Cơ sở khoa học của giải pháp kè mỏ hàn cọc ứng dụng để chỉnh trị sông tiền và sông hậu

 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA GIẢI PHÁP KÈ MỎ HÀN CỌC 
 ỨNG DỤNG ĐỂ CHỈNH TRỊ SÔNG TIỀN VÀ SÔNG HẬU 
 Nguyễn Nghĩa Hùng 
 Viện khoa học Thủy lợi miền Nam 
Tóm tắt: Sông Mê Công đoạn chảy qua Việt Nam có chiều dài khoảng 250km, có các nhánh 
sông chảy trực tiếp qua 9/13 tỉnh thành của ĐBSCL. Hiện nay, sạt lở bờ sông đang diễn ra với 
mức rất nghiêm trọng uy hiếp đến sự ổn định của hành lang dân sinh ven sông. Đã có nhiều 
nghiên cứu và có một số giải pháp kỹ thuật bảo vệ bờ được sử dụng, tuy nhiên vì lòng sông rộng, 
đất bờ yếu, dân cư tập trung ven sông, các giải pháp kỹ thuật thường có giá thành cao, do vậy 
chỉ được áp dụng ở một số vị trí sạt lở trọng yếu. Bài báo giới thiệu giải pháp kè mỏ hàn cọc, có 
giá thành rẻ hơn và có tính vượt trội về kỹ thuật để góp phần bổ sung thêm lựa chọn giải pháp 
cho việc phòng chống sạt lở đối với sông Tiền và sông Hậu hiện nay. Kết quả đã được ứng dụng 
và cho thấy sau 15 năm kè vẫn hoạt động tốt, đồng thời trên cơ sở mô hình toán MIKE 3, tác giả 
đã làm rõ hơn tính năng của loại kè này. 
Summary: The Mekong River in Vietnam has about 250km in length drainages its water 
through 9/13 provinces in the Mekong Delta. Recently, riverbank erosion became the most 
dangerous hazard which had strong influence to livelihood of riparian people. To date, there has 
been many solutions are assisted for mitigating riverbank erosion, however, due to complexity of 
issue and high cost of investment, application of those solution is rarely. This paper, author 
would like to introduce a new lower cost solution but higher efficiency to mitigating riverbank 
erosion in Tien and Hau River. The application has been applied since 15 yrs ago, and it shows 
very good application, by using MIKE 3 the author clarify the applicable of permeable groynes 
of the Mekong. 
1. ĐẶT VẤN ĐỀ * chảy, sóng, gia tải, đất bờ yếu, khai thác cát, 
Xói lở bờ trên sông Tiền và sông Hậu đang do áp lực thấm,... nhưng khi hiện tượng sạt lở 
diễn ra mạnh mẽ khiến người dân, nhà quản lý, bờ sông xẩy ra đều do sự mất cân bằng ổn định 
nhà khoa học kỹ thuật, các nhà tư vấn, cần của bờ sông. 
thiết phải tìm kiếm các giải pháp để chỉnh trị Tính đến nay, các công trình bảo vệ bờ sông 
ổn định bờ sông để đảm bảo an sinh xã hội và trên sông Tiền và sông Hậu khá manh mún và 
phát triển kinh tế. Tuy vậy, với vị trí địa lý chỉ tập trung được ở một số khu vực trọng 
nằm ở cuối nguồn nước, chịu ảnh hưởng của điểm. Một mặt do sông rộng và sâu, đầu tư 
mọi tác động khách quan và chủ quan dẫn đến công trình để bảo vệ bờ các đoạn sông này 
việc xác định nguyên nhân và đưa ra các giải thường rất tốn kém. Trong khi sạt lở ngày càng 
pháp để giảm thiểu xói lở bờ đang gặp nhiều đe dọa nghiêm trọng, uy hiếp đến người dân 
khó khăn. Có nhiều nguyên nhân như dòng ven sông, song chúng ta không thể bảo vệ 
 bằng mọi cách, chủ yếu chỉ bảo vệ những khu 
 đô thị lớn, nơi tập trung đông dân cư. Có thể 
Ngày nhận bài: 04/8/2017 
Ngày thông qua phản biện: 11/9/2017 kể một số khu vực đã được bảo vệ dọc theo 
Ngày duyệt đăng: 26/9/2017 sông Tiền: Hồng Ngự, Sa Đéc, Vĩnh Long, Mỹ 
 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 40 - 2017 59 
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
Tho, một ít của Trà Vinh và Cửa Tiểu Tiền vực sạt lở từ ảnh viễn thám (trái) và các khu 
Giang; trên sông Hậu có Châu Đốc, Long vực đã được bảo vệ bằng kè bảo vệ bờ (phải), 
Xuyên, Cần Thơ. Ở hình 1 cho thấy, các khu có rất nhiều khu vực chưa được bảo vệ. 
