghiệp Electrolux WD5130 (hình 2) theo chế độ 
giặt nhanh và sấy ở nhiệt độ 105oC trong vòng 90’. 
Hình 2. Máy giặt công nghiệp Electrolux WD5130 
Tháo chỉ đã may trên các mẫu vải sau khi may 
cũng như sau quá trình may và giặt công nghiệp, sau 
đó đo lại khoảng cách đã đánh dấu trước đó để xác 
định độ giãn dài của các mẫu chỉ sau khi may và sau 
khi may & giặt công nghiệp. 
Sử dụng phương pháp thực nghiệm để đo độ bền 
đứt và độ giãn đứt của chỉ trước khi may, sau khi may 
và sau khi may & giặt công nghiệp dựa trên nguyên 
tắc kéo giãn nửa chu trình thực hiện trên máy đo 
cường lực Tensilon RT-1250A theo tiêu chuẩn 
TCVN 1754: 1986 (hình 3). Thực nghiệm được thực 
hiện ở điều kiện môi trường tiêu chuẩn: nhiệt độ 250C 
và độ ẩm 65% tại Trung tâm thí nghiệm Viện Dệt 
may – Da giầy & Thời trang – ĐHBK Hà Nội. 
Hình 3. Máy đo độ bền kéo Tensilon RT-1250A 
2.2.2. Phương pháp xử lý số liệu thí nghiệm 
Các kết quả thí nghiệm đo độ giãn dài, độ giãn 
đứt, độ bền đứt của chỉ trước khi may cũng như sau 
khi may, sau khi may và giặt công nghiệp đều là giá 
trị trung bình của 10 mẫu thí nghiệm cho từng mẫu 
chỉ may (mẫu số 1 đến mẫu số 5) và được xử lý trên 
phần mềm Excel 2001 biểu diễn bằng biểu đồ so sánh 
độ giãn đứt và độ bền đứt của chỉ trước khi may, sau 
khi may, sau khi may và giặt công nghiệp. 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ 141 (2020) 042-045 
44 
3. Kết quả thí nghiệm và bàn luận 
3.1. Độ giãn dài của 200 mm chỉ sau khi may, sau 
khi may và giặt công nghiệp 
Kết quả thí nghiệm đo độ giãn dài của 5 mẫu chỉ 
có độ dài ban đầu 200 mm sau khi may, sau khi may 
và giặt công nghiệp trên vải Denim được thể hiện trên 
bảng 3 dưới đây: 
Bảng 3. Độ giãn dài của chỉ sau khi may, sau khi may 
và giặt công nghiệp 
 Chỉ tiêu 
Tên mẫu 
Độ giãn dài của 
chỉ sau khi may 
Độ giãn dài của chỉ 
sau khi may và giặt 
công nghiệp 
[mm] [%] [mm] [%] 
Mẫu số 1 2,46 1,23 3,46 1,73 
Mẫu số 2 4,06 2,03 4,50 2,25 
Mẫu số 3 Không đáng kể Không đáng kể 
Mẫu số 4 3,04 1,52 3,36 1,68 
Mẫu số 5 3,98 1,99 4,50 2,25 
Kết quả trên bảng 3 cho thấy độ giãn dài của cả 
5 mẫu chỉ sau khi may và giặt công nghiệp chỉ biến 
động từ 2,46 mm đến 4,50 mm trên độ dài đánh dấu 
200 mm tương đương với 1,23÷2,25%. Độ giãn dài 
này chưa ảnh hưởng tới chất lượng đường may cũng 
như quá trình gia công may đơn hàng Denim của 
Công ty TNHH may Đức Giang. Tuy nhiên để tìm 
hiểu kỹ hơn về ảnh hưởng của chỉ may đến độ bền và 
chất lượng đường may, chúng ta hãy nghiên cứu sự 
thay đổi các tính chất kéo giãn của chỉ sau khi may và 
giặt công nghiệp. 
3.2. Sự suy giảm độ giãn đứt của chỉ sau khi may, sau 
khi may và giặt công nghiệp 
Kết quả thí nghiệm đo độ giãn đứt và độ bền đứt 
của 5 mẫu chỉ sau khi may trên vải Denim đo trên 
máy đo độ bền kéo Tensilon–RT 1250A tại Trung 
tâm thí nghiệm Viện Dệt may – Da giầy & Thời trang 
– ĐHBK Hà Nội được thể hiện trên bảng 4. 
