Nâng cao hiệu quả quảng bá du lịch với ứng dụng của công nghệ WEBGIS

K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦75
Cuäng nhû nhiïìu lônh vûåc khaác cuãa àúâi söëng
xaä höåi, viïåc ûáng duång GIS vúái vai troâ laâ möåt hïå
thöëng xûã lyá thöng tin trong du lõch àaä àem laåi
rêët nhiïìu hiïåu quaã tñch cûåc cho hoaåt àöång naây.
Àïí viïåc ûáng duång GIS trong du lõch àûúåc trúã
nïn phöí biïën vaâ àaåt hiïåu quaã cao hún rêët cêìn
thiïët phaãi coá sûå hiïíu biïët cùån keä vïì khaã nùng
cuäng nhû caác phûúng thûác ûáng duång cuãa cöng
nghïå naây. Muåc tiïu cuãa baâi viïët nhùçm àaánh giaá
khaã nùng vaâ nhûäng ûu àiïím cuãa viïåc ûáng duång
GIS vaâo hoaåt àöång quaãn lyá vaâ giúái thiïåu thöng
tin du lõch. Nhûäng nöåi dung àûúåc trònh baây seä
laâm saáng toã vaâ taái khùèng àõnh vai troâ hûäu hiïåu
cuãa viïåc ûáng duång GIS vaâ WEBGIS trong cöng
taác quaãn lyá du lõch noái chung cuäng nhû trong
hoaåt àöång quaãng baá hònh aãnh du lõch cho àõa
phûúng. Thïm vaâo àoá, bûúác àêìu nhêån daång
nhûäng yïu cêìu cêìn phaãi àaáp ûáng trong chiïën lûúåc
xêy dûång ûáng duång WEBGIS phuåc vuå quaãng baá
du lõch.
1. Khaái quaát vïì GIS & WEBGIS
Hïå thöëng Thöng tin Àõa lyá (Geographic
Information System - GIS) tuy laâ möåt cöng nghïå
coân khaá múái meã trong lônh vûåc thïí hiïån thöng
tin àõa lyá nhûng àaä vaâ àang thûåc sûå trúã nïn phöí
biïën trong thûåc tïë vò nhûäng tñnh nùng ûu viïåt vaâ
khaã nùng ûáng duång röång raäi cuãa noá. GIS hún
hùèn caác hïå thöng tin baãn àöì truyïìn thöëng nhúâ
vaâo khaã nùng tñch húåp dûä liïåu mêåt àöå cao, cêåp
nhêåt thöng tin dïî daâng cuäng nhû khaã nùng phên
tñch, tñnh toaán cuãa noá. Do àoá, GIS àaä trúã thaânh
cöng cuå trúå giuáp quyïët àõnh cho rêët nhiïìu ngaânh
vaâ àaä àûúåc ûáng duång trong nhiïìu lônh vûåc khaác
nhau. Coá thïí nhêån àõnh rùçng, ngaây nay khöng
coá lônh vûåc naâo laâ khöng thïí coá hoùåc khöng thïí
ûáng duång cöng nghïå GIS [2].
Coá rêët nhiïìu àõnh nghôa khaác nhau vïì GIS
tuây theo caách thûác tiïëp cêån nhûng möåt caách khaái
NÊNG CAO HIÏåU QUAÃ QUAÃNG BAÁ DU LÕCH
VÚÁI ÛÁNG DUÅNG CUÃA CÖNG NGHÏå WEBGIS. Trêìn Duy Minh*
TOÁM TÙÆT
Du lõch ngaây nay àoáng möåt vai troâ rêët quan troång trong àúâi söëng xaä höåi. Àïí phaát triïín
du lõch möåt caách hiïåu quaã, rêët cêìn thiïët phaãi coá nhûäng chiïën lûúåc quaãng baá du lõch húåp lyá.
Vúái nhûäng ûu àiïím vûúåt tröåi, WEBGIS àûúåc xem laâ möåt giaãi phaáp hûäu hiïåu cho viïåc
quaãng baá thöng tin du lõch quöëc gia cuäng nhû úã taåi caác àõa phûúng, rêët phuâ húåp vúái xu thïë
phaát triïín chung cuãa thúâi àaåi cöng nghïå. Möåt khi àûúåc xêy dûång àaáp ûáng nhûäng yïu cêìu
cú baãn vïì mùåt kyä thuêåt vaâ cöng nghïå, WEBGIS quaãng baá thöng tin du lõch seä àem laåi
nhûäng hiïåu quaã thiïët thûåc cho caã du khaách lêîn ngaânh du lõch àõa phûúng.
Tûâ khoáa: GIS, WEBGIS, quaãng baá thöng tin du lõch
* ThS. Khoa Àõa lyá, Trûúâng ÀHKHXH&NV-ÀHQG-TP.HCM.
76♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N
quaát nhêët thò GIS laâ möåt hïå àùåc biïåt coá nhûäng
khaã nùng cuãa hïå thöëng maáy tñnh (phêìn cûáng,
phêìn mïìm) vaâ caác thiïët bõ ngoaåi vi duâng àïí nhêåp,
lûu trûä, truy vêën, xûã lyá phên tñch, hiïín thõ hoùåc
xuêët caác dûä liïåu àõa lyá vïì nhûäng àöëi tûúång cêìn
quan têm xem xeát trong thïë giúái thûåc [5].
Hïå GIS laâ möåt hïå thöëng vúái nhûäng hïå con
gùæn kïët chùåt cheä vúái nhau. Vïì cú baãn, coá thïí
xem GIS göìm nùm phêìn chñnh bao göìm: phêìn
cûáng, phêìn mïìm, dûä liïåu, phûúng phaáp vaâ con
ngûúâi. Möîi thaânh phêìn àïìu àoáng möåt vai troâ
quan troång trong hoaåt àöång chung cuãa hïå GIS
àïí àem laåi hiïåu quaã hoaåt àöång cho toaân hïå. Vïì
mùåt chûác nùng, GIS coá àuã caác chûác nùng cú baãn
cuãa möåt hïå thöng tin bao göìm 4 chûác nùng: nhêåp
dûä liïåu, lûu trûä vaâ quaãn lyá, phên tñch vaâ xûã lyá dûä
liïåu, xuêët dûä liïåu [3].
