Kết quả phẫu thuật longo điều trị trĩ trên bệnh nhân lớn tuổi

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Nghiên cứu Y học
Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012 
299 
KẾT QUẢ PHẪU THUẬT LONGO ĐIỀU TRỊ TRĨ TRÊN BỆNH NHÂN 
LỚN TUỔI 
Hồ Hữu Đức*, Nguyễn Lương Bằng*, Lê Tiến Dũng*, Trần Văn Quảng*, Lê Văn Quang* 
TÓM TẮT 
Mở đầu: phẫu thuật Longo là một phương pháp hoàn toàn khác với phẫu thuật cắt trĩ cổ điển. Phương pháp 
này hầu như không gây đau ở vùng rất nhạy cảm hậu môn trực tràng. Nghiên cứu này nhằm đánh giá kết quả 
của phương pháp mới này trên những bệnh nhân lớn tuổi tại bệnh viện Thống Nhất. 
Phương pháp: hồi cứu 145 bệnh nhân có trĩ độ 3 và 4 được phẫu thuật Longo từ 1/2009 đến 10/2011. 
Chúng tôi đánh giá tỉ lệ biến chứng và thời gian dùng thuốc giảm đau sau mổ. 
Kết quả: nam chiếm 75,9%, tuổi trung bình 70,9. Thời gian phẫu thuật trung bình 37,8 phút (20-70). Tất 
cả bệnh nhân đều chuyển sang thuốc uống sau 3 ngày. 
Kết luận: phẫu thuật Longo là một phương pháp an toàn, ít đau nên lượng thuốc giảm đau sử dụng ít và 
sớm xuất viện ở những bệnh nhân lớn tuổi. 
Từ khóa: phẫu thuật longo, trĩ 
SUMMARY 
THE EARLY RESULTS OF LONGO PROCEDURE IN THE TREATMENT OF THE ELDER PATIENTS 
WITH HEMORRHOIDS 
Ho Huu Đuc, Nguyen Luong Bang, Le Tien Dung,Tran Van Quang, Le Van Quang 
 * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 299 - 302 
Background: stapled hemorrhoid is conceptually different excision hemorrhoidectomy. It does not 
accompany the pain that usually occurs after resection of the sensitive anodermis. This study was carried out to 
evaluate the clinical outcome of Longo procedure in the elderly patients at Thong Nhat hospital. 
Methods: a sample of 145 patients with symptomatic third- and fourth-degree hemorrhoids underwent 
Longo procedure from Jan 2009 to Oct 2011. They were evaluated for postoperative morbidity and analgesic 
requirement. 
Results: 75.9% percent were males and the mean age was 70.9 (range 65-96) years. The mean operative time 
was 37.8 (20-70) min. All patients received oral analgesic alone after 72h. 
Conclusion: Longo procedure was found safe, well tolerated by patients with minimal parenteral 
analgesic use and early discharge from the hospital in elder patients. 
Key words: Longo procedure, hemorrhoids
MỞ ĐẦU 
Trĩ là một bệnh lý tuy không đe doạ tính 
mạng nhưng ảnh hưởng đến chất lượng sống 
của bệnh nhân. Hầu hết trĩ độ 1 và độ 2 đều 
thành công với điều trị nội khoa. Phẫu thuật chỉ 
được chỉ định với những trường hợp trĩ độ 3 và 
độ 4. Phẫu thuật điều trị trĩ có rất nhiều phương 
pháp như Milligan-Morgan, Ferguson, 
Toupet, Nhưng các phương pháp này đều 
* Bệnh viện Thống Nhất TPHCMi 
Tác giả liên lạc: BS. Hồ Hữu Đức ĐT: 0908366367 Email: [email protected] 
Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 
Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012 
300 
gây đau và bệnh nhân cần đến 1 tháng để chăm 
sóc sau mổ(5,7,8,9). 
Năm 1993, tác giả Antonio Longo giới thiệu 
phương pháp điều trị mới cho kết quả rất khả 
quan(1,3). Phương pháp này lấy đi một khoanh 
niêm mạc và dưới niêm ngay phía trên đường 
lược, phục hồi lại vị trí ban đầu của các búi trĩ, 
đồng thời cắt đứt nguồn máu từ động mạch trĩ 
trên nên làm giảm thể tích búi trĩ. Kỹ thuật này 
được các trung tâm trên thế giới áp dụng với 
hiệu quả an toàn và đặc biệt là ít đau sau mổ, 
giúp nhanh chóng đưa người bệnh trở về sinh 
hoạt bình thường. Chúng tôi thực hiện nghiên 
cứu này nhằm đánh giá kết quả bước đầu của 
phẫu thuật Longo trong điều trị trĩ trên bệnh 
nhân lớn tuổi. 
ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
Đối tượng nghiên cứu 
Tất cả những bệnh nhân từ 65 tuổi trở lên đã 
được thực hiện phẫu thuật longo điều trị trĩ tại 
khoa Ngoại tổng quát bệnh viện Thống Nhất từ 
tháng 1/2009 đến 10/2011. 
- Đối tượng loại trừ: những bệnh nhân có 
kèm theo cắt da thừa, có trĩ ngoại tắc mạch, có 
rò hậu môn hoặc dưới 65 tuổi. 
Phương pháp nghiên cứu 
Cắt ngang mô tả. 
Phương pháp tiến hành 
Tất cả bệnh nhân đều được nội soi trực 
tràng, chuẩn bị ruột (thụt tháo, uống thuốc) và 
khám tim mạch trước mổ. Vô cảm bằng gây tê 
tủy sống. Chúng tôi tiến hành theo kỹ thuật 
Longo gồm các bước sau: 
- Nong hậu môn, đặt và cố định dụng cụ. 
- Khâu vòng niêm mạc trực tràng bằng chỉ 
Prolen 2.0 cách đường lược khoảng 4cm. Khi 
khâu lấy toàn bộ niêm mạc và lớp dưới niêm. 
Kiểm tra đường khâu vòng, chú ý những trường 
hợp bệnh nhân nữ cần kiểm tra âm đạo. 
- Sử dụng máy PPH 03 đưa vào và siết 
máy đến vạch hướng dẫn, chú ý âm đạo nếu 
là bệnh nhân nữ. Giữ chặt trong 30 giây trước 
khi bấm máy. 
- Sau khi bấm máy, cẩn thận lấy máy ra và 
kiểm tra khoanh niêm mạc. Kiểm tra kỹ đường 
cắt, nếu có chảy máu thì khâu tăng cường bằng 
Vicryl 3.0. 
- Sau khi kiểm tra không chảy máu, nhét 
Spongel nòng hậu môn và kết thúc phẫu thuật. 
- Bệnh nhân được ghi nhận: tên, tuổi, ngày 
nhập viện, ngày ra viện, độ trĩ, thời gian phẫu 
thuật, thời gian dùng thuốc giảm đau sau mổ và 
các biến chứng xảy ra sau mổ. 
Phương tiện nghiên cứu 
Tất cả các số liệu được nhập bằng phần mềm 
EpiData và được xử lý bằng phần mềm Stata 8.0. 
KẾT QUẢ 
Tổng cộng có 145 bệnh nhân được chọn lựa 
vào nghiên cứu. Có 4 trường hợp đã được mổ trĩ 
theo phương pháp cổ điển các đây trên 10 năm. 
5 bệnh nhân đã từng thắt dây thun và 3 bệnh 
nhân đã từng chích xơ. Triệu chứng than phiền 
chính của bệnh nhân khi nhập viện là đại tiện ra 
máu và có khối lòi ở hậu môn khi đại tiện. 
75,9% trường hợp là nam (nữ chiếm tỉ lệ 
24,1%). Tuổi trung bình là 70,9. 
Bảng 1: Phân độ của trĩ 
Trĩ Số lượng Tỉ lệ (%) 
Độ 3 137 94,5 
Độ 4 8 5,5 
Thời gian phẫu thuật trung bình 37,8 phút 
(20-70). Bệnh nhân chúng tôi đều được thực hiện 
gây tê tủy sống. 
Bảng 2: Biến chứng 
Biến chứng sau mổ Số lượng Tỉ lệ (%) 
Chảy máu ít (điều trị nội) 3 2,1 
Chảy máu nhiều 3 2,1 
Bí tiểu 21 14,5 
Có 3 bệnh nhân bị chảy máu sau mổ mà 
chúng tôi phải tiến hành mổ lại để cầm máu. 
Trong 3 bệnh nhân này, có 2 bệnh nhân bị chảy 
máu ngay đường cắt và một trường hợp chảy 
máu tại chỗ rách niêm mạc ống hậu môn. Tuy 
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Nghiên cứu Y học
Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012 
301 
nhiên cả 3 trường hợp này đều ổn định. 
Tất cả các bệnh nhân đều được dùng thuốc 
giảm đau, kháng viêm sau mổ và chuyển sang 
thuốc uống sau 3 ngày. Thời gian nằm viện 
trung bình là 4,3 (3-10) ngày. 
