Bài kiểm tra ngành lí thuyết âm nhạc theo định hướng dạy học tích hợp

Trong những năm gần đây, định hướng dạy học tích hợp-liên môn đã trở thành mô hình

giảng dạy phổ biến tại Việt Nam, nhất là đối với các ngành Khoa học tự nhiên hay Khoa học kĩ

thuật. Tuy nhiên, đối với những ngành mang tính “đặc thù” như ngành Nghệ thuật, đặc biệt là Âm

nhạc, mô hình giảng dạy này vẫn chưa được nghiên cứu chuyên sâu. Lí thuyết âm nhạc là một

ngành lớn, được xây dựng từ nhiều chuyên ngành khác nhau, do đó sự tích hợp trong quá trình

giảng dạy càng trở nên cấp thiết, đi cùng với nó, là sự thay đổi trong việc thiết kế các bài kiểm tra

Lí thuyết Âm nhạc để tương thích với mô hình giảng dạy mới. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi

giới thiệu một số mẫu bài kiểm tra các môn Lí thuyết trong ngành Âm nhạc của các tổ chức khảo thí uy

tín trên thế giới, dùng thang đo Bloom cải tiến để đối chiếu nhằm rút ra nhận định về các cấp độ tư duy

cần thiết của người học, từ đó đưa ra một số gợi ý cho các nhà chuyên môn nhằm thiết kế các định

dạng bài kiểm tra kiến thức phù hợp với khuynh hướng giáo dục hiện đại ngày nay

pdf 13 trang phuongnguyen 160
Bạn đang xem tài liệu "Bài kiểm tra ngành lí thuyết âm nhạc theo định hướng dạy học tích hợp", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Bài kiểm tra ngành lí thuyết âm nhạc theo định hướng dạy học tích hợp

Bài kiểm tra ngành lí thuyết âm nhạc theo định hướng dạy học tích hợp
 TẠP CHÍ KHOA HỌC 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH 
Tập 17, Số 11 (2020): 2020-2032 
HO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF EDUCATION 
JOURNAL OF SCIENCE 
Vol. 17, No. 11 (2020): 2020-2032 
ISSN: 
1859-3100 Website:  
2020 
Bài báo nghiên cứu* 
BÀI KIỂM TRA NGÀNH LÍ THUYẾT ÂM NHẠC 
THEO ĐỊNH HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH HỢP 
Nguyễn Thị Ngọc Dung 
Trường Đại học Sài Gòn, Việt Nam 
Tác giả liên hệ: Nguyễn Thị Ngọc Dung – Email: ms_ngocdung@yahoo.com 
Ngày nhận bài: 20-9-2019; ngày nhận bài sửa: 11-3-2020; ngày duyệt đăng: 30-11-2020 
TÓM TẮT 
Trong những năm gần đây, định hướng dạy học tích hợp-liên môn đã trở thành mô hình 
giảng dạy phổ biến tại Việt Nam, nhất là đối với các ngành Khoa học tự nhiên hay Khoa học kĩ 
thuật. Tuy nhiên, đối với những ngành mang tính “đặc thù” như ngành Nghệ thuật, đặc biệt là Âm 
nhạc, mô hình giảng dạy này vẫn chưa được nghiên cứu chuyên sâu. Lí thuyết âm nhạc là một 
ngành lớn, được xây dựng từ nhiều chuyên ngành khác nhau, do đó sự tích hợp trong quá trình 
giảng dạy càng trở nên cấp thiết, đi cùng với nó, là sự thay đổi trong việc thiết kế các bài kiểm tra 
Lí thuyết Âm nhạc để tương thích với mô hình giảng dạy mới. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi 
giới thiệu một số mẫu bài kiểm tra các môn Lí thuyết trong ngành Âm nhạc của các tổ chức khảo thí uy 
tín trên thế giới, dùng thang đo Bloom cải tiến để đối chiếu nhằm rút ra nhận định về các cấp độ tư duy 
cần thiết của người học, từ đó đưa ra một số gợi ý cho các nhà chuyên môn nhằm thiết kế các định 
dạng bài kiểm tra kiến thức phù hợp với khuynh hướng giáo dục hiện đại ngày nay. 