Trong möåt xaä höåi hiïån àaåi, khi maâ nhu cêìu
thöng tin àang ngaây caâng trúã nïn rêët quan troång,
àùåc biïåt laâ thöng tin àõa lyá thò GIS ngaây caâng
àûúåc ûáng duång röång raäi vaâ phöí biïën hún. GIS coá
khaã nùng sûã duång caác dûä liïåu khöng gian vaâ phi
khöng gian tûâ caác nguöìn khaác nhau khi thûåc hiïån
truy vêën, phên tñch àïí traã lúâi cho caác cêu hoãi
cuãa ngûúâi sûã duång. Thöng qua GIS, ngûúâi duâng
coá thïí nhêån àûúåc thöng tin khaá àêìy àuã vïì àöëi
tûúång àöìng thúâi coá thïí xaác àõnh võ trñ cuãa möåt
àöëi tûúång cuå thïí hoùåc toaân böå caác àöëi tûúång, caác
vuâng aãnh hûúãng, caác möëi quan hïå khöng gian
Chñnh vò khaã nùng àùåc biïåt trong lûu trûä, quaãn
lyá vaâ phên tñch dûä liïåu àõa lyá nhû trïn maâ GIS
àûúåc aáp duång trong nhiïìu lônh vûåc nhû: quy
hoaåch vaâ quaãn lyá àö thõ, quaãn lyá möi trûúâng,
quaãn lyá haå têìng àö thõ, àaánh giaá taâi nguyïn, quaãn
lyá vaâ quy hoaåch sûã duång àêët...
Theo àaâ phaát triïín cuãa khoa hoåc cöng nghïå,
sûå ra àúâi vaâ phaát triïín cuãa maång maáy tñnh àùåc
biïåt laâ maång maáy tñnh toaân cêìu Internet àaä taåo
ra àiïìu kiïån vö cuâng thuêån lúåi cho viïåc chia seã
vaâ khai thaác thöng tin. Phaát huy nhûäng lúåi àiïím
àoá, nhiïìu cöng ty thûúng maåi vaâ caác töí chûác
chñnh phuã, phi chñnh phuã àaä nghiïn cûáu vaâ phaát
triïín caác hïå thöng tin àõa lyá trïn Internet nhùçm
cung cêëp nhiïìu nguöìn thöng tin cêìn thiïët cho
ngûúâi sûã duång trïn toaân thïë giúái. Nhûäng àöång
thaái naây àaä kñch thñch cho sûå ra àúâi cuãa möåt
hûúáng nghiïn cûáu hoaân toaân múái trong nghiïn
cûáu vaâ ûáng duång GIS, chñnh laâ WEBGIS.
WEBGIS laâ hïå thöëng thöng tin àõa lyá phên
taán trïn möi trûúâng maång maáy tñnh àïí tñch húåp
vaâ trao àöíi caác thöng tin àõa lyá trïn Internet. Mö
hònh naây bao göìm server (maáy chuã), client (maáy
khaách) vaâ maång thöng tin (àïí àiïìu khiïín luöìng
thöng tin giûäa client vaâ server). Viïåc xûã lyá caác
thöng tin àõa lyá àûúåc chia thaânh caác nhiïåm vuå úã
phña client vaâ phña server tuây thuöåc vaâo chiïën
lûúåc xêy dûång hïå thöëng [5].
WEBGIS coá khaã nùng chia seã nhûäng thöng
tin àõa lyá hûäu duång àïën ngûúâi sûã duång trïn toaân
thïë giúái. Vúái WEBGIS ngûúâi duâng Internet coá
thïí truy xuêët àïën caác ûáng duång GIS tûâ chñnh
trònh duyïåt web trïn maáy tñnh cuãa hoå maâ khöng
cêìn phaãi traã bêët kyâ chi phñ naâo vïì baãn quyïìn
phêìn mïìm GIS. Caác yïu cêìu tûâ phña client àûúåc
gûãi àïën server thöng qua world wide web, server
seä chuyïín tiïëp caác yïu cêìu naây túái phêìn mïìm
WEBGIS àïí xûã lyá vaâ tiïëp nhêån kïët quaã xûã lyá röìi
gûãi caác kïët quaã naây vïì cho client àïí sûã duång
trïn trònh duyïåt cuãa client.
Thaách thûác lúán nhêët cuãa lônh vûåc WEBGIS
laâ taåo ra hïå thöëng phêìn mïìm khöng phuå thuöåc
vaâo bêët kyâ möåt nïìn taãng cú súã cuãa möåt hïå maáy
tñnh naâo vaâ chaåy trïn chuêín giao thûác maång. Àiïìu
àoá coá nghôa laâ, bêët kyâ maáy tñnh naâo coá kïët nöëi
Internet vaâ chaåy möåt trònh duyïåt web laâ coá thïí
khai thaác caác ûáng duång GIS maâ khöng cêìn coá
bêët kyâ möåt phêìn mïìm GIS naâo. Giao diïån
WEBGIS àoâi hoãi phaãi àûúåc thiïët kïë trûåc quan
àïí àaãm baão rùçng moåi ngûúâi coá thïí hiïíu vaâ sûã
duång nhûäng thöng tin, nhûäng chûác nùng àûúåc
cung cêëp búãi hïå thöëng.