BÀN LUẬN 
Đau sau phẫu thuật cắt trĩ là lý do chính 
khiến người bệnh từ chối phẫu thuật mặc dù đã 
được tư vấn về nhiều phương pháp khống chế 
đau sau mổ như sử dụng nhiều dụng cụ phẫu 
thuật khác nhau (scaple, bipolar, scissor,), tê 
vùng hoặc tại chỗ, kháng sinh hoặc cắt một 
phần cơ vòng trong. Tuy nhiên những phương 
pháp này đều không làm giảm độ nhạy cảm của 
niêm mạc ống hậu môn bị tổn thương nặng nề 
trong phẫu thuật cắt trĩ. Phương pháp Longo 
không làm tổn thương niêm mạc ống hậu môn 
vì cắt đi một khoanh niêm mạc nằm phía trên 
đường lược. Có sự khác biệt về kiểu đau của 2 
phương pháp. Đau của phương cổ điển thì dữ 
đội, có cảm giác như xé rách(1,2). Đau của 
phương pháp Longo là đau giao cảm thì mơ hồ, 
từ từ và có cảm giác thốn nhiều hơn. 
Kết quả của nghiên cứu này biến chứng 
sau mổ là thấp nhất. Molloy và Kingsmore đã 
báo cáo trường hợp viêm phúc mạc vùng 
Douglas sau phẫu thuật Longo và đề nghị nên 
dùng kháng sinh thường quy với phẫu thuật 
này. Trong nghiên cứu của chúng tôi không 
có trường hợp nào bị như vậy. Chúng tôi 
cũng dùng kháng sinh trước khi mổ 30 phút 
và sau mổ 3 ngày. Có 21 bệnh nhân bị nhiễm 
trùng tiểu nhẹ do phải đặt thông tiểu sau mổ 
vì bí tiểu và hết sau đó vài ngày, chủ yếu là 
bệnh nhân nam(Error! Reference source not found.,4). 
Tỉ lệ chảy máu sớm sau mổ thì thấp hơn 
nhưng không có ý nghĩa thống kê. Paolo 
Boccasanta và cộng sự tỉ lệ chảy máu sớm và 
muộn khoảng 12,5%. Tỉ lệ của chúng tôi 4,2%. 
Có một tỉ lệ chảy máu ngay đường cắt trong lúc 
mổ và những trường hợp này chúng tôi tiến 
hành khâu cầm máu. Với những bệnh nhân 
chảy máu sau mổ, chúng tôi trước tiên điều trị 
bảo tồn bằng nhét gạc hậu môn và theo dõi, nếu 
thất bại sẽ chuyển mổ khâu cầm máu. Có 3 
trường hợp chảy máu sau mổ chúng tôi điều trị 
nội thành công. Tuy nhiên không có bệnh nhân 
nào cần truyền máu sau mổ. Chảy máu ở những 
bệnh nhân này là do bị trĩ khá lâu làm phần 
dưới niêm mạc khá dày và phì đại niêm mạc; là 
nguyên nhân gây khó khăn khi khâu vòng. Vấn 
đề này có thể sửa chữa bằng việc khâu tăng 
cường. Tuy nhiên điều này có thể làm tăng tỉ lệ 
tái phát(1,6,3) 
Một biến chứng hay gặp là bí tiểu chiếm tỉ lệ 
14,5%. Dấu hiệu này liên quan đến phương 
pháp gây tê tủy sống khi phẫu thuật. Có tác giả 
cho rằng có liên quan đến lượng dịch truyền 
được sử dụng trong và sau khi mổ. Trong 
nghiên cứu của chúng tôi chủ yếu là nam lớn 
tuổi nên thường có bệnh lý phì đại tiền liệt 
tuyến đi kèm. Thời gian đầu, chúng tôi chỉ đặt 
thông tiểu cho những bệnh nhân có dấu hiệu 
tiểu không được (cầu bàng quang). Về sau 
chúng tôi đặt thông tiểu chủ động với những 
bệnh nhân có phì đại tiền liệt tuyến trên siêu 
âm, giúp cho bệnh nhân đỡ khó chịu. Hầu hết 
bệnh nhân bị lưu thông tiểu qua ngày hôm sau 
là rút, trừ một số ít trường hợp phải để 2 
ngày(Error! Reference source not found.,2) 
Có nhiều nghiên cứu ngẫu nhiên có đối 
chứng và cả những tổng quan y văn về điều trị 
trĩ chủ yếu tập trung vào vấn đề đau sau mổ, chi 
phí khi nằm viện lâu và thời gian trở lại làm 
việc, chức năng sau mổ. Trong những nghiên 
cứu này đều thống nhất chỉ định phẫu thuật 
Longo chỉ thực hiện trên những bệnh nhân trĩ 
độ III và độ II thất bại sau thắt dây thun(1,5,8). 
Một tổng quan phân tích và tổng hợp từ 7 
nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng, với thời 
gian theo dõi 1 năm cho thấy những toàn bộ 
biến chứng của phương pháp cổ điển và Longo 
đều tương tự nhau. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng 
ghi nhận tỉ lệ tái phát của phương pháp Longo 
cao hơn (p=0,004). Nghiên cứu của chúng tôi chỉ 
đánh giá kết quả bước đầu nên chưa ghi nhận tỉ 
lệ này. Các tác giả cũng ghi nhận nguyên nhân 
Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 
Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012 
302 
là do đường khâu vòng không tốt, làm khoanh 
niêm mạc không đều và búi trĩ không được kéo 
lên nhiều. Một nguyên nhân khác cũng khiến 
đường khâu vòng không tốt là 2 mũi khâu cách 
xa nhau, đường khâu không liên tục(1,Error! Reference 
source not found.,4). 
