Chất lượng cuộc sống của bệnh nhân được chẩn đoán hoặc nghi ngờ ung thư mới nhập viện và một số yếu tố liên quan

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
TCNCYH 126 (2) - 2020 187
CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG CỦA BỆNH NHÂN ĐƯỢC 
CHẨN ĐOÁN HOẶC NGHI NGỜ UNG THƯ MỚI NHẬP VIỆN 
VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN 
Lê Đại Minh¹, , Dương Ngọc Lê Mai¹, Nguyễn Tiến Đạt¹ 
Kim Bảo Giang¹, Bùi Vinh Quang²
¹Trường Đại học Y Hà Nội
²Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội
Nghiên cứu nhằm mục tiêu mô tả chất lượng cuộc sống theo các đặc trưng dân số, kinh tế xã hội và 
nhóm bệnh của người bệnh ung thư mới nhập viện. Mẫu nghiên cứu gồm 262 bệnh nhân ung thư nội trú 
vào viện lần đầu tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội. Công cụ sử dụng là Bộ câu hỏi chất lượng cuộc sống 
của Tổ chức Nghiên cứu và Điều trị Ung thư Châu Âu (EORTC QLQ-C30). Chất lượng cuộc sống bao 
gồm 5 nhóm chức năng chính và các triệu chứng bệnh. Kết quả cho thấy, trung vị của điểm chất lượng 
cuộc sống chung 75 (Khoảng tứ phân vị: 66,7 - 83,3). Đối với các chức năng, trung vị điểm chức năng 
thể chất là 100 (86,7 - 100), chức năng hoạt động là 100 (83,3 - 100), chức năng cảm xúc là 83,3 (66,7 - 
100), chức năng nhận thức là 100 (83,3 - 100) và chức năng xã hội là 100 (83,3-100). Đối tượng nghiên 
cứu có điểm khó khăn tài chính là 33,3 (0 - 33,3). Nghiên cứu nhận thấy ở giai đoạn mới nhập viện, chất 
lượng cuộc sống thấp hơn ở nhóm người bệnh có gánh nặng tài chính và khác nhau giữa các nhóm bệnh. 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Từ khóa: Chất lượng cuộc sống, ung thư, EORTC QLQ-C30
Chất lượng cuộc sống là “Nhận thức mà cá 
nhân có được trong đời sống của mình, trong 
bối cảnh văn hóa và hệ thống giá trị mà cá 
nhân sống, trong mối tương tác với những mục 
tiêu, những mong muốn, những chuẩn mực, và 
những mối quan tâm”.¹ 
Đối với bệnh nhân ung thư, việc theo dõi 
chất lượng cuộc sống trong suốt quá trình 
chăm sóc là rất quan trọng và đã được đưa vào 
hướng dẫn bởi các hiệp hội chuyên môn về ung 
thư. Ở Anh, hiệp hội chuyên môn đã xây dựng 
hướng dẫn chính thức liên quan đến việc chăm 
sóc bệnh nhân ung thư đầu - cổ ở Anh. Nó xác 
định bằng chứng cở sở hiện tại và vai trò của 
đánh giá chất lượng cuộc sống (CLCS) đối với 
nhóm bệnh nhân này. Tài liệu này khuyến nghị 
rằng: CLCS là không thể thiếu trong kế hoạch 
điều trị, tinh chỉnh các phác đồ điều trị và hỗ 
trợ theo dõi cá nhân hóa hơn; chất lượng cuộc 
sống và mối quan tâm của bệnh nhân liên quan 
đến sức khỏe nên được đánh giá thường xuyên 
trong quá trình chăm sóc bệnh nhân; đánh giá 
chất lượng cuộc sống và mối quan tâm của 
bệnh nhân theo các đặc điểm của người bệnh 
có thể sẽ hữu ích trong hỗ trợ và can thiệp đa 
ngành.² Có nghiên cứu đã cho thấy việc phục 
hồi tâm lý ở bệnh nhân ung thư có liên quan 
tích cực đến chất lượng cuộc sống.³ Hiện có 
Tác giả liên hệ: Lê Đại Minh, 
Trường Đại học Y Hà Nội
Email: [email protected]
Ngày nhận: 15/12/2019
Ngày được chấp nhận: 20/02/2020
