Một số kinh nghiệm tư vấn kỹ năng xử lý tình huống trong Kiểm tra nội bộ trường học

MỤC LỤC
Mục
Nội dung
Trang
I
Phần mở đầu
2
1
Lý do chọn đề tài
3
2
Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
3
3
Đối tượng nghiên cứu
3
4
Giới hạn nghiên cứu
3
5
Phương pháp nghiên cứu
3
II
Phần nội dung
3
1
Cơ sở lý luận
3
2
Thực trạng
4
3
Nội dung và hình thức của giải pháp
7
III
Phần kết luận và kiến nghị
19
1
Kết luận
19
2
Kiến nghị
19
Tài liệu tham khảo
21
I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Kiểm tra là một trong những chức năng cơ bản của quản lý trong nhà trường. Đó là công việc, là hoạt động nghiệp vụ mà người quản lý phải thực hiện để biết rõ những kế hoạch, mục tiêu đề ra trên thực tế đã đạt được đến đâu và như thế nào. Từ đó đề ra những biện pháp động viên, giúp đỡ, uốn nắn và điều chỉnh nhằm thúc đẩy các cá nhân và tổ chức phát triển. Kiểm tra nội bộ trường học là hoạt động xem xét và đánh giá các hoạt động giáo dục, điều kiện dạy học, giáo dục trong phạm vi nội bộ nhà trường nhằm mục đích phát triển sự nghiệp giáo dục nói chung, phát triển nhà trường, phát triển người giáo viên và học sinh nói riêng.
Trong quá trình kiểm tra nội bộ, một trong những nội dung quan trọng cần trao đổi, bàn bạc cách thực hiện để công việc vừa đảm bảo tính thống nhất, vừa mang tính chất tư vấn thúc đẩy lại vừa giữ vững được khối đoàn kết nhất trí đó chính là giải quyết tốt các tình huống xẩy ra trong hoạt động. Bởi vì nhà trường là nơi diễn ra một cách sinh động các tình huống giáo dục phải ứng xử để giải quyết. Công việc này đòi hỏi người kiểm tra phải hết sức linh hoạt, biết lựa chọn, sử dụng sáng tạo những vấn đề tiêu biểu nhất và hơn hết phải nhạy cảm, tinh tế để có thể khéo léo xử lý mọi việc một cách hoàn hảo. Các tình huống được xử lý phù hợp góp phần làm cho các hoạt động chuyên môn nói riêng và hoạt động giáo dục của nhà trường nói chung đạt hiệu quả.
Tuy vậy có rất nhiều trường hợp xảy ra khiến không những người kiểm tra mà cả Ban kiểm tra nội bộ cũng lúng túng vì không thể sử dụng phương pháp thông thường, rập khuôn mà cần phải có tầm nhìn và hiểu thấu đáo vấn đề mới có thể giải quyết đạt kết quả tốt. 
Qua việc tổ chức hoạt động kiểm tra nội ở trường Tiểu học Krông Ana những năm học trước đây cho thấy, các nội dung kiểm tra tập trung vào những vấn đề liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục học sinh, thực hiện các văn bản chỉ đạo chuyên môn, nhiệm vụ năm học...Các vấn đề mang tính chất thực tiễn, các tình huống sư phạm xẩy ra hàng ngày chưa được đưa ra thảo luận, phân tích, trao đổi và rút ra những kết luận mang tính thống nhất, những biện pháp khả thi có thể vận dụng vào thực tiễn để xử lý linh hoạt và phù hợp. Kĩ năng xử lý tình huống của Ban kiểm tra nội bộ chưa thực sự đáp ứng với yêu cầu về các mức độ nhận thức của học sinh, của cha mẹ học sinh và của cán bộ viên chức. 
Làm thế nào để Ban kiểm tra nội bộ có những kĩ năng cần thiết giải quyết hợp lý những tình huống diễn ra trong nhiệm vụ kiểm tra của mình. Trong khuôn khổ bài viết này tôi trình bày một số biện pháp định hướng kĩ năng xử lý tình huống trong việc kiểm tra nội bộ nhằm giúp người kiểm tra hoàn thành tốt nhiệm vụ được phân công đồng thời góp phần nâng cao chất lượng công tác kiểm tra nội bộ trong nhà trường.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
- Giúp Ban kiểm tra nội bộ có được một số kỹ năng cơ bản giải quyết linh hoạt và hợp lý các tình huống trong việc kiểm tra.
- Đánh giá các vấn đề về thực trạng, qua đó đưa ra một số kinh nghiệm tư vấn cách xử lý tình huống trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra nội bộ trường học.
3. Đối tượng nghiên cứu
Tình huống trong kiểm tra nội bộ trường học.
