Đánh giá thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn tại cơ sở răng hàm mặt theo hướng dẫn của CDC - Hoa Kỳ

ĐÁNH GIÁ 
THỰC HÀNH KIỂM SOÁT NHIỄM KHUẨN 
TẠI CƠ SỞ RĂNG HÀM MẶT
THEO HƯỚNG DẪN CỦA CDC – HOA KỲ
•1
TS. BS CK II. NGUYỄN ĐỨC HUỆ
•2
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Hiện nay, các cơ sở RHM, dịch vụ nha
khoa rất phát triển với nhiều loại điều trị.
→ KSNK có vai trò như thế nào trong
chăm sóc, điều trị nha khoa ?
Sơ đồ 1. Mô tả các nguy cơ lây nhiễm trong thực hành tại cơ sở RHM.
•3
TIẾP XÚC TRỰC TIẾP
VỚI MÁU, DỊCH TIẾT
LÂY NHIỄM
NGUY CƠ 
LÂY NHIỄM
THỰC HÀNH 
NHA KHOA
(RHM)
TIẾP XÚC GIÁN TIẾP
VỚI DỤNG CỤ, THIẾT BỊ 
VẤY NHIỄM
THIẾU 
PHƯƠNG TIỆN, DỤNG CỤ
THIẾU 
ĐIỀU KIỆN LÀM VIỆC
TIẾP XÚC 
MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ
BỊ VẤY NHIỄM
NGUY CƠ LÂY NHIỄM THỰC HÀNH NHA KHOA
•4
• Hiện nay, Bộ Y tế, Sở Y tế rất quan tâm đến
công tác KSNK.
→Các cơ sở y tế, cơ sở RHM đã triển khai
khá tốt KSNK với nhiều thành tựu.
• Tuy nhiên, một số nội dung KSNK còn chưa
tốt, do nhiều nguyên nhân.
•5
❖ MỤC TIÊU NC
1. Đánh giá thực trạng KSNK tại
các cơ sở RHM theo hướng dẫn
của CDC.
2. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng
thực hành KSNK tại cơ sở RHM.
2. PHƯƠNG PHÁP NC
•6
2.1. Thiết kế NC
Nghiên cứu dịch tễ học mô tả, với phiếu đánh giá, 
phỏng vấn NVYT thực hành KSNK tại cơ sở RHM.
2.2. Đối tượng NC
❑ NVYT đang làm việc tại khoa RHM, khoa KSNK.
❑ Lãnh đạo bệnh viện và các chuyên gia KSNK.
2. PHƯƠNG PHÁP NC
•7
2.3. Tiêu chí đánh giá
▪ Theo QĐ: 3916/QĐ-BYT, Hướng dẫn KSNK trong các
cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
▪ Theo hướng dẫn KSNK/ RHM của CDC-Hoa Kỳ.
2.4. Phương tiện đánh giá
▪Bộ câu hỏi về thực hành KSNK/ RHM.
▪Bảng kiểm của 10 quy trình KSNK/ RHM theo hướng 
dẫn CDC – 2016.
•8
3. KẾT QUẢ - BÀN LUẬN
3.1. Đánh giá thực trạng KSNK tại cơ sở RHM
❖ Ưu điểm
- Được sự quan tâm của Sở Y tế, lãnh đạo BV.
- 100% BV có trung tâm tiệt khuẩn dụng cụ.
- 100% cơ sở sử dụng Autoclave tiệt khuẩn DC.
- 100% mang khẩu trang, mang găng tay khi điều trị .
- 100% có nơi rửa tay; 88,8% có dd vệ sinh tay.
- Các cơ sở RHM có điều kiện làm việc khá tốt.