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
TCNCYH 126 (2) - 2020188
hơn 1000 bộ công cụ được sử dụng để đánh 
giá chất lượng cuộc sống.⁴ Nghiên cứu CLCS 
trên người bệnh ung thư lại có nhiều công cụ 
nghiên cứu với những đặc điểm riêng. Công cụ 
QLQ-C30 và QLQ-H&N35 của Tổ chức Nghiên 
cứu và Điều trị Ung bướu Châu Âu (EORTC) 
là công cụ được sử dụng ở nhiều nước, đã 
được chuẩn hoá cho tiếng Việt, giúp cho việc 
so sánh tình trạng người bệnh mắc các bệnh 
khác nhau.⁵ Đã có nhiều nghiên cứu về chất 
lượng cuộc sống của bệnh nhân ung thư với 
các nhóm bệnh khác nhau sử dụng các công cụ 
này như: các nghiên cứu của Bjordal trên các 
bệnh nhân ung thư đầu cổ với điểm trung bình 
chất lượng cuộc sống lần lượt là 63, 61 và 69.6,7 
Tại Việt Nam, đã có nghiên cứu của Nguyễn 
Thu Hà trên bệnh nhân ung thư vú sử dụng bộ 
công cụ EORTC QLQ-C30 cho ra trung bình 
chất lượng cuộc sống là 58,6.⁸ Hiện tại, ở Việt 
Nam chúng tôi chưa tìm thấy nghiên cứu nào 
về chất lượng cuộc sống trên đối tượng người 
bệnh ung thư mới nhập viện. Nghiên cứu nhằm 
mô tả CLCS theo đặc trưng dân số, kinh tế xã 
hội và nhóm bệnh của người bệnh ung thư mới 
nhập viện và đánh giá một số yếu tố liên quan.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1. Đối tượng
Nghiên cứu được thực hiện trên toàn bộ 
bệnh nhân ung thư hoặc nghi ngờ ung thư từ 
18 tuổi trở lên được nhập viện lần đầu tiên tại 
Bệnh viện Ung bướu Hà Nội trong thời gian từ 
ngày 1 tháng 7 đến ngày 15 tháng 8 năm 2019. 
Nghiên cứu loại trừ những người bệnh có điểm 
số ECOG > 2 (từ hầu như không có khả năng 
tự chăm sóc, phải nằm giường hoặc ngồi xe lăn 
hơn 50% thời gian tỉnh cho tới mất ý thức theo 
phân loại của Nhóm Hợp tác Ung thư Phương 
Đông – Eastern Cooperative Oncology Group).⁹
2. Phương pháp
Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt 
ngang.
Cỡ mẫu và chọn mẫu: Cỡ mẫu người bệnh 
nhập viện được tính theo công thức tính cỡ mẫu 
cho nghiên cứu ước tính trung bình với điểm 
trung bình CLCS chung là 75, mức ý nghĩa α 
= 0,05, độ lệch chuẩn là 20 và độ chênh với 
điểm số trung bình thực tế là 5 điểm. Mẫu được 
tăng thêm 50% để hạn chế sai số thiết kế, cỡ 
mẫu cần thiết là 253. Để đạt được cỡ mẫu này, 
nhóm nghiên cứu thu thập thông tin trên tất cả 
người lớn từ 18 tuổi trở lên được chẩn đoán 
hoặc nghi ngờ mắc ung thư, nhập viện lần đầu 
tại bệnh viện ung bướu Hà Nội từ thứ 2 đến 
thứ 6 trong giai đoạn từ ngày 1 tháng 7 năm 
2019 đến ngày 15 tháng 8 năm 2019 và cỡ 
mẫu nghiên cứu đạt được là 262.
Công cụ thu thập: CLCS được đo lường 
bằng: Bộ câu hỏi CLCS của Tổ chức nghiên 
cứu và điều trị ung thư Châu Âu (EORTC 
-The European Organization for Research and 
Treatment of Cancer). EORTC-QLQC30. Bộ 
câu hỏi gồm 30 câu. Bộ câu hỏi nghiên cứu gồm 
các phần (1) Thông tin chung của người bệnh; 
(2) CLCS, được sử dụng để phỏng vấn người 
bệnh mới nhập viện theo hình thức phỏng vấn 
trực tiếp. Bộ câu hỏi đã được chuẩn hoá theo 
tiếng Việt và được tổ chức điều trị ung thư châu 
Âu khuyến cáo sử dụng. Bộ câu hỏi gồm có 
phần chức năng thể chất, chức năng cảm xúc, 
chức năng nhận thức và chức năng xã hội. 
