Đặc điểm bệnh tật và thể chất của trẻ em ở các gia đình người miền Bắc di cư vào các vùng bị rải chất độc da cam

 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 29
ĐẶC ĐIỂM BỆNH TẬT VÀ THỂ CHẤT CỦA TRẺ EM 
Ở CÁC GIA ĐÌNH NGƯỜI MIỀN BẮC DI CƯ VÀO 
CÁC VÙNG BỊ RẢI CHẤT ĐỘC DA CAM 
NGÔ THANH NAM (1), BELOV D.A. (2) 
1. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Chất da cam do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam có chứa 2,3,7,8-
tetraclodibenzo-p-dioxin (TCDD), thường gọi là dioxin, là chất siêu độc, gây tác hại 
đặc biệt nghiêm trọng đối với các cơ quan đang phát triển của trẻ em. Những tổn 
thương có thể xảy ra cả khi liều tác dụng cực kỳ thấp trong suốt quá trình phát triển 
của trẻ, trong đó có giai đoạn phát triển bào thai. Mặt khác, các chất độc hóa học do 
Mỹ sử dụng gây ra sự hủy diệt sinh thái (ecocide) và tác động tiêu cực tới kinh tế - 
xã hội, đời sống và sức khỏe con người, gián tiếp ảnh hưởng tới sự phát triển về thể 
chất và tinh thần của trẻ [5]. Trong những năm 2006÷2010 nhóm tác giả đã khảo sát 
dịch tễ đánh giá tình trạng sức khỏe của những người gốc miền Bắc đang định cư ở 
các vùng bị rải chất da cam tại Kon Tum và Đăk Nông. Kết quả cho thấy tỷ lệ số ca 
sảy thai tự nhiên của phụ nữ miền Bắc di cư, tử vong trước sinh và tử vong của thế 
hệ F1 cao hơn những người không di cư sống tại miền Bắc [4]. Kết quả này phù hợp 
với cơ chế tác dụng gây rối loạn di truyền, rối loạn chuyển hóa của dioxin cũng như 
kết quả của hầu hết các báo cáo điều tra dịch tễ ở Việt Nam. Trong nghiên cứu tiếp 
theo từ 2013÷2014 nhóm tác giả đã tiến hành điều tra tiền sử mắc bệnh và đo lường 
các chỉ số thể lực đối với thế hệ F1 nhằm góp phần tìm hiểu tác hại lâu dài của chất 
da cam do Mỹ sử dụng đối với các thế hệ được sinh ra sau chiến tranh, góp phần 
định hướng cho công tác chăm sóc sức khỏe đối với cư dân sinh sống tại các vùng bị 
rải chất độc. Những kết quả chính về tiền sử mắc bệnh và các chỉ số nhân trắc cơ 
bản bao gồm chiều cao, cân nặng, vòng ngực trình bày dưới đây phản ánh những đặc 
điểm chính về thực trạng sức khỏe của các đối tượng nghiên cứu. 
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
2.1. Đối tượng nghiên cứu 
Trẻ em 6÷16 tuổi, sinh ra và lớn lên tại vùng nghiên cứu chia thành hai nhóm: 
- Nhóm phơi nhiễm: gồm 614 trẻ em sinh ra và lớn lên tại vùng bị rải chất da 
cam trong chiến tranh, là con của của các phụ nữ miền Bắc đã di cư sinh sống tại các 
huyện Sa Thầy và Ngọc Hồi (Kon Tum), Đăk Mil (Đăk Nông). 
- Nhóm không phơi nhiễm: gồm 435 trẻ em miền Bắc, sinh ra và lớn lên ở 
miền Bắc, quê hương của phần lớn đối tượng nghiên cứu của nhóm phơi nhiễm, hiện 
đang sống tại các huyện Nghi Lộc (Nghệ An) và Tiền Hải (Thái Bình). 
2.2. Phương pháp nghiên cứu 
Điều tra tiền sử bệnh tật của các đối tượng nghiên cứu trên các phiếu in sẵn. 
Các thông tin được cung cấp bởi trẻ em tham gia nghiên cứu có sự bổ sung trực tiếp 
của cha mẹ. Kết quả bệnh của trẻ em được phân loại theo ICD-10 [2]. 