 Hình 1. Khu vực sạt lở bờ (trái) và khu vực kè bảo vệ bờ màu đỏ (phải) 
Các giải pháp đã áp dụng hiện nay, hầu hết là kè Loại 1. Kè mái nghiêng áp dụng tại thị xã Tân 
bảo vệ bờ dạng mái nghiêng, hoặc nửa đứng nửa Châu, thị xã Hồng Ngự, TP. Long Xuyên, một 
nghiêng, với 2 loại kết cấu điển hình ở dưới đây. phần ở TP. Vĩnh Long. 
 Hình 2. Mặt cắt điển hình kè dạng mái nghiêng áp dụng tại Tân Châu 
 thiết kế và hoàn thành (nguồn: Viện KHTLMN) 
Công trình kè bảo vệ bờ được sử dụng hầu hết độ nhân lực hiện nay. Tuy nhiên, kè bảo vệ bờ 
hiện nay ở trên sông Tiền và sông Hậu vì dễ ở khu vực sông sâu này việc lấp hố xói tạo 
thi công, phù hợp với điều kiện thi công trong chân kè ổn định là rất tốn kém, chiếm hơn 
nước, và điều kiện trang thiết bị thi công, trình 50% giá thành của công trình. 
60 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 40 - 2017 
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
Loại 2. Kè bảo vệ bờ nửa đứng nửa nghiêng, được áp dụng trên sông Tiền, đoạn đi qua TP. 
áp dụng tại TP. Cần Thơ, một vài chỗ ở TP. Mỹ Tho. Điều kiện tính toán loại kè này chủ yếu 
Long Xuyên, TP. Vĩnh Long. Kết cấu điển khó nhất là tính được chiều dài cừ và dự báo 
hình dạng kè này được thể hiện ở Hình 3. Với được khả năng chịu tải trọng ngang của cừ, trong 
kết cấu này phần tường đỉnh được làm với các điều kiện làm việc bình thường hoặc bị xói 
dạng tường góc chắn đất được đặt trên hệ giàn chân công trình. Kết cấu này đã được sử dụng 
cọc, phía ngoài có kè mái nghiêng bảo vệ. nhiều trong hệ thống sông rạch, Mỹ Tho là nơi 
Phần lớn giá thành của kết cấu nằm ở phần đầu tiên sử dụng loại công trình này để bảo vệ 
tường góc. Đây là dạng kết cấu đã thi công bờ sông Tiền. Công trình này có dạng mặt cắt 
nhiều nơi, đặc biệt là khu vực sông rạch vừa thiết kế điển hình như sau: 
và nhỏ, nơi tập trung dân cư đông đúc. 
 +3.00
 +2.00 +2.05
 Ñaù xaây vöõa M75 daøy 30cm
 Daàm muõ BTCT (0.30x0.30)m
 Ñaát ñaép dung troïng 1.45 T/m3
 Vaûi ñòa chaát KET 14
 CHI TIEÁT B
 Taám ñan BTCT (2.5x1.2x0.12) M200
 Goái ñôõ taám ñan
 CHI TIEÁT A
 Coïc BTCT M250 (0.25x0.25)m L=20m
 Hình 4. Mặt cắt ngang kè tường đứng kết cấu 
 Hình 3: Mặt cắt ngang kè tường đứng kết hợp bán kiên cố (nguồn: Viện KHTLMN) 
 mái nghiêng (nguồn: Viện KHTLMN) 
 Mặc dù có ưu điểm quản lý chất lượng tốt, thi 
Loại 3. Kè tường đứng dự ứng lực công nhanh và giảm được kinh phí giải phóng 
 mặt bằng, song kè dự ứng lực là loại công 
Với ưu điểm, cừ được đúc sẵn nên đảm bảo chất 
 trình khá đắt, chủ yếu do giá thành vật liệu và 
lượng thi công được kiểm soát ngay tại nơi sản 
 vận chuyển vật liệu. 