Ngoài ra còn các câu hỏi về các triệu chứng và 
khó khăn về tài chính. Điểm số CLCS được tính 
theo hướng dẫn của tổ chức EORTC với thang 
điểm từ 1-100. Đối với CLCS và các chức năng, 
điểm số càng cao thì CLCS càng tốt; trong khi 
đối với các triệu chứng và khó khăn tài chính, 
điểm số càng cao thì CLCS càng kém.
Phương pháp thu thập số liệu: Quy trình 
nghiên cứu bao gồm các bước sau: 1) Hàng 
ngày bệnh viện sẽ trích xuất dữ liệu người bệnh 
được chẩn đoán ung thư nhập viện lần đầu; 
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
TCNCYH 126 (2) - 2020 189
2) Nhóm nghiên cứu nhận danh sách và phân 
công điều tra viên đến tiếp xúc với người bệnh 
tại các khoa điều trị của bệnh viện cùng ngày 
hoặc muộn nhất 1 tuần sau khi nhập viện. Quá 
trình thu thập số liệu dừng lại khi đạt cỡ mẫu 
dự kiến.
3. Xử lý số liệu
Số liệu được nhập vào máy bằng phần mềm 
Epidata 4.0, xử lý và làm sạch bằng phần mềm 
STATA 15.1. Điểm CLCS được tính theo hướng 
dẫn của Tổ chức nghiên cứu và điều trị ung thư 
Châu Âu với tổ hợp các câu hỏi theo từng chức 
năng đã xác định.Thống kê mô tả trung bình, độ 
lệch chuẩn, trung vị, khoảng tứ phân vị, tứ phân 
vị thứ nhất và thứ ba của điểm CLCS. Điểm 
CLCS được so sánh giữa các nhóm bệnh nhân 
theo các đặc điểm: nhóm tuổi, giới, khu vực sinh 
sống, nghề nghiệp, học vấn, tình trạng hôn nhân, 
người sống cùng, gánh nặng tài chính của điều 
trị bệnh, nhóm bệnh sử dụng thống kê so sánh 
trung vị do chỉ số này có phân bố không chuẩn. 
Giá trị p < 0,05 được cho là có ý nghĩa thống kê.
4. Đạo đức nghiên cứu
Người bệnh được mời tham gia nghiên cứu 
được giải thích về ý nghĩa của nghiên cứu và 
quyền được từ chối tham gia nghiên cứu tại bất 
cứ thời điểm nào. Nghiên cứu được thông qua 
hội đồng đạo đức của Bệnh Viện Ung Bướu Hà 
Nội. Mã số quyết định: 32/CN-HĐĐĐ. Thời gian 
chấp thuận là 28/03/2019.
III. KẾT QUẢ
1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu 
Bảng 1. Đặc điểm nhân khẩu học của đối tượng nghiên cứu
Tiêu chí Nam (n, %) Nữ (n, %) Tổng (n, %)
Tổng 81 (30,9) 181 (69,1) 262 (100,0)
Nhóm tuổi 
Từ 16-34 tuổi 6 (7,4) 29 (16,0) 35 (13,4)
Từ 35-44 tuổi 8 (9,9) 49 (27,1) 57 (21,8)
Từ 45-59 tuổi 43 (53,1) 71 (39,2) 114 (43,5)
Từ 60-70 tuổi 24 (29,6) 32 (17,7) 56 (21,4)
Tỉnh/thành phố sinh sống 
