Mô hình bệnh tật người cao tuổi tại huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị

SỐ 37 - Tháng 3+4/2017
Website: yhoccongdong.vn 81
2017JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE
MÔ HÌNH BỆNH TẬT NGƯỜI CAO TUỔI TẠI HUYỆN 
VĨNH LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ
Lê Hoài Nam1, Trần Văn Hưởng2, Nguyễn Văn Tập3
TÓM TẮT
Việc đánh giá tình hình bệnh tật ở người cao tuổi sẽ là cơ 
sở khoa học để áp dụng các biện pháp can thiệp cải thiện tình 
trạng sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người cao tuổi, 
giảm gánh nặng cho hệ thống Y tế. Mục tiêu của nghiên cứu 
“xác định cơ cấu bệnh tật của người cao tuổi tại huyện Vĩnh 
Linh, tỉnh Quảng Trị”. Nghiên cứu mô tả cắt ngang được tiến 
hành trên 924 người cao tuổi tại huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng 
Trị. Kết quả, 100% người cao tuổi mắc các triệu chứng bệnh 
trong 2 tuần qua. Trung bình 1 người cao tuổi mắc 2,7 triệu 
chứng bệnh và 3,9 bệnh. Năm chương bệnh có tỷ lệ mắc cao 
ở người cao tuổi là tuần hoàn (17,6%), hô hấp (14,9%), hệ cơ 
xương và mô liên kết (13,7%), tiêu hóa (12,5%) và nội tiết, 
dinh dưỡng và chuyển hóa (7,0%). Mười bệnh có tỷ lệ mắc 
cao ở người cao tuổi là tăng huyết áp (45,3%), viêm phế quản 
(14,5%), viêm khớp (11,7%), nhồi máu não (7,0%), thoái 
hóa cột sống (6,3%), loét dạ dày tá tràng (6,0%), đái tháo 
đường (5,9%), đục thủy tinh thể (4,7%), lao phổi (4,3%) và 
suy tim (4,1%).
Từ khóa: Mô hình bệnh tật, người cao tuổi, huyện Vĩnh 
Linh, tỉnh Quảng Trị.
ASTRACT. THE DISEASE PATTERNS OF THE 
ELDERLY IN VINH LINH DISTRICT, QUANG TRI 
PROVINCE
The evaluation of the elderly’s disease status will be the 
scientific basis to apply methods of intervention to improve 
the health status and life quality of the old, reducing the burden 
on health systems. The research is aimed at determining the 
disease structure of the elderly in Vinh Linh District, Quang 
Tri Province. A cross-sectional study was carried out on 
924 elderlies in 3 communes, Vinh Linh District, Quang Tri 
Province. The result showed that the old person went down 
with 2.7 disease’s symptoms and 3.9 diseases simultaneously 
in average during the previous two weeks. The 5 most common 
disease chapters of elderlies were diseases of the circulatory 
system (17.6%), diseases of the respiratory system (14.9%), 
diseases of the musculoskeletal system and connective 
tissue (13.7%), diseases of the digestive system (12.5%) and 
diseases of the endocrine, nutritional and metabolic (7.0%). 
Among the 10 leading diseases, the highest morbidity rate of 
the old was hypertension (45.3%), the next ones was bronchitis 
(14.5%), arthritis (11.7%), cerebral infarction (7.0%), spinal 
degeneration (6.3%), peptic ulcers (6.0%), diabetes (5.9%), 
cataract (4.7%), tuberculosis (4.3%) and 10th disease of 
heart failure (4.1%) respectively.
Keywords: Disease patterns, elderly, Vinh Linh District, 
Quang Tri Province.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Sự già hóa dân số là quá trình tự nhiên và tất yếu trên toàn 
thế giới, tốc độ và mức độ khác nhau giữa các quốc gia [9]. 
