Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong đại thắng mùa xuân 1975 và giá trị thực tiễn

73
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 18, Số 1 (2020): 73-86
*Email: manhchung1975@gmail.com
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG
Tập 18, Số 1 (2020): 73-86
JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY 
HUNG VUONG UNIVERSITY
Vol. 18, No. 1 (2020): 73-86
Email: tapchikhoahoc@hvu.edu.vn Website: www.hvu.edu.vn
KẾT HỢP SỨC MẠNH DÂN TỘC VỚI SỨC MẠNH THỜI ĐẠI 
TRONG ĐẠI THẮNG MÙA XUÂN 1975 VÀ GIÁ TRỊ THỰC TIỄN
Nguyễn Mạnh Chủng1*
1Trường Đại học Chính trị, Hà Nội
Ngày nhận bài: 08/11/2019; Ngày chỉnh sửa: 23/3/2020; Ngày duyệt đăng: 27/3/2020
Tóm tắt
Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại là một nhân tố thắng lợi và là bài học chiến lược của Đảng ta trong lãnh đạo cách mạng. Bằng phương pháp lịch sử, logic và thống kê. Bài viết đi sâu phân tích quá 
trình kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước ở Việt Nam, đỉnh 
cao là Đại thắng mùa Xuân 1975. Qua đó nhận định sự cần thiết và yêu cầu khi kết hợp sức mạnh dân tộc với 
sức mạnh thời đại vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay như: lấy lợi ích 
quốc gia - dân tộc làm mục tiêu cao nhất; kiên định độc lập tự chủ, tự lực tự cường, chủ động và tích cực hội 
nhập quốc tế; nhận thức đúng phương châm kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.
Từ khoá: Đại thắng mùa Xuân 1975, sức mạnh dân tộc, sức mạnh thời đại, xây dựng Tổ quốc.
1. Đặt vấn đề
Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa 
Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, 
thống nhất đất nước, kết thúc vẻ vang cuộc 
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của quân 
và dân ta. Chỉ trong vòng 55 ngày đêm, với 
tốc độ “một ngày bằng 20 năm” bằng sức 
mạnh áp đảo cả về quân sự và chính trị, quân 
và dân ta đã giành thắng lợi bởi ba chiến dịch 
lớn: Tây Nguyên, Huế - Đà Nẵng, Hồ Chí 
Minh, đập tan hơn một triệu quân Nguỵ và 
tất cả bộ máy Nguỵ quyền, xoá bỏ chế độ 
thực dân kiểu mới ở miền Nam Việt Nam 
mà Đế quốc Mỹ dốc sức thực hiện hơn hai 
chục năm. Thắng lợi to lớn đó là kết quả tổng 
hợp của nhiều nhân tố, nhưng tựu chung lại 
đó là sự kết hợp sức mạnh dân tộc với sức 
mạnh thời đại, tạo nên sức mạnh vô địch của 
cách mạng Việt Nam trong Đại thắng mùa 
Xuân 1975. Mặc dù 45 năm đã trôi qua, giá 
trị của bài học kết hợp sức mạnh dân tộc với 
sức mạnh thời đại trong Đại thắng mùa Xuân 
1975 mãi mãi khắc sâu trong trái tim các thế 
hệ người Việt Nam hôm nay và mai sau, như 
một nguồn sức mạnh nội lực của tinh thần, 
niềm tin, hy vọng trên con đường phát triển 
và là vấn đề có tính quy luật trong sự nghiệp 
74
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Nguyễn Mạnh Chủng
xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt 
Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh 
thời đại trong Đại thắng mùa Xuân 1975
2.1.1. Sức mạnh của dân tộc Việt Nam 
được phát huy cao độ trong Đại thắng mùa 
Xuân 1975
Sức mạnh của dân tộc Việt Nam trong Đại 
thắng mùa Xuân 1975 là sự phát huy cao độ 
sức mạnh tổng hợp của cả yếu tố tinh thần và 
vật chất, tất cả vì mục tiêu độc lập, tự do của 
Tổ quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng 
sản Việt Nam.
Sức mạnh tinh thần của dân tộc Việt Nam 
trong Đại thắng mùa Xuân 1975, trước hết 
là sức mạnh của khối đoàn kết toàn dân tộc 
với ý chí kiên cường đấu tranh cho độc lập 
tự do của Tổ quốc. Đây là truyền thống tốt 
đẹp của dân tộc ta, một yếu tố cơ bản tạo 
nên sức mạnh to lớn trong suốt cuộc kháng 
chiến chống Mỹ, cứu nước. Để huy động sức 
mạnh của cả dân tộc, ngay từ những năm đầu 
bước vào cuộc kháng chiến, Đảng ta đã đề ra 
đường lối đúng đắn, kết hợp hài hòa các lợi 
ích, trong đó lấy lợi ích chung là đấu tranh 
cho độc lập, tự do, chống áp bức và nô dịch, 
chống xâm lược, đề cao hòa bình và hạnh 
phúc của mọi người làm điểm tương đồng 
để đoàn kết rộng rãi trong mọi tầng lớp, lực 
lượng xã hội. 
