Hướng dẫn sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân trong các cơ sở y tế

Hướng dẫn sử dụng 
phương tiện phòng hộ cá nhân 
trong các cơ sở y tế
PGS TS Kiều Chí Thành
Khoa KSNK - BVQY 103
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Trình bày được mục đích và chỉ định sử dụng từng 
loại phuơng tiện phòng hộ cá nhân
Thực hành được các kỹ thuật sử dụng và loại bỏ 
phương tiện phòng hộ cá nhân
MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN PHCN
Sử dụng phương tiện PHCN là một biện pháp 
KSNK nhằm hạn chế sự lan truyền của VSV, chất 
gây ô nhiễm tới BN, NVYT, bề mặt MT để làm 
giảm nguy cơ NKBV ở BN và nguy cơ phơi nhiễm 
nghề nghiệp ở NVYT.
Protection from MRTB/VHF
MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG GĂNG
Bảo vệ BN và NVYT trước nguy cơ phơi nhiễm
máu, dịch cơ thể, ngăn cách các tác nhân hóa
học gây kích ứng da tay.
CHỈ ĐỊNH SỬ DỤNG GĂNG
VÔ KHUẨN
Thực hiện phẫu thuật.
Khi thực hiện các thủ thuật vô khuẩn.
Chăm sóc đặc biệt (trẻ non tháng, 
cấp cứu sơ sinh BN SGMD). 
Chỉ định dùng găng sạch
Khi làm các công việc có nguy cơ tiếp xúc 
với máu/dịch cơ thể của người bệnh, 
niêm mạc, da tổn thương.
Khi tiếp xúc với đồ dùng, vật dụng ô nhiễm.
Da tay NVYT không lành lặn.
Chỉ định dùng găng bảo hộ
Làm vệ sinh bề mặt
Thu gom chất thải
Thu gom đồ vải
Xử lý dụng cụ, vật dụng chăm sóc, điều trị BN
GĂNG TAY LÀ HÀNG RÀO BẢO VỆ HIỆU QUẢ 
ĐỐI VỚI MỌI LOẠI VI SINH VẬT?
Soi găng trên kính hiển vi điện tử 
phát hiện được những lỗ thủng
kích thước < 30 -50 m Virus có 
thể xâm nhập qua găng.
Tỷ lệ găng PT bị thủng : 8%, găng 
sạch (latex, vinyl) thủng: 0 - 52%. 
Găng làm giảm 50-60% nguy cơ ô 
nhiễm máu, dịch cơ thể, không 
ngăn ngừa được hoàn toàn các tác 
nhân gây ô nhiễm.
Sử dụng găng như thế nào trên 
người bệnh
Doebbling: Rửa găng không có tác 
dụng khử nhiễm. 5 - 50% rửa găng 
trước khi tháo găng gây ô nhiễm 
bàn tay sau khi găng bị loại bỏ. 
Rửa găng làm tăng nguy cơ gây 
thủng găng .
 Không sử dụng một đôi găng
để thực hiện các thao tác chăm
sóc, điều trị trên nhiều bệnh
nhân khác nhau.
Protection from MRTB/VHF
Ai sẽ là người tiếp theo động chạm vào bàn phím, 
bệnh án, núm cửa, điện thoại bị ô nhiễm?
...và làm lan truyền tác nhân gây bệnh tới đâu?
Găng tay là phương tiện
lây truyền gián tiếp
Tỷ lệ tuân thủ VSBT trước khi đi găng
VSBT trước đi
găng
Không VSBT
trước đi găng
94,7 (54/57)
5,3 (3/57)
Tỷ lệ tuân thủ VSBT sau khi tháo găng
VSBT sau tháo
găng
Không VSBT sau
tháo găng
65,6 (19/29)
34,5 (10/29)
Một số thực hành không được sử dụng găng
Khám bệnh thông thường
Cho ăn; Lấy mạch, nhiệt độ, huyết áp
Thay đồ vải cho người bệnh (trừ khi đồ vải có 
dính máu, dịch cơ thể và chất thải)
Tiêm bắp, tiêm trong da, dưới da
Viết hồ sơ bệnh án, viết và cầm giấy xét nghiệm, 
đánh máy tính, nghe điện thoại, vận chuyển BN
 §i tõ BB nµy sang BB kh¸c
THỰC HÀNH KHÔNG DÙNG GĂNG
Chú ý khi sử dụng Găng
• Không sử dụng một đôi găng để thực hiện các thao
tác chăm sóc, điều trị trên nhiều BN.
• Không rửa găng hoặc chà xát găng bằng cồn.
• Vệ sinh bàn tay trước khi đi găng và sau khi tháo 
găng.