4. Giới hạn nghiên cứu
Kỹ năng xử lý tình huống trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra nội bộ tại trường Tiểu học Krông Ana.
	5. Phương pháp nghiên cứu
	- Phương pháp điều tra, 
- Phương pháp quan sát,
	- Phương pháp trải nghiệm thực tế,
	- Phương pháp tổng hợp kinh nghiệm,
	- Phương pháp nghiên cứu tài liệu,
II. Phần nội dung
	1. Cơ sở lí luận
Kiểm tra nội bộ là một chức năng cần thiết, một nội dung quan trọng của nhiệm vụ quản lý. Hoạt động kiểm tra nội bộ phải đảm bảo khách quan, công khai, dân chủ, kịp thời và mang tính giáo dục. Kết quả kiểm tra phải đạt hiệu quả thiết thực góp phần nâng cao hiệu lực quản lý và chất lượng giáo dục trong nhà trường.
Công văn số 186/PGDĐT-TKTr Hướng dẫn thực hiện công tác kiểm tra nội bộ năm học 2016-2017 ngày 03 tháng 10 năm 2016 của Phòng Giáo dục và Đào tạo Krông Ana xác định mục đích của việc kiểm tra nội bộ trường học là:
- Thường xuyên theo dõi, xem xét, đánh giá toàn bộ các mặt hoạt động giáo dục trong phạm vi nội bộ nhà trường nhằm xác định mức độ phù hợp giữa kết quả giáo dục với mục tiêu, kế hoạch, nội dung, phương pháp giáo dục và quy định của Ngành.
- Tìm ra nguyên nhân của những sơ hở, sai sót và lệch lạc trong toàn bộ các mặt hoạt động giáo dục của nhà trường, kịp thời khắc phục, sửa chữa và uốn nắn để tiếp tục đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục, giúp nhà trường hoàn thành nhiệm vụ năm học một cách có kỷ cương và nền nếp.
- Đánh giá đúng các ưu điểm và khuyết điểm của từng bộ phận, cá nhân để kịp thời động viên, nhắc nhở, xử lý, khắc phục; giúp cán bộ, giáo viên nhận ra từng điểm mạnh, điểm yếu của mình để tăng cường hoạt động tự kiểm tra, tự bồi dưỡng một cách thiết thực và bổ ích.
Thực tế cho thấy, để việc kiểm tra đánh giá chính xác, chân thực, giúp hiệu trưởng có thông tin chính xác về thực trạng của đơn vị mình cũng như xác định các mức độ, giá trị, các yếu tố ảnh hưởng, từ đó tìm ra nguyên nhân và đề ra các giải pháp điều chỉnh, uốn nắn có hiệu quả. Muốn vậy, đòi hỏi người kiểm tra phải có các kĩ năng xử lý tình huống trong kiểm tra một cách phù hợp. Việc sử dụng tình huống trong kiểm tra sẽ tạo điều kiện cho người kiểm tra được tiếp xúc với những thực tiễn phong phú, hướng dẫn cho họ bước đầu có những kĩ năng giải quyết vấn đề. Đồng thời thông qua việc xử lý những tình huống và việc trao đổi những phương án giải quyết sẽ giúp người kiểm tra học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Vì vậy việc vận dụng những tình huống trong giáo dục nói chung và trong kiểm tra nội bộ nói riêng là một trong những việc làm quan trọng và cần thiết đáp ứng yêu cầu thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục trong nhà trường. 
2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
- Ưu điểm: 
Trong các năm học, Ban giám hiệu nhà trường nghiên cứu, quán triệt thực hiện đầy đủ, kịp thời các văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học, văn bản hướng dẫn công tác kiểm tra nội bộ trường học. Căn cứ tình hình, điều kiện cụ thể của nhà trường, Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch kiểm tra nội bộ nhà trường; ra Quyết định thành lập Ban kiểm tra nội bộ với các thành viên cốt cán, có uy tín về chuyên môn; chỉ đạo Ban kiểm tra thực hiện nhiệm vụ kiểm tra nội bộ trường học một cách nghiêm túc và hiệu quả. Tập trung ý chỉ đạo kiểm tra hoạt động quản lí giáo dục, quản lý chuyên môn, quản lý hành chính,
Lãnh đạo nhà trường có năng lực, có kinh nghiệm; tham mưu kịp thời sự chỉ đạo hướng dẫn của cơ quan quản lý cấp trên; chỉ đạo sát sao, đồng bộ mọi nhiệm vụ; quan tâm đến chế độ của cán bộ viên chức. 