Theo ước tính của Quỹ Dân số Liên Hợp quốc, số người từ 60 
tuổi trở lên năm 2050 sẽ tăng gấp đôi so với năm 2015, tăng từ 
901 triệu người vào năm 2015 lên 2,1 tỷ người năm 2050 và 
3,2 tỷ người vào năm 2100 [9]. Rất ít nghiên cứu chỉ ra người 
cao tuổi có sức khỏe tốt hơn so với trước đây [10]. Điều này có 
nghĩa là nhu cầu chăm sóc sức khỏe và xã hội tăng lên đáng kể 
trên nhóm tuổi cao hơn. Tốc độ già hóa dân số tại Việt Nam đã 
và đang đặt ra những thách thức mới cho hệ thống Y tế. Để có 
cái nhìn tổng quan về nhu cầu chăm sóc sức khỏe ở người cao 
tuổi, việc xác định mô hình bệnh tật sẽ là cơ sở khoa học cho 
công tác lập kế hoạch nâng cao chất lượng cuộc sống và giúp 
người cao tuổi sống có ích. Đề tài nghiên cứu với mục tiêu: 
“xác định tình hình bệnh tật của người cao tuổi tại huyện Vĩnh 
Linh, Quảng Trị năm 2010 – 2011”.
II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang
Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 11/2010 đến tháng 
1. Trung tâm y tế Vĩnh Linh, Quảng Trị, ĐT 0913425348; [email protected]
2. Trường Đại học Thăng Long, Hà Nội. 
3. Đại học Y Dược Tp. HCM. 
Ngày nhận bài: 01/02/2017 Ngày phản biện: 10/02/2017 Ngày duyệt đăng: 15/02/2017
 V
IỆN
 SỨ
C K
HỎE CỘNG ĐỒ
NG
SỐ 37- Tháng 3+4/2017
Website: yhoccongdong.vn82
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
5/2011.
Dân số nghiên cứu: Người từ 60 tuổi trở lên hoặc người 
từ 18 tuổi trở lên hàng ngày chăm sóc cho người cao tuổi 
(nếu người cao tuổi lú lẫn, khiếm thị, khiếm thính, không trả 
lời được) có hộ khẩu thường trú tỉnh Quảng Trị.
Cỡ mẫu: Tính theo công thức ước lượng một tỷ lệ
 p x (1-p)
n = Z²
(1-α/2)
 x -------------------
 d²
Trong đó: Z2
(1-α/2)
: độ tin cậy, với độ tin cậy 95%; Z2
(1-α/2)
= 
(1,96)2 = 3,84
p = 0,5. p là tỷ lệ người cao tuổi mắc bệnh. d: là sai số lựa 
chọn = 0,05. 
Tính được cỡ mẫu n = 384. Thực tế điều tra 924 người 
cao tuổi tại 3 xã.
Chọn mẫu: Bốc thăm ngẫu nhiên chọn xã rồi tính số 
người cao tuổi trong xã theo danh sách, điều tra người cao 
tuổi trong xã, thị trấn cụ thể: Thị trấn Bến Quan là 412 người, 
xã Vĩnh Tú là 147 người và xã Vĩnh Thạch là 365 người. 
Xử lý số liệu: Sử dụng các test thống kê, phân tích bằng 
phần mềm Epidata, Stata 10.
Đạo đức nghiên cứu: Đảm bảo quyền lợi và bảo mật 
thông tin cá nhân.
III. KẾT QUẢ
Khảo sát 924 người cao tuổi, tỷ lệ nữ (53,6%) nhiều hơn 
so với nam (46,4%). Về nhóm tuổi, người cao tuổi thuộc 
nhóm 60 – 69 tuổi (35,9%), nhóm 70 – 79 tuổi (37,4%), 
nhóm 80 -89 tuổi (24,1%), từ 90 tuổi trở lên (2,6%). Về trình 
độ học vấn, người cao tuổi thuộc nhóm mù chữ (18,5%), biết 
đọc, biết viết và tiểu học tiểu học (24,1%), trung học cơ sở 
trở lên (57,4%).