Từ khóa: dạy học tích hợp; lí thuyết âm nhạc; đánh giá 
1. Đặt vấn đề 
1.1. Định hướng dạy học tích hợp 
Trong ấn phẩm The Big Picture: Integrating Children's Learning, các nhà giáo dục 
Úc đã nêu quan điểm về tích hợp trong giáo dục (Pigdon, & Woodley, 1992)1, “Cách tiếp 
cận tích hợp cho phép người học khám phá, thu thập, xử lí, tinh chỉnh và trình bày thông 
tin về chủ đề họ muốn tìm hiểu mà không bị ràng buộc bởi các rào cản truyền thống của 
chủ đề đó”. Với quan điểm trên, định hướng dạy học tích hợp khuyến khích người học tìm 
hiểu mối liên hệ, sự kết nối nội tại giữa các lĩnh vực đã học hơn là tập trung vào một đơn 
môn thuần túy. Quá trình học tích hợp đòi hỏi người học phải chủ động nghiên cứu, diễn 
dịch, trao đổi thông tin trong suốt quá trình học tập, hơn nữa, thông tin càng đa dạng, 
Cite this article as: Nguyen Thi Ngoc Dung (2020). Designing integrated assessment for music theory 
courses. Ho Chi Minh City University of Education Journal of Science, 17(11), 2020-2032. 
1 “An integrated approach allows learners to explore, gather, process, refine and present information about 
topic they want to investigate without the constraints imposed by traditional subject barriers” – NXB Eleanor 
Curtain Publishing, Melbourne. 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Ngọc Dung 
2021 
phong phú thì tính hệ thống phải càng cao. Qua đó, người học hấp thụ kiến thức một cách 
sâu sắc và biết cách vận dụng khi gặp một tình huống bất ngờ trong thực tế. 
Bên cạnh đó, Nguyễn Văn Khánh cho rằng: “Cội nguồn của tư tưởng dạy học tích 
hợp xuất phát từ tính chỉnh thể của khoa học. Dù được phân thành nhiều lĩnh vực khác 
nhau để phù hợp với năng lực nhận thức của con người, song về bản chất, khoa học vốn dĩ 
là một chỉnh thể và chỉnh thể đó tồn tại độc lập với sự phân chia của con người. Vì vậy, để 
nhận biết được một sự vật hiện tượng, cần phải có kĩ năng được hình thành bởi kiến thức 
và kinh nghiệm tổng hợp từ nhiều lĩnh vực” (Nguyen, 2016). 
Chúng ta đều biết rằng, mục tiêu cuối cùng của giáo dục hiện đại là phát triển năng 
lực của con người. Biểu hiện của năng lực là kĩ năng giải quyết tình huống trong một bối 
cảnh cụ thể, chứ không phải ở việc tiếp thụ một lượng tri thức rời rạc. Chính vì có khả 
năng làm cho con người nhận thức được các sự vật, hiện tượng theo đúng mối quan hệ vốn 
có của chúng với thế giới xung quanh nên phương pháp dạy học tích hợp là cách thức rất 
hữu hiệu để học sinh phát triển năng lực của mình. 