Hà Nội 73 (90,1) 148 (81,8) 221 (84,4)
Khác 8 (9,9) 33 (18,2) 41 (15,6)
Địa điểm sống 
Thành thị 21 (25,9) 52 (28,7) 73 (27,9)
Nông thôn 60 (74,1) 129 (71,3) 189 (72,1)
Trình độ học vấn 
Dưới Tiểu học 4 (4,9) 11 (6,1) 15 (5,7)
Tốt nghiệp tiểu học 17 (21,0) 20 (11,0) 37 (14,1)
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
TCNCYH 126 (2) - 2020190
Tiêu chí Nam (n, %) Nữ (n, %) Tổng (n, %)
Trình độ học vấn
Tốt nghiệp THCS 44 (54,3) 68 (37,6) 112 (42,7)
Tốt nghiệp THPT 10 (12,3) 46 (25,4) 56 (21,4)
Trên THPT 6 (7,4) 36 (19,9) 42 (16,0)
Nghề nghiệp 
Nhân viên văn phòng 3 (3,7) 25 (13,8) 28 (10,7)
Buôn bán nhỏ/Doanh nghiệp riêng/
Dịch vụ xã hội 9 (11,1) 21 (11,6) 30 (11,5)
Nông dân 39 (48,1) 77 (42,5) 116 (44,3)
Lao động tự do 19 (23,5) 45 (24,9) 64 (24,4)
Khác 11 (13,6) 13 (7,2) 24 (9,2)
Tình trạng hôn nhân 
Kết hôn 77 (95,1) 155 (85,6) 232 (88,5)
Khác 4 (4,9) 26 (14,4) 30 (11,5)
Sống với ai 
Với người thân 80 (98,8) 173 (96,1) 253 (96,9)
Khác 1 (1,2) 7 (3,9) 8 (3,1)
Trong số 262 bệnh nhân tham gia nghiên cứu, 30,9% là nam và 69,1% là nữ. Tuổi thọ trung bình 
là 49,4 nằm trong khoảng từ 19-70 tuổi. Các bệnh nhân chủ yếu đến từ Hà Nội (84,4%) nhưng phần 
lớn lại sinh sống ở vùng nông thôn (72,1%). Phần lớn đối tượng có trình độ trung học cơ sở (42,7%); 
ngoài ra, trình độ trung học phổ thông, đại học và sau đại học lần lượt chiếm 21,4% và 16,0%. 88,5% 
bệnh nhân đang trong hôn nhân và 9,9% sống cùng với người thân. 
Bảng 2. Đặc điểm bệnh của đối tượng nghiên cứu
Tiêu chí Nam (n, %) Nữ (n, %) Tổng (n, %)
Chẩn đoán/nghi ngờ 
Nghi ngờ 29 (35,8) 78 (43,1) 107 (40,8)
Chẩn đoán 52 (64,2) 103 (56,9) 155 (59,2)
Nhóm bệnh 
Tuyến Giáp 12 (14,8) 133 (73,5) 145 (55,3)
Dạ Dày/Thực Quản 24 (29,6) 5 (2,8) 29 (11,1)
Đại Tràng/Trực Tràng 7 (8,6) 3 (1,7) 10 (3,8)
Hầu/Họng, 11 (13,6) 0 (0,0) 11 (4,2)
Gan/Đường Mật 9 (11,1) 0 (0,0) 9 (3,4)
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
TCNCYH 126 (2) - 2020 191
Tiêu chí Nam (n, %) Nữ (n, %) Tổng (n, %)
Phổi 10 (12,3) 5 (2,8) 15 (5,7)
Tử cung/Buồng Trứng 0 (0,0) 8 (4,4) 8 (3,1)
Vú 0 (0,0) 25 (13,8) 25 (9,5)
Khác 8 (9,9) 2 (1,1) 10 (3,8)
Số người bệnh đã được chẩn đoán xác định chiếm 59,2%, phần còn lại được các bác sỹ nghi ngờ 
mắc ung thư. Ung thư nhóm tuyến giáp là gặp nhiều nhất chiếm 55,3%.