Bằng nhiều hình thức tổ chức sáng tạo, 
thích hợp trong tập hợp lực lượng, đã thu hút 
đông đảo các tầng lớp quần chúng nhân dân 
tham gia xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền 
Bắc và chống Đế quốc Mỹ xâm lược ở miền 
Nam. Việc ra đời của Mặt trận Tổ quốc Việt 
Nam, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam 
Việt Nam, Chính phủ Cách mạng lâm thời 
Cộng hòa miền Nam Việt Nam và nhiều tổ 
chức quần chúng như: các hội học sinh, sinh 
viên, trí thức, tôn giáo, tư sản dân tộc, tiểu 
tư sản, dân nghèo thành thị, đặc biệt là sự 
đoàn kết chặt chẽ của 54 dân tộc anh em trên 
cả hai miền Nam - Bắc đặt dưới sự lãnh đạo 
của Đảng là minh chứng biểu hiện sinh động 
cho sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết 
toàn dân tộc.
Sự đoàn kết và tinh thần kiên cường đấu 
tranh cho độc lập tự do của dân tộc ta được 
tiếp nối, phát huy cao độ trong cuộc Tổng 
tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975. Biểu 
hiện rõ nét nhất ở quyết tâm của toàn quân và 
dân ta thực hiện bằng được mục tiêu, nhiệm 
vụ của cuộc Tổng tiến công mà Đảng đề ra. 
Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa 
Xuân 1975, Đảng ta xác định mục tiêu, nhiệm 
vụ là đập tan quân Ngụy, lật đổ chính quyền 
Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam, 
thống nhất nước nhà. Từ sự thống nhất về 
lợi ích của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân 
trong mục tiêu, nhiệm vụ của cuộc Tổng tiến 
công, đã tạo nên tinh thần đoàn kết cao độ 
của cả dân tộc và là cơ sở nền tảng vững chắc 
tạo nên ý chí quyết tâm, niềm tin chiến thắng 
trong cuộc Tổng tiến công của quân và dân ta 
trong Đại thắng mùa Xuân 1975.
Sức mạnh tinh thần của dân tộc ta trong 
Đại thắng mùa Xuân 1975 còn được biểu 
hiện ở tinh thần chiến đấu dũng cảm, mưu 
trí, không quản gian khổ, hy sinh của quân 
và dân ta. Với tinh thần ấy, quân và dân 
ta đã giành thắng lợi ngay từ chiến dịch 
đầu tiên - Chiến dịch Tây Nguyên. Trong 
chiến dịch này, quân ta đã phá vỡ hệ thống 
tổ chức, thế bố trí phòng ngự của địch, tạo 
ra tình thế mới cho cuộc Tổng tiến công 
75
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 18, Số 1 (2020): 73-86
mùa Xuân 1975. Tiếp sau Chiến dịch Tây 
Nguyên, với ý chí kiên cường, dũng cảm, 
liên tục tiến công địch, quân ta đã giành 
thắng lợi trong Chiến dịch Trị Thiên - Huế 
và Chiến dịch Đà Nẵng, phá vỡ thế phòng 
ngự Bắc và Nam đèo Hải Vân của địch. 
Sau khi Huế - Đà Nẵng bị thất thủ, quân 
Ngụy dồn toàn bộ lực lượng co cụm lại để 
củng cố tuyến phòng thủ từ Phan Rang trở 
vào để bảo vệ Sài Gòn và hy vọng vào sự 
trợ giúp của Mỹ để đẩy lui sự tiến công 
của quân ta. Lúc này, kẻ địch hết sức điên 
cuồng, dùng mọi thủ đoạn chống cự, cuộc 
Tổng tiến công và nổi dậy của quân và dân 
ta bước vào giai đoạn quyết liệt, thực sự 
là cuộc đọ sức toàn diện giữa ta và địch. 
Trong hoàn cảnh gay go quyết liệt đó, quân 
ta tiếp tục phát huy cao độ tinh thần chiến 
đấu dũng cảm, mưu trí, kiên quyết tiêu diệt 
quân địch. Tinh thần chiến đấu dũng cảm, 
mưu trí, không quản hy sinh của quân và 
dân ta đã tạo nên sức mạnh to lớn đập tan 
tuyến phòng thủ cuối cùng của địch, giành 
thắng lợi trong Chiến dịch Hồ Chí Minh 
lịch sử, kết thúc Tổng tiến công và nổi 
dậy mùa Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn 
miền Nam, thống nhất đất nước.
Sức mạnh vật chất của dân tộc Việt Nam 
trong Đại thắng mùa Xuân 1975 được biểu 
hiện ở sự huy động cao độ sức người, sức 
của cho cuộc Tổng tiến công.