1.2. Thang đo Bloom 
Thang đo Bloom về các cấp độ tư duy (Original Bloom’s Taxonomy) được Benjamin 
Bloom, giáo sư của Trường Đại học Chicago, đưa ra vào năm 1956. Trong đó, Bloom có 
nêu ra sáu cấp độ nhận thức (gọi là thang đo Bloom). Thang đo này đã được sử dụng trong 
hơn năm thập kỉ qua đã khẳng định ưu điểm của phương pháp dạy học nhằm khuyến khích 
và phát triển các kĩ năng tư duy của sinh viên ở mức độ cao. Đầu thế kỉ XX, Lorin 
Anderson (là một trong những học trò ưu tú của Bloom) đã có sự sắp xếp lại thang đo 
Bloom: (1) nhấn mạnh vào trạng thái “vận động” trong quá trình nhận thức của con người 
bằng cách thay thế danh từ định danh bằng động từ; (2) hoán đổi vị trí 2 cấp độ cao nhất 
của quá trình tư duy, cho thấy tầm quan trọng của tư duy Sáng tạo trong quá trình nhận 
thức. Tác giả tin rằng tư duy Sáng tạo chính là kết tinh của quá trình nhận thức phức tạp 
(University IOWA State, 2003). Người có tư duy Phản biện có thể không nhất thiết sở hữu 
tư duy Sáng tạo, nhưng muốn có Sáng tạo phải trải qua quá trình tư duy Phản biện. Người 
ta gọi thang đo do Lorin Anderson phát triển dựa trên nền tảng của Bloom là thang đo 
Bloom Cải tiến (Revised Bloom’s Taxonomy) và được áp dụng phổ biến trong đánh giá 
các cấp độ tư duy nhận thức của người học. 
Có thể nhận thấy rằng thang đo Bloom Cải tiến chính là một “khung xương” thích 
hợp để sắp xếp mục tiêu học tập phù hợp với sự phức tạp của quá trình học tập trong khi 
vẫn đề cao tầm quan trọng của khía cạnh học – có hướng dẫn theo từng chủ đề cụ thể. 
Trong từng lĩnh vực chuyên sâu (cụ thể là môn học), thang đo Bloom Cải tiến thể hiện 
cùng lúc quá trình nhận thức cũng như nền tảng tri thức của người học, tạo ra một thước đo 
2 chiều, phản ánh trung thực các hình thức phức tạp của học tập. Nhờ tính chất 2 chiều này 
mà chúng ta có thể dùng thang đo Bloom như một tiêu chí đối chiếu để thiết kế các bài 
kiểm tra kiến thức của người học (xem Hình 1). 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Tập 17, Số 11 (2020): 2020-2032 
2022 
Hình 1. Thang đo Bloom và thang đo Bloom Cải tiến 
1.3. Âm nhạc phương Tây và ngành Lí thuyết âm nhạc 
Nhắc đến Âm nhạc phương Tây, hình ảnh đầu tiên lướt nhanh trong tâm trí người 
đọc chính là các nhạc sĩ đang biểu diễn dưới ánh đèn sân khấu. Vì vậy, nhiều người thường 
cho rằng Âm nhạc là một ngành thiên về hướng thực hành – biểu diễn và “muốn đàn hay 
thì phải khổ luyện” (đây cũng là chân lí trong nghệ thuật âm nhạc). Tuy nhiên, không 
nhiều người biết rằng bên cạnh quá trình tập luyện miệt mài, người biểu diễn nhạc cụ còn 
phải tìm hiểu, học hỏi rất nhiều kiến thức bổ trợ về các vấn đề lí thuyết trong âm nhạc, 
cũng như khả năng kết nối, liên hệ các vấn đề với nhau trong lĩnh vực nghệ thuật. Đơn cử: 
để thể hiện một bản Waltz viết cho Piano của nhạc sĩ Chopin, người biểu diễn phải tìm 
hiểu về tác giả, phong cách âm nhạc của tác giả trong giai đoạn này, nội dung tác phẩm, 
hoàn cảnh ra đời của tác phẩm, tốc độ và nhịp độ của bài, sự khác biệt giữa điệu Watlz 
trong âm nhạc của Chopin với điệu Waltz trong âm nhạc của một số tác giả khác, giai điệu 
và giai điệu “ẩn” trong bài, sự liên kết giữa các câu nhạc trong tác phẩm, sự chuyển động 
về hòa âm của phần đệm, tính chất âm nhạc và đặc trưng rubato của Chopin nhằm mục 
đích cuối cùng là phản ánh trung thực tư tưởng nghệ thuật của tác giả bằng âm thanh, làm 
rung động trái tim người thưởng thức. Do đó, người biểu diễn càng nghiên cứu kĩ về các 
kiến thức âm nhạc xoay quanh tác phẩm thì phần trình diễn của mình càng trở nên sâu sắc 
và độc đáo. 