2. Khaã nùng ûáng duång GIS vaâ WEBGIS
trong du lõch
Trong tiïën trònh phaát triïín chung cuãa toaân xaä
höåi, du lõch ngaây caâng àoáng vai troâ quan troång
trong sûå phaát triïín kinh tïë quöëc gia vaâ trong àúâi
söëng cuãa möîi caá nhên. Búãi àoá nhu cêìu vïì thu
thêåp, xûã lyá vaâ quaãn trõ caác nguöìn thöng tin du
lõch cuãa caác cú quan quaãn lyá cuäng nhû nhu cêìu
tòm kiïëm thöng tin du lõch cuãa du khaách ngaây
caâng lúán. Mùåt khaác, hoaåt àöång du lõch luön gùæn
liïìn vúái caác taâi nguyïn coá võ trñ cuå thïí vïì mùåt
khöng gian cho nïn nhûäng thöng tin du lõch chñnh
laâ nhûäng thöng tin àõa lyá coá àêìy àuã thöng tin
thuöåc tñnh vaâ khöng gian. Àïí àaáp ûáng thêåt töët
nhûäng nhu cêìu naây, GIS àaä àûúåc àûa vaâo ûáng
duång nhû möåt cöng cuå hiïåu quaã vûúåt tröåi vaâ thu
àûúåc nhiïìu thaânh quaã rêët tñch cûåc.
K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦77
GIS cuäng laâ cöng cuå höî trúå tñch cûåc cho cöng
taác quy hoaåch du lõch: thöng qua caác cöng cuå
cuãa GIS viïåc xaác àõnh vaâ xêy dûång baãn àöì caác
nguöìn taâi nguyïn du lõch àûúåc dïî daâng hún. Tûâ
àoá, bùçng phûúng phaáp phên tñch cuãa hïå GIS coá
thïí àûa ra nhûäng àaánh giaá töíng quan vïì hiïån
traång vaâ tiïìm nùng phaát triïín du lõch cuãa vuâng
cuäng nhû nhêån biïët nhûäng àiïím coân thiïëu húåp
lyá. Trïn cú súã àoá lêåp ra caác chiïën lûúåc cuå thïí àïí
àêìu tû vaâ caãi taåo möåt caách thñch húåp nhùçm àem
laåi nhûäng hiïåu quaã töëi ûu nhêët. Bïn caånh àoá,
trong cöng taác quaãn lyá taåi caác khu du lõch hay taåi
caác cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác vïì du lõch, GIS
cuäng àaä höî trúå rêët àùæc lûåc giuáp nêng cao hiïåu
quaã quaãn lyá àöìng thúâi tiïët kiïåm rêët nhiïìu vïì thúâi
gian, nhên lûåc, ngên saách cho caác cöng viïåc quaãn
lyá.
Trong lônh vûåc cung cêëp thöng tin du lõch
phuåc vuå nhu cêìu cuãa du khaách: GIS toã ra laâ möåt
cöng cuå khaá hiïåu quaã khi àem àïën lûúång thöng
tin phong phuá thöng qua caác baãn àöì söë. Trûúác
àêy, vúái caác baãn àöì truyïìn thöëng lûúång thöng
tin àûúåc cung cêëp rêët haån chïë trong khi nhu cêìu
thöng tin cuãa khaách du lõch ngaây caâng tùng cao.
Khùæc phuåc nhûúåc àiïím vïì mùåt taãi troång cuãa baãn
àöì giêëy, caác baãn àöì söë cho pheáp thïí hiïån lûúång
thöng tin phong phuá hêìu nhû coá thïí àaáp ûáng têët
caã caác yïu cêìu vïì thöng tin cuãa du khaách. Hún
thïë nûäa, vúái caác cöng cuå truy vêën hûäu hiïåu, GIS
cho pheáp tòm kiïëm thöng tin möåt caách nhanh
choáng chñnh xaác vaâ hiïín thõ thöng tin möåt caách
trûåc quan vúái nhûäng hònh aãnh minh hoåa, nhûäng
àoaån video mö taã vïì àöëi tûúång. Nïëu cêìn thiïët,
khaách du lõch coá thïí in êën ngay nhûäng phêìn thöng
tin maâ mònh cêìn àïí dïî daâng sûã duång [4]
Bïn caånh àoá, chñnh nhûäng yïu cêìu ngaây caâng
àa daång cuãa du lõch àaä thuác àêíy caác hïå ûáng duång
GIS cuäng phaãi coá sûå phaát triïín àïí àaáp ûáng möåt
caách töët nhêët. Do àùåc thuâ riïng biïåt, khaách du
lõch laâ nhûäng ngûúâi phaãi thûúâng xuyïn di chuyïín
vaâ luön coá nhiïìu yïu cêìu àoâi hoãi vïì thöng tin
trong suöët chuyïën ài. Búãi vêåy, viïåc cung cêëp
caác ûáng duång GIS àïën vúái khaách du lõch theo
nhûäng phûúng caách thöng thûúâng laâ caâi àùåt ûáng
duång trïn caác maáy tñnh caá nhên seä khöng mang
laåi hiïåu quaã cao vò coá nhûäng haån chïë nhêët àõnh.
Vúái caác chûúng trònh ûáng duång caâi àùåt trïn maáy
tñnh caá nhên (PC) thò:
 - Ngûúâi duâng àûúåc höî trúå nhûäng giao diïån
laâm viïåc hoaân haão nhêët (coá thïí) vaâ àûúåc cung
cêëp àêìy àuã caác nguöìn thöng tin bùçng nhiïìu
phûúng thûác: vùn baãn, êm thanh, hònh aãnh, video.
Tuy nhiïn, àïí sûã duång àûúåc caác phêìn mïìm möåt
caách hiïåu quaã thò àoâi hoãi ngûúâi duâng phaãi àûúåc
trang bõ nhûäng kyä nùng laâm viïåc nhêët àõnh.