• Thay găng sau khi tiếp xúc với dịch cơ thể, chất 
thải có khả năng chứa nồng độ vi khuẩn cao (phân, 
dịch dẫn lưu)
Kỹ thuật đi găng
Rửa tay hoặc khử khuẩn tay bằng cồn. 
Dùng tay T nắm mặt trong của cổ găng 
P để đưa bàn tay P vào găng, chỉnh găng 
ôm khít các ngón tay, tránh tiếp xúc mặt 
ngoài găng. 
Đặt tay P đã đi găng chùm lên mặt 
ngoài của cổ găng T. Đưa tay T vào găng 
trái và kéo găng ôm khít các ngón tay.
Chú ý: Kéo cổ găng chùm lên phần 
dưới của cổ tay áo choàng. 
Kỹ thuật tháo 
găng
Sử dụng khẩu trang
1. Khẩu trang ngoại khoa
Ngăn ngừa lây truyền tác nhân gây bệnh qua giọt 
bắn > 5 micromets
Ngăn ngừa nguy cơ văng bắn máu, dịch vào da, 
niêm mạc khi thực hiện thủ thuật, Phẫu thuật
Chỉ định sử dụng khẩu trang
Khi làm việc trong khu phẫu thuật
Khi làm việc trong khu vực đòi hỏi VK tuyệt đối
Khi chăm sóc người bệnh lây truyền theo đường 
hô hấp
Khi làm thủ thuật có nguy cơ văng bắn máu dịch
Khi thay băng cho người bệnh
So sánh kích thước VSV với khẩu trang
N95 ngăn cản vật 
>  0,1m(100
Kh.trang ng.khoa
>  4m (4000nm)
Truyền bệnh qua giọt bắn
Xuất phát từ người mang mầm 
bệnh khi ho, hắt hơi, xì mũi, từ thủ 
thuật như hút đờm rãi, nội soi
Giọt nhỏ văng bắn vào các màng 
niêm mạc của người tiếp xúc 
trong phạm vi < 1 mét
Giọt > 5 micromet
30-80cm/giây
Giọt nhỏ
Phát tán trong
phạm vi 1 mét
Cúm, ho gà, viêm phổi
Nước
Mang khẩu trang ngoại khoa 
khi tiếp xúc BN nghi/mắc bệnh 
truyền qua giọt nhỏ
Mang khẩu trang khi nào
Mục đích dùng khẩu trang 
N95
2. Khẩu trang có hiệu 
lực lọc cao
Ngăn ngừa lây truyền 
tác nhân gây bệnh qua 
không khí (giọt < 5 
micromét)
Lây truyền qua đường không khí
Giọt HH < 5 µm
0.06-1.5cm/giây
bay hơi
Phát tán trên 10m
Lao, sởi thủy đậu, SARS
VSV phát tán rộng, lơ lửng trong 
không khí trong thời gian dài
BN, NVYT cùng phòng hoặc 
trong phạm vi xa hơn hít phải 
giọt văng bắn
Mang khẩu trang có hiệu lực lọc cao khi
tiếp xúc BN nghi/mắc bệnh truyền qua không khí
Quy trình mang khẩu trang N95 
Bước 1: Đăt KT vào lòng bàn tay,
cạnh có kim loại ôm vào sống mũi 
hướng ra trước, gần đầu các ngón 
tay, dây đeo thả tự do dưới bàn tay
Bước 2: Đăt KT phía dưới cằm, phần
che mũi hướng lên trên
Bước 3
Kéo dây trên qua đầu và đặt vào đỉnh
sau của đầu, dây ở trên tai. Kéo dây
dưới qua đầu và đặt vào sau gáy, dây
ở dưới tai.
Quy trình mang khẩu trang N95
Bước 4: Đăt đầu ngón tay của 2 tay
tại đỉnh sống mũi, chỉnh phần che 
mũi sao cho khẩu trang ôm khít mũi
Quy trình mang khẩu trang N95
Bước 5 
Ôm khẩu trang bằng
hai tay, cẩn thận
không làm đảo lộn vị
trí khẩu trang. 
Test kiểm tra độ kín của khẩu trang
Test dương tính
Thở ra mạnh, nếu khẩu trang kín, 
áp lực dương tạo luồng không khí 
bên trong khẩu trang. Nếu phát 
hiện khẩu trang đeo chưa kín, cần 
điều chỉnh độ cang của dây đeo 
sau đó làm lại test dương tính.
Test âm tính
Hít vào sâu, nếu khẩu trang kín, áp lực âm 
làm khẩu trang bám vào mặt..
Nếu khẩu trang không kín, không khí sẽ qua 
chỗ hở vào bên trong khẩu trang. 