Một yếu tố cũng cần quan tâm đó là thời 
gian nằm viện. Đa số các nghiên cứu đều cho 
rằng đau không phải là nguyên nhân kéo dài 
thời gian nằm viện mà là vết thương ở hậu môn 
sau mổ(2). Chính vì vậy mà phương pháp Longo 
có thời gian nằm viện ngắn. Đây là yếu tố thuận 
lợi cho những bệnh nhân lớn tuổi. Vì ít đau nên 
bệnh nhân sớm vận động, không nằm lâu, thời 
gian nằm viện ngắn nên làm giảm những nguy 
cơ như tim mạch, hô hấp. Theo phương pháp cổ 
điển, bệnh nhân cần đến 4-8 tuần mới lành vết 
thương. Trong thời gian này sẽ có nhiều biến 
chứng như nhiễm trùng vết thương, áp xe vùng 
hậu môn, chưa kể những bệnh lý đi kèm có 
thể bùng phát (1,7,9). 
Có tác giả đặt vấn đề tổn thương cơ vòng 
sau phẫu thuật Longo(2,5). Đây là vấn đề còn 
tranh cãi, cần có những thiết kế nghiên cứu 
hoàn chỉnh, cũng như những dụng cụ tiến 
hành đánh giá chính xác trước cũng như sau 
mổ. Trong nghiên cứu, chúng tôi chỉ ghi nhận 
tình trạng đại tiện của bệnh nhân sau mổ. Một 
số trường hợp có rối loạn nhẹ như cảm giác 
mót rặn, són phân và sau đó đều hồi phục 
bình thường khi xuất viện. 
KẾT LUẬN 
Phẫu thuật Longo là một phương pháp an 
toàn, ít đau, bệnh nhân ít dùng thuốc giảm đau 
và xuất viện sớm đối với những bệnh nhân lớn 
tuổi. Tỉ lệ biến chứng thấp. Dựa vào kết quả 
trên, chúng tôi khuyến cáo chỉ nên thực hiện ở 
những bệnh nhân có trĩ độ III. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Athar A, Chawla T, Turab P (2009). Stapled hemorrhoidopexy: 
the Aga Kha university hospital experience. The Saudi Journal of 
Gastroenterology. Vol 15, number 3, Rajab 1430. 
2. Burch J, Epstein D, Baba-Akbari A, Weatherly H, Fox D, Golder 
S, Jayne D, Drummond M and Woolacott N (2008). Stapled 
haemorrhoidectomy for the treatment of hemorrhoids: a 
systematic review and economic evaluation. Health technology 
assessment, Vol 12, No. 8. 
3. Hetzer FH, Dermartine N, Handschin AE, Clavien PA (2002). 
Stapled vs excision hemorrhoidectomy: long-term results of a 
prospective randomized trial. Arch Surg, 137: 337-40. 
4. Lau P, Meng WCS, Yip AWC (2004). Stapled 
hemorrhoidectomy in Chinese patients: a prospective 
randomized. Hong Kong Medicin Journal; 10: 373-7. 
5. Lê Quang Nhân, Nguyễn Thúy Oanh (2004). Đánh giá kết quả 
bước đầu điều trị nội độ 3 và 4 bằng phẫu thuật Longo cải tiến. Y 
học Tp. Hồ Chí Minh, tập 8, phụ bản của số 1: 50-58. 
6. Oughriss M, Yver R, Faucheron JL (2005). Complications of 
stapled hemorrhoidectomy: a French multicentric study. 
Gastroenterol Clin Biol, 29: 429-33. 
7. Triệu Triều Dương (2004). Đánh giá kết quả sớm trong điều trị 
bệnh trĩ độ 3 và 4 bằng phẫu thuật Longo tại bệnh viện TWQĐ 
108. Tạp chí Y-Dược học quân sự số 5: 99-101. 
8. Trịnh Hồng Sơn, Nguyễn Xuân Hùng, Nguyễn Hoàng Diệu, 
Nguyễn Minh Trọng (2007). Phẫu thuật Longo điều trị trĩ tắc 
mạch. Y học thực hành số 1: 58-60. 
9. Trịnh Hồng Sơn, Nguyễn Xuân Hùng, Nguyễn Minh Trọng, 
Phạm Kim Bình (2005). Nhận xét kết quả bước đầu phẫu thuật 
Longo trong điều trị trĩ. Y học thực hành, số 12: 49-53.