 - Àïí coá àûúåc caác khaã nùng xûã lyá nêng cao
thöng thûúâng, caác chûúng trònh phêìn mïìm luön
àoâi hoãi phaãi trang bõ maáy PC vúái cêëu hònh phuâ
húåp. Mùåt khaác, trong thûåc tïë kinh doanh cuãa caác
haäng phêìn mïìm, àïí haå thêëp chi phñ cung cêëp thò
thûúâng caác ûáng duång naây chó coá dûä liïåu vaâ
chûúng trònh giao diïån maâ khöng coá caác tñnh
nùng xûã lyá nêng cao.
 - Trûúác khi ài du lõch, du khaách phaãi àùåt
mua ûáng duång vaâ caâi àùåt vaâo maáy àïí sûã duång.
Trong suöët chuyïën ài, ûáng duång àoá hoaân toaân
khöng thïí khai thaác àûúåc nïëu noá àûúåc caâi àùåt
trïn möåt maáy tñnh àïí baân taåi nhaâ hay vùn phoâng.
Trïn bònh diïån cung cêëp vaâ chia seã thöng tin
hiïån nay, khöng möåt ai coá thïí phuã nhêån vai troâ
cuãa xa löå thöng tin Internet. Nhûäng thöng tin
nïëu àûúåc cung cêëp trïn maång àïìu coá thïí àïën
vúái moåi ngûúâi úã khùæp moåi núi maâ maång Internet
coá àiïìu kiïån vûún túái. Thöng qua caác cöng cuå
tòm kiïëm, ngûúâi sûã duång gêìn nhû coá thïí tòm thêëy
hêìu hïët nhûäng thöng tin mònh theo yïu cêìu. Do
vêåy viïåc quaãng baá thöng tin du lõch trïn maång
Internet laâ möåt phûúng thûác hiïåu quaã phuâ húåp
vúái xu thïë têët yïëu cuãa thúâi àaåi buâng nöí thöng
tin. Khi coá nhu cêìu vïì thöng tin du lõch, moåi
ngûúâi coá thïí dïî daâng tòm thêëy bùçng viïåc truy
cêåp Internet àïí tòm kiïëm. Àùåc biïåt vúái nhûäng
cöng nghïå múái vaâ sûå höî trúå cuãa caác thiïët bõ àa
phûúng tiïån hiïån àaåi thò seä khöng coân raâo caãn,
khöng coân biïn giúái cho khaã nùng tiïëp cêån thöng
tin tûâ Internet trong moåi luác moåi núi.
Phaát triïín nhûäng ûáng duång GIS trïn nïìn web
àïí sûã duång cho caác maáy PC hoùåc àiïån thoaåi thöng
minh (smartphone) coá khaã nùng kïët nöëi vúái maång
toaân cêìu Internet àûúåc xem laâ giaãi phaáp rêët hûäu
hiïåu vò:
 - Nhûäng ûáng duång naây khöng cêìn phaãi caâi
àùåt maâ coá thïí àûúåc sûã duång thöng qua trònh duyïåt
web maâ thiïët bõ naây àaä àûúåc tñch húåp sùén. Qua
àoá caác yïu cêìu àûúåc chuyïín taãi àïën maáy chuã
(server) xûã lyá vaâ kïët quaã àûúåc traã vïì àïí hiïín thõ
theo nhu cêìu ngûúâi duâng.
 - Du khaách coá thïí tòm kiïëm thöng tin dïî
78♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N
daâng úã bêët kyâ núi àêu, bêët cûá luác naâo trong suöët
chuyïën du lõch vúái àiïìu kiïån hïå thöëng cú súã haå
têìng vïì cöng nghïå thöng tin úã àoá cho pheáp truy
cêåp Internet.
 - Àùåc biïåt caác ûáng duång naây coá thïí dïî daâng
sûã duång taåi caác traåm cung cêëp thöng tin úã caác
àiïím du lõch, khaách saån, nhaâ haâng, sên bay, bïën
xe, bïën caãng, caác khu trung têm, siïu thõ
 - Thöng tin àûúåc cêåp nhêåt dïî daâng, nhanh
choáng trïn phaåm vi röång thöng qua maång maáy
tñnh toaân cêìu Internet.
 - Lûúång thöng tin àûúåc cung cêëp coá thïí àaåt
khöëi lûúång rêët lúán vaâ àaáp ûáng töët cho moåi nhu
cêìu cuãa khaách du lõch.
Vúái nhûäng tñnh nùng vaâ ûu àiïím vûúåt tröåi,
WEBGIS àaä àûúåc nhiïìu quöëc gia nghiïn cûáu
vaâ ûáng duång àïí xêy dûång website cung cêëp thöng
tin vaâ quaãng baá du lõch cuãa àêët nûúác mònh. Coá
thïí àún cûã vïì tñnh hûäu hiïåu cuãa möåt söë hïå thöëng
WEBGIS trong lônh vûåc naây nhû: hïå thöëng
hûúáng dêîn vaâ höî trúå thöng tin ViaMichelin, hïå
thöëng thöng tin hûúáng dêîn du lõch cuãa Phaáp
France-Voyage, baãn àöì du lõch UÁc Australian
travel maps Búãi àoá, viïåc ûáng duång WEBGIS
trong du lõch ngaây caâng chûáng minh àûúåc hiïåu
quaã thiïët thûåc vaâ àaä trúã nïn nhû möåt xu hûúáng
múái têët yïëu trong chiïën lûúåc phaát triïín du lõch
cuãa nhiïìu quöëc gia trïn thïë giúái [4].