Trong âm nhạc phương Tây, Lí thuyết âm nhạc là một ngành lớn, có vai trò nền tảng, 
được xây dựng từ nhiều chuyên ngành như: Lịch sử âm nhạc, Nhạc lí cơ bản, Hòa âm, Đối 
vị, Phức điệu, Phối khí, Tính năng nhạc cụ, Hình thức âm nhạc, Phong cách âm nhạc, Các 
thời kì âm nhạc, Tác giả – tác phẩm... Vì vậy, Lí thuyết âm nhạc đóng vai trò nền tảng cơ 
bản trong quá trình đào tạo của ngành Âm nhạc, tuy nhiên, tùy thuộc vào mục tiêu đào tạo 
mà môn học có sự phân bổ thời lượng và hàm lượng kiến thức khác nhau. Khối lượng kiến 
thức này có thể được giới thiệu với người học theo tiến trình thời gian như: Lịch sử âm 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Ngọc Dung 
2023 
nhạc, Thời kì âm nhạc, Tác giả – Tác phẩm, Phong cách âm nhạc, Thể loại âm nhạc...; 
hoặc được sắp xếp theo chiều sâu, đi từ mức độ đơn giản đến phức tạp như: Nhạc lí cơ bản, 
Tính năng nhạc cụ, Hòa âm, Phối khí, Hình thức âm nhạc, Phân tích tác phẩm, Sáng tác 
Chính vì sự đa dạng về kiến thức và kết nối chặt chẽ giữa nhiều chuyên ngành âm 
nhạc như vậy nên hiện nay, các Hội đồng khảo thí độc lập ngành Âm nhạc trên thế giới 
như: Associated Board of the Royal Schools of Music (ABRSM – Anh), Trinity College 
London (TCL – Anh), Australian Music Examinations Board (AMEB – Úc), London 
College of Music Examination (LCM – Anh) đang áp dụng phổ biến bài kiểm tra kiến 
thức cho ngành Lí thuyết âm nhạc theo định dạng Tổ hợp (Syllabus & Past Papers in 
Music Theory). Để làm tốt bài kiểm tra định dạng này, người học phải có lượng kiến thức 
trải đều ở tất cả các chuyên ngành Âm nhạc, biết liên hệ thực tế cũng như kết nối được các 
nguồn kiến thức với nhau, hạn chế tình trạng học lệch hoặc học tủ. Hơn nữa, ở mỗi trình 
độ, khối lượng kiến thức yêu cầu đều khác nhau về số lượng lẫn chất lượng, càng học lên 
cao càng phải hiểu vấn đề sâu hơn, đồng thời sự gắn kết hữu cơ giữa các vấn đề càng chặt 
chẽ hơn, như tự thân vốn có của khoa học và thực tiễn. 
2. Giới thiệu một số mẫu bài kiểm tra kiến thức cho ngành Lí thuyết âm nhạc 
Tham khảo các Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc định dạng tổ hợp của Trinity College 
London (Anh – TCL) ta thấy rõ sự liên kết giữa các chuyên ngành theo chiều ngang cũng 
như độ sâu về kiến thức ngành theo chiều dọc, tương ứng với các đòi hỏi và tiêu chí đánh 
giá của Thang đo Bloom Cải tiến như sau (xem Bảng 1): 
Bảng 1. Cấu trúc bài kiểm tra và thang điểm từng phần 
Cấp độ và 
Trình độ 
(Level & 
Grade) 
Phần 1 Phần 2 Phần 3 Phần 4 Phần 5 Phần 6 Phần 7 
VỠ LÒNG 
(Beginner) 
Grade 1, 2, 3 
Đọc nốt 
nhạc trên 
khóa Sol và 
khóa Fa. 