3.1. Tình hình bệnh tật của người cao tuổi trong 2 tuần qua
Bảng 1. Tình hình người cao tuổi mắc các triệu chứng bệnh trong 2 tuần qua
Mắc các triệu chứng bệnh 
trong 2 tuần qua
Nam (n=429) Nữ (n=495) Chung (n=924)
Tần số Tỷ lệ (%) Tần số Tỷ lệ (%) Tần số Tỷ lệ (%)
Mắc các triệu 
chứng bệnh
Có 429 100,0 495 100,0 924 100,0
Không 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Triệu chứng 
bệnh
Nhức xương khớp 237 55,3 189 38,1 426 46,1
Nhức đầu 157 36,6 219 44,2 376 40,7
Ho, khạc đàm 129 30,1 155 31,3 284 30,7
Táo bón 126 29,3 158 32,0 284 30,7
Nhìn mờ 87 20,3 125 25,2 212 22,9
Chân tay yếu 129 30,1 71 14,3 200 21,6
Khó thở 98 22,8 77 15,7 175 19,0
Nghe kém 91 21,1 81 16,3 172 18,6
Tiểu khó 84 19,5 51 10,2 135 14,6
Đau bụng 45 10,6 77 15,7 122 13,2
Lú lẫn 49 11,4 51 10,2 100 10,8
Tiểu buốt 7 1,6 7 1,4 14 1,5
Tổng số triệu chứng bệnh 1.239 1.261 2.500
Số triệu chứng trung bình/người 2,9 2,5 2,7
Trung bình 1 người cao tuổi mắc 2,7 triệu chứng bệnh. Trong 
đó, trung bình 1 cụ ông mắc 2,9 triệu chứng bệnh và 1 cụ bà mắc 
2,5 triệu chứng bệnh. Các triệu chứng bệnh thường gặp ở người 
cao tuổi là nhức xương khớp (46,1%), nhức đầu (40,7%), ho, 
khạc đàm (30,7%), táo bón (30,7%), nhìn mờ (22,9%) và chân 
tay yếu (21,6%).
SỐ 37 - Tháng 3+4/2017
Website: yhoccongdong.vn 83
2017JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE
Bảng 2. Tình hình mắc bệnh của người cao tuổi trong 2 tuần qua
Bảng 3. Mô hình bệnh tật của người cao tuổi xếp theo các chương bệnh
Mắc các bệnh 
trong 2 tuần qua
Nam (n=429) Nữ (n=495) Chung (n=924)
Tần số Tỷ lệ (%) Tần số Tỷ lệ (%) Tần số Tỷ lệ (%)
Cholesterol máu 307 71,5 219 44,2 526 56,9
Bệnh về Mắt 335 78,0 428 86,4 762 82,5
Bệnh về Tai mũi họng 87 20,3 125 25,2 212 22,9
Bệnh về Tiết niệu 185 43,1 246 49,7 431 46,6
Bệnh về Răng hàm mặt 335 78,0 387 78,2 722 78,2
Đường máu 28 6,5 71 14,3 99 10,7
Bệnh về Tuần hoàn 91 21,1 81 16,3 171 18,6
Cơ xương khớp 126 29,3 256 51,7 381 41,3
Bệnh về Hô hấp 45 10,6 77 15,7 123 13,3
Bệnh da liễu 31 7,3 27 5,4 58 6,3
Bệnh về tiêu hoá 42 9,8 71 14,3 113 12,2
Tổng số bệnh 1.612 1.988 3.598
Số bệnh trung bình/người 3,8 4,0 3,9
Nhóm Tên nhóm bệnh
Nam (n=429) Nữ (n=495) Chung (n=924)
Tỷ lệ (%) Tần số Tỷ lệ (%) Tần số Tỷ lệ (%)
I Nhóm nhiễm khuẩn và ký sinh 
trùng
10 1,2 37 4,2 48 5,4
IV
Nội tiết, dinh dưỡng 
và chuyển hóa
17 2,0 44 5,0 61 7,0
VI Hệ thần kinh 24 2,8 34 3,8 58 6,6
VII Mắt và phần liên quan 14 1,6 40 4,6 54 6,2
VIII Tai và xương chủm 17 2,0 37 4,2 54 6,2
IX Hệ tuần hoàn 84 9,6 71 8,1 154 17,6
X Hệ hô hấp 70 8,0 61 6,9 130 14,9
XI Hệ tiêu hóa 59 6,8 51 5,8 110 12,5
XII Da và mô dưới da 28 3,2 20 2,3 48 5,5
XIII Hệ cơ xương và mô liên kết 66 7,6 54 6,2 120 13,7
XIV Hệ tiết niệu và sinh dục 24 2,8 13 1,5 38 4,3
Trung bình 1 người cao tuổi mắc 3,9 bệnh. Trong đó, 
trung bình 1 cụ ông mắc 3,8 bệnh và 1 cụ bà mắc 4,0 bệnh. 
Các bệnh phổ biến ở người cao tuổi trong 2 tuần qua là bệnh 
về mắt (82,5%), bệnh về răng hàm mặt (78,2%) và cholesterol 
máu (56,9%).