xuất, thi công đóng nhanh và ít phải giải phóng 
mặt bằng. Kè dự ứng lực dạng tường đứng đã 
 Hình 5. Kè dự ứng lực dưới chân cầu rạch Miễu ở Mỹ Tho (nguồn: Viện KHTLMN) 
Tóm lại, hầu hết các dạng kè này đều có giá dựng và vị trí, song đây là một lượng đầu tư 
xây dựng giao động trong khoảng từ r ất lớn, không thể đầu tư dàn trải và bảo vệ các 
80 150tr/1m dài tùy theo từng thời điểm xây vùng chưa trọng điểm. Chính vì vậy, trong khi 
 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 40 - 2017 61 
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
áp lực về bảo vệ bờ sông ngày càng lớn, thì việc hàng theo hướng vuông góc với dòng chảy và 
đưa ra giải pháp kỹ thuật để bảo vệ bờ hợp lý, đất bờ, hàng cọc được đóng từ trong bờ ra đến 
với giá thành chấp thuận được là hết sức quan độ sâu nhất định. Điển hình, là ở sông Dinh ở 
trọng và cấp thiết. Nội dung bài báo này giới Ninh Thuận, tác giả GS. Lương Phương Hậu đã 
thiệu giải pháp kè mỏ hàn cọc, trên thực tế đã áp dụng dạng kè luồn để đẩy dòng chảy mặt 
được lần đầu áp dụng tại khu vực Mỹ Thuận trên tránh tác động vào bờ đồng thời tạo điều kiện 
sông Tiền để bảo vệ cầu Mỹ Thuận. Sử dụng cho dòng chảy đáy (mang bùn cát) tác động nhẹ 
công cụ mô hình toán 3 chiều để mô phỏng tính vào bờ và gây bồi ở phía bờ xói lở. Kết quả sau 
toán lại đồng thời xem xét khả năng áp dụng để nhiều năm hoạt động, đoạn sông này được 
chỉnh trị sông Tiền và sông Hậu. chỉnh trị rất thành công [2]. 
3. GIỚI THIỆU MỎ HÀN CỌC Ngoài ra, ở các nước Hà Lan Trung Quốc, 
3.1. Tổng quan về loại kè mỏ hàn cọc Băng La Đéc, nơi có sông rộng và điều kiện 
 khá tương tự với hệ thống sông Tiền và sông 
Trên thực tế, kè mỏ hàn cọc không xa lạ đối với Hậu, các kè mỏ hàn cọc đã được áp dụng ở 
nước ta cũng như ở trên thế giới. Với kết cấu nhiều nơi. 
làm bằng cọc (có thể 1 hoặc 2 hàng) đóng thẳng 
 Hình 6. Kè mỏ hàn bằng hai hàng cọc ống BTCT trên sông Brahmaputra - Jamuna - Băng La Đéc 
Ở trên sông Tiền, kè đã được các chuyên gia thượng lưu cầu Mỹ Thuận, trong giai đoạn xây 
Úc sử dụng cho việc bảo vệ ổn định đoạn sông cầu đây là vị trí hố xói sâu, sạt lở trên toàn 
qua cầu Mỹ Thuận từ năm 2002. Ở phía bờ trái tuyến chiều dài khoảng 2km. 