Trong Đại thắng mùa Xuân 1975, ở miền 
Nam, cùng với sự tiến công của lực lượng vũ 
trang trên các chiến trường, lực lượng chính 
trị của quần chúng nhân dân ở khắp mọi nơi 
đã vùng lên lật đổ bộ máy chính quyền Sài 
Gòn ở cơ sở, vận động binh lính Ngụy hạ 
súng đầu hàng, về với cách mạng. Sự phát 
triển mạnh mẽ bởi lực lượng chính trị của 
quần chúng cùng với đấu tranh chính trị đã 
tạo ra sự phối hợp chặt chẽ giữa các mũi 
tiến công quân sự và chính trị để tạo nên sức 
mạnh to lớn của quân và dân ta chiến thắng 
quân thù. 
Ở miền Bắc, trong suốt cuộc kháng chiến 
chống Mỹ cứu nước, nhân dân miền Bắc ra 
sức xây dựng chủ nghĩa xã hội, xây dựng 
miền Bắc xứng đáng là hậu phương vững 
chắc, hết lòng chi viện cho đồng bào miền 
Nam ruột thịt, làm tròn nhiệm vụ của hậu 
phương lớn đối với tiền tuyến lớn. Với tinh 
thần “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh 
thắng giặc Mỹ xâm lược”, ở miền Bắc, từ 
miền ngược đến miền xuôi đã nô nức thi đua 
với nhiều phong trào, thu hút mọi tầng lớp 
nhân dân tham gia, như phong trào “Thanh 
niên ba sẵn sàng”, “Phụ nữ ba đảm đang”, 
nông dân “tay cày, tay súng”, công nhân “tay 
búa, tay súng”, học sinh “làm nghìn việc tốt 
chống Mỹ, cứu nước”,... Đặc biệt là trước sự 
leo thang đánh phá miền Bắc của Đế quốc 
Mỹ, nhân dân miền Bắc đã không nao núng 
mà còn quyết tâm sản xuất, chiến đấu, vừa 
phải đương đầu với hàng triệu tấn bom đạn 
của giặc Mỹ, vừa không ngừng cung cấp sức 
người, sức của, chi viện cho miền Nam ruột 
thịt để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Tính 
đến năm 1972, tổng số lao động do Nhà nước 
ta động viên lên đến 2,5 triệu người (chiếm 
11% dân số miền Bắc). Riêng động viên cho 
quân đội là 1,5 triệu người, 70% số hộ gia 
đình ở miền Bắc có người tham gia chiến đấu, 
phục vụ chiến đấu ở các chiến trường miền 
Nam. Năm 1973 và 1974, miền Bắc tiếp tục 
động viên 25 vạn thanh niên vào lực lượng vũ 
trang, trong đó bổ sung cho các chiến trường 
miền Nam 15 vạn. Đến cuối năm 1974, miền 
Bắc đã chi viện cho chiến trường miền Nam 
33 vạn tấn vật chất. Từ tháng 1 đến tháng 4 
năm 1975, miền Bắc đã bổ sung cho miền 
Nam 110.000 cán bộ, chiến sỹ thuộc các lực 
76
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Nguyễn Mạnh Chủng
lượng, 230.000 tấn vật chất. Vào giai đoạn 
cuối của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa 
Xuân 1975, trên 80% quân số của lực lương 
vũ trang, 81% vũ khí đạn dược, 60% xăng 
dầu, 65% thuốc men, 85% xe vận tải ở chiến 
trường miền Nam do miền Bắc bổ sung vào.
Như vậy, sức mạnh dân tộc Việt Nam 
trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước 
là sức mạnh tổng hợp của cả yếu tố tinh thần 
và vật chất, tất cả vì mục tiêu độc lập, tự do 
của Tổ quốc, do đó đã huy động được “cả 
nước ra quân, toàn dân đánh giặc” và được 
phát huy cao độ trong Đại thắng mùa Xuân 
1975. Sau này, nói về thất bại của Đế quốc 
Mỹ trong phát động chiến tranh xâm lược 
Việt Nam, một chính khách Mỹ đã phải 
thừa nhận: “Đối phương đã tìm ra được một 
chiến lược khôn khéo đến mức nguy hiểm để 
đánh lại Mỹ. Chiến lược đó là tiến hành một 
cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc dựa trên 
nguyện vọng của nhân dân Việt Nam muốn 
độc lập, tự do và công bằng xã hội. Nước 
ngoài không bao giờ có thể địch nổi chiến 
lược ấy” [1, tr.139]. Điều đó đã nói lên sự 
thừa nhận nguyên nhân thất bại cơ bản và 
chủ yếu của Đế quốc Mỹ ở chiến trường Việt 
Nam là không thể địch nổi thế trận lòng dân 
với sự đồng thuận giữa toàn Đảng, toàn dân, 
toàn quân ta về ý chí đấu tranh cho độc lập, 
tự do của Tổ quốc.
2.1.2. Phát huy sức mạnh thời đại trong 
Đại thắng mùa Xuân 1975
Sức mạnh thời đại trong Đại thắng mùa 
Xuân 1975, là sức mạnh của tinh thần đoàn 
kết liên minh chiến đấu ba nước Đông Dương 
và tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của bạn bè 
quốc tế, nhất là các nước xã hội chủ nghĩa 
anh em đối với cuộc kháng chiến chống Mỹ, 
cứu nước của nhân dân ta.