 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 30
Kiểm tra thể lực các đối tượng nghiên cứu bao gồm chiều cao tư thế đứng, cân 
nặng, vòng ngực của các đối tượng nghiên cứu. 
Tính các chỉ số khối cơ thể (BMI): 
Chỉ số khối cơ thể (BMI) = khối lượng (kg) 
[chiểu cao (m)]2 
Tính chỉ số “Steny” đánh giá mối quan hệ giữa chiều cao, khối lượng cơ thể và 
vòng ngực trung bình [10]. 
Chỉ số Steny = Chiều cao (cm) 
2 × [khối lượng cơ thể (kg)+vòng ngực trung bình (cm)] 
Phân loại hình thái cơ thể theo chỉ số Steny để đánh giá loại hình thái cơ thể 
của trẻ em theo 3 mức chính (bảng 1): 
Bảng 1. Hình thái cơ thể theo chỉ số Steny 
Hình thái cơ thể Chỉ số Steny 
Hình thái rộng (brachymorphia) < 0,75 
Hình thái rộng vừa 0,75÷0,85 
Hình thái hài hòa (trung gian-mesomorphic body type) 0,86÷1,25 
Hình thái hẹp vừa 1,26÷1,35 
Hình thái hẹp (dolychomorphia) > 1,35 
Hình thái rộng đặc trưng cho những người có thân mình to, rộng, chi ngắn. 
Hình thái hẹp ngược lại đặc trưng là người dài, mảnh, yếu ớt (asthenia) và hình thái 
trung gian là những người có đặc điểm hài hòa của hai loại trên. 
Thời gian thực hiện: 2013÷2014. 
2.3. Phương pháp thống kê 
Các dữ liệu thu được được xử lý trên chương trình SPSS 20.0. So sánh giữa hai 
nhóm nghiên cứu, các biến số liên tục được kiểm định bằng t-test dùng cho 2 nhóm 
độc lập, các biến số không liên tục được kiểm định bằng test χ2 của Mantel Haenszel. 
3. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN 
Kết quả nghiên cứu về thể chất và bệnh tật của các đối tượng nghiên cứu được 
tổng hợp ở các bảng từ 2 đến 7 và minh họa ở các hình 1, 2 
 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 31
Bảng 2. Một số đặc điểm của các đối tượng nghiên cứu 
Đặc điểm Nhóm không phơi nhiễm
 (n = 435) 
Nhóm phơi nhiễm 
(n = 614) 
Giới tính: - Nam 198 (45,5%) 327 (53,3%) 
 - Nữ 237 (54,5%) 287 (46,7%) 
Tuổi trung bình (năm) 11,8 ± 1,05 12,3 ± 0,95 
Giáo dục: - Đang đi học 423 (97,2%) 564 (91,9%) 
 - Đã nghỉ học 12 (2,8%) 50 (8,1%) 
Bảng 2 cho thấy về giới tính có sự khác biệt về tỷ lệ nam/nữ của hai nhóm. 
Tuổi trung bình của hai nhóm tương đương nhau. Về học vấn trẻ em nhóm phơi 
nhiễm đang đi học thấp hơn nhóm không phơi nhiễm (91,9% so với 97,2%). Những 
số liệu này cho thấy trẻ em hai vùng có sự khác biệt về kinh tế-xã hội và học vấn. 
