Giáo trình Thiết kế cơ khí theo tham số và hướng đối tượng (Phần 11)

Ch−ơng 10 
Hợp tác thiết kế 
Ch−ơng này giới thiệu công cụ quản lý tài liệu thiết kế của Autodesk Inventor 
trong môi tr−ờng nhiều ng−ời dùng. Các thông tin chi tiết hơn, xin tìm trong trợ giúp 
trực tuyến và Tutorial. 
10.1. Các khái niệm chung 
Autodesk Inventor cung cấp môi tr−ờng thiết kế chung cho một nhóm ng−ời cùng 
làm việc thông qua ph−ơng tiện truyền thông và các công cụ quản lý, cập nhật và l−u 
trữ thông tin thiết kế. Hệ thống quản lý đề án (Project) đảm bảo việc tìm kiếm các file 
của Inventor và toàn bộ các file tham chiếu đến. Sổ ghi chép (Engineer's Notebook) và 
trợ giúp thiết kế (Design Assistant) cho phép cập nhật và theo dõi thông tin thiết kế. 
Thông tin về project đ−ợc trình bày tỷ mỷ trong mục "Project File System". 
Hợp tác thiết kế 
Đó là môi tr−ờng, cho phép nhiều ng−ời cùng làm việc trong một project. Hệ 
thống quản lý thông tin của Autodesk Inventor hỗ trợ hợp tác thiết kế bằng cách cho 
phép nhiều ng−ời cùng làm việc với một cụm lắp và cùng nhau chia xẻ thông tin thiết 
kế. 
Môi tr−ờng nhiều ng−ời dùng 
Trong môi tr−ờng này, những ng−ời thiết kế cùng chia xẻ thông tin của một cụm 
lắp mà không xảy ra tranh chấp. Autodesk Inventor có hệ thống giám sát, có thể cảnh 
báo ng−ời dùng khi có ng−ời khác đang sửa một file. 
Sổ ghi chép 
Đó là công cụ dùng để l−u giữ thông tin về quá trình thiết kế. Bạn có thể tạo và 
cập nhật các ghi chép về các giải pháp và tính toán trong quá trình thiết kế cũng nh− 
ghi lại mỗi thay đổi của bản thiết kế. 
Trợ thủ thiết kế 
Đó là phần mở rộng của hệ thống quản lý file của Microsoft Windows, giúp bạn 
tìm kiếm thông tin liên quan đến đề án bên ngoài Autodesk Inventor. Bạn có thể gắn 
các thông tin, nh− giá thành, số hiệu chi tiết và tên tác giả với mô hình hay bản vẽ, sau 
đó dùng chúng nh− các chỉ tiêu tìm kiếm hoặc tạo các báo biểu nhờ trợ thủ thiết kế. 
10.2. Các tiện ích
Concurrent 
Design 
Làm việc đồng thời, trong cùng một cụm lắp với những ng−ời 
thiết kế khác 
Prioritized 
Search Paths 
Ưu tiên đ−ờng dẫn tìm kiếm file trong project để Autodesk 
Inventor luôn luôn mở đúng phiên bản đ−ợc chỉ định. 
Engineer's 
Notebook 
Autodesk Inventor dùng công nghệ liên kết và nhúng đối t−ợng 
(OLE) của Windows để copy một tài liệu hoặc tạo mối liên kết 
một file với trang ghi. 
Có thể l−u giữ tiến trình thiết kế bằng cách cố định (Freez) các 
phiên bản trong trang ghi. Mỗi khi tạo một phiên bản mới, bạn 
đều có thể l−u lại các hình ảnh của nó. 
Search for 
Files 
Dùng Microsoft Windows Explorer để tìm kiếm các file nhờ 
thông tin mà bạn gán cho chi tiết hay cụm lắp, nh− giá thành, số 
hiệu, trạng thái, tác giả,... 
Search 
Assemblies 
Dùng Microsoft Windows Explorer để trực tiếp khảo sát phả hệ 
của cụm lắp, không cần khởi động Inventor. 
Create 
Reports 
Tổ chức các file theo các chỉ tiêu nhất định, nh− theo đề án, trạng 
thái,... nhờ Design Assistant. 
10.3. Môi tr−ờng nhiều ng−ời dùng 
Autodesk Inventor cho phép nhiều ng−ời có thể chia xẻ thông tin với cùng một 
cụm lắp. Có 3 ph−ơng thức chia xẻ thông tin: 
Sheard 
Các file đ−ợc l−u trong server, mọi ng−ời dùng 
làm việc với cụm lắp cùng tham chiếu đến một 
file trong cụm lắp đó. 
semi-isolated 
Ng−ời dùng copy một số chi tiết và chỉnh sửa 
nó trong máy của mình, còn các file khác thì 
đ−ợc tham chiếu đến cụm lắp trong server. 
isolated 
Ng−ời dùng copy toàn bộ các file cần thiết về 
máy của mình, không giữ quan hệ với server. 