2. Chất lượng cuộc sống
Bảng 3. Điểm chất lượng cuộc sống theo công cụ EORTC-QLQC30
 Chỉ tiêu Trung bình Trung vị p25 p75
Chất lượng cuộc sống chung 73,1 75,0 66,7 83,3
Khó khăn tài chính 26,5 33,3 0,0 33,3
Các chức năng
Chức năng thể chất 90,6 100,0 86,7 100,0
Chức năng hoạt động 91,7 100,0 83,3 100,0
Chức năng cảm xúc 80,2 83,3 66,7 100,0
Chức năng nhận thức 90,5 100,0 83,3 100,0
Chức năng xã hội 90,6 100,0 83,3 100,0
Các triệu chứng
Mệt mỏi 17,9 11,1 0,0 33,3
Nôn và buồn nôn 5,2 0,0 0,0 0,0
Đau 15,9 0,0 0,0 33,3
Khó thở 8,5 0,0 0,0 0,0
Rối loạn giấc ngủ 35,1 33,3 0,0 66,7
Ăn mất ngon 17,8 0,0 0,0 33,3
Táo bón 8,0 0,0 0,0 0,0
Tiêu chảy 4,2 0,0 0,0 0,0
Các chỉ số CLCS của đối tượng nghiên cứu có phân bố không chuẩn, được biểu diễn bằng trung 
vị và tứ phân vị thứ nhất và thứ ba (Bảng 2). Trong đó điểm CLCS chung có trung vị là 75 (66,7 - 
83,3). Đối với các chức năng, điểm số chức năng thể chất là 100 (86,7 - 100), chức năng hoạt động 
là 100 (83,3 - 100), chức năng cảm xúc là 83,3 (66,7 - 100), chức năng nhận thức là 100 (83,3 - 100) 
và chức năng xã hội là 100 (83,3 - 100). Đối tượng nghiên cứu có điểm khó khăn tài chính là 33,3 
(0 - 33,3). Dựa vào câu hỏi trong bộ công cụ, 42,8% bệnh nhân trả lời có cảm thấy đau, trong đó 
11,8% là đau nhiều hoặc rất nhiều. Trên 40% bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi (45,8%), căng thẳng 
(46,6%), buồn chán (51,15%) và lo lắng (58,0%). Trong nghiên cứu, các bệnh nhân có xuất hiện mất 
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
TCNCYH 126 (2) - 2020192
ngủ chiếm phần hơn (56,9%), trong đó 33,97% là mất ngủ nhiều.
3. So sánh chất lượng cuộc sống giữa các nhóm bệnh nhân
Bảng 4. Điểm chất lượng cuộc sống theo đặc điểm người bệnh
 Đặc điểm Trung bình Trung vị p25 p75 p-value
Giới tính 
Nam 72,9 75,0 58,3 83,3
0,835 
Nữ 73,2 75,0 66,7 83,3
Nhóm tuổi 
Từ 16-34 tuổi 74,8 83,3 66,7 83,3
0,100 
Từ 35-44 tuổi 75,1 75,0 58,3 83,3
Từ 45-59 tuổi 73,8 75,0 66,7 83,3
Từ 60-70 tuổi 68,5 66,7 54,2 83,3
Tỉnh/thành phố 
Hà Nội 73,0 75,0 66,7 83,3
0,671
Khác 73,6 75,0 66,7 91,7
Nơi sống 
Thành thị 75,8 83,3 66,7 83,3 
0,128Nông thôn 72,0 75,0 58,3 83,3
Học vấn
Dưới Tiểu học 66,7 66,7 50,0 83,3
0,471 
Tốt nghiệp tiểu học 74,3 66,7 66,7 91,7
Tốt nghiệp THCS 74,6 75,0 66,7 83,3
Tốt nghiệp THPT 70,8 66,7 58,3 83,3
Trên THPT 73,4 83,3 58,3 83,3
Nghề nghiệp 
Nhân viên văn phòng 75,9 83,3 70,8 83,3
0,355 
Doanh nghiệp/Dịch vụ 76,9 83,3 66,7 83,3
Nông dân 71,3 70,8 58,3 83,3
Lao động tự do 74,0 75,0 66,7 83,3
Khác 71,5 66,7 62,5 83,3
Tình trạng hôn nhân
Kết hôn 73,0 75,0 58,3 83,3
 0,648
Khác 74,2 79,2 66,7 83,3
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
TCNCYH 126 (2) - 2020 193
Gánh nặng tài chính do điều trị
Không có 78,1 83,3 66,7 83,3
0,008Ít 71,8 70,8 62,5 83,3
Nhiều 64,5 66,7 50,0 75,0
Kết quả so sánh trung vị cho thấy không có sự khác biệt về điểm CLCS nói chung giữa các hai 
giới nam và nữ, cũng như giữa các nhóm tuổi. Các đặc điểm về nhân khẩu học khác như nơi sống, 
nghề nghiệp, học vấn và tình trạng hôn nhân cũng như người chung sống cũng không cho thấy sự 
khác biệt có ý nghĩa thống kê về điểm số CLCS giữa các bệnh nhân. Giữa hai nhóm bệnh nhân theo 
dõi và đã chẩn đoán mắc ung thư, kết quả so sánh trung vị cũng không cho thấy ý nghĩa thống kê.