Bảng 3. Tiền sử mắc bệnh của trẻ em phân loại theo ICD-10 [2] 
Số 
chương 
Tên chương bệnh 
theo ICD-10 
Nhóm nghiên cứu 
Thống kê Không phơi 
nhiễm (n = 435)
Phơi nhiễm
(n = 614) 
SL % SL % 
I Bệnh nhiễm trùng và ký sinh trùng 204 46,4 402 64,4 
OR = 2,6 
(1,63≤OR≤2,69) 
II Bướu tân sinh 3 0,7 6 1,0 
III 
Bệnh của máu, cơ quan 
tạo máu và các rối loạn 
liên quan đến cơ chế 
miễn dịch 
1 0,2 1 0,2 
IV Bệnh nội tiết, dinh dưỡng và chuyển hóa 1 0,2 4 0,6 
V 
Bệnh rối loạn tâm thần 
và hành vi 
6 1,4 38 6,1 OR = 1,96 (4,69≤OR≤11,20) 
VI Bệnh hệ thần kinh 5 1,1 8 1,3 
VII Bệnh mắt và phần phụ 24 5,5 10 1,6 OR = 0,28 (0,13≤OR≤0,60) 
VIII Bệnh tai và xương chũm 0 0,0 8 1,3 p < 0,05 
IX Bệnh hệ tuần hoàn 6 1,4 5 0,8 
 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 32
X Bệnh hệ hô hấp 128 29,1 142 22,7 OR = 0,72 (0,54≤OR≤0,95) 
XI Bệnh hệ tiêu hóa 38 8,6 76 12,2 
XII Bệnh da và mô dưới da 36 8,2 35 5,6 
XIII Bệnh hệ xương khớp và mô liên kết 8 1,8 17 2,7 
XIV Bệnh hệ sinh dục-tiết niệu 9 2,0 7 1,1 
XVI Một số bệnh lý xuất phát trong thời kỳ chu sinh 14 3,2 24 3,9 
XVII 
Dị tật bẩm sinh, biến 
dạng và bất thường về 
nhiễm sắc thể 
2 0,5 14 2,2 p < 0,05 
XVIII 
Các triệu chứng, dấu 
hiệu và những biểu hiện 
lâm sàng, cận lâm sàng 
bất thường, không phân 
loại ở phần khác 
3 0,7 14 2,2 p < 0,05 
XIX 
Chấn thương, ngộ độc và 
một số hậu quả khác do 
nguyên nhân bên ngoài 
17 3,9 25 4,0 
XXI 
Các yếu tố ảnh hưởng 
đến tình trạng sức khỏe 
và tiếp xúc dịch vụ y tế 
30 6,8 174 27,9 OR = 5,28 (3,50≤OR≤7,96) 
Các kết quả ở bảng 3 cho thấy ở nhóm phơi nhiễm có sự gia tăng tỷ lệ số trẻ 
mắc một số nhóm bệnh thuộc danh sách 17 nhóm bệnh liên quan với chất độc da cam 
[1] là rối loạn tâm thần và hành vi (6,1% so với 1,4%, OR = 1,96) và nhóm các dị tật 
bẩm sinh biến dạng và bất thường về nhiễm sắc thể (2,2% so với 0,5%, p < 0,05%). 
Sự gia tăng tỷ lệ số trẻ mắc bệnh thuộc các nhóm bệnh khác bao gồm: nhiễm trùng 
và ký sinh trùng, bệnh tai và xương chũm, các triệu chứng dấu hiệu và những biểu 
hiện lâm sàng bất thường không phân loại ở nơi khác có thể liên quan với tình trạng 
sức đề kháng miễn dịch giảm, trong đó có thể liên quan nhiều với tình trạng dịch vụ 
y tế kém hơn [2]. 
Nhóm không phơi nhiễm có tỷ lệ trẻ mắc các bệnh về mắt và phần phụ, bệnh hô 
hấp cao hơn. Điều này có thể liên quan với thời tiết ở miền Bắc thay đổi nhiều giữa 
các mùa trong năm gây ra các dịch viêm hô hấp, viêm kết mạc do virus gây ra. Khi 
được xác định đúng thì chúng được xếp vào nhóm các bệnh nhiễm trùng và ký sinh 
trùng. Tuy nhiên, do khai thác tiền sử chỉ nhận được các thông tin về viêm kết mạc 
 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 33
hoặc viêm đường hô hấp, viêm phổi nên không có cơ sở để phân loại chuẩn xác theo 
ICD-10. Viêm đường hô hấp trên, viêm kết mạc do adeno virus là ví dụ điển hình, 
theo số liệu của Cục Y tế dự phòng bệnh này có tỷ lệ mắc trung bình năm của giai 
đoạn 1996÷2000 ở Việt Nam là 0,23‰ dân. Trong số đó miền Bắc có tỷ lệ 0,47‰; 
miền Trung: 0,043‰; miền Nam: 0,034‰ và Tây Nguyên: 0,061‰ dân [3]. Như vậy, 
sự chênh lệch tỷ lệ mắc bệnh này ở miền Bắc cao hơn 7,7 lần so với ở Tây Nguyên. 