3. Cú súã cho viïåc xêy dûång WEBGIS phuåc
vuå quaãng baá du lõch
3.1. Xêy dûång cú súã dûä liïåu GIS thöng tin
du lõch
Viïåc xêy dûång cú súã dûä liïåu chñnh laâ xêy
dûång nïìn taãng thöng tin cho ûáng duång. Cú súã dûä
liïåu têåp húåp toaân böå thöng tin cú baãn vïì du lõch
àõa phûúng bao göìm thöng tin thuöåc tñnh lêîn
thöng tin khöng gian phuåc vuå cho àöëi tûúång chuã
yïëu laâ du khaách àïën tham quan du lõch vaâ nhûäng
ngûúâi coá quan têm. Vúái àöëi tûúång phuåc vuå thuöåc
phaåm vi röång, coá khaã nùng vaâ trònh àöå khaác nhau,
cú súã  ... hia seã trao àöíi dûä liïåu vúái caác ngaânh
coá liïn quan vaâ àaáp ûáng yïu cêìu nêng cêëp múã
röång phaåm vi khöng gian cuãa cú súã dûä liïåu möåt
khi nhu cêìu phaát triïín cuãa xaä höåi trong tûúng lai
àoâi hoãi.
Du lõch laâ lônh vûåc luön àoâi hoãi phaãi àöíi múái
khöng ngûâng àïí àaáp ûáng töët nhu cêìu cuãa du
khaách vaâ luön taåo sûå hêëp dêîn löi cuöën khaách
K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦79
àïën vúái mònh. Àöìng thúâi trong sûå vêån àöång phaát
triïín cuãa xaä höåi, kïët cêëu vaâ böå mùåt xaä höåi luön
luön biïën àöíi khöng ngûâng vaâ àûúng nhiïn toaân
böå caác nhên töë cêëu thaânh cuãa ngaânh du lõch cuäng
thûúâng xuyïn thay àöíi. Do àoá dûä liïåu vïì du lõch
laâ nhûäng dûä liïåu mang tñnh àöång àoâi hoãi phaãi
luön àûúåc cêåp nhêåt liïn tuåc theo saát vúái tònh traång
phaát triïín thûåc tïë vaâ cú súã dûä liïåu phaãi thoãa maän
àûúåc tiïu chñ cêåp nhêåt dïî daâng khi coá yïu cêìu.
3.2. Phaát triïín nhûäng ûáng duång cuãa cú súã
dûä liïåu GIS trïn nïìn Internet
Hiïån nay trong rêët nhiïìu trang web cung cêëp
thöng tin àùåc biïåt laâ thöng tin du lõch, àaä coá nhûäng
siïu liïn kïët àïí hiïín thõ baãn àöì nhùçm cung cêëp
thïm phêìn thöng tin àõa lyá cuãa caác àöëi tûúång àaä
àûúåc giúái thiïåu vaâ cung cêëp thöng tin. Nhûng
àa phêìn laâ nhûäng têåp tin aãnh baãn àöì vúái àõnh
daång GIF hoùåc JPG chó coá thïí sûã duång vúái muåc
àñch àïí xem, tham khaão võ trñ àöëi tûúång. Caác
aãnh baãn àöì naây chó cung cêëp àûúåc möåt lûúång
thöng tin haån chïë àûúåc hiïín thõ cöë àõnh trïn noá,
àöìng thúâi khöng àaãm baão tñnh chñnh xaác vò àaä
khöng coân àuáng tó lïå khi àûúåc hiïín thõ cho ngûúâi
duâng sûã duång. Àïí coá àûúåc möåt baãn àöì mang
tñnh àöång, àaáp ûáng àûúåc thöng tin lúán vúái àöå
chñnh xaác cao àöìng thúâi cho pheáp xûã lyá caác truy
vêën tûâ ngûúâi duâng trïn maång Internet thò cêìn
phaãi xêy dûång möåt hïå thöëng WEBGIS höî trúå
cho website. Nhû thïë nhûäng chûác nùng cuãa GIS
múái àûúåc phaát huy trïn caác web naây àïí laâm cho
thöng tin àõa lyá trúã nïn hûäu duång vaâ sùén saâng
vúái söë lûúång lúán ngûúâi duâng coá nhu cêìu.
Trïn nguyïn tùæc, coá hai phûúng aán kyä thuêåt
cú baãn àïí phaát triïín nhûäng ûáng duång cuãa GIS
trïn nïìn taãng web laâ Client-side vaâ Server-side.
- Server-side: têåp trung dûä liïåu vaâ phêìn mïìm
GIS trïn möåt maáy tñnh chuã (server). Ngûúâi duâng
(client) gûãi caác yïu cêìu vïì dûä liïåu vaâ phên tñch
dûä liïåu túái möåt web server. Server xûã lyá vaâ gûãi
traã dûä liïåu hoùåc caác kïët quaã phên tñch theo yïu
cêìu laåi cho phña client. Client seä hiïín thõ kïët quaã
bùçng trònh duyïåt àïí ngûúâi duâng sûã duång.
- Client-side: khaác vúái phûúng aán Server-
side, thay vò àïí server xûã lyá toaân böå cöng viïåc,
trong phûúng aán Client-side, möåt söë thao taác xûã
lyá vaâ phên tñch dûä liïåu seä àûúåc àûa vïì cho client
thûåc hiïån.
Hai phûúng aán Server-side vaâ Client-side àïìu
coá nhûäng àiïím haån chïë riïng biïåt. Sûå kïët húåp caã
hai phûúng phaáp laâ giaãi phaáp tñch cûåc giuáp phaát
huy hiïåu quaã nhûäng khaã nùng cuãa caã server lêîn
client. Nhûäng dõch vuå àoâi hoãi sûã duång cú súã dûä
liïåu lúán hoùåc nhûäng phên tñch, xûã lyá phûác taåp coá
thïí giao cho server. Nhûäng cöng viïåc àoâi hoãi
phaãi coá sûå thûåc hiïån xûã lyá cuãa ngûúâi duâng thò
giao cho client. Trong àiïìu kiïån àoá, server vaâ
client chia seã cho nhau khaã nùng xûã lyá dûä liïåu
[1], [5].