Đối với yếu tố gánh nặng tài chính do điều trị, kết quả so sánh trung bình cho thấy sự khác biệt 
lớn trong điểm số CLCS giữa các nhóm bệnh nhân (p < 0,01). Số liệu cho thấy CLCS của bệnh nhân 
ở các nhóm theo phân loại này khác nhau đôi một và bệnh nhân càng có ít gánh nặng tài chính, 
CLCS càng cao.
Bảng 5. Chất lượng cuộc sống theo đặc điểm bệnh
 Đặc điểm Trung bình Trung vị p25 p75 p-value
Chẩn đoán ung thư
Nghi ngờ 73.9 75,0 66,7 83,3
 0,434
Chẩn đoán 72,5 75,0 58,3 83,3
Nhóm bệnh 
Tuyến Giáp¹ 74,6 75,0 66,7 83,3
0,001
Dạ Dày/Thực Quản² 66,4 66,7 58,3 75,0
Đại Tràng/Trực Tràng³ 73,3 70,8 66,7 83,3
Hầu/Họng⁴ 80,3 75,0 66,7 100,0
Gan/Đường Mật⁵ 79,6 83,3 83,3 83,3
Phổi⁶ 62,8 66,7 50,0 83,3
Tử cung/Buồng Trứng⁷ 62,5 54,2 50,0 87,5
Vú⁹ 74,7 83,3 66,7 83,3
Khác10 76,7 83,3 66,7 83,3
Giá trị p theo trắc nghiệm Kruskal Wallis cho từng cặp: p-value của (1) so với (2), (1) so với (6), 
(2) so với (4), (2) so với (5), (2) so với (9), (2) so với (10), (4) so với (6), (4) so với (7), (5) so với (6), 
(5) so với (7) (6) so với (9), (6) so với (10) < 0,05.
Kết quả so sánh cũng cho thấy sự khác biệt lớn về CLCS giữa các bệnh nhân mới vào viện thuộc 
nhóm bệnh khác nhau (p < 0,001). Trong đó, nhóm ung thư dạ dày/thực quản và nhóm ung thư phổi 
có CLCS thấp hơn nhóm ung thư tuyến giáp, ung thư hầu/họng, ung thư gan/đường dẫn mật, ung 
thư vú và nhóm ung thư khác (p < 0,05). Nhóm bệnh nhân ung thư tử cung/buồng trứng có CLCS 
thấp hơn nhóm bệnh nhân mắc ung thư hầu/họng hay ung thư gan/đường mật (p < 0,05).
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
TCNCYH 126 (2) - 2020194
IV. BÀN LUẬN
Nghiên cứu của chúng tôi sử dụng công cụ 
EORTC QLQ-C30, là bộ công cụ được sử dụng 
phổ biến hiện nay và đã được khẳng định tính 
giá trị và độ tin cậy trên nhiều quốc gia.10 So 
sánh với giá trị tham chiếu của tổ chức EORTC 
(EORTC QLQ-C30 Reference Values) đối với 
bệnh nhân ung thư giai đoạn I-II, trung vị chỉ 
số CLCS chung và các chỉ số chức năng của 
bệnh nhân tham gia nghiên cứu của chúng tôi 
đều có xu hướng bằng hoặc cao hơn.11 Các chỉ 
số về triệu chứng cũng tương đối giống như 
giá trị tham chiếu. Một nghiên cứu của Bjordal 
và cộng sự trên 622 bệnh nhân ung thư đầu 
cổ, trong đó có 204 bệnh nhân mới được chẩn 
đoán đã sử dụng công cụ QLQC30 để đánh giá 
CLCS và cho thấy các chỉ số lượng cuộc sống 
của bệnh nhân mới được chẩn đoán ung thư 
đầu cổ là 63 ± 23,9; chức năng thể chất là 84 
± 21,4, chức năng vận động là 81 ± 30,2, chức 
năng cảm xúc là 72 ± 25,2, chức năng nhận 
thức là 83±21,5 và chức năng xã hội là 85 ± 
21,5; khó khăn tài chính là 12 ± 22,6. Các chỉ số 
về triệu chứng mệt mỏi, nôn/buồn nôn, đau, khó 
thở, mất ngủ, ăn mất ngon, táo bón, tiêu chảy 
lần lượt là: 26 ± 24,7, 5 ± 12,0, 20 ± 24,9, 20 ± 
27,8, 28 ± 31,6, 15 ± 28,1, 13 ± 25,1, 5 ± 15,6.⁷ 