Bảng 4. Cân nặng của các đối tượng tham gia nghiên cứu 
Tuổi 
(năm) 
Nam Nữ 
Không phơi nhiễm Phơi nhiễm Không phơi nhiễm Phơi nhiễm 
n ±SD n ±SD n ±SD n ±SD 
6 18 18,1±2,2 11 16,4±1,51* 13 17,6±2,9 11 17,1±2,7 
7 11 20,0±1,9 13 18,6±2,8 10 18,4±4,6 11 18,3±3,0* 
8 7 21,4±1,4 17 21,7±5,0 7 20,1±1,7 15 19,8±2,9 
9 12 24,7±7,3 28 24,1±5,3 18 24,6±3,1 17 21,0±2,5*** 
10 14 27,3±6,0 21 24,5±4,2 30 25,9±4,9 22 24,8±3,7 
11 13 30,9±8,7 36 28,4±4,4 26 30,0±5,6 34 27,4±4,7 
12 16 33,6±5,6 27 30,5±5,1 32 33,9±7,8 24 31,5±5,0 
13 36 39,5±12,4 44 32,9±7,3** 23 37,2±7,2 28 33,8±5,5 
14 30 42,9±11,0 44 38,2±6,3* 33 43,2±6,5 35 37,1±5,5*** 
15 23 43,8±8,1 46 42,7±7,1 21 43,9±7,5 46 42,7±5,8 
16 18 49,9±6,7 40 46,8±7,7 24 44,7±5,9 44 43,0±4,6 
Ghi chú: *: p < 0,05; **: p < 0,01; ***: p < 0,001. 
Cân nặng của trẻ em (bảng 4) ở nhóm phơi nhiễm có xu hướng thấp hơn so với 
nhóm không phơi nhiễm, ở trẻ em nam có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê vào các 
tuổi 6, 13 và 14 còn ở trẻ em nữ là 7, 8 và 14. 
Chiều cao của trẻ em nhóm phơi nhiễm có xu hướng thấp hơn so với nhóm 
không phơi nhiễm: Trẻ em nam nhóm phơi nhiễm thấp hơn có ý nghĩa thống kê ở 
tuổi 13, trẻ em nữ ở tuổi 9 và 13. Các số liệu thống kê bảng 4 và bảng 5 cho thấy sự 
thay đổi rõ rệt về cân nặng và chiều cao ở nhóm không phơi nhiễm là giữa tuổi 12 và 
13, đối với nhóm phơi nhiễm có xu hướng muộn hơn là giữa tuổi 13 và 14. Những 
khác biệt về thể lực cũng thể hiện qua chỉ số BMI (hình 1). 
Chỉ số BMI tăng lên theo tuổi, chỉ số này của nhóm phơi nhiễm thấp hơn so với 
nhóm không phơi nhiễm ở tuổi tương ứng. Trẻ em nam thấp hơn có ý nghĩa thống kê 
ở các tuổi 12, 13, 14 và 16; đối với trẻ em nữ chỉ khác biệt rõ ở tuổi 12 và 14. 
 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 34
Bảng 5. Chiều cao của các đối tượng tham gia nghiên cứu 
Tuổi 
(năm) 
Nam Nữ 
Không phơi 
nhiễm Phơi nhiễm 
Không phơi 
nhiễm Phơi nhiễm 
n ±SD n ±SD n ±SD n ±SD 
6 18 110,8±6,1 11 108,5±4,1 13 110,5±7,5 11 109,4±5,8 
7 11 116,0±3,9 13 114,2±6,6 10 110,6±11,4 11 113,4±4,4 
8 7 121,9±3,5 17 121,1±6,6 7 120,1±3,9 15 119,9±4,8 
9 12 126,0±8,9 28 125,9±5,2 18 128,4 ±5,9 17 121,7±5,6** 
10 14 131,8±6,8 21 129,3±8,5 30 132,3±8,2 22 130,2±6,7 
11 13 135,4±6,4 36 135,8±5,5 26 138,9±7,2 34 135,8±6,9 
12 16 142,2±8,8 27 140,1±6,1 32 142,2±7,6 24 143,0±5,8 
13 36 149,2±10,5 44 144,1±8,5* 23 149,2±6,4 28 143,7±6,2** 
14 30 153,2±9,9 44 150,8±9,7 33 151,1±5,6 35 149,0±4,7 
15 23 155,9±7,4 46 156,6±8,8 21 150,8±6,9 46 152,3±4,8 
16 18 163,5±5,7 40 160,9±6,0 24 152,6±4,2 44 152,8±5,5 
Ghi chú: *: p < 0,05; **: p < 0,01. 