Mỗi khi ng−ời dùng mở một cụm lắp, các file đ−ợc tham chiếu đến nguồn. Nếu 
một file bị sửa đổi thì bạn ch−a thấy đ−ợc sự thay đổi cho đến khi cập nhật phiên bản 
mới. 
Để cập nhật phiên bản, kích hoạt mô hình lắp và chọn View -> Refresh. Ch−ơng 
trình sẽ tự động cập nhật mọi file mà mô hình của bạn tham chiếu tới1. 
Sử dụng Microsoft Windows NetMeeting 
Bạn có thể dùng Microsoft Windows NetMeeting với Autodesk Inventor để hợp 
tác thiết kế trên Internet. Nó cho phép ng−ời dùng ở các vị trí khác nhau làm việc và 
chia xet thông tin về cùng một file. Muốn vậy, bạn phải cài đặt Microsoft Windows 
NetMeeting trên máy tính của mình. 
Để khởi động Microsoft Windows NetMeeting, Chọn menu Tool -> Online 
Collaboration -> Meet Now. Dùng giao diện của Microsoft Windows NetMeeting để 
tham gia cuộc gặp. Hiện thanh công cụ Collaboration để sử dụng NetMeeting bằng 
menu View -> Toolbars -> Collaboration. 
1 Nếu bạn làm việc trong môi tr−ờng cách biệt, bạn phải cập nhật thủ công 
Nhiều ng−ời dùng cùng truy cập đến cụm lắp 
Môi tr−ờng hợp tác thiết kế trong Autodesk Inventor cho phép nhiều ng−ời cùng 
làm việc với một cụm lắp, trong đó mỗi ng−ời có thể truy cập đến một chi tiết hay cụm 
lắp con. Chỉ có các file đang đ−ợc truy cập mới đ−ợc mở. Các file khác đ−ợc tham 
chiếu có thể đ−ợc l−u trữ trên server hay ngay trong ổ cứng của máy trạm. Khi ng−ời 
dùng sửa đổi file của họ, họ sẽ ghi phiên bản mới và cập nhật các file tham chiếu một 
cách th−ờng xuyên để luôn luôn nhận đ−ợc thông tin mới nhất của bản thiết kế. 
A đang sửa phiên bản 36 của chi tiết 
trong khi B đã mở phiên bản 33 của 
cụm lắp. 
Vì A vẫn đang sửa phiên bản 36, B 
tham chiếu đến cụm lắp nên chi tiết 
đ−ợc cập nhật vào phiên bản 35. 
Dành riêng file 
Autodesk Inventor có hệ thống dành riêng file (File Reservation), cảnh báo ng−ời 
dùng khi họ truy cập vào file đang bị ng−ời khác sửa đổi. Nó đảm bảo cho ng−ời dùng 
hoàn thành công việc mà không gây nên xung đột trong hệ thống. Nếu ng−ời dùng cố 
tình bỏ qua lời cảnh báo thì vẫn có thể mở file dành riêng và sửa nó. Chẳng hạn, nếu 
ng−ời dành riêng file không có mặt ở cơ quan thì ng−ời khác vẫn có thể truy cập và sửa 
file với mức −u tiên cao hơn. 
Để dùng File Reservation, chọn Tools -> Appliactions Options -> General và 
đánh dấu vào MultiUser. Nếu bạn đóng file trong khi Multi User còn hoạt động thì một 
hộp thoại xuất hiện, hỏi bạn có tiếp tục dùng File Reservation không? Nếu bạn mở file 
đã bị dành riêng thì một hộp thoại sẽ nhắc bạn rằng file đó đã đ−ợc dành riêng và hỏi 
bạn có tiếp tục không? 
Để mở phiên bản cũ của một file, nhấn Open rồi chọn file. Khi file đ−ợc chọn, 
phím Option hoạt động, nhấn vào đó để chọn một phiên bản trong danh sách. Nếu bạn 
ghi file, bạn có thể ghi đè lên phiên bản hiện thời hoặc ghi ra một file mới. 
Nếu bạn cố tình ghi một phiên 
bản cũ thì Autodesk Inventor cảnh báo 
rằng bạn sẽ ghi đè lên phiên bản hiện 
thời. 