Tại một nghiên cứu khác của Bjordal cũng trên 
bệnh nhân ung thư đầu cổ sau khi xạ trị bằng 
hai phương pháp xạ trị thông thường và xạ trị 
liều cao ngắn ngày, chỉ số trung bình về CLCS 
lần lượt là 61 và 69; các chỉ số chức năng: thể 
chất 74 và 79, vận động 72 và 83, xã hội 73 
và 83, cảm xúc 77 và 84, nhận thức 80 và 83; 
chỉ số tài chính: 19 và 11.⁶ So với nghiên cứu 
của chúng tôi, nghiên cứu của Bjordal có chỉ 
số CLCS và các chỉ số đánh giá chức năng có 
xu hướng thấp hơn. Điều này có thể được giải 
thích do các bệnh nhân trong nghiên cứu của 
chúng tôi là các bệnh nhân mới vào viện, một 
phần bệnh nhân mới chỉ nghi ngờ ung thư và có 
lẽ ảnh hưởng của bệnh tới CLCS còn chưa lớn. 
Nghiên cứu của chúng tôi có mức gánh nặng tài 
chính lớn hơn nghiên cứu của Bjordal. Sự khác 
biệt về hệ thống chăm sóc sức khỏe, bao phủ 
tài chính y tế giữa các quốc gia có thể giải thích 
phần nào cho sự khác biệt này. Tại Việt Nam, 
nghiên cứu trên 376 bệnh nhân ung thư vú của 
Nguyễn Thu Hà cũng sử dụng công cụ EORTC-
QLQC30 cho thấy điểm CLCS thấp hơn nghiên 
cứu của chúng tôi (điểm CLCS trung bình là 
58,6; chỉ số chức năng: vận động là 85,8, nhận 
thức là 78,6, chức năng hoạt động là 71,7, cảm 
xúc là 70,6 và xã hội là 67,1),⁸ lý do cho sự khác 
biệt có lẽ cũng là vì đối tượng nghiên cứu khác 
nhau. Tương tự với một nghiên cứu trước đây, 
yếu tố tài chính cũng là một yếu tố có ý nghĩa 
thống kê liên quan tới CLCS của người bệnh 
ung thư.12,13
V. KẾT LUẬN
Nghiên cứu cho thấy CLCS của các bệnh 
nhân ung thư hoặc nghi ngờ ung thư mới nhập 
viện có các chỉ số CLCS chung và chức năng 
cao hơn so với một số nghiên cứu đã thực hiện 
tại Việt Nam và trên thế giới. Các triệu chứng 
về thể chất cũng tương đối giống với mô tả của 
giá trị tham chiếu. Tuy nhiên, tỷ lệ xuất hiện các 
triệu chứng như mất ngủ, đau và các thay đổi 
tiêu cực về tâm lý có tỷ lệ lưu hành tương đối 
cao trong các bệnh nhân ung thư mới nhập 
viện. Ngoài ra, nghiên cứu còn tìm thấy mối liên 
quan giữa khó khăn tài chính tới sự khác nhau 
về CLCS giữa bệnh nhân thuộc các nhóm bệnh 
ung thư khác nhau. Do đó, các vấn đề này cần 
được quan tâm và can thiệp sớm, từ khi mới 
nhập viện để có thể nâng cao CLCS của bệnh 
nhân ung thư xuyên suốt quá trình điều trị. 
LỜI CẢM ƠN
Xin chân thành cảm ơn Bệnh viện Ung bướu 
Hà Nội đã tạo điều kiện giúp chúng tôi hoàn 
thành nghiên cứu này.
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
TCNCYH 126 (2) - 2020 195
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. World Health Organization. Quality of Life 
Assessment: An Annotated Bibliography. Vol 
WHO/MNH/PSF/94.1. Geneva; 1994.
2. Rogers SN, et al. Quality of life 
considerations in head and neck cancer: United 
Kingdom National Multidisciplinary Guidelines. 
J Laryngol Otol 130(S2): p S49-S52. 2016.