Hình 1. Chỉ số BMI của các nhóm nghiên cứu (a: Nam, b: Nữ) 
 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 35
 Chỉ số vòng ngực trung bình của nhóm phơi nhiễm có xu hướng cao hơn 
nhóm không phơi nhiễm. Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê ở trẻ em nữ ở tuổi 9, 11, 
13 và 14. 
Bảng 6. Vòng ngực trung bình của các đối tượng tham gia nghiên cứu 
Tuổi 
(năm) 
Trẻ em nam Trẻ em nữ 
Không phơi 
nhiễm Phơi nhiễm 
Không phơi 
nhiễm Phơi nhiễm 
n ±SD n ±SD n ±SD n ±SD 
6 18 54,8±2,7 11 54,3±2,3 13 52,7±1,9 11 52,6±3,0 
7 11 55,7±2,3 13 54,9±3,4 10 54,4±3,2 11 54,5±3,6 
8 7 57,4±1,8 17 57,8±5,1 7 55,4±2,4 15 56,0±3,4 
9 12 60,9±6,5 28 60,8±5,5 18 60,5±3,8 17 56,0±1,8*** 
10 14 62,5±5,8 21 59,9±4,0 30 59,7±4,4 22 60,0±3,6 
11 13 65,2±6,7 36 63,8±3,9 26 63,7±5,1 34 61,1±4,0* 
12 16 66,2±4,2 27 64,6±4,2 32 67,1±6,0 24 65,6±4,3 
13 36 70,1±9,4 44 67,0±5,1 23 70,4±5,1 28 67,4±4,0* 
14 30 72,8±7,5 44 70,7±5,1 33 74,3±4,6 35 69,3±4,5*** 
15 23 74,3±6,4 46 74,0±4,9 21 74,4±4,9 46 73,7±4,7 
16 18 77,7±4,5 40 77,2±6,4 24 76,2±4,8 44 73,6±4,5 
Ghi chú: ***: p < 0,001 
Lazarenko năm 2013 đã tiến hành đo đạc các chỉ số nhân trắc của em các vùng 
bị rải chất da cam ở xã Bình Mỹ (Tân Uyên, Bình Dương), Gio Châu và Gio An 
(Gio Linh, Quảng Trị) và trẻ em vùng không bị rải chất độc thuộc xã Tân Mỹ (Bắc 
Tân Uyên, Bình Dương). Kết quả cho thấy ở một số tuổi thì trẻ em vùng Gio Linh, 
có chỉ số thể lực (chiều cao, cân nặng, vòng ngực) thấp hơn trẻ em Bình Dương. 
Giữa nhóm trẻ em Bình Mỹ và Tân Mỹ thì sự khác biệt khộng rõ ràng như vậy [11]. 
Đối chiếu với các kết quả của nghiên cứu này, nhóm tác giả cho rằng sự khác biệt về 
thể chất của trẻ em các vùng bị rải chất da cam chịu ảnh hưởng lớn của điều kiện 
kinh tế - xã hội. 
Hình 2 cho thấy chỉ số Steny giảm dần theo tuổi, ở một số năm tuổi nhất định 
chỉ số này của nhóm phơi nhiễm cao hơn nhóm không phơi nhiễm: ở trẻ em nam sự 
khác biệt có ý nghĩa về thống kê với các tuổi 13 và 14; ở trẻ em nữ là các tuổi 9 và 12. 
 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 36
Hình 2. Chỉ số Steny của các nhóm nghiên cứu (a: Nam; b: Nữ) 
Bảng 7 cho thấy hình thái hài hòa chiếm phần lớn số trẻ em (82,5% ở nhóm 
không phơi nhiễm và 84,5% ở nhóm phơi nhiễm). Tỷ lệ số trẻ có thân hình rộng của 
nhóm phơi nhiễm thấp hơn, ngược lại thân hình hẹp cao hơn so với nhóm không 
phơi nhiễm, nhưng sự khác nhau không có ý nghĩa thống kê. 