Bảng 4. Kết quả đo độ giãn đứt và bền đứt của chỉ 
sau khi may 
 Chỉ tiêu 
Mẫu chỉ 
Độ giãn đứt của 
chỉ sau khi may 
Độ bền đứt của chỉ 
sau khi may 
[mm] [%] [N] [%] 
Mẫu số 1 41,19 4,65 86,45 9,37 
Mẫu số 2 39,39 0,20 108,92 6,51 
Mẫu số 3 29,11 1,15 174,01 0,60 
Mẫu số 4 36,54 3,79 52,20 13,45 
Mẫu số 5 40,68 0,20 30,26 3,88 
Kết quả thí nghiệm đo độ giãn đứt và độ bền đứt 
của 5 mẫu chỉ sau khi may và giặt công nghiệp đo 
trên máy kéo đứt Tensilon-RT 1250A tại Trung tâm 
thí nghiệm Viện Dệt may – Da giầy & Thời trang – 
ĐHBK Hà Nội được thể hiện trên bảng 5. 
Bảng 5. Kết quả đo độ giãn đứt và bền đứt của chỉ 
sau khi may & giặt công nghiệp 
 Chỉ tiêu 
Mẫu chỉ 
Độ giãn đứt của chỉ 
sau khi may & giặt 
công nghiệp 
Độ bền đứt của chỉ sau 
khi may & giặt công 
nghiệp 
[mm] [%] [N] [%] 
Mẫu số 1 36,91 14,56 32,36 65,78 
Mẫu số 2 38,75 1,82 40,11 65,57 
Mẫu số 3 27,06 8,11 62,14 64,50 
Mẫu số 4 35,30 7,10 52,20 13,45 
Mẫu số 5 37,55 6,73 28,25 10,26 
Hình 1. Sự suy giảm độ giãn đứt của chỉ sau khi may, 
sau khi may và giặt công nghiệp 
Kết quả thực nghiệm trên bảng 4, 5 và hình 1 
cho thấy độ giãn đứt của cả 5 loại chỉ đều giảm đi sau 
khi may, mức độ suy giảm độ giãn đứt không lớn (chỉ 
từ 0,2÷4,76%) nhưng thay đổi tùy theo mẫu chỉ may 
khác nhau. Sau công đoạn giặt công nghiệp, mức độ 
suy giảm độ giãn đứt tăng lên từ 1,83÷14,56% do chỉ 
may nguồn gốc PES trải qua quá trình sấy vải Denim 
ở nhiệt độ cao tới 105oC trong vòng 90’. 
3.3. Sự suy giảm độ bền đứt của chỉ sau khi may, sau 
khi may và giặt công nghiệp 
Hình 2. Sự suy giảm độ bền đứt của chỉ sau khi may, 
sau khi may & giặt công nghiệp 
Kết quả thực nghiệm trên bảng 4, 5 và hình 2 
cho thấy độ bền đứt của cả 5 loại chỉ đều có xu hướng 
giảm đi không nhiều sau khi may, mức độ suy giảm 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ 141 (2020) 042-045 
45 
độ bền đứt thay đổi tùy theo mẫu chỉ may khác nhau 
từ 0,60% đến 13,45%. Tuy nhiên, độ bền đứt lại giảm 
đi rất nhiều sau quá trình may & giặt công nghiệp 
(giảm tới 65,78% đối với mẫu chỉ may số 1) do chế 
độ sấy sau khi giặt ở nhiệt độ cao tới 105oC trong 
vòng 90’ chỉ phù hợp với vải bông Denim mà không 
thực sự thích hợp với chỉ 100% PES. Độ bền đứt của 
chỉ số 3 rất cao (175,05 N) lại được xe 4 rất chắn 
chắn nên hầu như không bị suy giảm sau khi may 
nhưng lại suy giảm mạnh từ 175,05 N xuống 62,14 N 
sau khi may & giặt công nghiệp do quá trình giặt 
công nghiệp không thích hợp với loại chỉ 100% PES. 
Đặc biệt mẫu chỉ số 5 có độ bền đứt không quá cao 
nhưng hầu như không bị suy giảm sau cả quá trình 
may & giặt công nghiệp vì đây là loại chỉ PeCo xe 3 
chắc chắn, chứa tỉ lệ sợi bông cao có thể chịu được 
chế độ giặt sấy công nghiệp phù hợp với vải Denim. 