3.2 Mô hình bệnh tật của người cao tuổi xếp theo các 
chương bệnh (ICD – 10)
 V
IỆN
 SỨ
C K
HỎE CỘNG ĐỒ
NG
SỐ 37- Tháng 3+4/2017
Website: yhoccongdong.vn84
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Biểu đồ. Tình hình 10 bệnh mắc cao ở người cao tuổi trong 21 chương bệnh theo ICD-10
Năm chương bệnh có tỷ lệ mắc cao ở người cao tuổi là tuần 
hoàn (17,6%), hô hấp (14,9%), hệ cơ xương và mô liên kết 
(13,7%), tiêu hóa (12,5%) và nội tiết, dinh dưỡng và chuyển 
hóa (7,0%). 
Trong 10 bệnh thường gặp ở người cao tuổi, bệnh tăng huyết 
áp có tỷ lệ mắc cao (45,3%), viêm phế quản là bệnh phổ biến 
thứ 2 (14,5%), bệnh viêm khớp là bệnh phổ biến thứ 3 (11,7%), 
IV. BÀN LUẬN
4.1. Tình hình bệnh tật của người cao tuổi trong 2 
tuần qua
Qua khảo sát 924 người cao tuổi cho thấy 100% người 
cao tuổi có triệu chứng cơ năng trong 2 tuần qua, cao hơn 
so với nghiên cứu tại huyện Củ Chi [6]. Nghiên cứu của 
chúng tôi thông qua hỏi trực tiếp bệnh nhân về các triệu 
chứng trong 2 tuần qua, một người cao tuổi có 2, 7 triệu 
chứng. Tỷ lệ này thấp hơn 2 triệu chứng so với khảo sát tại 
huyện Củ Chi của Nguyễn Minh Thành (2,7 so với 4,7). 
Trung bình người cao tuổi nam có nhiều triệu chứng hơn 
người cao tuổi nữ (2,9 so với 2,5). Triệu chứng đau nhức 
xương khớp và nhức đầu có tỷ lệ cao, tương đương với 
nghiên cứu tại Củ Chi nhưng tỷ lệ mắc các triệu chứng 
còn lại: ho khạc đàm, táo bón, nhìn mờ, chân tay yếu, khó 
thở, nghe kém, tiểu khó, đau bụng, lú lẫn, tiểu buốt đều 
cao hơn [6].
Theo các nghiên cứu, đa số người cao tuổi mắc nhiều 
bệnh cùng một lúc. Thông qua việc hỏi tiền sử bệnh trong 
2 tuần qua, bình quân 1 người cao tuổi có 3,9 bệnh, cao 
hơn khảo sát tại huyện Củ Chi (3,6 bệnh) [6] và điều tra 
tại 3 xã đại điện cho 3 miền Bắc, Trung, Nam (2,69 bệnh) 
[5]. Trong đó, nhóm bệnh người cao tuổi mắc cao trong 2 
tuần qua là bệnh về mắt (82,5%), thứ hai là bệnh về răng 
hàm mặt 78,2%. Một vấn đề nổi bật là tỷ lệ người cao 
tuổi có tăng Cholesterol máu là 56,9%, thấp hơn 20,4% so 
với cuộc khảo sát 350 người cao tuổi đến khám tại phòng 
khám Bệnh viện Đa Khoa tỉnh Phú Yên [7]. Có sự khác 
biệt này do nghiên cứu tại Phú Yên nghiên cứu trên đối 
tượng cao huyết áp và tại bệnh viện không đại diện cho 
cộng đồng. Tuy nhiên, tỷ lệ này không nhỏ trong khi tăng 
Cholesterol máu là yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim 
mạch. Thậm chí Cholesterol cao còn có nguy cơ gây ra 
bệnh về sỏi túi mật, đái tháo đường làm giảm chất lượng 
sống của người cao tuổi. 
4.2. Mô hình bệnh tật của người cao tuổi xếp theo 
các chương bệnh (ICD – 10)
Dựa trên phân loại ICD-10, nhóm bệnh người cao tuổi 
mắc cao là nhóm IX (bệnh hệ tuần hoàn) 9,56%, thứ hai 
là nhóm X (bệnh hô hấp) 7,96%, tương đương với nghiên 
cứu tại viện lão khoa quốc gia [8] khảo sát tại Khánh Vĩnh 
[2], nghiên cứu của Lê Xuân Đức và cộng sự tại bệnh 
viện huyện Phú Vang năm 2013 [1] và khảo sát của Phạm 
Thắng tại 3 xã đại điện cho 3 miền Bắc, Trung, Nam [5]. 