•9
Tuy nhiên, KSNK tại cơ sở RHM còn một số hạn chế
Bảng 1. Vệ sinh tay và phương tiện phòng hộ (n = 240)
Nội dung Kết quả
n %
1. Thực hành vệ sinh tay
- Có dung dịch sát khuẩn tại ghế nha khoa 213 88,8
- Tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay 125 52,1
2. Phương tiện phòng hộ cá nhân
- Mang găng tay, mang khẩu trang khi điều trị 240 100
- Mang kính bảo vệ mắt khi điều trị có phun sương 144 60,0
- Mang tấm che mặt khi điều trị có phun sương 54 22,5
•10
Kết quả cho thấy: 
• 88,8% các khoa RHM có dung dịch vệ sinh tay.
• Chỉ có 52,1% tuân thủ vệ sinh tay đúng quy định.
• 22,5% mang tấm che mặt khi điều trị có phun sương
3.1.1. Về thực hành KSNK tại các cơ sở RHM
Thực hành vệ sinh tay, phụ thuộc nhiều yếu tố:
• Một số NVYT chưa thấy tầm quan trọng của VST.
• Thiếu khăn lau tay.
• Lo lắng bị khô da khi rửa tay
• BN quá đông / ngày.
•11
Bảng 2. Thực hành xử lý DC và tay khoan nha khoa
•12
Nội dung
Kết quả
n %
1. Thực hành xử lý dụng cụ nha khoa
- Làm sạch dụng cụ trước khi ngâm khử khuẩn 213 88,8
- Ngâm dụng cụ đủ thời gian 223 92,9
- Đóng gói dụng cụ bằng túi giấy chuyên dụng 88 36,7
2. Thực hành xử lý và tiệt khuẩn tay khoan
- Chỉ vệ sinh và khử khuẩn tay khoan 188 78,3
- Tiệt khuẩn tay khoan bằng lò hấp Autoclave 52 21,7
Kết quả cho thấy:
• 88,8% DC được làm sạch trước khi ngâm khử khuẩn.
• 36,7% đóng gói dụng cụ bằng túi chuyên dụng.
• 21,7% tiệt khuẩn tay khoan bằng lò hấp Autoclave.
Phỏng vấn BS trưởng khoa
KSNK/ BV RHM TP HCM về cách
xử lý tay khoan:
→Hiện nay tay khoan khá
đắt tiền, BV chưa trang bị
đủ vì có nhiều BN/ ngày.
Hiện tại, sau điều trị, tay khoan
được khử khuẩn → điều trị cho
BN, chưa tiệt khuẩn vì thiếu tay
khoan.
•13
Căn cứ QĐ: 3671/QĐ-BYT – 2012, có đoạn quy định:
•14
Bảng 3. Thực hành xử lý và che phủ bề mặt
•15
Nội dung Kết quả
n %
- Có che phủ bàn dụng cụ 164 68,3
- Có khăn che ngực bệnh nhân 154 64,2
- Có khử khuẩn/ che phủ tay chỉnh đèn bằng túi chuyên dụng 52 21,7
- Có khử khuẩn/ che phủ nút chỉnh ghế bằng túi chuyên dụng 58 24,2
Kết quả (Đặc thù RHM):
• 68,3% có che phủ bàn dụng cụ.
• 64,2% có khăn che ngực bệnh nhân.
• 24,2% có khử khuẩn hay che phủ tay chỉnh đèn, 
nút chỉnh ghế bằng giấy chuyên dụng.