Bảng 7. Phân loại hình thái thân thể theo chỉ số Steny 
Nhóm nghiên cứu 
Hình thái thân thể 
Rộng 
(SL,%) 
Rộng vừa 
(SL,%) 
Hài hòa 
(SL,%) 
Hẹp vừa 
(SL,%) 
Hẹp nhiều 
(SL,%) 
Không phơi nhiễm 
(n = 435) 
4 (0,9) 21 (4,8) 359 (82,5) 47 (10,8) 4 (0,9) 
Phơi nhiễm 
(n = 643) 
2 (0,3) 17 (2,8) 518 (84,5) 66 (10,8) 10 (1,6) 
 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 37
 Thể chất (physique) của con người có sự thay đổi trong quá trình sống. Những 
biến đổi do tuổi, bệnh tật, tập luyện làm thay đổi kích thước, hình dáng thân thể. 
Kiểu thể chất đặc trưng cho đặc điểm trao đổi chất (phát triển ưu thế tổ chức cơ, mỡ 
hay xương) và có thể bị sai lệch do bệnh tật hay do biến đổi tâm sinh lý trong quá 
trình sống. Kết quả trong bảng 7 cho thấy tỷ lệ số trẻ em có hình thái phát triển quá 
rộng hoặc quá hẹp không có sự khác biệt đáng kể giữa hai nhóm. Tuy nhiên, xu 
hướng chung là trẻ em nhóm phơi nhiễm có chỉ số steny cao hơn nhóm không phơi 
nhiễm (hình 2). 
Sự khác biệt các chỉ số nhân trắc của trẻ em giữa hai nhóm như các kết quả 
trên đây cho thấy xu hướng phát triển kém hơn và chậm hơn của nhóm phơi nhiễm. 
Các báo cáo nghiên cứu trước đây của Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga đã nhận thấy 
trẻ em vùng bị nhiễm chất độc hóa học có tuổi dậy thì (trưởng thành sinh lý) muộn 
hơn so với trẻ em các vùng không bị nhiễm [5]. Rất khó để xem xét sự liên quan 
giữa tình trạng gia tăng bệnh tật hay thể chất phát triển kém ở trẻ em hiện nay với 
tác dụng lâu dài của TCDD. Ngoài yếu tố thời gian sống trên vùng bị rải thì các 
thông tin về mức độ phơi nhiễm của bản thân đối tượng nghiên cứu và của thế hệ bố 
mẹ rất hạn chế. Tuy vậy, có nhiều bằng chứng thực nghiệm và dịch tễ cho thấy chất 
độc này gây ra các rối loạn phát triển. TCDD tác dụng qua thụ thể Aryl hydrocarbon 
gây rối loạn tổng hợp các retinoblastoma và NFkB là những protein điều hòa chu 
trình tế bào, sự biệt hóa, sự đáp ứng với cytokine và hormone tăng trưỏng (GH) [8]. 
Sự hấp thu glucose giảm ở có thể gây giảm trọng lượng khi sinh [6, 7, 9]. TCDD gây 
rối loạn tổng hợp thyroxin là hormone quan trọng đối với quá trình phát triển thể 
chất và trí tuệ của trẻ em. Thời kỳ bào thai và sơ sinh đặc biệt nhạy cảm với tác dụng 
của chất độc, trong thời kỳ này mức độ phơi nhiễm của trẻ cao hơn người lớn nhiều 
lần do dioxin có thể di chuyển qua nhau thai và đào thải mạnh qua sữa mẹ. 
 4. KẾT LUẬN 
Đã nghiên cứu về tiền sử mắc bệnh và phát triển thể chất của 614 trẻ em tuổi 
từ 6÷16 tuổi có bố và mẹ là người miền Bắc định cư tại các vùng bị rải chất độc da 
cam ở Đắk Nông và Kon Tum. 
Trẻ em sống tại vùng bị rải chất độc có tỷ lệ mắc một số bệnh liên quan với 
dioxin bao gồm rối loạn tâm thần và hành vi, dị tật bẩm sinh biến dạng và bất 
thường về nhiễm sắc thể cao hơn có ý nghĩa thống kê so với trẻ em sinh sống tại 
miền Bắc. 