Trên cơ sở kế thừa và vận dụng sáng tạo 
quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về sự 
đoàn kết, liên hiệp của giai cấp vô sản và các 
dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới, Đảng ta 
luôn xác định cách mạng Việt Nam là một 
bộ phận khăng khít của cách mạng thế giới 
và luôn chú trọng kết hợp sức mạnh dân tộc 
với sức mạnh thời đại. Nhờ đó, nhân dân ta 
đã giành thắng lợi trong Cách mạng Tháng 
Tám 1945, tiếp đến là giành thắng lợi trong 
cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm 
lược. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, 
cứu nước, sức mạnh thời đại được Đảng ta 
tiếp tục phát huy trên tầm cao mới. Ngay từ 
những ngày đầu và trong suốt cuộc kháng 
chiến, Đảng ta đã đề ra chủ trương, chính 
sách mềm dẻo nhằm tranh thủ sự đồng tình, 
ủng hộ của bạn bè quốc tế. Vì thế, đã tạo lên 
ba tầng mặt trận - Nhân dân Việt Nam, nhân 
dân ba nước Đông Dương và nhân dân yêu 
chuộng hòa bình trên thế giới ủng hộ giúp 
đỡ Việt Nam chống Mỹ, cứu nước. Sự ủng 
hộ giúp đỡ của bạn bè quốc tế là một trong 
những nguyên nhân quan trọng tạo nên thắng 
lợi trong Đại thắng mùa Xuân 1975 vẻ vang 
của dân tộc ta.
Trước hết là sức mạnh của sự đoàn kết 
liên minh chiến đấu ba dân tộc Việt Nam, 
Lào và và Campuchia.
Phát huy truyền thống láng giềng anh 
em gắn bó về lịch sử, địa lý, kinh tế, xã hội 
và cùng kháng chiến chống thực dân Pháp 
xâm lược thắng lợi, khi tiến hành cuộc 
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đảng 
ta tiếp tục chủ trương, chăm lo tăng cường 
liên minh, đoàn kết với các nước trên bán 
đảo Đông Dương.
Thực hiện chủ trương trên, Đảng và Nhà 
nước ta đã sớm triển khai, chủ động tiếp xúc, 
bàn bạc với hai nước bạn theo tinh thần giải 
77
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 18, Số 1 (2020): 73-86
phóng, bảo vệ đất nước là công việc của 
nhân dân mỗi nước, nhưng phải coi sự ủng 
hộ, đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau chống kẻ thù 
chung là nhu cầu bức thiết của ba dân tộc 
anh em. Chính vì thế, trong suốt cuộc kháng 
chiến chống Mỹ, cứu nước, nhân dân ta đã 
cùng nhân dân hai nước Lào và Campuchia 
anh em sát cánh bên nhau chống kẻ thù chung 
là Đế quốc Mỹ. 
Trong các giai đoạn của cuộc kháng 
chiến, lực lượng vũ trang của ta và bạn luôn 
sát cánh chiến đấu, tạo ra thế chiến lược tiến 
công địch trên các chiến trường. Trong cuộc 
chiến đấu này, miền Nam Việt Nam được xác 
định là chiến trường chính, miền Bắc Việt 
Nam vừa là chiến trường, vừa là hậu phương, 
căn cứ địa của chiến trường miền Nam, chiến 
trường Lào và chiến trường Campuchia. Vì 
vậy, cùng với đẩy mạnh hoạt động trên chiến 
trường mỗi nước - miền Nam Việt Nam và 
ở Lào. “Ta kết hợp với bạn đã mở các chiến 
dịch và nhiều mặt trận ở Cánh Đồng Chum 
- Xiêng Khoảng (1961, 1964, 1969, 1970,
1972), Nậm Thà (1962), Nậm Bạc (1968),
Đường 8, Đường 12, (1963), Đường 9 - Nam
Lào (1971)... Ở Campuchia, ta phối hợp với
bạn mở cuộc phản công đánh bại cuộc hành
quân của quân Mỹ và quân đội Sài Gòn,
giải phóng hoàn toàn năm tỉnh Đông Bắc
Campuchia; đánh bại các cuộc hành quân lớn
của địch như Chen La I (1970), Toàn thắng
(1971), Chen La II (1971)” [2, tr.253].