Đặt quyền −u tiên cho đ−ờng dẫn trong một file đề án 
Bạn đã đ−ợc biết về hệ thống quản lý file theo đề án, trong đó Autodesk Inventor 
dùng đ−ờng dẫn đăng ký trong file Project để tìm các bộ phận của cụm lắp. Khi chỉ 
định một file, hệ thống sẽ kiểm qua tất cả các đ−ờng dẫn cho đến khi tìm thấy. Nếu có 
nhiều bản sao thì hệ thống sẽ dừng ở bản tìm thấy đầu tiên. Để đảm bảo mở đúng bản 
cần thiết, bạn phải đăng ký đ−ờng dẫn −u tiên trong file Project. 
Muốn có thông tin tỷ mỷ hơn về Project, xem mục "Project File System" hoặc 
mục "Project" trong trợ giúp. 
10.4. Sổ ghi chép 
Sổ ghi chép (Engineer's Notebook) là công cụ để ghi lại tiến trình thiết kế. Khi 
thay đổi mô hình thì trang ghi sẽ đ−ợc tự động cập nhật. Nếu bạn muốn giữ phiên bản 
nào đó, bạn có thể cố định (Freeze) nó, ngăn không cho cập nhật. Nhờ đặt các tham số 
tùy chọn, bạn có thể tùy biến sổ ghi chép. Trong số các tham số này có chức năng, cho 
phép bạn duy trì liên kết giữa trang ghi với đối t−ợng mà bạn muốn xóa. 
Để đặt tham số tùy chọn, với một Notebook đang mở, chọn Tools -> Options và 
đặt các tham số trong hộp thoại Options. 
Tạo trang ghi 
Thành phần chính của một 
trang ghi là một khung chữ 
(Comment Box) và một khung 
hình (View Box). Bạn có thể 
nhập lời bình, dán text hoặc 
minh họa từ một ch−ơng trình 
khác vào trang ghi hoặc tạo liên 
kết giữa trang ghi với một tài 
liệu khác. 
Ví dụ, bạn có thể dán vào đó các thuyết minh tính toán của một đối t−ợng hay 
kiên kết nó với một phân tích phần tử hữu hạn (FEA). 
Để tạo trang ghi, kích phải trong Browser hoặc vùng đồ họa, chọn Create Note. 
Nếu bạn gắn Note với một Feature thì Note sẽ đ−ợc chèn vào Browser, ngay bên d−ới 
Feature. Nếu Note không đ−ợc gắn vào Feature nào thì nó đ−ợc chèn vào cuối danh 
sách trong Browser. 
Để thay đổi một hình, kích phải lên hình và chọn một trong các công cụ. Có cả 
một bộ các công cụ sẵn dùng, nh− Zoom, 3D Rotate. Bọn còn có thể định kích th−ớc 
của hình vẽ bằng cách kéo các quai trên khung hình. Hình vẽ sẽ đ−ợc thay đổi kích 
th−ớc cho vừa khung. 
Để thêm vào trang ghi, kính phải vào khung chữ và chọn Insert New Object. 
Trong hộp thoại Insert New Object, chọn đối t−ợng mà bạn muốn chèn thêm. 
Để liên kết một file vào trang ghi, chọn điểm chèn trong khung chữ. Kích phải 
và chọn Insert New Object từ menu. Bạn có thể mở một tài liệu mới, nhúng (Embed), 
liên kết (Link) hoặc tạo Shortcut của một tài liệu trong trang ghi. 
Để loại bỏ một thành phần của trang ghi, chọn thành phần cần loại bỏ và kích 
Delete. Đối với khung chữ, chọn một điểm trên đầu hoặc cuối của text và kích Delete. 
Mở trang ghi 
Bạn có thể mở một trang ghi bằng cách kích đúp lên trang ghi trong Browser 
hoặc lên biểu t−ợng (Icon) của nó trên mô hình. Bạn mở sổ ghi mỗi khi mở một trang 
của nó. Sổ ghi chứa tất cả các trang cho chi tiết hoặc cụm lắp. Bạn có thể mở bất kỳ 
trang nào từ Browser của sổ ghi. 
Để xem tr−ớc một trang ghi, dừng chuột trên biểu t−ợng của nó. Nội dung trang 
ghi sẽ hiện trong Tooltip. 
Tổ chức các trang 
Toàn bộ các trang ghi cho một chi tiết hay cụm lắp đ−ợc hiển thị trong sổ ghi của 
mô hình. Điều đó làm cho việc sử dụng các trang đ−ợc dễ dàng. 
Để đổi tên một trang, kích tên nó để chọn và kích lần nữa để sửa nó. Nếu trang 
đ−ợc gắn với một Feature thì nên kèm tên của Feature vào tên trang ghi. 