3.1.2. Đánh giá của CBQL về thực hành KSNK
Bảng 4. Đánh giá của CBQL về thực hành KSNK (n = 65)
•16
Nội dung n %
Nhân lực Thiếu nhân viên giám sát công tác KSNK 49 75,9
Thiếu trợ thủ nha khoa 30 46,3
Vật lực Thiếu tay khoan nha khoa 45 68,5
Thiếu DC, phương tiện, vật liệu làm ảnh hưởng KSNK 29 44,4
Tài lực
Thiếu kinh phí phục vụ công tác KSNK 51 77,8
Chưa đủ kinh phí để đóng gói dụng cụ 49 75,9
- 75,9% cho rằng thiếu NV giám sát KSNK 
- 68,5% cho rằng thiếu tay khoan nha khoa
Kết
quả
3.2. MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG THỰC HÀNH KSNK
Bảng 5. Một số yếu tố ảnh hưởng KSNK/ RHM (n=152)
Các yếu tố ảnh hưởng n %
1. Tài liệu hướng dẫn thực hành KSNK chuyên ngành RHM
- Chưa có tài liệu hướng dẫn thực hành KSNK/ RHM 112 73,7
- Chưa có quy trình xử lý, tiệt khuẩn tay khoan nha khoa 126 82,9
- Chưa có nội dung kiểm tra KSNK chuyên khoa RHM 65 42,8
2. Nhận thức của NVYT về công tác KSNK
- NVYT chưa được đào tạo chuyên sâu về KSNK/ RHM 75 49,3
- NVYT chưa thấy tầm quan trọng và chưa quan tâm KSNK. 58 38,2
▪ 73,7% NVYT cho rằng chưa có tài liệu KSNK/RHM.
▪ 82,9% chưa có quy trình xử lý, tiệt khuẩn tay khoan.
▪ 49,3% chưa được đào tạo chuyên sâu KSNK / RHM
Kết
quả
Bảng 6. Kinh phí, viện phí ảnh hưởng thực hành KSNK
Nội dung
Kết quả
n %
- Thiếu kinh phí cho công tác KSNK 52 34,2
- Viện phí một số loại điều trị nha khoa còn
thấp, chưa hợp lý ảnh hưởng công tác KSNK
65 42,8
•18
Kết quả khảo sát 152 NVYT, cho thấy:
• 34,2% thiếu kinh phí cho thực hành KSNK.
• 42,8% viện phí RHM còn thấp.
Phỏng vấn lãnh đạo BV tại TP.HCM, về viện phí ghi nhận:
”Hiện nay, một số loại giá viện phí nha khoa còn thấp.
Đề nghị, nên cho các BV thu thêm phí về KSNK đưa vào viện
phí, giúp công tác KSNK tốt hơn→ đủ kinh phí trang bị những
vật liệu, thiết bị phục vụ công tác KSNK”.
•19
Kết quả khảo sát 152 NVYT, cho thấy:
• 78,3% NV giám sát chưa được đào tạo về KSNK/ RHM
• 72,4% NV giám sát chưa hiểu quy trình KSNK/RHM.
•20
Bảng 7. Năng lực giám sát của cán bộ KSNK (n=152)
Nội dung
Kết quả
n %
- Nhân viên giám sát chưa được đào tạo về KSNK/ RHM. 119 78,3
- Nhân viên giám sát chưa hiểu các quy trình KSNK/ RHM. 110 72,4
- Chưa có biện pháp khắc phục sau kiểm tra. 83 54,6
Thiếu
Kinh phí
Chưa có
sự quan tâm
Chưa thấy lợi ích 
của công tác KSNK
Thiếu
điều kiện
Thực trạng KSNK
một số nơi chưa tốt
Sơ đồ 1. Mô tả thực trạng công tác KSNK tại cơ sở RHM
MỘT SỐ KHÓ KHĂN THỰC HÀNH KSNK / RHM
3.3. GiẢI PHÁP CAN THIỆP
•22
Năm 2017
Quyết định: 
3916/QĐ-BYT, 
Hướng dẫn
KSNK
•23
Năm 2012
Quyết đỊnh: 
3671/QĐ-BYT 
Hướng dẫn
KSNK
Năm 2016
Bộ Y tế, ban hành
kế hoạch hành động quốc gia
về KSNK giai đoạn 2016 - 2020” 
❖ Các giải pháp can thiệp về KSNK – Bộ Y tế
Hiện nay, Bộ Y tế 
Đang biên soạn hướng dẫn KSNK/ RHM.
Năm 2009, Thông tư: 18/TT-BYT, 
Hướng dẫn tổ chức thực hiện KSNK tại các cơ sở y tế. 