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu 
nước, Chính phủ và nhân dân hai nước Lào 
và Campuchia anh em đã tạo điều kiện cho 
quân đội ta mở đường vận chuyển lương 
thực, thực phẩm và vũ khí vào chiến trường 
miền Nam. Có thể thấy rằng, tuyến đường 
vận tải chiến lược Trường Sơn là biểu tượng 
sáng ngời của tình đoàn kết gắn bó, keo sơn 
giữa ba dân tộc Đông Dương trong cuộc 
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Trong thời gian diễn ra cuộc Tổng tiến 
công và nổi dậy mùa Xuân 1975. Ở Lào, 
Đảng Nhân dân cách mạng Lào đã phát động 
đấu tranh với ba đòn chiến lược (nổi dậy của 
quần chúng nhân dân, tiến công bằng quân 
sự, gây áp lực; nổi dậy ly khai của một bộ 
phận binh sỹ) kết hợp với đấu tranh pháp lý 
giành quyền làm chủ trong cả nước, đưa đến 
sự ra đời của nước Cộng hòa Dân chủ nhân 
dân Lào ngày 02/12/1975. “Ở Campuchia, 
phối hợp ...  dân số 
cả nước (hơn 95 triệu người, trong đó hơn 
45 triệu người trong độ tuổi lao động); các 
nguồn lực tự nhiên khá phong phú (đất đai, 
rừng, biển, khoáng sản...); vị trí địa - chính 
trị và địa - kinh tế của đất nước; truyền thống 
yêu nước, tự lực, tự cường; nền văn hóa đậm 
tính nhân văn, cộng đồng; đóng góp của cách 
mạng Việt Nam đối với sự nghiệp giải phóng 
dân tộc, hòa bình và tiến bộ xã hội trên thế 
giới; sự ổn định chính trị - xã hội; đường lối 
đúng đắn của Đảng và sự đồng tình, ủng hộ 
của tuyệt đại đa số các tầng lớp nhân dân; 
sức mạnh tổng hợp quốc gia và vị thế của 
Việt Nam trên trường quốc tế sau 30 năm đổi 
mới.
Sức mạnh thời đại trong sự nghiệp xây 
dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay được hiểu 
là sức mạnh tổng hợp do các yếu tố thuận 
lợi của quốc tế tạo nên trong thời đại mới, 
qóp phần làm cho thế và lực của Việt Nam 
không ngừng được tăng lên. Sức mạnh thời 
đại trong giai đoạn hiện nay được cấu thành 
bởi sức mạnh của các xu thế lớn, trong đó 
dòng chủ lưu là hòa bình, hợp tác và phát 
triển; sức mạnh của cộng đồng quốc tế ngày 
càng đồng thuận trong kiến tạo, củng cố một 
trật tự thế giới đa cực, đa trung tâm, dân chủ, 
công bằng, bình đẳng; sức mạnh của các lực 
lượng tiến bộ trong cuộc đấu tranh vì các mục 
tiêu cao cả là hòa bình, độc lập dân tộc, dân 
chủ và phát triển bền vững; sức mạnh của 
hàng trăm quốc gia phấn đấu hoàn thành các 
mục tiêu phát triển thiên niên kỷ (MDG); sức 
mạnh của thế giới văn minh trong kỷ nguyên 
của cách mạng khoa học công nghệ, kinh tế 
tri thức, toàn cầu hóa...
Tuy nhiên, để kết hợp được sức mạnh dân 
tộc với sức mạnh thời đại trong điều kiện 
mới ở Việt Nam hiện nay cần thực hiện tốt 
một số yêu cầu cơ bản sau:
Một là, lấy lợi ích quốc gia - dân tộc làm 
mục tiêu cao nhất.
Lợi ích tối cao nhất của dân tộc mà cũng 
là của Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay là 
xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc 
Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, ra sức 
phát triển nhanh về kinh tế - xã hội hướng 
tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, 
công bằng, văn minh. Đây là cơ sở hàng đầu 
để Đảng, Nhà nước và nhân dân quyết định 
những vấn đề đối nội, đối ngoại trọng đại của 
đất nước. Trong đối ngoại và hội nhập quốc 
tế không chỉ vì lợi ích quốc gia - dân tộc, 
mà phải lấy lợi ích quốc gia - dân tộc làm 
xuất phát điểm, đích hướng tới để lãnh đạo, 
chỉ đạo hoạt động đối ngoại và tham gia hội 
nhập quốc tế của toàn Đảng, toàn dân, toàn 
quân ta. Nghĩa là, trong hội nhập và mở rộng 
quan hệ quốc tế, mọi tổ chức, cá nhân không 
được phép xem nhẹ lợi ích của quốc gia - dân 
tộc, đặc biệt phải tránh những tư tưởng, hành 
động vì lợi ích cục bộ của ngành, lĩnh vực mà 
bỏ qua, bất chấp lợi ích quốc gia - dân tộc; 
trái lại phải đặt lợi ích quốc gia - dân tộc lên 
trên hết, trước hết và phải bảo vệ cho được 
lợi ích đó trong mọi hoàn cảnh. Tuy nhiên, 
trong khi đặt lợi ích quốc gia - dân tộc lên 
hàng đầu cũng phải dựa trên cơ sở luật pháp 
quốc tế, các nguyên tắc, định chế của các tổ 
chức quốc tế, phải tránh tư tưởng dân tộc chủ 
83
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 18, Số 1 (2020): 73-86
nghĩa, dân tộc cực đoan, hay bất chấp luật 
pháp quốc tế trong quan hệ đối ngoại.