4. Kết luận 
Dựa trên các kết quả nghiên cứu thực nghiệm có 
thể đưa ra kết luận sau: 
1. Độ giãn dài của chỉ sau quá trình may và giặt công 
nghiệp không cao chỉ từ 1,23÷2,25%. Độ giãn này 
chưa ảnh hưởng tới chất lượng đường may cũng như 
quá trình gia công đơn hàng Denim của Công ty 
TNHH may Đức Giang. 
2. Độ giãn đứt của chỉ sau khi may giảm không đáng 
kể (chỉ từ 0,20÷4,76%) và thay đổi tùy theo mẫu chỉ 
khác nhau. Mức độ suy giảm độ giãn đứt tăng lên từ 
1,83÷14,56% sau khi giặt công nghiệp do chế độ sấy 
chưa thích hợp. 
3. Độ bền đứt của chỉ giảm đi rất nhiều sau khi may 
và giặt công nghiệp, mức độ suy giảm độ bền đứt 
thay đổi tùy theo mẫu chỉ khác nhau. Nguyên nhân 
chính dẫn đến sự suy giảm quá lớn độ bền đứt của chỉ 
may sau khi may & giặt công nghiệp là chế độ sấy 
sau khi giặt cho vải Denim ở nhiệt độ cao đến 105oC 
trong vòng 90’ có tác động tiêu cực tới chỉ may 100% 
PES. Chính vì vậy, đối với các sản phẩm may mặc 
nguyên liệu bông nhưng may bằng chỉ may 100% 
PES cần phải chú ý đặc biệt đến chế độ giặt công 
nghiệp nhất là khi sấy sau giặt ở nhiệt độ cao trong 
khoảng thời gian dài. 
4. Sự suy giảm các tính chất kéo giãn của chỉ sau khi 
may và giặt công nghiệp chủ yếu do sự biến đổi cấu 
trúc của chỉ may và sự suy giảm các tính chất cơ lý 
của các xơ dưới tác dụng của các loại ứng suất & biến 
dạng lặp đi lặp lại với tần suất lớn đặc biệt là ở nhiệt 
độ cao và thời gian kéo dài. 
5. Với yêu cầu độ bền chỉ may không quá cao cho các 
mặt hàng vải bông thì tốt nhất nên dùng chỉ pha PeCo 
65/35 hoặc chỉ có lõi PES bọc bông. 
Lời cảm ơn 
Nghiên cứu này được tài trợ bởi Đề tài cấp 
Trường mã số “T2017-PC087”. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Andreja Rudolf, Jelka Ger sak, Anna Ujhelylova & 
Majda Sfiligoj Smole, “Study of PES Sewing Thread 
Properties”, Fibers and Polymers, 2007, Vol.8, No.2, 
Pg.212–217. 
[2] G. Sundaresan, K.R. Salhotra & P.K. Hari (1995), 
“Strength reduction in sewing threads during high 
speed sewing in industrial lockstitch machine. Part I: 
Mechanism of thread thread strength reduction”, 
International Journal of Clothing Science & 
Technology, 1997, Vol.9, No.5, Pg.334–345. 
[3] G. Sundaresan, K.R. Salhotra & P.K. Hari (1995), 
“Strength reduction in sewing threads during high 
speed sewing in industrial lockstitch machine. Part II: 
Effect of thread and fabric properties”, International 
Journal of Clothing Science & Technology, 1998, 
Vol.10, No.1, Pg.64–79. 
[4] V.K. Midha, A. Mukhophadhyay, R. Chatopadhyay 
& V.K. Kothari, “Effect of Workwear Fabric 
Characteristics on the Changes in Tensile Properties 
of Sewing Thread after Sewing”, Textile Journal of 
Engineered Fibers and Fabrics, 2010; Vol. 5, Issue 1, 
Pg.31–38. 
[5] Jurgita Kozeniauskiené, Virginija Daukantiené, 
“Influence of Laundering on the Quality of Sewn 
Cotton and Bamboo Woven Fabrics”, Materials 
Science, 2013, Vol.19, No.1, Pg.78–82. 
[6] V.K. Midha, A. Mukhophadhyay, R. Chatopadhyay 
& V.K. Kothari, “Studies on the Changes in Tensile 
Properties of Sewing Thread at Different Sewing 
Stages”, Textile Research Journal, Sep 2009; Vol. 79 
(13), Pg.1155–1167. 

File đính kèm:

  • pdfnghien_cuu_su_thay_doi_cac_tinh_chat_keo_gian_cua_chi_may_sa.pdf