 a) Trước khi bảo vệ năm 1996 (nguồn: Tillard & Ladson (2014), [4]) 
62 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 40 - 2017 
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
 b) Sau khi bảo vệ 2015 (nguồn: Hùng &nnk (2015, [1]) 
 Hình 7. Hình ảnh sạt lở phía bờ trái thượng lưu cầu Mỹ Thuận trước và sau bảo vệ 
Để đảm bảo an toàn cho cầu Mỹ Thuận, nhóm hàn cọc được tính cho sự tương tác của một 
chuyên gia đã quyết định sử dụng hệ thống mỏ cụm nhiều tuyến kè trở lên. 
hàn cọc với 12 mỏ hàn, khoảng cách giữa các Bố trí trên mặt bằng 
mỏ hàn 200m, mỗi mỏ hàn có chiều dài 100m, 
kích thước cọc bê tông đường kích 45cm, Tùy thuộc vào đoạn sông chỉnh trị, nếu là đoạn 
khoảng cách giữa các cọc 1,125m, và khoảng sông cong thì thông thường mặt bằng được 
cách giữa đỉnh cọc và mực nước thấp nhất chia làm 3 đoạn, đoạn tiếp giáp thượng nguồn, 
khoảng 15m. Ở dưới chân hàng cọc có đá đổ để đoạn giữa, và đoạn tiếp giáp hạ nguồn thể hiện 
bảo vệ chân cọc tránh xói cục bộ (xem Hình 7). như Hình 8. Ở đoạn giữa, chiều dài của mỗi 
Đây là công trình bảo vệ bờ đầu tiên ở ĐBSCL mỏ hàn dài hơn và tối thiểu nên đặt 3 mỏ hàn 
được thí nghiệm mô hình vật lý tại Viện Khoa để có tác dụng chính cho việc triết giảm dòng 
học Thủy lợi vào năm 2002, thí nghiệm để xác chảy ven bờ, ở các đoạn tiếp giáp tùy thuộc 
định được các chiều dài, kết cấu của công trình vào chiều dài và có bố trí kè ngắn dần từ 
[4]. Kết quả đánh giá sau 3 đợt khảo sát do hướng kè dài nhất vào bờ. 
nhóm chuyên gia Úc thực hiện cho thấy, tình 
trạng sạt lở trong khu vực không còn nữa, hiện 
tượng ổn định bờ đã được tái lập. 
Sau một thời gian bị lãng quên, tác giả đã xem 
xét đây là bài học quan trọng và cần thiết phải 
tìm nghiên cứu tính toán lại, kiểm tra tính khoa 
học của nó để nhân rộng và phát triển, xem 
như một giải pháp kỹ thuật hữu ích quan trọng, 
nếu thành công sẽ góp phần không nhỏ trong 
công cuộc chỉnh trị sông Tiền và sông Hậu. 
3.2. Thiết kế kè mỏ hàn cọc 
Các thông số cơ bản để xác định kích thước kè 
mỏ hàn cọc được thể hiện ở hình vẽ sau. Trong 
đó, hầu hết các trường hợp khi áp dụng, kè mỏ Hình 8. Các thông số cơ bản của kè mò hàn cọc 
 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 40 - 2017 63 
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
 Mức độ cản dòng thiết phải cản dòng chảy, sóng, giao thông 
Là tỷ lệ giữa diện tích tổng tiết diện cọc sử thủy và rác trên sông. Do đó, nếu chọn cao 
dụng để cản dòng và độ thoáng khi không có trình đỉnh kè gần với mực nước thấp thiết kế, 
hệ thống cọc. Tỷ lệ này được xác định dựa sẽ có phạm vi tác dụng lớn nhưng cản giao 
trên các yếu tố như : vận tốc dòng chảy, mức thông thủy đồng thời tốn kém. Với sông rộng 
độ chuyển động rối, các phân bố hạt bùn cát. như sông Tiền và sông Hậu, nên chọn cao 
Tùy thuộc theo mức độ xói lở, để xác định trình đỉnh kè thấp hơn mực nước kiệt để tiện 
mức độ cản dòng của kè, cần thiết phải xác giao thông thủy. Trường hợp ở khu vực cầu 
định tỷ lệ này ở trên mô hình toán hoặc mô Mỹ Thuận, cao trình đỉnh kè thấp hơn mực 
hình vật lý. Nhưng mức độ cản dòng theo kinh nước kiệt +15m đoạn đầu kè và nhỏ dần về 
nghiệm của quốc tế, tỉ lệ này tối đa khoảng phía bờ. Các công trình kè ngập nước, thi công 
80% ở phía đỉnh kè và 40% ở phía chân kè [3]. khó hơn, xong có khả năng ổn định cao và ít 
 cản trở giao thông thủy. 