Trong bối cảnh quốc tế hiện nay, lợi ích 
quốc gia - dân tộc được đảm bảo bằng cả 
sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại. Bởi 
hội nhập quốc tế càng sâu, càng rộng thì lợi 
ích quốc gia - dân tộc càng được củng cố và 
sức mạnh dân tộc càng được tăng cường, vì 
có điều kiện tranh thủ được những thuận lợi 
quốc tế đem lại. Tuy nhiên, trong quá trình 
hội nhập càng sâu, càng rộng thì sự đan xen 
lợi ích giữa các quốc gia, dân tộc càng lớn, 
càng phức tạp, bao hàm cả những thuận lợi 
và khó khăn, thách thức thậm chí cả những 
rủi ro có thể phương hại đến lợi ích quốc 
gia - dân tộc. Vì vậy, về mặt chủ quan trong 
nước, để hạn chế đến mức thấp nhất những 
rủi ro, thách thức và tranh thủ được những 
cơ hội quốc tế đem lại thì việc tạo ra sự đồng 
thuận cao trong toàn xã hội, khơi nguồn sức 
mạnh nội sinh của cả dân tộc là hết sức quan 
trọng, là cơ sở để hạn chế những rủi ro, thách 
thức trong quá trình hội nhập quốc tế. 
Để tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã 
hội, thì việc tuyên truyền, giáo dục nâng cao 
nhận thức cho toàn xã hội về ý thức, trách 
nhiệm trong bảo vệ lợi ích quốc gia - dân 
tộc là vấn đề cần thiết. Trong đó tập trung 
tuyên truyền thống nhất nhận thức về chuỗi 
lợi ích mà chúng ta phải bảo vệ, đó là: Bảo vệ 
vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và 
toàn vẹn lãnh thổ quốc gia; bảo vệ chế độ và 
thành quả cách mạng xã hội chủ nghĩa; bảo 
vệ Đảng, Nhà nước và nhân dân; bảo vệ lợi 
ích hợp pháp về kinh tế, chính trị, văn hóa, 
xã hội, con người của nước ta ở các quốc 
gia, khu vực khác trên thế giới; và suy cho 
cùng là bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc 
và chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là nhiệm vụ 
hết sức quan trọng hiện nay. Vì thế, Văn kiện 
Đại hội XII của Đảng đã xác định “chủ động, 
tích cực hội nhập quốc tế trên cơ sở giữ vững 
độc lập, tự chủ, lấy lợi ích quốc gia - dân tộc 
làm mục tiêu cao nhất, đáp ứng yêu cầu của 
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong 
tình hình mới” [6, tr.270].
Hai là, luôn kiên định độc lập tự chủ, tự 
lực tự cường, chủ động và tích cực hội nhập 
quốc tế; đẩy mạnh đa phương hóa, đa dạng 
hóa quan hệ đối ngoại.
Kiên định độc lập tự chủ, tự lực tự cường, 
chủ động và tích cực hội nhập quốc tế là sự 
phát triển sáng tạo bài học của cách mạng Việt 
Nam về kết hợp giữa sức mạnh dân tộc với 
sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước với 
sức mạnh quốc tế trong điều kiện lịch sử mới. 
Trong đó sức mạnh dân tộc, sức mạnh nội sinh 
là yếu tố quyết định; sức mạnh thời đại, quốc 
tế, sức mạnh bên ngoài là yếu tố quan trọng, 
chỉ có tác dụng và hiệu quả khi sức mạnh bên 
trong được chuẩn bị kịp thời, đầy đủ. Do đó, 
kiên định độc lập tự chủ, tự lực tự cường, phát 
huy sức mạnh bên trong là nền tảng của sự 
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là điều 
kiện để mở rộng và nâng cao vị thế, uy tín của 
đất nước trên trường quốc tế. Mặt khác hiểu về 
độc lập tự chủ không có nghĩa là biệt lập, mà 
đồng thời đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ 
quốc tế, tranh thủ tối đa các điều kiện bên ngoài 
thuận lợi cho công cuộc đổi mới và xây dựng 
đất nước. Kiên định độc lập tự chủ, tự lực tự 
cường là yếu tố hết sức cần thiết đối với Việt 
Nam, một nước tiếp tục kiên định con đường 
đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa khi 
mà hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa hiện 
thực trên thế giới đã sụp đổ. Ngoài ra, đây còn 
là vấn đề có tính nguyên tắc để mở rộng quan 
hệ quốc tế theo hướng đa phương hóa, đa dạng 
hóa, tránh được những tình huống bất lợi về 
đối ngoại, củng cố và nâng cao vị thế đất nước 
84
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Nguyễn Mạnh Chủng
ở khu vực cũng như trên thế giới. Chủ tịch Hồ 
Chí Minh thường nói, mỗi một người phải nhớ 
rằng, có độc lập mới tự lập, có tự cường mới 
tự do: “Cố nhiên sự giúp đỡ của các nước bạn 
là quan trọng, nhưng không được ỷ lại, không 
được ngồi mong chờ người khác, một dân tộc 
không tự lực cánh sinh mà cứ ngồi chờ dân tộc 
khác giúp đỡ thì không xứng đáng được độc 
lập” [7, tr.522].