Các tiết tấu 
đơn giản; 
Các loại 
nhịp phổ 
biến 
Từ 0-2 dấu 
hóa 
Tìm lỗi 
sai và 
viết lại 
cho đúng 
Dịch 
xuống 1 
nốt thấp 
hơn đến 1 
quãng 8 
Viết tiết 
tấu đơn 
giản kiểu 
đối đáp 
cho đến 
dựng hợp 
âm cho 
hợp 
xướng 4 
bè 
Sáng tác 
giai điệu 
dựa trên 
bè Bass 
và hợp 
âm cho 
sẵn 
Phân tích 
câu nhạc 
có độ dài 
từ 8 ô 
nhịp đến 
1 tiểu 
phẩm 
piano 
hoàn 
chỉnh 16 
ô nhịp 
Điểm 10 15 10 15 15 15 20 
Kiến thức 
chuyên 
ngành 
Nhạc lí cơ bản Kí xướng âm Hòa âm + Sáng tác 
Phân tích 
tác phẩm 
+ Hình 
thức âm 
nhạc 
Thang 
Bloom 
Cải tiến 
Bậc 1: 
Ghi nhớ kiến thức 
Bậc 2 và 3: 
Hiểu và Áp dụng 
Bậc 4,5,6: 
Phân tích, Đánh giá và Sáng tạo 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Tập 17, Số 11 (2020): 2020-2032 
2024 
TRUNG 
CẤP 
(Intermediat
e) 
Grade 4,5 
Phần 1 Phần 2 Phần 3 Phần 4 Phần 5 Phần 6 Phần 7 
Đọc nốt 
nhạc trên 
khóa Sol và 
khóa Fa và 
khóa Đô; 
Các tiết tấu 
phức tạp; 
Các loại 
nhịp ít gặp 
Xây dựng 
thang âm 
trưởng/ 
thứ và rải 
arpeggio 
tương ứng 
Tìm lỗi 
và viết lại 
cho đúng 
Dịch 
giọng cho 
phù hợp 
với nhạc 
khí cụ thể 
Dựng 
hợp âm 
cho hợp 
xướng 4 
bè theo 
hòa âm 
công 
năng 
Sáng tác 
giai điệu 
dựa trên 
bè Bass 
và hợp 
âm cho 
sẵn 
Phân tích 
ca khúc 
có phần 
đệm 
piano từ 
18-22 ô 
nhịp 
Điểm 10 15 10 10 15 15 20 
Kiến thức 
chuyên 
ngành 
Nhạc lí cơ bản 
+ Hòa âm 
Kí 
xướng 
âm 
Tính năng 
nhạc cụ Hòa âm + Sáng tác 
Phân tích 
tác phẩm 
+ Hình 
thức âm 
nhạc 
Thang 
Bloom Cải 
tiến 
Bậc 1: 
Ghi nhớ kiến thức 
Bậc 2 và 3: 
Hiểu và Áp dụng 
Bậc 4,5,6: 
Phân tích, Đánh giá và Sáng tạo 
NÂNG 
CAO 
(Advance) 
Grade 6 
Phần 1 Phần 2 Phần 3 Phần 4 Phần 5 Phần 6 Phần 7 
Nhịp độ, 
khóa biểu, 
thang âm, 
xây dựng 
hợp âm 3, 
các thuật 
ngữ âm 
nhạc thường 
gặp 
Xây dựng 
thang âm 
trưởng/ 
thứ/blues 
và rải 
arpeggio 
tương ứng 
Sáng tác 
giai điệu 
cho nhạc 
cụ có độ 
dài từ 8 ô 
nhịp theo 
gợi ý cho 
sẵn về 
thang âm 
và nhịp độ 
Sáng tác 
chuỗi hòa 
âm 4 bè 
theo kiểu 
mô tiến 
với độ dài 
từ 4 ô nhịp 
trở lên 
Dựng 
hợp âm 
cho hợp 
xướng 4 
bè theo 
hòa âm 
công 
năng 
Phân tích 
hòa âm 
công 
năng cho 
đoạn 
nhạc 
ngắn từ 
4-8 ô 
nhịp 
Phân tích 
tác phẩm 
Duo cho 
2 nhạc cụ 
(trong đó 
có Piano) 
với độ dài 