So sánh 5 nhóm bệnh quan trọng ảnh hưởng lớn đến 
chất lượng cuộc sống và cần điều trị: nhóm bệnh hệ tuần 
hoàn ngày càng gia tăng ở người cao tuổi và trở thành mối 
quan tâm hàng đầu. Cùng với sự cải thiện nền kinh tế và 
lối sống tĩnh tại, sự ra đời của nhiều thức ăn nhanh, các 
bệnh có mức sống cao như tim mạch, huyết áp và các bệnh 
45,3
14,5
11,7
7,0
6,3
6,0
5,9
4,7
4,3
4,1
0 10 20 30 40 50
Tăng HA
Viêm phế quản
Viêm khớp
Nhồi máu não
Thói hóa cột sống
Loét DDTT
Đái tháo đường
Đục thủy tinh thể
Lao phổi
Suy tim
SỐ 37 - Tháng 3+4/2017
Website: yhoccongdong.vn 85
2017JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE
về đường hô hấp tăng lên đáng kể. Trong nhóm bệnh tuần 
hoàn, người cao tuổi mắc bệnh tăng huyết áp cao nhất nên 
tư vấn để phát hiện và điều trị kịp thời, một số biết mình 
tăng huyết áp nhưng không được điều trị thường xuyên, 
một số không biết mình tăng huyết áp nên cần có sự kiểm 
tra huyết áp cho toàn dân, trạm y tế quản lý và điều trị tốt 
cho họ. Trong nhóm bệnh hô hấp người cao tuổi hay mắc 
đó là viêm phế quản nên tuyên truyền bỏ thói quen hút 
thuốc lá, cần giữ ấm khi thời tiết lạnh.
Trong 10 bệnh mắc cao ở người cao tuổi, bệnh tăng huyết 
áp có tỷ lệ cao (45,3%), tiếp theo là viêm phế quản (14,5%), 
gần tương đương với nghiên cứu tại huyện Củ Chi (41,6% và 
17,9%) [6]. Tỷ lệ tăng huyết áp cao hơn 10,3 % so với điều 
tra tình hình tăng huyết áp ở người cao tuổi tại huyện Hương 
Thủy, Thừa Thiên Huế [3] và gấp 5,9 lần so với viện lão khoa 
quốc gia. Có sự khác biệt này có thể do nghiên cứu tại viện 
lão khoa diễn ra trước 3 năm với tỷ lệ bệnh tăng huyết áp ngày 
càng gia tăng qua các năm và nghiên cứu tại viện còn nghiên 
cứu của chúng tôi diễn ra ở cộng đồng.
Trong nghiên cứu của chúng tôi, tăng huyết áp, viêm phế 
quản và viêm khớp là 3 bệnh có tỷ lệ mắc cao ở người cao tuổi. 
Tương tự kết quả nghiên cứu của Hà Thị Ninh và cộng sự năm 
2010, tỷ lệ mắc các bệnh về cơ, xương, khớp và hô hấp của 
người cao tuổi ở vùng nông thôn cao hơn so với vùng thành 
thị [4]. Điều kiện vệ sinh dành cho người cao tuổi sống ở vùng 
nông thôn kém hơn ở vùng thành thị, thêm vào đó những đối 
tượng sống ở vùng nông thôn chủ yếu làm các công việc nặng 
nên ảnh hưởng nhiều đến tình trạng cơ, xương, khớp.
V. KẾT LUẬN
Trung bình 1 người cao tuổi mắc 2,7 triệu chứng bệnh và 
3,9 bệnh. Trong đó, trung bình 1 cụ ông mắc 2,9 triệu chứng 
bệnh và 3,8 bệnh; trung bình 1 cụ bà mắc 2,5 triệu chứng 
bệnh và 4,0 bệnh. Các triệu chứng bệnh thường gặp ở người 
cao tuổi là nhức xương khớp (46,1%), nhức đầu (40,7%), 
ho, khạc đàm (30,7%), táo bón (30,7%), nhìn mờ (22,9%) và 
chân tay yếu (21,6%). Năm chương bệnh có tỷ lệ mắc cao ở 
người cao tuổi là tuần hoàn (17,6%), hô hấp (14,9%), hệ cơ 
xương và mô liên kết (13,7%), tiêu hóa (12,5%) và nội tiết, 
dinh dưỡng và chuyển hóa (7,0%). Mười bệnh có tỷ lệ mắc 
cao ở người cao tuổi là tăng huyết áp (45,3%), viêm phế quản 
(14,5%), viêm khớp (11,7%), nhồi máu não (7,0%), thoái 
hóa cột sống (6,3%), loét dạ dày tá tràng (6,0%), đái tháo 
đường (5,9%), đục thủy tinh thể (4,7%), lao phổi (4,3%) và 
suy tim (4,1%).