Bởi lẽ đó, đối với Việt Nam hiện nay, kết 
hợp chặt chẽ yếu tố dân tộc và yếu tố truyền 
thống với yếu tố hiện đại để phát triển đất nước 
trở thành một vấn đề có tính tất yếu. Văn kiện 
Đại hội XII của Đảng cũng đã khẳng định: 
“Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, 
đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích 
cực hội nhập quốc tế; giữ vững môi trường hòa 
bình, ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho sự 
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; nâng cao 
vị thế, uy tín của Việt Nam trong khu vực và 
trên thế giới” [6, tr.79].
Ba là, nhận thức đúng phương châm kết 
hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, 
chống mọi biểu biểu hiện quá đề cao sức 
mạnh dân tộc hoặc sức mạnh thời đại.
Trong bất cứ giai đoạn lịch sử nào, việc kết 
hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại 
cũng là nhân tố cơ bản quyết định thắng lợi 
của cách mạng, đặc biệt bài học kinh nghiệm 
sau 30 năm đổi mới ở Việt Nam. Tuy nhiên, 
trên thực tế hiện nay trong xã hội chúng ta 
đâu đó vẫn nảy sinh biểu hiện tuyệt đối hóa 
sức mạnh dân tộc mà xem nhẹ sức mạnh thời 
đại, coi việc tìm kiếm những nguồn lực quốc 
tế là sự lệ thuộc vào nước ngoài, là dẫn tới 
mất độc lập, mất bản sắc trong phát triển, từ 
đó dẫn tới bảo thủ, biệt lập và nhất định sẽ đi 
đến chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi. Cũng có quan 
điểm xem nhân tố quốc tế như cứu cánh cho 
mọi vấn đề, dẫn tới xem nhẹ sức mạnh dân 
tộc, lãng phí nhiều lợi thế nội sinh, vô tình bỏ 
rơi nhiều di sản quý báu cho sự hưng thịnh 
của đất nước hiện nay.
Do đó, để nhận thức đúng về phương 
châm kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh 
thời đại trong điều kiện hiện nay có thể thống 
nhất ở một số điểm sau:
Thứ nhất, nên hiểu bản chất việc kết hợp 
sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại là sự 
cộng hưởng giữa các yếu tố dân tộc và các 
yếu tố quốc tế, qua đó nhân lên sức mạnh và 
nội lực của dân tộc để đạt được các mục tiêu 
nhất định.
Thứ hai, nên thấy rõ nguồn gốc sức mạnh 
dân tộc hiện nay bao gồm cả sức mạnh tập trung 
của Nhà nước, và sức mạnh phi tập trung của 
các tầng lớp nhân dân cả trong nước và ngoài 
nước, do Nhà nước huy động chung dưới sự 
lãnh đạo của Đảng nhằm phục vụ các mục tiêu 
và lợi ích của toàn dân tộc; hoặc do các tầng lớp 
nhân dân tự phát huy vì các mục tiêu và lợi ích 
chung của xã hội. Nguồn gốc sức mạnh thời đại 
nên được nhìn nhận bao gồm cả các dòng chảy, 
xu thế lớn của thế giới và các yếu tố, điều kiện 
thuận lợi khác mà ta có thể tranh thủ từ môi 
trường quốc tế để phục vụ các mục tiêu, lợi ích 
của quốc gia dân tộc.
Thứ ba, cần thấy rõ trong bối cảnh thế giới 
toàn cầu hóa và đất nước hội nhập ngày càng 
sâu rộng vào cộng đồng thế giới hiện nay, 
không phải lúc nào cũng có ranh giới rõ ràng 
giữa các nhân tố “quốc nội” và “quốc tế” mà 
các nhân tố thường đan xen và pha trộn với 
nhau, liên hệ, phụ thuộc và tác động vào nhau. 
Do vậy, khi xử lý các vấn đề đối nội cần luôn 
tính tới vai trò và ảnh hưởng của các yếu tố 
quốc tế, và hoạch định chính sách để tận dụng 
tối đa các yếu tố thuận lợi từ bên ngoài đem lại, 
cũng như hạn chế tối đa các tác động bất lợi.