Để sắp xếp các trang, kích phải lên Browser của sổ ghi và chọn Arrange Notes. 
Các trang có thể đ−ợc sắp xếp theo Name, Author, Date hoặc Text. 
Để thêm một th− mục vào Browser của sổ ghi, kích phải lên Browser của sổ 
ghi và chọn Insert Folder. Bạn có thể kéo các trang từ Browser vào Folder. 
Để đ−a tất cả các trang mới vào một Folder, kích phải lên Folder trong 
Browser của sổ ghi và chọn Place New Notes Here. 
10.5. Trợ thủ thiết kế 
Trợ thủ thiết kế (Design Assistant) là một công cụ, bạn có thể dùng bên trong 
hoặc bên ngoài Autodesk Inventor để tìm, bảo vệ các file và các thông tin liên quan 
đến chúng. Nó tích hợp đ−ờng dẫn của các file đề án với thông tin t−ơng ứng để tìm 
kiếm chúng. Bạn có thể tạo báo biểu d−ới dạng file text, chẳng hạn về quan hệ thứ bậc 
giữa các bộ phận trong cụm lắp hay thuộc tính của chúng. Bạn có thể xem, sửa hay in 
ra báo biểu đó. Thông tin chi tiết, có thể tìm trong mục "Design Assistant" trong Help. 
Mở Design Assistant từ Autodesk Inventor để làm viêc với các thuộc tính của file 
đang mở. Mở Design Assistant trong Windows Explorer để làm việc với nhiều file hay 
nhiều nhóm file khác nhau trong cùng một phiên hoặc làm việc với mối liên kết giữa 
các file. 
Để dùng Design Assistant trong Inventor, chọn File -> Design Assistant. Hộp 
thoại Design Assistant mở với file đang hoạt động và các file mà nó tham chiếu đến 
trong một cửa sổ tìm kiếm. 
Để dùng Design Assistant bên ngoài Inventor, tìm đến th− mục có chứa file cần 
quan tâm, kích phải và chọn Design Assistant. Hộp thoại Design Assistant mở với các 
file đang hoạt động. Khi bạn dùng Design Assistant bên ngoài Inventor, lựa chọn 
Manage hiển thị bên d−ới lựa chọn Properties trong Browser. 
 Thuộc tính thiết kế 
Mọi file của Autodesk Inventor đều mang một tập hợp các thuộc tính (Design 
Properties). Một số thuộc tính tự sinh ra, nh− ngày tạo, trong khi một số khác phải 
nhập bằng tay. Bạn có thể gán các thuộc tính và có thể copy chúng từ file này sang file 
khác. Một số thuộc tính có thể dùng làm t− liệu để tạo báo biểu. Bạn có thể chọn các 
thuộc tính cho hiện trong Browser. Các thuộc tính có thể đ−ợc thay đổi từ Design 
Assistant trong Autodesk Inventor hay trong Windows Explorer1. 
Để chọn các thuộc tính cho hiện trong Design Assistant, với Browser đang mở, 
chọn menu View -> Customize. Dùng hộp thoại Properties để chọn thuộc tính cần 
hiện, chuyển nó từ cột Available Properties sang cột Selected Properties và di chuyển 
vị trí của nó trong danh sách. 
Tạo báo biểu 
Với Design Assistant, bạn có thể tạo báo biểu dạng text, trong đó liệt kê cấu trúc 
th− mục hoặc file và các thuộc tính thiết kế. Biểu Hierarchy (thứ bậc) hiển thị cấu trúc 
th− mục, liệt kê ra tên các file trong mỗi th− mục. Biểu Design Properties (thuộc tính 
thiết kế) dùng cấu trúc bảng để liệt kê từng file trong th− mục và các thuộc tính của 
chúng. 
Để tạo biểu thứ bậc và biểu thuộc tính thiết kế, chọn Tool -> Reports -> 
Hierarchy hoặc Tool -> Reports -> Properties. Dùng hộp thoại Report để cấp tạo biểu. 
Kích phím Next, trong hộp thoại Report Location để xác định vị trí và tên của báo 
biểu. 
Để thay đổi thuộc tính liệt kê trong biểu, kích Customize. Dùng hộp thoại 
Select Properties to View để lựa chọn các thuộc tính để liệt kê. 
Tìm kiếm file 
Bạn có thể dùng các thuộc tính thiết kế định trong file để tìm các file có chung 
một thuộc tính. Ví dụ, bạn có thể tìm các file đ−ợc tạo trong một khoảng thời gian nhất 
định. 