Tập thể cán bộ giáo viên tâm huyết, trách nhiệm với nghề nghiệp, có ý thức xây dựng tập thể, ý thức tổ chức kỷ luật, chấp hành tốt sự mọi sự phân công của nhà trường.
Ban kiểm tra nội bộ có năng lực, tâm huyết với nghề nghiệp, có tinh thần trách nhiệm cao trong các hoạt động chuyên môn của nhà trường; gương mẫu đi đầu trong phong trào thi đua “Hai tốt”, chấp hành nghiêm túc quy chế chuyên môn và chương trình giảng dạy; tiến hành kiểm tra theo quy trình, đảm bảo sự công bằng, khách quan, đúng tiến độ.
Hoạt động chuyên môn của nhà trường có nền nếp, chất lượng dạy và học được đánh giá là lá cờ đầu cấp Tiểu học của huyện nhà. Các tổ chuyên môn, các bộ phận thực hiện nghiêm túc và hiệu quả kế hoạch kiểm tra của nhà trường.
 - Hạn chế: 
Một số thành viên trong Ban kiểm tra chưa phát huy hết nhiệm vụ và quyền hạn của mình; chưa mạnh dạn đề xuất các ý kiến trong việc xử lý các tình huống có vấn đề trong quá trình kiểm tra. 
Ban kiểm tra chưa thường xuyên đổi mới phương pháp và hình thức kiểm tra; chưa linh hoạt trong việc xử lý các tình huống, kỹ năng xử lý một số tình huống còn cứng nhắc, thiếu tính pháp lý; đôi lúc còn có tư tưởng bị gò bó, chiếu lệ dẫn đến hiệu quả chưa cao.
Trong các đợt kiểm tra, giáo viên ít phát biểu ý kiến, chưa dám đưa ra những đề xuất, những vấn đề mới và khó để bàn bạc, thảo luận, thống nhất.
Một số cán bộ viên chức còn xem nhẹ công tác kiểm tra nội bộ, chưa nhận thức được tầm quan trong của công tác kiểm tra. Một số giáo viên thực hiện quy chế chuyên môn chưa thật sự nghiêm túc.
- Nguyên nhân và yếu tố tác động:
Một trong những nguyên nhân ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng công tác kiểm tra của nhà trường đó là: Nhà trường thành lập Ban kiểm tra nội bộ với các thành viên là Ban giám hiệu nhà trường, các tổ trưởng, trưởng đoàn thể, trưởng ban thanh tra nhân dân trong đó hiệu trưởng làm trưởng ban. Ban kiểm tra có năng lực, có ý thức trách nhiệm, bố trí sắp xếp thời gian và công việc phù hợp, hoạt động tương đối hiệu quả. Tập thể cán bộ giáo viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn và kỹ năng sư phạm, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được phân công.
Học sinh số nhiều là con em cán bộ công chức. Đa số các em chăm ngoan, ý thức học tập nghiêm túc, số lượng học sinh có năng khiếu, sở trường tương đối đông. Cha mẹ học sinh quan tâm, thường xuyên phối kết hợp với thầy giáo, cô giáo chăm lo cho việc giáo dục, bồi dưỡng vì sự tiến bộ của học sinh; đầu tư đầy đủ các loại đồ dùng học tập phù hợp với việc bồi dưỡng nâng cao kiến thức môn học và các hoạt động giáo dục khác.
Công tác xã hội hóa giáo dục trong trường đã được chú trọng, huy động được nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, tạo được sự đồng thuận cao trong các hoạt động giáo dục của nhà trường. 
Quá trình quản lí chỉ đạo chặt chẽ, đúng mục đích, coi trọng việc kiểm tra góp ý vì sự phát triển. Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện một cách linh hoạt, khoa học, phù hợp với điều kiện trường lớp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục nói chung. Thường xuyên tổ chức kiểm tra, hội ý, đánh giá rút kinh nghiệm trong quá trình chỉ đạo thực hiện. 
Bên cạnh các yếu tố tác động tích cực nêu trên thì trong quá trình tổ chức kiểm tra nội bộ vẫn còn một số nguyên nhân dẫn đến hạn chế như: Ban kiểm tra nội bộ còn phải thực hiện nhiệm vụ chuyên môn với lượng công việc tương đối nhiều nên thời gian để đầu tư cho việc nghiên cứu các văn bản chỉ đạo về công tác kiểm tra còn ít; một số thành viên kỹ năng xử lý tình huống còn hạn chế. Phương pháp và hình thức kiểm tra còn đơn điệu, rập khuôn. Công tác kiểm tra đánh giá, góp ý rút kinh nghiệm còn nể nang, đôi lúc còn mang tính đối phó, hình thức, chưa phát huy được tinh thần tự giác nhận khuyết điểm của giáo viên. 