85
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 18, Số 1 (2020): 73-86
Thứ tư, cần hiểu và vận dụng phương châm 
kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại 
một cách toàn diện, theo đó cần khuyến khích 
vận dụng phương châm này trong việc thực 
hiện mọi nhiệm vụ, với mọi đối tượng, trong 
mọi lĩnh vực. Trong giai đoạn xây dựng và phát 
triển đất nước hiện nay chúng ta cùng một lúc 
có nhiều nhiệm vụ: vừa xây dựng, vừa bảo vệ 
tổ quốc; vừa phấn đấu đạt tăng trưởng kinh tế 
nhanh, vừa bảo đảm phát triển bền vững; vừa 
đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, vừa 
chăm lo bảo vệ môi trường, xây dựng nền kinh 
tế xanh... Chúng ta cũng có các mục tiêu trên 
nhiều mặt trận khác nhau như quốc phòng, 
đối ngoại, công nghiệp, tài chính - ngân hàng, 
giáo dục, văn hóa - xã hội... Việc triển khai các 
nhiệm vụ trên không chỉ là nhiệm vụ của Nhà 
nước mà là nhiệm vụ chung của toàn dân, vì 
vậy việc kết hợp sức mạnh bên ngoài và bên 
trong không chỉ là phương châm hoạt động của 
Đảng và Nhà nước, mà cần là phương châm 
hành động chung quán triệt cho mọi tầng lớp 
và thành phần xã hội.
3. Kết luận
Như vậy, kết hợp sức mạnh dân tộc với
sức mạnh thời đại vừa là bài học lớn của cách 
mạng Việt Nam, vừa là vấn đề có tính quy 
luật trong lãnh đạo cách mạng của Đảng. 
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu 
nước. Đảng ta đã kết hợp sức mạnh về vật 
chất và tinh thần của dân tộc với tranh thủ 
tối đa sự ủng hộ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế, 
nhất là các nước xã hội chủ nghĩa anh em. Sự 
kết hợp ấy, đã làm lên thắng lợi vĩ đại của dân 
tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống 
Mỹ, cứu nước, mà đỉnh cao là Đại thắng mùa 
Xuân 1975. Bài học ấy, lại một lần nữa được 
Đảng ta vận dụng một cách sáng tạo trong 
thời kỳ đổi mới. Vì thế, sau 30 năm đổi mới, 
đất nước ta đã đạt được những thành tựu to 
lớn, có ý nghĩa lịch sử trên con đường xây 
dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc 
xã hội chủ nghĩa. Trong tình hình hiện nay, 
trước sự biến đổi không ngừng của thế giới, 
trong nước và khu vực. Hơn lúc nào hết, cần 
kế thừa những thành tựu, kinh nghiệm của 
các thời kỳ trước kia, đồng thời cần phải: 
Lấy lợi ích quốc gia - dân tộc làm mục tiêu 
cao nhất; kiên định độc lập tự chủ, tự lực tự 
cường, chủ động và tích cực hội nhập quốc 
tế và nhận thức đúng phương châm kết hợp 
sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Bảo 
đảm cho Việt Nam có được sức mạnh tổng 
hợp to lớn nhất, vững bước trên con đường 
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đẩy 
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội 
nhập quốc tế.
Tài liệu tham khảo
[1] Học viện Chính trị Hồ Chí Minh (2000). 70 năm
Đảng Cộng sản Việt Nam. Nhà xuất bản Chính
trị quốc gia, Hà Nội.
[2] Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự (2015).
Đại thắng mùa Xuân 1975 sự hội tụ sức mạnh
của dân tộc Việt Nam. Nhà xuất bản Quân đội
nhân dân, Hà Nội.
[3] Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự (2003).
Đại thắng mùa Xuân 1975 - Nguyên nhân và bài
học. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, Hà Nội.
[4] Nguyễn Viết Thảo (2017). Kết hợp sức mạnh
dân tộc với sức mạnh thời đại trong tình hình
mới. Cổng thông tin điện tử Học viện Báo chí
và tuyên truyền.
[5] Đảng Cộng sản Việt Nam, Ban Chấp hành trung
ương Đảng, Ban chỉ đạo tổng kết (2016). Báo
cáo tổng kết một vấn đề lý luận - thực tiễn qua
30 năm đổi mới (1986 -2016). Nhà xuất bản
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
[6] Đảng Cộng sản Việt Nam (2016). Văn kiện Đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII. Văn phòng
Trung ương Đảng, Hà Nội.
[7] Hồ Chí Minh, Toàn tập (1995), Tập 6. Nhà xuất
bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.
86
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Nguyễn Mạnh Chủng
COMBINING NATIONAL STRENGTH WITH INTERNATIONAL STRENGTH 
IN THE 1975 GREAT SPRING VICTORY AND PRACTICAL VALUE
Nguyen Manh Chung1
1Political University, Ha Noi
Abstract
Combining national strength with international power is a winning factor and a strategic lesson of our Party in leading the revolution. By the historical method, logic and statistics. The article goes in depth to analyze 
the process of combining national strength with international power in the resistance against the US, research in 
Vietnam, culminating in the Great Victory of Spring 1975. Thereby identifying the need and requirements when 
combining national strength with international power into the cause of building and defending the Socialist 
Republic of Vietnam today: taking national and national interests as the highest goal; steadfast independence, 
self-reliance, proactive and proactive international integration; correctly understand the method of combining 
national power with international power.
Keywords: Great victory in Spring 1975, international power, national construction, national strength.