Bạn mở hộp thoại Find để đặt chỉ tiêu tìm kiếm file bằng một số cách sau: 
1 Nếu một file đ−ợc mở trong Autodesk Inventor mà bạn lại muốn thay đổi thuộc tính của nó 
trong Windows Explorer thì tr−ớc hết phải ghi file trong Autodesk Inventor để tránh mất thông tin về 
các thuộc tính mới thay đổi. 
Để tìm file từ Design 
Assistant, chọn Tools -> Find -> 
Autodesk Inventor Files. 
Để tìm file từ hộp thoại 
Open của Inventor, kích Browse, 
sau đó chọn Find. 
Để tìm file từ menu của 
Inventor trong khi một file lắp 
ráp đang hoạt động, chọn Edit -
> Find. 
Để tìm file từ menu Start 
của Windows, chọn Find -> 
Autodesk Inventor Files. 
Để tìm file từ Windows Explorer, chọn Tools -> Fìnd -> Autodesk Inventor 
Files. 
Dùng hộp thoại Find để đặt chỉ tiêu và định vị trí tìm kiếm. Các chỉ tiêu sẽ đ−ợc 
ghi lại để dùng về sau.Bộ công cụ trợ thủ thiết kế 
Design Assistant Tools 
Phím Tên Công dụng Ghi chú 
Open File Mở file Inventer 
Open Folder Xem nội dung của th− mục 
Close File Đóng file 
Find Files Tìm file dựa vào thuộc tính 
Copy Design 
Properties 
Copy thuộc tính giữa các file 
Refresh Làm mới nội dung thuộc tính 
Customize Tạo danh sách thuộc tính để hiển thị 
Where Used Tìm mọi bản sao của đối t−ợng 
Hierarchy 
Report 
Tạo biểu cấu trúc thứ bậc của th− 
mục hay file lắp ráp 
Phím trong Tools 
-> Reports 
Design 
Properties 
Report 
Tạo biểu thuộc tính thiết kế của các 
file 
Phím trong Tools 
-> Reports 
Select 
Properties to 
Display 
Thay đổi danh mục thuộc tính hiện 
ra trong biểu 
10.6. Mẹo 
Bạn hãy dùng mẹo này để làm việc thông minh hơn với Sổ ghi chép và Trợ thủ 
thiết kế. 
Với sổ ghi chép 
• Cố định View của Feature 
Bình th−ờng thì trang ghi tự động cập nhật trạng thái mới nhất của mô hình. Đôi 
khi bạn có thể muốn giữ lại phiên bản nào đó và không muốn cập nhật. Kích phải vào 
View và chọn Freeze. Muốn tiếp tục cho phép cập nhật, xóa Freeze. 
• Giữ trang ghi cho đối t−ợng cần xóa 
Từ Tools -> Options -> Notebook, chọn Keep Deleted Notes. Tùy chọn này giữ 
lại trang ghi cho đối t−ợng bị xóa. 
• Tạo trang ghi tự do trong mô hình 
Bạn có thể l−u các thông tin khác nhau trong một trang ghi tự do, nghĩa là không 
gắn với Feature nào. Nó cũng đ−ợc đại diện bằng một Shortcut trong sổ ghi. Trang ghi 
tự do đ−ợc liệt kê trong th− mục Notes của Browser. Bạn có thể mở trang ghi này hay 
truy cập vào sổ ghi, trong đó chứa tất cả các trang ghi thuộc mô hình. 
• Dùng trang ghi trong mô hình lắp 
Tạo trang ghi cho mỗi chi tiết để mô tả chức năng của nó trong cụm lắp. Nếu bạn 
tạo trang ghi khi một chi tiết đang hoạt động thì nó đ−ợc l−u trong sổ ghi của chi tiết và 
của cụm lắp. 
• Xem tr−ớc trang ghi 
Dừng con trỏ trên biểu t−ợng của trang ghi, nó sẽ hiện ra d−ới dạng Tooltip. 
• Dùng th− mục cho các trang ghi 
Nếu bạn có rất nhiều trang ghi, ví dụ trong cụm lắp lớn, dùng một folder riêng để 
chứa chúng và đặt tên có hàm nghĩa. 
Với trợ thủ thiết kế 
• Thêm thuộc tính cho template 
Bạn có thể tao file mẫu (template) cho chi tiết, cụm lắp, bản vẽ có chứa các thuộc 
tính cơ bản, nh− Project Name, Cost center. Dùng các tính chất vật lý để mô tả vật liệu 
chi tiết. 
• Tạo các thuộc tính riêng 
Tạo các thuộc tính riêng, phục vụ quản lý thông tin cho các báo biểu riêng biệt.