từ 18-22 
ô nhịp 
Điểm 10 15 15 15 10 15 20 
Kiến thức 
chuyên 
ngành 
Nhạc lí 
cơ bản + 
Hòa âm 
Kí 
xướng âm 
+ Hòa âm 
Hòa âm + Sáng tác + 
Tính năng nhạc cụ Hòa âm 
Phân tích 
tác phẩm 
+ Hình 
thức âm 
nhạc 
Thang 
Bloom Cải 
tiến 
Bậc 1: 
Ghi nhớ 
kiến thức 
Bậc 2 và 
3: 
Hiểu và 
Áp dụng 
Bậc 4,5,6: Phân tích, Đánh giá và Sáng tạo 
Grade 7 
Phần 1 Phần 2 Phần 3 Phần 4 Phần 5 Phần 6 Phần 7 
Nhịp độ, tốc 
độ, khóa 
biểu, thang 
âm, xây 
dựng hợp 
âm 3, các kí 
hiệu âm 
nhạc 
Viết lại 
phần đệm 
hòa âm 
theo cách 
kí âm 
thông 
thường 
Sáng tác 
giai điệu 
cho nhạc 
cụ có độ 
dài 8 ô nhịp 
theo gợi ý 
cho sẵn về 
thang âm 
và nhịp độ 
Sáng tác 
chuỗi 
hòa âm 
4 bè 
theo 
kiểu mô 
tiến với 
độ dài từ 
4 ô nhịp 
trở lên 
Viết lại 
đoạn 
nhạc dài 
từ 6-8 ô 
nhịp 
thàng 
dạng 
Tổng phổ 
cho Tứ 
tấu Dây 
Phân tích 
hòa âm 
công 
năng 
đoạn 
nhạc 
ngắn từ 
4-8 ô 
nhịp 
Phân tích 
tác phẩm 
Piano ở 
hình thức 
Sonate 
nhỏ 
Điểm 20 10 15 10 10 15 20 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Ngọc Dung 
2025 
Kiến thức 
chuyên 
ngành 
Nhạc lí 
cơ bản 
Kí 
xướng âm 
+ Hòa âm 
Hòa âm + Sáng tác 
Kí xướng 
âm + 
Tính 
năng 
nhạc cụ 
Hòa âm 
Phân tích 
tác phẩm 
+ Hình 
thức âm 
nhạc 
Thang 
Bloom 
Cải tiến 
Bậc 1: Ghi 
nhớ kiến 
thức 
Bậc2 và3: 
Hiểu và 
Áp dụng 
Bậc 4,5,6: Phân tích, Đánh giá và Sáng tạo 
Grade 8 
Phần 1 Phần 2 Phần 3 Phần 4 Phần 5 
Xây dựng thang âm theo 
pattern cho sẵn; Xây dựng 
và các trường hợp giải 
quyết hợp âm; 
Dịch giọng cho phù hợp 
với nhạc cụ; 
Các câu hỏi về hình thức 
âm nhạc 
Sáng tác 
giai điệu 
cho nhạc 
cụ có độ 
dài 12 ô 
nhịp theo 
gợi ý cho 
sẵn về 
thang âm 
và nhịp độ 
Viết lại 
(từ Tổng 
phổ) 
theo âm 
nghe 
thực tế 
Phối hòa âm công 
năng giai điệu cho sẵn 
có độ dài 4 ô nhịp 
Phân tích 
tác phẩm 
Piano ở 
hình thức 
nhỏ (vd: 
Nocturn) 
Điểm 30 15 15 20 20 
Kiến thức 
chuyên 
ngành 
Nhạc lí cơ bản + Hòa âm 
+ Hình thức âm nhạc 
Hòa âm + 
Sáng tác 
Tính 
năng 
nhạc cụ 
+ Kí 
xướng 
âm 
Hòa âm 
Phân tích 
tác phẩm 
+ Hình 
thức âm 
nhạc 
Thang 
Bloom 
Cải tiến 
Bậc 1, 2 và 3: 
Nhớ, Hiểu và Áp dụng Bậc 4,5,6: Phân tích, Đánh giá và Sáng tạo 
Ví dụ 1: Phân tích Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc của Trinity College London trình độ 