3. Ye ZJ, Qiu HZ, Li PF, et al. Predicting 
changes in quality of life and emotional distress 
in Chinese patients with lung, gastric, and 
colon-rectal cancer diagnoses: the role of 
psychological resilience: Predicting changes in 
emotional distress and quality of life. Psycho-
Oncology. 2017;26(6):829-835. doi:10.1002/
pon.4237
4. Theofilou P. Quality of Life: Definition and 
Measurement. Europe’s Journal of Psychology. 
2013;9(1): p. 150-162.
5. Carrillo J. F., et al. The impact of treatment 
on quality of life of patients with head and neck 
cancer and its association with prognosis. 
European Journal of Surgical Oncology (EJSO), 
42(10): p 1614–1621. 2016. doi:doi:10.1016/j.
ejso.2016.05.037
6. Bjordal, K., Kaasa, S., & Mastekaasa, 
A. Bjordal, K., Kaasa, S., & Mastekaasa, A. 
(1994). Quality of life in patients treated for 
head and neck cancer: A follow-up study 7 to 11 
years after radiotherapy. International Journal 
of Radiation Oncology Biology Physics, 28(4), 
847–856. doi:10.1016/0360-3016(94)90104-x. 
7. K. Bjordal et al. A 12 country field study 
of the EORTC QLQ-C30 (version 3.0) and the 
head and neck cancer specific module (EORTC 
QLQ-H&N35) in head and neck patients. 
European Journal of Cancer 36 (2000) 1796–
1807.
8. Nguyễn Thu Hà, Tạ Thị Thanh Bình, 
Nguyễn Quỳnh Anh. Chất lượng cuộc sống 
của người bệnh ung thư vú sử dụng thang đo 
QLQ-C30 và một số yếu tố liên quan tại một số 
bệnh viện Ung bướu tại Việt Nam. TẠP CHÍ Y 
HỌC DỰ PHÒNG. Tập 27, số 5 2017:102.
9. ECOG Performance Status. ECOG-
ACRIN. https://ecog-acrin.org/resources/ecog-
performance-status. Accessed February 26, 
2020.
10. Fayers, P., & Bottomley, A. Quality of 
life research within the EORTC—the EORTC 
QLQ-C30. European Journal of Cancer Volume 
38, Supplement 4, Pages 125-133.
11. EORTC Groups. EORTC QLQ-C30 
Reference Values.; 2008.
12. Roick, J., Danker, H., Kersting, A. et 
al. The association of socioeconomic status 
with quality of life in cancer patients over a 
6-month period using individual growth models. 
- PubMed - NCBI. Support Care Cancer 27, 
3347–3355 (2019).
13. Jacob J, Palat G, Verghese N, et al. 
Health-related quality of life and its socio-
economic and cultural predictors among 
advanced cancer patients: evidence from 
the APPROACH cross-sectional survey 
in Hyderabad-India. BMC Palliative Care. 
2019;18(1):94. doi:10.1186/s12904-019-0465-y
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
TCNCYH 126 (2) - 2020196
Summary
QUALITY OF LIFE OF NEWLY ADMITTED PATIENTS 
DIAGNOSED OR SUSPECTED OF CANCER 
AND ASSOCIATED FACTORS 
Quality of life using EORTC QLQ-C30 of newly admitted patients at Hanoi Oncology Hospital and 
associated factors. The study aims to describe the quality of life of newly admitted cancer patients 
by some socio-demographic factors and disease types. The sample included 262 cancer patients 
admitted to the hospital for the first time at Hanoi Oncology Hospital. The questionnaire developed 
by the European Organization for Research and Treatment of Cancer (EORTC QLQ-C30) was used. 
Quality of life covered five main functions and disease symptoms. Each function has a maximum 
score of 100. The results showed that the median of global health function (quality of life) is 75 
(Interquartile range: 66.7 - 83.3), the physical function score is 100 (86.7 - 100), the role function is 
100 (83.3 - 100), the emotional function is 83.3 (66.7 - 100), the cognitive function is 100 (83.3 - 100) 
and the social function is 100 (83.3 - 100). The study subject has a financial difficulty score of 33.3 (0 
- 33.3). we found that among newly admitted cancer patients, quality of life was significantly lower in.
Key words: Quality of life, cancer patient, EORTC QLQ-C30