Mặt khác do trường dạy học 2 buổi/ngày, công việc của giáo viên ở trường lớp còn quá tải; học sinh phải dành thời gian cho việc học tập tương đối nhiều...Tất cả các yếu tố đó đã phần nào ảnh hưởng đến các hoạt động kiểm tra nói riêng và hoạt động giáo dục của nhà trường nói chung.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Những giải pháp được nêu trong đề tài nhằm giúp người kiểm tra phân tích được các hướng tiếp cận tình huống; xác định được quy trình và kỹ năng giải quyết tình huống từ đó có ý thức tự học, tự bồi dưỡng nâng cao năng lực cho bản thân trong việc xử lý tình huống xẩy ra khi thực hiện hoạt động kiểm tra nội bộ trường học một cách khoa học và phù hợp.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
b.1) Xác định tâm lý trước khi xử lý tình huống trong kiểm tra
Trong quá trình kiểm tra có rất nhiều tình huống, sự việc, hiện tượng nảy sinh trong các hoạt động. Nó chứa đựng những khó khăn, mâu thuẫn buộc phải suy nghĩ tìm tòi cách giải quyết, tháo gỡ và xử lý phù hợp với các đối tượng cũng như phù với hợp không gian và thời gian, qua đó thể hiện được đúng chức năng nhiệm vụ của người kiểm tra. Cùng một tình huống, nhưng với các đối tượng khác nhau, ở những thời điểm khác nhau sẽ đòi hỏi những cách xử lí khác nhau. Điều này cho thấy mức độ các yếu tố tâm lí tham gia vào việc xử lí tình huống là khác nhau. Có thể thấy, giải quyết tình huống vừa thể hiện chức năng nhiệm vụ, vừa thể hiện năng lực của người kiểm tra. Vì vậy trong quá trình thực hiện, căn cứ vào đối tượng, không gian và thời gian diễn ra tình huống, người kiểm tra phải trang bị cho mình một yếu tố tâm lý vững vàng để có cách xử lý tình huống phù hợp với các điều kiện hoàn cảnh, đúng mục đích đảm bảo tính hợp lý và hợp tình. 
Để có yếu tố tâm lý ổn định, vững vàng, tập trung bồi dưỡng cho người kiểm tra các năng lực về:
- Kiến thức: nắm vững các kiến thức chuyên môn, hiểu được đặc điểm tâm lí người được kiểm tra, quy trình xử lí tình huống sư phạm...
- Kĩ năng: biết nhận diện tình huống, phát hiện mâu thuẫn, sử dụng kinh nghiệm, lựa chọn phương án...
- Thái độ: điềm tĩnh trong kiểm tra, kiềm chế cảm xúc, quan tâm tôn trọng và lắng nghe...
b.2) Rèn luyện năng lực xử lí tình huống cho Ban kiểm tra
Ban kiểm tra nội bộ là những người trực tiếp kiểm tra các mặt hoạt động của cán bộ, giáo viên và học sinh, là người chịu trách nhiệm trước Hiệu trưởng về chất lượng và kết quả của các đợt kiểm tra. Chính vì thế, việc rèn luyện năng lực xử lý tình huống trong kiểm tra là việc làm quan trọng và cần thiết. 
Để làm tốt vấn đề này, Ban giám hiệu phải nắm bắt và triển khai kịp thời các văn bản chỉ đạo. Giải thích thỏa mãn những vấn đề mà các thành viên chưa hiểu hoặc hiểu chưa rõ ràng. Xây dựng các chuyên đề và tổ chức tập huấn, hướng dẫn một cách cụ thể về các lĩnh vực như xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch kiểm tra nội bộ, nghiệp vụ kiểm tra, kỹ năng tổ chức, kỹ năng xử lý tình huống, việc báo cáo tình hình kiểm tra, tham mưu đề xuất kịp thời các công việc liên quan... 
Như đã nêu ở trên, trong quá trình kiểm tra nội bộ có rất nhiều tình huống xẩy ra cần xem xét giải quyết đòi hỏi người kiểm tra phải có kỹ năng xử lí tình huống. Bên cạnh việc phải có tâm lý vững vàng, ổn định để có cách ứng xử phù hợp thì người kiểm tra còn phải biết thay đổi vai trò của chính mình để hiểu hơn về tâm lý của người được kiểm tra. Như vậy để phát huy vai trò của Ban kiểm tra nội bộ, cần quán triệt cho các thành viên nắm vững chức năng, nhiệm vụ của mình. Thường xuyên nhắc nhở động viên các thành viên phải biết rèn luyện tính cách bản thân, luôn luôn trau dồi tính kiên nhẫn, cách sử dụng ngôn ngữ, sử dụng cử chỉ và các hành vi,...bởi đây là yếu tố vô cùng quan trọng khi thực hiện nhiệm vụ của người kiểm tra. Qua việc rèn luyện tính cách bản thân nhằm phát triển kỹ năng giao tiếp ứng xử và năng lực xử lí tình huống. Ngoài ra, người kiểm tra còn phải thường xuyên tự bồi dưỡng, trau dồi tình cảm nghề nghiệp của bản thân như: trách nhiệm, lương tâm, lòng yêu nghề,...Thái độ tiếp cận các đối tượng kiểm tra cần thể sự chân thành, trung thực, bao dung, gương mẫu, không ác ý để từ đó có cách ứng xử phù hợp, hiệu quả, ngay trong cả những tình huống phức tạp nhất.