Trong thûåc tïë, viïåc triïín khai xêy dûång möåt
hïå thöëng WEBGIS hoaân chónh laâ möåt vêën àïì
khöng àún giaãn. Trûúác tiïn laâ viïåc thiïët kïë hïå
thöëng cho phuâ húåp vúái caác yïu cêìu vaâ khaã nùng
xûã lyá tûâ phña ngûúâi duâng vaâ caã úã phña maáy chuã.
Tûâ àoá tiïën haânh cêëu hònh caác thaânh phêìn phêìn
Hònh 1: Chiïën lûúåc kïët húåp Client-side vaâ Server-side
(1). Caác yïu cêìu dûä liïåu
(2). Dûä liïåu vaâ caác Applet àûúåc traã vïì
(3). Tiïëp tuåc duy trò vaâ trao àöíi
80♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N
cûáng vaâ phêìn mïìm cho phuâ húåp. Khöng nhûäng
thïë, viïåc xêy dûång dûä liïåu vaâ lêåp trònh xûã lyá caác
quaá trònh nhêåp xuêët chuyïín giao dûä liïåu, quaá
trònh phên tñch xûã lyá trong hïå thöëng laâ vêën àïì rêët
phûác taåp àoâi hoãi nhûäng yïu cêìu cao vïì nhiïìu
mùåt.
Àïí höî trúå phaát triïín WEBGIS, caác nhaâ phaát
triïín phêìn mïìm àaä àûa ra rêët nhiïìu cöng nghïå
khaác nhau, trong àoá coá nhûäng cöng nghïå thêåt
àún giaãn cuäng coá loaåi cûåc kyâ phûác taåp àoâi hoãi
yïu cêìu kyä thuêåt cao; coá loaåi phaãi traã phñ cuäng
nhû nhûäng cöng nghïå maä nguöìn múã àûúåc cung
cêëp hoaân toaân miïîn phñ Tuây theo àiïìu kiïån
cuãa tûâng àõa phûúng maâ khi xêy dûång ûáng duång
seä coá sûå tñnh toaán vaâ lûåa choån cöng nghïå húåp lyá
sao cho nhûäng yïu cêìu vïì quaãng baá du lõch luön
haâi hoâa vúái nhûäng yïu cêìu vïì taâi chñnh, kyä thuêåt,
khaã nùng àaáp ûáng cuãa nhên lûåc vaâ cú súã haå têìng
3.3. Àa daång hoáa thöng tin trïn website
quaãng baá du lõch tñch húåp cöng nghïå GIS
Àïí chiïën lûúåc quaãng baá àaåt hiïåu quaã töëi ûu,
rêët cêìn thiïët phaãi coá sûå àa daång hoáa thöng tin
trïn website thöng tin du lõch ngoaâi nöåi dung
chñnh laâ phêìn baãn àöì du lõch trûåc tuyïën. Ngoaâi
muåc àñch xêy dûång website àïí taåo lêåp möåt khöng
gian cêìn thiïët cho pheáp cung cêëp trang baãn àöì
du lõch trïn web àïën vúái ngûúâi duâng Internet,
website coân laâ möåt chuyïn trang thöng tin cung
cêëp caác thöng tin vïì àõa phûúng àùåc biïåt laâ thöng
tin vïì hoaåt àöång du lõch. Nhûäng thöng tin cêìn
àûúåc àùng taãi seä laâ nhûäng nöåi dung giúái thiïåu vïì
taâi nguyïn du lõch cuãa àõa phûúng, caác thöng tin
vïì hoaåt àöång du lõch úã caác thúâi àiïím, caác sûå
kiïån, lïî höåi, caác chñnh saách khuyïën khñch àêìu
tû cuãa chñnh quyïìn àõa phûúng bùçng nhiïìu hònh
thûác nhû vùn baãn, hònh aãnh, caác àoaån phim...
Nhùçm phuåc vuå cho nhiïìu loaåi àöëi tûúång nhiïìu
thaânh phêìn xaä höåi, website cêìn coá cêëu truác àún
giaãn vúái caác thao taác thuêån tiïån nhûng khöng vò
thïë maâ xem thûúâng caác yïëu töë thêím myä cuãa trang
web. Trong caác trang cêìn chuá troång xêy dûång
giao diïån àeåp mùæt, vúái böë cuåc haâi hoâa nhû thïë
múái taåo àûúåc sûå hêëp dêîn löi cuöën khaách tham
quan website hiïån taåi vaâ tûâ àoá seä kñch thñch nhûäng
mong muöën cuãa hoå àïën tham quan du lõch taåi
àõa phûúng trong tûúng lai khöng xa.
4. Nhûäng ûu àiïím cuãa möåt WEBGIS
quaãng baá du lõch mang laåi
Trong thúâi àaåi xaä höåi thöng tin, du khaách khi
tham quan du lõch cêìn biïët rêët nhiïìu thöng tin
vïì àiïím àïën cuãa mònh nhû caác àiïím tham quan,
nhaâ haâng, khaách saån, cú súã dõch vuå... Nhûäng
thöng tin naây khöng chó àoâi hoãi phaãi àa daång vaâ
phong phuá maâ coân rêët cêìn tñnh chñnh xaác vaâ tñnh
cêåp nhêåt cao. Hún thïë nûäa, trong moåi luác moåi
núi viïåc tòm kiïëm khai thaác vaâ sûã duång thöng tin
phaãi dïî daâng nhanh choáng múái àem laåi hiïåu quaã
tñch cûåc, taåo sûå thuêån lúåi vaâ thoaãi maái cho suöët
chuyïën haânh trònh du lõch .