3 (grade 3): phần 7 (session 7) là một tr ... c 
của nhiều chuyên ngành âm nhạc như: Nhạc lí cơ bản, Kí xướng âm, Tính năng nhạc cụ, 
Hòa âm, Phân tích tác phẩm, Sáng tác chung trong một bài kiểm tra. Tuy nhiên, ở mỗi 
cấp độ, đối chiếu điểm số với thang đo Bloom Cải tiến sẽ thấy sự khác biệt về trọng tâm 
đánh giá: ở bậc Sơ cấp và Trung cấp, số lượng câu hỏi và tổng số điểm đánh giá thuộc khả 
năng Tư duy mức độ thấp (bậc 1, 2, 3) và Tư duy mức độ cao (bậc 4, 5, 6) là bằng nhau 
(50 điểm); nhưng ở bậc Nâng cao, tỉ trọng điểm số đánh giá giữa Tư duy mức độ thấp và 
Tư duy mức độ cao có sự chênh lệch rất đáng kể (grade 6: 25 điểm/75 điểm; grade7 và 
grade 8: 30 điểm/70 điểm) 
Không chỉ khác biệt về phổ điểm qua từng cấp độ và trình độ, mà cách thiết kế câu 
hỏi trong bài kiểm tra cũng có sự biến đổi khá “tinh tế” để phù hợp với năng lực nhận thức 
cũng như yêu cầu kiến thức của người học. Ở bậc Sơ cấp, mỗi phần trong bài kiểm tra 
tương ứng với kiến thức thuộc một chuyên ngành âm nhạc, nhưng lên đến bậc Trung cấp, 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Tập 17, Số 11 (2020): 2020-2032 
2026 
sự thay đổi dần xuất hiện, mỗi phần trong bài kiểm tra đòi hỏi kiến thức thuộc 1 đến 2 
chuyên ngành âm nhạc khác nhau; và đến bậc Nâng cao thì sự tích hợp kiến thức của nhiều 
chuyên ngành trong 1 câu hỏi càng nhiều hơn nữa. 
Ở chiều ngược lại, để hoàn thành Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc theo định dạng tổ 
hợp như trên, trong quá trình học các môn chuyên ngành, người học phải được hướng dẫn 
và biết cách tổng hợp – hệ thống hóa kiến thức, có khả năng liên kết các nội dung đã học, 
khả năng suy nghĩ logic... đây cũng là những yếu tố tiên quyết hình thành nên hoạt động 
nghiên cứu khoa học sau này. 
Cũng có cấu trúc tương tư như Trinity College London, trong khoảng thời gian làm 
bài 120 phút, Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc định dạng tổ hợp của Australian Music 
Examination Board (AMEB) đánh giá lượng kiến thức của thí sinh qua 7 câu hỏi, tương 
ứng với 7 lĩnh vực âm nhạc, sắp xếp từ dễ đến khó và dành riêng 1 câu hỏi để người học 
thể hiện tiềm năng sáng tạo, 1 câu hỏi thuộc dạng phân tích tổng hợp. 