b.3) Tư vấn cách tiếp cận tình huống
Trong quá trình kiểm tra, nếu xẩy ra một tình huống có vấn đề, người ... 
Bước 1. Mô tả tình huống
Qua việc phối hợp các môi trường giáo dục, nhà trường được cha mẹ học sinh phản ánh: Một số thầy cô trong trường tổ chức dạy thêm, thu mức học phí cao, phòng học không đảm bảo về điều kiện cơ sở vật chất. 
Bước 2. Kinh nghiệm giải quyết tình huống
- Tìm hiểu những nguyên nhân và hậu quả của tình huống đưa lại
+ Tìm hiểu nguyên nhân: 
Nguyên nhân khách quan: Việc học thêm là nhu cầu của rất nhiều cha mẹ học sinh. Trình độ dân trí ngày càng cao, mọi gia đình đều cho rằng đầu tư học hành cho con cái là sự đầu tư chính đáng và có hiệu quả. Về chương trình học tập thì học sinh phải học nhiều môn với lượng kiến thức quá tải so với khả năng tiếp thu của học sinh. Với thời gian cho phép của tiết học, giáo viên khó có thể truyền tải hết nội dung kiến thức của bài một cách kỹ lưỡng, sâu sắc.
 Nguyên nhân chủ quan: Cha mẹ học sinh nhận thức chưa đúng đắn về việc học hành của con cái, lo lắng một cách thái quá. Giáo viên còn chạy theo mục đích kiếm thêm thu nhập, bất chấp các qui định về dạy thêm, học thêm. Thậm chí số ít giáo viên còn có biểu hiện thiếu công bằng, không quan tâm đến những học sinh không đi học thêm ở nhà mình. 
Sự quản lý chỉ đạo của nhà trường về công tác dạy thêm, học thêm còn lỏng lẻo. Đời sống và chính sách đãi ngộ đối với giáo viên chưa đáp ứng với vai trò vị trí. Công tác xã hội hóa giáo dục chưa tốt.
 Nhiều cha mẹ học sinh do phải đi làm cả ngày, đi làm xa nên cho con đến nhà thầy cô để vừa học thêm vừa gửi con.
+ Hậu quả: Việc dạy thêm học thêm vượt quá sức tiếp thu của học sinh, giảm thời gian vui chơi giải trí, thể dục thể thao, học sinh bị nhồi nhét kiến thức, không có thời gian tự học, dẫn đến giảm khả năng độc lập suy nghĩ và tư duy sáng tạo. Nhà trường không quản lý được chất lượng dạy và học của các buổi dạy thêm học thêm bên ngoài nên giáo viên dạy một cách hời hợt, có trường hợp giáo viên chủ yếu ra bài cho học sinh làm để tranh thủ làm việc nhà. 
Việc dạy thêm học thêm gây tốn tiền cho gia đình học sinh, nhất là đối với những gia đình có thu nhập thấp. Giáo viên có sự cạnh tranh trong việc thu nhập, mạnh ai người ấy làm, người chấp hành tốt thì không có thu nhập thêm, dẫn đến mất đoàn kết nội bộ trong giáo viên, ảnh hưởng xấu đến môi trường sư phạm.
Những tiêu cực trong việc dạy thêm, học thêm đã làm giảm lòng tin của nhân dân đối với đội ngũ nhà giáo, đối với nhà trường và các cấp lãnh đạo. 
- Xác định mục tiêu của xử lý tình huống
Khắc phục hậu quả của việc dạy thêm học thêm nêu trên, giải quyết những bức xúc của nhân dân để đưa các hoạt động giáo dục của nhà trường vào nề nếp, có kỷ luật, đúng qui định. 
- Đề xuất các phương án giải quyết tình huống
+ Phương án 1: Cho giáo viên tự liên hệ với cha mẹ học sinh để thực hiện việc dạy thêm học thêm.