Tñch húåp nhûäng hiïåu quaã cuãa Internet vaâ GIS,
WEBGIS cho pheáp àûa nhûäng ûáng duång GIS
àïën vúái moåi ngûúâi sûã duång Internet úã khùæp moåi
núi trïn thïë giúái nïëu hoå truy cêåp maång toaân cêìu
naây. Vúái nhûäng chûác nùng vaâ thao taác laâm viïåc
àûúåc àún giaãn hoáa, ngûúâi duâng coá thïí dïî daâng
súã hûäu möåt lûúång thöng tin rêët lúán maâ khöng
àoâi hoãi phaãi coá trònh àöå hiïíu biïët tin hoåc hay
chuyïn mön sêu vïì GIS. Trong khi àoá, xu thïë
múái hiïån nay trïn thïë giúái cuãa nhiïìu quöëc gia laâ
sûã duång WEBGIS àïí giúái thiïåu quaãng baá nhûäng
hònh aãnh, thöng tin vïì quöëc gia mònh. Bùçng caách
thûác naây coá thïí cung cêëp möåt caách àêìy àuã hiïåu
quaã moåi thöng tin cho nhu cêìu tòm kiïëm, àùåc
biïåt laâ caác thöng tin du lõch phuåc vuå tham quan
du lõch cuãa du khaách.
Tûâ nhûäng yïu cêìu trong thûåc tïë, viïåc xêy dûång
website àïí giúái thiïåu vaâ quaãng baá du lõch àõa
phûúng laâ möåt viïåc laâm cêìn thiïët phuâ húåp vúái
xu hûúáng têët yïëu cuãa thúâi àaåi phaát triïín cöng
nghïå. Hún thïë nûäa viïåc ûáng duång cöng nghïå GIS
vaâo website àaä giuáp nêng cao hún nûäa hiïåu quaã
cung cêëp thöng tin, àûa nhûäng thöng tin àêìy àuã
vaâ coá tñnh cêåp nhêåt àïën cho ngûúâi duâng möåt caách
Hònh 2: Giao diïån thûã nghiïåm cuãa möåt
WEBGIS quaãng baá du lõch [5]
K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦81
trûåc quan, sinh àöång. Vúái baãn àöì du lõch trûåc
tuyïën trïn website, du khaách seä coá àûúåc möåt
cöng cuå tiïån ñch vûâa hiïåu quaã vûâa laåi àûúåc miïîn
phñ vaâ coá thïí tûå do truy cêåp sûã duång thêåt dïî daâng,
thuêån tiïån khi coá nhu cêìu. Hún thïë nûäa ngoaâi
chûác nùng cung cêëp baãn àöì thöng tin du lõch,
website coân coá thïí cung cêëp nhiïìu thöng tin vïì
àêìu tû, caác chiïën lûúåc quy hoaåch xêy dûång vaâ
phaát triïín du lõch àõa phûúng àïën vúái nhûäng àöëi
tûúång quan têm. Àöìng thúâi coá thïí phaát triïín
website thaânh möåt cöíng giao tiïëp àiïån tûã - núi
maâ cú quan quaãn lyá du lõch àõa phûúng coá thïí
trao àöíi, tiïëp nhêån vaâ traã lúâi nhûäng yá kiïën àoáng
goáp cuãa du khaách vaâ caác nhaâ àêìu tû àïí coá nhûäng
àiïìu chónh kõp thúâi trong cöng taác quaãn lyá.
ÛÁng duång cöng nghïå GIS vaâo xêy dûång baãn
àöì du lõch chñnh laâ hûúáng phaát triïín tñch cûåc vaâ
hiïåu quaã búãi GIS khöng chó cho pheáp lûu trûä
thöng tin thuöåc tñnh maâ coân caã caác thöng tin
khöng gian cuãa àöëi tûúång. Thöng tin àoá hiïín thõ
möåt caách trûåc quan bùçng caác kyá hiïåu, caác biïíu
tûúång trïn baãn àöì söë àïí coá thïí dïî daâng xaác àõnh
võ trñ cuãa caác àöëi tûúång àoá. Àùåc biïåt vúái àöëi tûúång
laâ hïå thöëng caác àiïím tham quan du lõch, caác cú
súã dõch vuå phuåc vuå du lõch, GIS cho pheáp hiïín
thõ thöng tin àêìy àuã chi tiïët cuãa tûâng àöëi tûúång,
hiïín thõ coá lûåa choån theo yïu cêìu àöìng thúâi hiïín
thõ töíng quan toaân böå hïå thöëng àïí àem àïën nhûäng
thöng tin thiïët thûåc nhêët àaáp ûáng cho nhu cêìu àa
daång cuãa du khaách.
Bùçng khaã nùng cho pheáp tùæt múã caác lúáp dûä
liïåu, ngûúâi sûã duång coá thïí choån múã caác lúáp thöng
tin mònh quan têm vaâ tùæt búát caác lúáp thöng tin
chûa cêìn thiïët àïí dïî daâng tòm kiïëm sûã duång thöng
tin trong cú súã dûä liïåu GIS trûåc tuyïën.
Vúái caách thûác thïí hiïån trïn baãn àöì söë, ngûúâi
sûã duång coá thïí phoáng to hay thu nhoã baãn àöì
theo nhûäng tó lïå thñch húåp àïí xem chi tiïët hay
töíng quaát baãn àöì hiïån traång caác nguöìn taâi nguyïn
du lõch, hïå thöëng caác cú súã haå têìng vaâ vêåt chêët
kyä thuêåt phuåc vuå du lõch nhùçm tòm àûúåc nhûäng
thöng tin töët nhêët theo yïu cêìu.
Hún thïë nûäa, hònh thûác hiïín thõ coân àûúåc sinh
àöång hoáa bùçng caác hònh aãnh söëng àöång, caác àoaån
phim quay sùén mö taã àùåc àiïím cuãa caác àöëi tûúång
maâ ngûúâi sûã duång quan têm.