Tháo bỏ khẩu trang N95
Tháo qua đầu qua 
dây dưới trước 
Tháo dây trên
Không chạm vào mặt 
trước khẩu trang
SỬ DỤNG KHẨU TRANG NHƯ THẾ NÀO 
TRONG COVID-19
SỬ DỤNG KHẨU TRANG NHƯ THẾ NÀO 
TRONG COVID-19
AORN, 2006 Standards, Recommended Practices and Guidelines
YES
X
X
Chú ý khi sử dụng khẩu trang
Mục đích sử dụng kính che mặt
Phòng ngừa nguy cơ văng 
bắn máu, dịch, các giọt 
bắn tới niêm mạc mắt, 
mũi, miệng của NVYT
Có 2 loại : kính bảo vệ
mặt và mặt nạ che mặt 
(sử dụng 1 trong 2 loại 
này
Chỉ định sử dụng kính che mặt
Khi thực hiện các thủ thuật có nguy cơ văng 
bắn máu dịch
Khi tiếp xúc gần với BN có biểu hiện viêm 
long đường hô hấp
Khi chăm sóc người bệnh mắc các bệnh hô 
hấp cấp tính (H5N1, SARS, CoVid-19 v.v)
Tháo bỏ kính che mặt
Nhấc dây choàng qua tai 
hay đầu bằng tay không 
mang găng 
Nhấc khỏi mặt
Bỏ vào thùng CT hoặc 
thùng ngâm KK (nếu sử 
dụng lại) 
Khử khuẩn và bảo quản kính/tấm che
mặt
Sau khi sử dụng ngâm kính bảo hộ trong dung 
dịch khử khuẩn (Javel 0,5%, chloraminB 0,5%, 
hypoclorine 0,5%)
Làm sạch bằng nước và xà phòng
Để đúng nơi quy định
Sử dụng áo choàng
Mục đích: Che chắn quần áo NVYT không bị 
văng bắn máu, dịch cơ thể
Chỉ định:
Khi làm việc trong buồng cách ly
Khi thực hiện các thủ thuật có nguy cơ văng bắn 
máu, dịch
Khi chăm sóc VT có nhiều máu, dịch tiết
Khi chăm sóc, thăm khám BN nôn, ỉa chảy nhiều
Khi xử lý các vật dụng, đồ vật dính máu
Kỹ thuật mặc áo choàng
Rửa tay hoặc khử khuẩn tay bằng 
cồn
Để phần mở của áo choàng ra 
trước mặt
Luồn tay vào ống tay áo choàng
Buộc dây áo ở cổ
Kéo vạt áo hai bên ra sau, che kín 
phần lưng
Buộc dây lưng áo
Cởi áo choàng
Tháo dây buộc (dây lưng áo và dây cổ)
Tháo tay áo từng bên.
Quay mặt ngoài quay vào trong
Gấp hoặc cuộn thành bó
Cho vào thùng thu gom đồ bẩn
Chỉ định dùng PPE (WHO.2.2020)
Chỉ định dùng PPE (WPRO: 27.2.2020)
TRÌNH TỰ MẶC PHƯƠNG TIỆN PHCN
KHI VÀO BUỒNG CÁCH LY
Vệ sinh tay bằng cồn
Đội mũ
Đeo khẩu trang
Mang kính, tấm che mặt
Mặc quần,áo choàng
Đi ủng/bốt giấy
Vệ sinh tay bằng cồn
Đeo găng tay
25
Tháo găng (lột khỏi tay và cho vào thùng thu gom CT)
Rửa tay/khử khuẩn tay bằng cồn
Cởi áo choàng (cho vào thùng thu gom CT)
Tháo ủng, bốt giấy
Rửa tay hoặc chà tay bằng cồn
Tháo bỏ kính
Tháo bỏ khẩu trang, mũ, không chạm tay vào mặt 
trước khẩu trang
Rửa tay hoặc chà tay bằng cồn
CỞI BỎ PHƯƠNG TIỆN PHCN
KHI RỜI BUỒNG CÁCH LY
Thank you for attention
Vệ sinh hô hấp
Mục tiêu VSHH
- Ngăn ngừa sự phát tán của tác nhân lây 
truyền qua đường hô hấp
- Ngăn ngừa bàn tay bị nhiễm khuẩn
- Áp dụng VSHH khi:
- Người có triệu chứng bệnh đường hô hấp 
phải áp dụng KSNK lây nhiễm qua đường 
hô hấp
Nội dung VSHH
Giáo dục, tuyên truyền NB,NNNB
Che miệng mũi khi ho, hắt hơi
Rửa tay ngay sau khi ho, hắt hơi
Cách ly NB lây truyền theo đường hô hấp.
Cung cấp các phương tiện sát khuẩn tay 
ở khu vực khám, điều trị cho NB có các 
triệu chứng hô hấp.
Thảo luận hình ảnh
Mang PTPHCN
Cám ơn sự theo dõi của các bạn