+ Phương án 2: Quán triệt giáo viên không tổ chức dạy thêm, học thêm trong nhà trường và ngoài. Không tổ chức kiểm tra.
+ Phương án 3: Quán triệt giáo viên không tổ chức dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường. Yêu cầu thực hiện đúng các văn bản hiện hành về thực hiện nhiệm vụ năm học và các văn bản về quản lý chỉ đạo công tác dạy thêm học thêm. Chỉ đạo Ban kiểm tra nội bộ tiến hành kiểm tra cơ sở dạy thêm học thêm của giáo viên, lập biên bản và đề xuất hình thức kỉ luật phù hợp.
- Lựa chọn phương án giải quyết tình huống: 
Trong 3 phương án nêu trên, thì phương án thứ ba là phương án tối ưu, khoa học và hiệu quả nhất. Cách thực hiện như sau: 
Bước 1: Ban kiểm tra nội bộ kiểm tra xác minh thông tin
Sau khi nhận được phản ánh của cha mẹ học sinh về việc giáo viên trong trường tổ chức dạy thêm, thu mức học phí cao, phòng học không đảm bảo về điều kiện cơ sở vật chất, Ban kiểm tra thực hiện các nhiệm vụ sau: 
- Trưởng ban kiểm tra nội bộ triệu tập họp Ban, thông báo về thông tin phản ánh của cha mẹ hoc sinh, chỉ đạo cho các thành viên tiến hành kiểm tra tìm hiểu và xác minh thông tin.
- Sau khi kiểm chứng phản ánh của cha mẹ học sinh là đúng, Ban kiểm tra nội bộ mời những giáo viên liên quan lên làm việc, yêu cầu giải trình sự việc, đồng thời quán triệt lại các văn bản chỉ đạo về công tác dạy thêm học thêm.
Bước 2: Tiến hành kiểm tra, xử lý
- Trưởng Ban kiểm tra chỉ đạo các thành viên tiến hành kiểm tra các cơ sở dạy thêm học thêm ngoài nhà trường, lập biên bản đối với giáo viên vi phạm.
- Đề xuất về phương án giải quyết và hình thức kỉ luật là khiển trách đối với giáo viên vi phạm công tác dạy thêm học thêm.
Bước 3: Tăng cường công tác quản lý chỉ đạo các hoạt động dạy học, và kiểm tra nội bộ.
Tổ chức họp hội đồng sư phạm nhà trường tiếp tục quán triệt các văn bản chỉ đạo của cấp trên về công tác dạy thêm học thêm (Thông tư số 17/2012/QĐ-BGD&ĐT ngày 16 tháng 5 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo ban hành Quy định về dạy thêm, học thêm; Quyết định số 08/2013/QĐ-UBND ngày 01 tháng 02 năm 2013 của Uỷ ban Nhân dân tỉnh Đắk Lắk quy định về công tác dạy thêm học thêm trên địa bàn Tỉnh; Công văn số 230/PGDĐT ngày 05 tháng 12 năm 2016 của Phòng Giáo dục và Đào tạo về việc chấn chỉnh vi phạm dạy thêm, học thêm đối với học sinh Tiểu học trên địa bàn huyện; Hướng dẫn số 34/HD-PGDĐT-THCS ngày 17/10/2016 về việc hướng dẫn công tác dạy thêm, học thêm năm học 2016-2017,và các văn bản hướng dẫn dạy thêm, học thêm của các cấp). 
Yêu cầu các tổ chuyên môn, các đoàn thể và tất cả giáo viên kí cam kết không dạy thêm học thêm.
Họp ban đại diện cha mẹ học sinh của trường, ban đại diện cha mẹ học sinh của các lớp để thông qua các văn bản chỉ đạo về công tác dạy thêm học thêm và kế hoạch tổ chức dạy học 2 buổi/ngày của nhà trường.
Làm tốt công tác tuyên truyền đến toàn thể giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và nhân dân để họ hiểu rõ mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của việc dạy học 2 buổi/ngày đối với học sinh tiểu học cũng như những vấn đề bất cập, nhạy cảm trong công tác dạy thêm học thêm. 
Tăng cường kiểm tra, dự giờ thường xuyên, dự giờ đột xuất giáo viên, thực hiện công tác kiểm tra nội bộ trường học, kiểm tra các cơ sở của giáo viên dạy thêm ngoài nhà trường để có biện pháp điều chỉnh kịp thời. Xử lý nghiêm minh những trường hợp vi phạm quy chế chuyên môn, vi phạm các quy định về dạy thêm, học thêm. 
Kiểm tra sát sao việc cung cấp kiến thức cho học sinh trong mỗi giờ học, tránh tình trạng giáo viên bớt lại kiến thức để dạy thêm tại nhà. 
Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ thường xuyên cho giáo viên, đặc biệt là công tác soạn và giảng nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Đảm bảo cung cấp đủ, đúng kiến thức của bài học, chú trọng khắc sâu kiến thức cho học sinh và quan tâm đến đủ các đối tượng học sinh ngay tại lớp. 
Tổ chức khảo sát chất lượng học sinh định kỳ. Kiểm tra công tác đánh giá xếp loại học sinh. 
Tiếp tục thực hiện kiểm tra công tác dạy thêm học thêm, xử lý tùy theo mức độ vi phạm của giáo viên (nếu có).
- Thành công và nguyên nhân
+ Thành công: Với hình thức khiển trách, giáo viên tự thấy được vi phạm của bản thân trong việc thực hiện các quy định của ngành, của đơn vị về công tác dạy thêm học thêm. Khắc phục được việc dạy thêm, học thêm tràn lan. Hạn chế được việc đóng góp của cha mẹ học sinh, đồng thời làm thay đổi nhận thức của cha mẹ học sinh về vấn đề dạy thêm, học thêm. 100% giáo viên của trường không còn tổ chức dạy thêm tại nhà.
Việc tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học 2 buổi/ngày đảm bảo học sinh được học đủ giờ học chính khoá do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định vừa góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, không gây áp lực về thời gian, kiến thức cho học sinh. Học sinh được tự học ngay trên lớp dưới sự hướng dẫn, tổ chức của giáo viên, từ đó rèn được cho học sinh kỹ năng tự học, tự nghiên cứu ngay từ cấp tiểu học, khơi dậy và phát huy được năng khiếu cho học sinh, tạo nền móng cho việc học tập các bậc học tiếp theo. 
+ Nguyên nhân: Ban giám hiệu thực hiện đúng theo các văn bản chỉ đạo của cấp trên, có kế hoạch quản lý công tác dạy thêm học thêm một cách chặt chẽ, công khai. Công tác kiểm tra giám sát được thực hiện thường xuyên và nghiêm túc. Việc xử lý kết quả kiểm tra phù hợp, đảm bảo tính nguyên tắc. Giáo viên ngày càng nhận thức được những bất cập của vấn nạn dạy thêm học thêm trái quy định.
- Chưa thành công và nguyên nhân
+ Chưa thành công: Chưa ngăn chặn được hết số học sinh của trường tham gia học thêm. Số buổi học/tuần nhiều, do đó việc đi lại của học sinh còn gặp nhiều khó khăn. 
+ Nguyên nhân: Vẫn còn tình trạng giáo viên trường khác tổ chức dạy thêm nên một số cha mẹ học sinh còn cho con cái đi học. 
Học sinh phải học nhiều môn học chính khoá nên thời gian nghỉ ngơi vui chơi còn ít. Nhà trường chưa có điều kiện tổ chức bán trú cho học sinh để các em giảm bớt thời gian đi lại.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 
Các biện pháp trong đề tài có mối quan hệ mật thiết, gắn bó hữu cơ với nhau, hỗ trợ cho nhau trong việc giải quyết các vấn đề. Một khi Ban kiểm tra nội bộ có tâm lý vững vàng, có năng lực chuyên môn, có kỹ năng kiểm tra, nắm bắt được các bước trong việc xử lý tình huống thì việc giải quyết các tình huống, xử lý các vi phạm của giáo viên trở nên nhẹ nhàng và hiệu quả. 
Để thực hiện thành công việc xử lý các tình huống trong kiểm tra cần phối hợp một cách linh hoạt các biện pháp trên. Một trong các biện pháp mà thiếu đi hoặc thực hiện một cách hời hợt thì việc thực hiện các nhiệm vụ kiểm tra cũng như kỹ năng xử lý các tình huống trong kiểm tra nội bộ không đạt kết quả như mong muốn.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
- Kết quả khảo nghiệm:
Qua những biện pháp và việc làm cụ thể nêu trên, tuy chưa phải là các biện pháp tối ưu nhất song hiệu quả của công tác kiểm tra nội bộ nói chung và việc xử lý các tình huống trong kiểm tra nói riêng đã có những chuyển biến tích cực. Ban kiểm tra nội bộ chủ động trong việc xây dựng kế hoạch kiểm tra, phân công nhiệm vụ rõ ràng, linh động sáng tạo trong việc tổ chức và điều chỉnh các hoạt động kiểm tra phù hợp với nhu cầu thực tế, kịp thời nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của giáo viên và học sinh, nắm được một số kĩ năng xử lý tình huống sư phạm áp dụng vào công tác kiểm tra nội bộ trường học đạt hiệu quả. 