Hiện nay vệ sinh tay chưa tốt, cần phải:
• Đào tạo, tập huấn.
• Thay đổi nhận thức về tầm quan trọng/ VST.
• Thu đủ viện phí→ cung cấp đủ phương tiện
• Tăng cường giám sát.
•24
3.3.1. VỆ SINH TAY
3.3.2. PHƯƠNG TiỆN PHÒNG HỘ CÁ NHÂN
- Áo blouse
- Nón kính
- Găng tay
- Khẩu trang
- Kính bảo vệ mắt
- Giày, dép bảo hộ 
XỬ LÝ- KHỬ KHUẨN – ĐÓNG GÓI -TiỆT KHUẨN DỤNG CỤ
GIÁM SÁT CHẤT LƯỢNG TiỆT KHUẨN 
3.3.3. XỬ LÝ- KHỬ KHUẨN -TiỆT KHUẨN DỤNG CỤ
•27
Tiệt khuẩn
tay khoan
sau điều trị
3.3.4. XỬ LÝ TiỆT KHUẨN TAY KHOAN NHA KHOA
- Thực hành tiêm an toàn: 1 kim, 1 ống chích, thuốc tê.
- Cẩn thận khi sử dụng dao, kim, vật sắc nhọn...
- Không đậy nắp kim bằng 2 tay.
- Có thùng chứa vật sắc nhọn đúng quy định.
3.3.5. TIÊM AN TOÀN - AN TOÀN VỚI VẬT SẮC NHỌN
•29
3.3.6. VỆ SINH MÔI TRƯỜNG
▪ Phân loại rác thải đúng
quy định.
▪ Vệ sinh máy ghế nha
khoa
▪ Vệ sinh môi trường
Xanh – Sạch – Đẹp
•30
3.3.7. CHE PHỦ NHA KHOA
Thực hành che phủ bàn phím chỉnh ghế và tay chỉnh đèn
•31
3.3.8. VẬT LiỆU SỬ DỤNG 1 LẦN/ NHA KHOA
•32
• Bộ Y tế sớm ban hành hướng
dẫn KSNK/ RHM.
• BV RHM TW sớm biên soạn tài
liệu KSNK/ RHM.
• Tập huấn KSNK cho NVYT.
3.3.9. BIÊN SOẠN TÀI LIỆU và TẬP HUẤN KSNK/ RHM
Hiện nay, công tác KSNK 
tại BV RHM TW:
• Được sự quan tâm của BGĐ.
• Đầu tư trang thiết bị, phương
tiện KSNK.
• Máy ghế nha khoa hiện đại.
• Khoa phòng Xanh-Sạch-Đẹp.
• BV RHM TW làm khá tốt công
tác KSNK.
4.1. Thực trạng KSNK tại cơ sở RHM 
- Được sự quan tâm của lãnh đạo Sở Y tế, các BV
- Các cơ sở RHM đã làm khá tốt KSNK.
- Tuy nhiên, thực hành KSNK/ RHM vẫn còn một số 
bất cập, chưa hoàn thiện.
4.2. Các yếu tố ảnh hưởng thực hành KSNK/ RHM
- Một số NVYT chưa nhận thức tốt về vai trò của KSNK
- Chưa có tài liệu hướng dẫn KSNK/ RHM.
- Chưa làm tốt công tác kiểm tra, giám sát KSNK. 
•34
4. KẾT LUẬN
- Tạo sự an toàn cho NVYT
- Tạo sự an tâm cho người bệnh
- Giảm nguy cơ lây nhiễm
- Tăng hiệu quả, chất lượng điều trị
THỰC HiỆN TỐT KSNK SẼ GIÚP
“No do harm when we try to do well”
•36
CHÂN THÀNH CẢM ƠN !
Kiểm soát 
nhiễm khuẩn 
luôn 
khởi đầu 
và theo suốt 
quá trình 
điều trị