 Hướng kè 
 Chiều dài của kè 
Trên thực tế, hướng kè đối với dạng kè mỏ hàn 
cọc kém phần quan trọng hơn so với kè mỏ Chiều dài hữu ích của kè mỏ hàn cọc được tính 
hàn thông thường, do khả năng nước chảy từ điểm tiếp giáp bờ đến đầu kè theo hướng 
thông qua kè. Tuy vậy, về mặt kinh tế, để đảm vuông góc với đường bờ sông. Mục đích chính 
bảo tiết kiệm cần thiết chọn hướng kè vuông của việc thiết kế là giảm thiểu tối đa chiều dài kè 
góc với đường bờ sông. nhưng vẫn đảm bảo không tạo ra hố xói đầu kè 
 gây ảnh hưởng đến ổn định gần bờ. 
 Cao trình đỉnh kè 
 Chiều dài của kè được tính toán như sau: 
Cao trình đỉnh kè tùy thuộc vào mức độ cần 
 hoặc Lk < 0,2  0,4 B (2) 
 Trong đó: 
 Lk : chiều dài hữu ích của kè (m) 
 B: Bề rộng sông (m) 
 m: độ dốc mái khi xói 
 H: độ sâu mực nước max (m) 
 Hx: độ sâu hố xói (m) 
 Lx: chiều rộng hố xói, Lx=4Hx (m) 
 : góc giữa hướng dòng chảy và kè (0) 
 Khoảng cách giữa các kè Khoảng cách giữa các cọc 
Khoảng cách của các kè được lựa chọn tương Tùy thuộc theo mức độ xói sâu và mức độ 
tự như thiết kế kè mỏ hàn thân cứng thông nguy hiểm của hố xói trước bờ để xác định 
thường S= 1,55 Lk. chiều dài kè mỏ hàn L1 một cách hợp lý, 
64 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 40 - 2017 
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
khoảng cách giữa các cọc thông thường bằng mỏ hàn cọc tại Mỹ Thuận. Mô hình đã được 
3-4 lần đường kính cọc. hiệu chỉnh, kiểm định khá công phu, tuy nhiên 
3.3. Tính toán kiểm tra kè mỏ hàn cọc tại trong phạm vi bài báo, tác giả chỉ nêu lên kết 
Mỹ Thuận quả và mức độ tác dụng của chúng đến việc 
 triết giảm dòng chảy, kết quả đó được thể hiện 
Như đã nêu ở trên, tác giả đã sử dụng mô hình ở các hình sau. 
MIKE 3 để tính toán kiểm tra tác dụng của kè 
 Hình 9. Lưới tính toán và mô phỏng các hàng cọc ở vùng Mỹ Thuận 
 a) Chưa có kè b) Có kè mỏ hàn cọc 
 Hình 10. Kết quả vận tốc dòng chảy trên mặt cắt ngang trước và sau khi có kè, 
 thủy triều rút ứng với lũ 02/10/2011 
 a) Chưa có kè b) Có kè mỏ hàn cọc 
 Hình 11. Kết quả vận tốc dòng chảy trên mặt cắt ngang trước và sau khi có kè, 
 đỉnh triều trong mùa lũ 02/10/2011 
 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 40 - 2017 65 
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
 a) Chưa có kè b) Có kè mỏ hàn cọc 
 Hình 12. Kết quả vận tốc dòng chảy trên mặt cắt ngang trước và sau khi có kè, 
 thủy triều lên 01/10/2011 
Từ các kết quả tính toán trên mô hình MIKE 3 sử dụng kè mỏ hàn cọc một cách hợp lý, chỉ 
cho thấy, vùng có kè cọc vận tốc sát bờ đã cần chi phí khoảng 20-30% giá thành so với kè 
giảm đi đáng kể. Khi thủy triều rút kết hợp với truyền thống. 