Cân nặng, chiều cao, chỉ số BMI và vòng ngực trung bình ở một số lứa tuổi 
của trẻ em vùng bị rải chất độc thấp hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm chứng. 
Hình thái cơ thể của nhóm trẻ ở vùng bị rải chất độc có xu hướng hẹp, dài, mảnh 
mai thể hiện qua chỉ số steny ở một số lứa tuổi cao hơn có ý nghĩa thống kê so với 
nhóm chứng. 
 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 38
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội-Bộ Y tế, Thông tư liên tịch số 
41/2013/TTLT-BYT-BLĐTBXH ngày 18/11/2013. 
2. Bộ Y tế, Hướng dẫn sử dụng bảng phân loại bệnh tật và các vấn đề sức khỏe 
có liên quan phiên bản lần thứ 10 (ICD-10), 2015. 
3. Cục Y tế dự phòng, Adeno virut. Available at: 
muc-benh-truyen-nhiem/186/a-de-no-virut. 
4. Ngô Thanh Nam, Sự gia tăng tỷ lệ xảy thai tự nhiên và tử vong trẻ em ở phụ 
nữ di cư vào các vùng bị rải chất độc da cam/dioxin, Khoa học và Công nghệ 
Nhiệt đới, 2015, 8:30-35. 
5. Rumac V.S., Các hậu quả y học lâu dài to tác động của chất da cam và yếu tố 
độc hại chứa dioxin gây ra, Báo cáo kết quả nghiên cứu về hậu quả chiến 
tranh hóa học của Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga, Hà Nội, 1997:1-16. 
6. Kociba R.J., Results of a two-year chronic toxicity and oncogenicity study of 
2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin in rats, Toxicol. Appl. Pharmacol., 1978, 
46:279-303. 
7. Lawson C.C., Paternal occupational exposure to 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-
p-dioxin and birth outcomes of offspring: birth weight, preterm delivery, and 
birth defects, Environ. H. Pers., 2004, 112(14):1403-1408. 
8. Peng L., Repression of Ah receptor and induction oftransforming growth 
factor-beta genes in DEN-induced mouse liver tumous, Toxicology,2 008, 
246(2-3):242-247. 
9. Tonack S., Dioxin affects glucose transport via the arylhydrocarbon receptor 
signal cascade in pluripotent embryonic carcinoma cells, Endocrinology, 
2007, 148(12):5902-5912. 
10. Васильева Е.И., Физическое развитие детей. ГБОУ ВПО ИГМУ 
Минздрава России, ИРКУТСК (2013). 
11. Лазаренко Д.Ю., Физическое развитие детей, проживающих в 
загрязненных диоксинсодержащими экотоксикантами регионах 
вьетнама, Tạp chí KH&CNNĐ, 2013, 5:85-91. 
 Nghiên cứu khoa học công nghệ 
Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 13, 11 - 2017 39
SUMMARY 
DISEASE AND PHYSICAL CHARATERISTICS OF CHILDREN IN THE 
FAMILIES IMMIGRATED TO AGENT ORANGE SPRAYED REGIONS 
Medical history and anthropometry were investigated in 614 children, aged 6-
16, which were offspring of migrants to the Agent Orange sprayed areas. The 435 
children of families living in the North were studied as the control. The results 
showed that disease profiles varied between two groups, especially, in the study 
group the proportions of children suffered from diseases classified in chapters of 
ICD-10 “Mental and behavioral disorders” and “Congenital malformations, 
deformations and chromosomal abnormalities” were significantly higher. 
Comparing to the controls anthropological indexes of the study group were lower 
with means of weight, height, Body Mass Index and chest circumference were 
significantly lower in some certain ages, in contrary index Steny was significantly 
higher than the control group. We concluded that comparing to the children in the 
North, the offspring of migrants in Agent Orange sprayed regions hightly risked 
getting dioxin associated diseases and were in more physical development sluggish. 
Từ khóa: Trẻ em, người di cư, bệnh tật, các chỉ số nhân trắc, chất da cam; 
Children, migrants, disease, anthropological indexes, Agent Orange. 
Nhận bài ngày 24 tháng 7 năm 2017 
Hoàn thiện ngày 19 tháng 10 năm 2017 
(1) Viện Y sinh Nhiệt đới, Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga. 
 (2) Viện Sinh thái và tiến hóa, Viện HLKH Nga