Giáo viên tích cực, chủ động trong việc thực hiện các nội quy quy chế của ngành, của đơn vị cũng như việc thực hiện nhiệm vụ được phân công. 100% giáo viên được kiểm tra có thái độ tích cực khi được góp ý tư vấn thúc đẩy trong kiểm tra, kịp thời khắc phục những hạn chế thiếu sót sau kiểm tra. kết quả kiểm tra lần sau cao hơn lần trước.
Ban kiểm tra nội bộ nắm được một số kỹ năng cơ bản để xử lý các tình huống xẩy ra trong quá trình kiểm tra. Từ việc xử lý tốt các tình huống trong kiểm tra, tạo cho đội ngũ cán bộ viên chức một tâm lý thoải mái tự tin khi làm việc, có ý thực tự học tự rèn để nâng cao năng lực công tác, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được phân công. Tập thể sư phạm có tinh thần đoàn kết, có ý thức giúp đỡ lẫn nhau để cùng tiến bộ.
- Giá trị khoa học:
Một số kinh nghiệm tư vấn kĩ năng xử lý tình huống trong công tác kiểm tra nội bộ trường học đã được đưa vào áp dụng tại đơn vị có tác động thiết thực đối với Ban kiểm tra nội bộ, cán bộ viên chức và học sinh trong việc nâng cao ý thức trách nhiệm của bản thân với các hoạt động chuyên môn, tạo được sự đồng thuận của cán bộ viên chức, cha mẹ học sinh và các tổ chức trong và ngoài nhà trường, góp phần xây dựng và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Tiếp tục nghiên cứu, cải tiến và áp dụng các biện pháp, giải pháp của đề tài cho những năm học sau.
III. Phần kết luận, kiến nghị
1. Kết luận
Để công tác kiểm tra nội đạt hiệu quả, lãnh đạo nhà trường phải tâm huyết, có trách nhiệm, thường xuyên quan tâm tới các hoạt động kiểm tra. Nắm bắt, nghiên cứu kĩ và triển khai kịp thời các văn bản chỉ đạo của các cấp. Theo đó, chỉ đạo kế hoạch hoạt động chi tiết cụ thể, phân công nhiệm vụ rõ ràng. 
Giao quyền chủ động cho Ban kiểm tra mà vai trò then chốt là Trưởng ban, Phó trưởng ban trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch. Xác định rõ trách nhiệm Trưởng ban và những công việc cụ thể. Tạo điều kiện để phát huy tính dân chủ trong nhà trường. Định hướng những nội dung và cách thức tổ chức kiểm tra phù hợp mà không áp đặt, không buông lỏng quản lí. Tuyệt đối tránh kiểm tra nhằm mục đích bới móc, chê bai và phê bình kỉ luật với những hình thức nặng nề, sát phạt.
Tập trung nâng cao nhận thức cho tập thể sư phạm và học sinh, các tổ chức trong và ngoài nhà trường về sự cần thiết của việc kiểm tra nội bộ, coi trọng công tác tuyên truyền vận động. Bồi dưỡng, nâng cao năng lực, kỹ năng xử lý các tình huống trong kiểm tra cho ban kiểm tra bằng nhiều hình thức tập huấn, chuyên đề, trao đổi, nói chuyện,...
Tạo bầu không khí làm việc lành mạnh, môi trường sư phạm tích cực, thân thiện, tâm lý làm việc thoải mái. Xây dựng phong trào thi đua, thu hút mọi cán bộ giáo viên và học sinh tự giác tham gia và tham gia nhiệt tình.
2. Kiến nghị
- Đối với cơ quan quản lí cấp trên: Tổ chức các đợt tập huấn, chuyên đề, hướng dẫn về công tác kiểm tra nội bộ trường học nói chung và các kỹ năng xử lý tình huống trong kiểm tra nói riêng.
- Đối với Ban kiểm tra nội bộ: Không ngừng tự bồi dưỡng để nâng cao năng lực kiểm tra và kĩ năng xử lý các tình huống. Tiếp tục nghiên cứu đưa ra những sáng kiến hay, những biện pháp phù hợp để nâng cao chất lượng và hiệu quả kiểm tra nội bộ trong nhà trường.
Buôn Trấp, ngày 15 tháng 02 năm 2017
 Người viết:
 Nguyễn Thị Thu
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
..........................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRÊN
..........................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
Tên tài liệu
Tác giả
1
Hướng dẫn thực hiện công tác kiểm tra nội bộ trường học năm học 2016-2017
Phòng Giáo dục và Đào tạo Krông Ana
2
Kế hoạch kiểm tra nội bộ trường học năm học 2016-2017
Trường TH Krông Ana
3
Một số nguồn tin qua Internet
Nhiều tác giả