dòng chảy lũ, ở tại khu vực này vận tốc sát bờ - Thân thiện môi trường và sinh thái rất cao, 
nếu không có kè dao động trong khoảng từ đây là loại công trình ngầm, tạo nên những 
1,2-1,4m/s nhưng sau khi xây dựng kè, vận tốc khu trú ngụ cho các loài thủy sinh, qua đó tăng 
này giảm xuống chỉ còn 0,5-0,7m/s. Tương tự khả năng bảo tồn các loại thủy sinh. 
cho điều kiện đỉnh triều và khi triều lên, vận 
tốc vùng sát bờ khu vực xói đều triết giảm từ Nhược điểm 
50-60%. - Phạm vi áp dụng ở đoạn sông rộng, để tránh 
3.3. Phân tích các ưu và nhược điểm cản trở giao thông thủy 
Ưu điểm - Tính toán thiết kế rất phức tạp, cần thiết phải 
 có các thí nghiệm vật lý tại từng vị trí cụ thể 
- Kè mỏ hàn cọc được ứng dụng rộng rãi để xác định các kích thước cơ bản, cũng như 
trong điều kiện sạt lở do dòng chảy và đất bờ độ triết giảm dòng chảy sau khi thi công. 
yếu gây ra. Khi dòng chảy mạnh, kết hợp với 
nguy cơ sạt lở bờ sông do nền đất yếu như ở 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 
khu vực ĐBSCL, việc áp dụng kè mỏ hàn cọc - Qua phân tích và tính toán cho thấy khả năng 
là hoàn toàn hợp lý và khả thi. Hàng cọc được ứng dụng kè mỏ hàn cọc trên hệ thống sông 
đóng xuống đất bờ để tăng tính ổn định của Tiền và sông Hậu có tính khả thi cao. 
mái bờ, đồng thời phía trên hàng cọc làm tăng - Tùy thuộc theo mật độ cọc, chiều dài kè, 
khả năng cản dòng chảy và làm giảm vận tốc nhưng khả năng triết giảm dòng chảy kè tại 
dòng chảy khi vào bờ, tạo nên hiệu ứng kép Mỹ Thuận có thể triết giảm từ 50-60% vận tốc 
rất tốt. sát bờ. 
- Với khả năng thi công nhanh do tiết kiệm - Cần thiết được đầu tư nghiên cứu và áp dụng 
được chi phí giải phóng mặt bằng, đồng thời thêm ở nhiều chỗ để giảm chi phí công trình 
các cọc được đúc tại chỗ. bảo vệ bờ, tạo được cảnh quan vùng sông nước 
- Giá thành rẻ với tính toán của chúng tôi, nếu và hệ sinh thái. 
66 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 40 - 2017 
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. Nguyễn Nghĩa Hùng và nnk, “Nghiên cứu các giải pháp khoa học công nghệ để điều chỉnh 
 và ổn định các đoạn sông có cù lao đang diễn ra biến động lớn về hình thái trên sông Tiền, 
 sông Hậu”, Viện khoa học Thủy lợi miền Nam, Kết quả đề tài KC08.21/11-15/2015; 
[2]. Lương Phương Hậu và nnk, “Chỉ dẫn kỹ thuật công trình chỉnh trị sông” NXB XD, 342 
 trang, 2010; 
[3]. Yongtao Cao, Peiping Liu, Enhui Jiang, “ the design and application of permeable 
 groynes, Applied Mechanics and Materials, 2013-08-08 ISSN: 1662-7482, Vols. 353-
 356, pp 2502-2505; 
[4]. Tilleard, J W.and Ladson A. (2014). Environmentally sensitive erosion control technique 
 in the Mekong River: 10 years on, in Vietz, G; Rutherfurd, I.D, and Hughes, R. (editors), 
 Proceedings of the 7th Australian Stream Management Conference. Townsville, 
 Queensland, Pages 221-226. An environmentally sensitive erosion control technique in the 
 Mekong River Delta: 10 years on 
 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 40 - 2017 67