Bảng 4. So sánh 5 nhóm bệnh của người cao tuổi
Nhóm bệnh
Viện Lão khoa 
Quốc gia,
năm 2008 [5]
Chúng tôi 2010
Huyện Củ Chi,
thành phố
Hồ Chí Minh
năm 2011 [6]
Huyện Khánh 
Vĩnh, tỉnh 
Khánh Hòa, 
năm 2012 [2]
Huyện Phú Vang,
Thừa Thiên Huế
năm 2013[1]
Hệ tuần hoàn 16,1 17,6 49,0 28,5 16,9
Hệ hô hấp 12,6 8,0 17,8 8,8
Xương khớp 27,5 7,6 57,5 20,6 17,2
Hệ tiêu hóa 15,4 6,8 17,9 14,5 16,4
Rối loạn 
chuyển hóa
12,1 2,0 12,8 14,3
 V
IỆN
 SỨ
C K
HỎE CỘNG ĐỒ
NG
SỐ 37- Tháng 3+4/2017
Website: yhoccongdong.vn86
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Lê Xuân Đức, Trương Như Sơn, Hoàng Trọng Quý, Phạm Hữu Tài, Trần Đại Ái, (2014), "Nghiên cứu mô hình bệnh 
tật và nhu cầu khám chữa bệnh của người cao tuổi đến điều trị tại Bệnh viện huyện Phú Vang năm 2013". Tạp chí Y học 
Thực Hành, (911), tr.70-73.
2. Nguyễn Khoa Hội, Nguyễn Văn Tập (2012), "Nghiên cứu nhận thức, hành vi và nhu cầu chăm sóc sức khỏe người 
cao tuổi tại huyện Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa ". Luận án Chuyên khoa II, Đại học Y Dược Huế.
3. Đỗ Thị Nguyên, Lê Anh Tuấn (2013), "Nghiên cứu mô hình bệnh tật ở bệnh nhân trên và dưới 60 tuổi tại phòng khám 
và quản lý sức khỏe cán bộ tỉnh Bình Phước". Tạp chí Y học Thực hành, 5 (869), tr.180-184.
4. Hà Thị Ninh, Phùng Đức Nhật và cộng sự (2010), "Tình trạng sức khỏe và dinh dưỡng người cao tuổi giữa vùng thành 
thị và nông thôn và các yếu tố liên quan tại các tỉnh phía Nam năm 2010". Bản tin các yếu tố xã hội quyết định sức khỏe, 
Tập 2, tr.48-56.
5. Phạm Thắng (2010), "Điều tra dịch tễ học về tình hình bệnh tật, nhu cầu chăm sóc y tế và xã hội của người cao tuổi 
Việt Nam". Tạp chí Dân số và Phát triển, 4 (73), tr.1-6.
6. Nguyễn Minh Thành, Nguyễn Văn Tập (2011), "Nghiên cứu tình hình bệnh tật, nhu cầu khám chữa bệnh và một số 
yếu tố liên quan của người cao tuổi tại huyện Củ Chi, thành phố Hồ Chí Minh". Luận án Chuyên khoa II, Đại Học Y 
dược Huế.
7. Nguyễn Thị Hồng Thủy (2014), "Nghiên cứu rối loạn lipid máu ở người cao tuổi tăng huyết áp tại tỉnh Phú Yên". Tạp 
chí Tim mạch học Việt Nam, Số 66.
8. Lê Văn Tuấn, Nguyễn Hải Hằng (2008), "Mô hình bệnh tật của người cao tuổi điều trị tại viện lão khoa quốc gia". Tạp 
chí Y học Thực Hành, 6 (666), tr.41-44.
9. United Nations (2015), World Population Prospects The 2015 Revision New York, pp.7.
10. World Health Organization (2015), World report on ageing and health, pp.34-75.