Möåt tñnh nùng rêët hiïåu quaã cuãa baãn àöì söë laâ
höî trúå caác cöng cuå truy vêën trûåc tiïëp vúái dûä liïåu
trong cú súã dûä liïåu GIS cuãa baãn àöì. Bùçng caác
pheáp toaán truy vêën, ngûúâi sûã duång dïî daâng tòm
thêëy àûúåc thöng tin mònh mong muöën bao göìm
caác thöng tin thuöåc tñnh vaâ caã thöng tin khöng
gian xaác àõnh võ trñ àöëi tûúång. Möåt khi àöëi tûúång
quan têm coá trong kïët quaã tòm kiïëm, thöng tin
vïì noá seä àûúåc hiïín thõ àêìy àuã àöìng thúâi biïíu
tûúång cuãa noá trïn baãn àöì seä àûúåc laâm nöíi bêåt
hún lïn àïí ngûúâi duâng dïî daâng àõnh võ vaâ khai
thaác theo yïu cêìu. Caác truy vêën coá thïí úã mûác àöå
àún giaãn hay phûác taåp vúái nhiïìu àiïìu kiïån kïët
húåp tuây thuöåc theo nhu cêìu cuãa ngûúâi sûã duång
trong thûåc tïë vaâ dûåa trïn khaã nùng àaáp ûáng cuãa
cú súã dûä liïåu àaä xêy dûång.
Vúái viïåc ûáng duång caác khaã nùng maâ möåt hïå
GIS àem laåi, viïåc lûåa choån möåt àiïím àïën thñch
húåp cuãa du khaách seä thûåc sûå àún giaãn hún rêët
nhiïìu. Vaâ caâng hûäu ñch hún nûäa, khi chñnh du
khaách coá thïí tûå mònh àõnh ra nhûäng tuyïën du
lõch phuâ húåp vúái khaã nùng vaâ nhu cêìu caá nhên
cuäng tòm àûúåc àûúâng ài töëi ûu nhêët trong suöët
haânh trònh du lõch àïën khaám phaá möåt àõa phûúng
múái.
Mùåt khaác, vúái thöng tin phong phuá trïn
website, ngûúâi duâng coá thïí liïn kïët khai thaác
thïm möåt lûúång thöng tin lúán hiïån hûäu trong
caác trang web thaânh phêìn nhùçm böí sung cho
phêìn thöng tin àaä coá àûúåc cuãa àöëi tûúång bùçng
chûác nùng truy vêën höî trúå trïn baãn àöì.
Chùæc chùæn vúái nhûäng ûáng duång cuãa WEBGIS
àaä àûúåc phaát triïín thò caã phña ngaânh du lõch àõa
phûúng vaâ phña du khaách àïìu coá àûúåc nhûäng lúåi
ñch thiïët thûåc cho riïng mònh. Du khaách seä thoãa
maän vúái nhûäng yïu cêìu vïì thöng tin du lõch àûúåc
àaáp ûáng möåt caách àêìy àuã, nhanh choáng. Ngaânh
du lõch àõa phûúng seä nêng cao àûúåc hiïåu quaã
quaãng baá du lõch vaâ coá àûúåc nhiïìu cú höåi hún
cho sûå phaát triïín du lõch trong tûúng lai.
Kïët luêån
WEBGIS vúái nhiïìu ûu àiïím vûúåt tröåi chùæc
chùæn seä mang àïën nhûäng hiïåu quaã rêët tñch cûåc
nïëu àûúåc ûáng duång cho viïåc quaãng baá du lõch úã
caác àõa phûúng. Khöng nhûäng phaát huy nhûäng
tñnh nùng hûäu hiïåu cuãa möåt website thöng thûúâng
maâ hún thïë nûäa, WEBGIS àûa àïën nhûäng kïët
quaã hoaân haão hún búãi khaã nùng cung cêëp thöng
tin àêìy àuã, trûåc quan vaâ phuâ húåp vúái nhu cêìu
cuãa nhiïìu àöëi tûúång sûã duång. Vúái àiïìu kiïån hiïån
nay, viïåc triïín khai xêy dûång möåt hïå thöëng
WEBGIS hiïåu quaã cho du lõch laâ hoaân toaân coá
82♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N
SUMMARY
Improving the Effectiveness of Tourism promotion by
Application of WEBGIS Technology. Tran Duy Minh, M.A.
Nowadays, tourism has a very important role in social life. Tourism development
effectiveness requires reasonable strategies of promotion. With outstanding features,
WEBGIS technology is considered an effective solution to spread information for
national as well as local tourism. This solution is matched with the general development
trend of technology. The WEBGIS application will bring positive effect to both tourists
and local tourism industry when it is built accordingly to the basic requirements of
techniques and technologies.
TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO
1. Foote, Kenneth E. and Anthony P. Kirvan. WebGIS, NCGIA Core Curriculum in GIScience, http://
www.ncgia.ucsb.edu/giscc/units/u133/u133.html.
2. Jack Dangermond, GIS - Geography in Action, 
geography-in-action.html.
3. Trêìn Duy Minh (2007), ÛÁng duång GIS trong viïåc xêy dûång baãn àöì du lõch trûåc tuyïën àaão Phuá Quöëc, Khoa Àõa lyá,
Trûúâng ÀHKHXH&NV TP.HCM.
4. Trêìn Duy Minh (2009), Baâi giaãng “ÛÁng duång GIS trong du lõch”, Khoa Àõa lyá - Trûúâng ÀHKHXH&NV TP.HCM.
5. Trêìn Troång Àûác (2002), GIS cùn baãn, Nxb. Àaåi Hoåc Quöëc Gia TP.HCM.
thïí thûåc hiïån àûúåc vaâ seä ngaây caâng trúã nïn nhû
möåt nhu cêìu cêìn thiïët. Hy voång trong möåt tûúng
lai khöng xa, GIS vaâ WEBGIS seä laâ nhên töë
àoáng goáp tñch cûåc cho viïåc quaãng baá hònh aãnh
Viïåt Nam àïën vúái moåi ngûúâi úã khùæp moåi núi
trïn thïë giúái.