Ví dụ 2: Phân tích Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc của AMEB – grade 3 (xem Bảng 2 
và Phụ lục 2). 
Bảng 2. Phân tích câu hỏi trong Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc của AMEB – grade 3 
Grade 3 Câu hỏi 1 Câu hỏi 2 Câu hỏi 3 Câu hỏi 4 Câu hỏi 5 Câu hỏi 6 Câu hỏi 7 
Nội dung 
Chủ âm 
và Thang 
âm 
Quãng 
Hợp âm 
và Kết 
Hình nốt 
và Tiết tấu 
Dịch 
giọng 
Sáng tạo 
(Viết tiết tấu 
cho 2 câu thơ 
và viết giai điệu 
theo tiết tấu 
 cho sẵn) 
Thuật ngữ 
và Kiến 
thức tổng 
quát 
Điểm 21 9 19 14 14 8 15 
Kiến thức 
chuyên 
ngành 
Kí xướng âm + 
Nhạc lí cơ bản 
Hòa âm 
Nhạc lí 
 cơ bản 
Kí xướng 
âm 
Sáng tác 
Phân tích 
tác phẩm 
Thang 
Bloom 
Cải tiến 
Bậc 4,5,6: 
Phân tích, Đánh giá và Sáng tạo 
Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc định dạng tổ hợp của Associated Board of the Royal 
Schools of Music (ABRSM) lại có cách trình bày hơi khác: bao gồm nhiều câu hỏi kết hợp 
giữa hình thức trắc nghiệm và tự luận, qua đó thể hiện kĩ năng phân tích tác phẩm âm nhạc 
và khả năng liên hệ các kiến thức chuyên ngành của người học (Syllabus & Past Papers in 
Music Theory). 
Ví dụ 3: Phân tích Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc của ABRSM – grade 3: phần âm 
nhạc trích dẫn trong câu hỏi số 9 là một giai điệu do Haydn sáng tác, nối tiếp sau đó là 
nhiều câu hỏi liên quan đến nhiều chuyên ngành âm nhạc (xem Bảng 3 và Phụ lục 3). 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Ngọc Dung 
2027 
Bảng 3. Phân tích câu hỏi trong Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc của ABRSM – grade 3 
Câu 
hỏi Nội dung Điểm 
Chuyên 
ngành 
Đánh giá theo thang 
Bloom Cải tiến 
1 Điền vạch nhịp còn thiếu 10 
Nhạc lí cơ 
bản + 
Kí xướng 
âm 
Bậc 1, 2 và 3: Ghi nhớ, 
Hiểu và Áp dụng kiến 
thức 
2 Điền khóa nhạc tương ứng 10 
3 Đọc nốt 10 
4 Xác định tên và tính chất của quãng 10 
5 Điền dấu lặng tương ứng 10 
6 Viết lại giai điệu theo nhóm tiết tấu 10 
7 Viết hóa biểu và hợp âm 3 chủ tương ứng 10 Hòa âm 
8 Xác định ý nghĩa tương ứng với các thuật ngữ âm nhạc cho sẵn 10 
Nhạc lí cơ 
bản 
9a 
1. Xác định bậc trong thang âm của nốt đầu 
tiên 
10 
Hòa âm 
Bậc 4, 5 và 6: Phân 
tích, Đánh giá và Sáng 
tạo 
2. Tìm và khoanh tròn nốt không nằm trong 
thang âm Eb trưởng Phân tích 
tác phẩm + 
Hòa âm 3. Xác định ô nhịp mà trong đó không có nốt 
nào thuộc hợp âm 3 chủ 
4. Liệt kê những điểm tương đồng và những 
điểm khác biệt giữa ô nhịp 1-2 và ô nhịp 5-6 
Phân tích 
tác phẩm 
5. Xác định 2 nốt nối tiếp nhau tạo nên quãng 
5Đ giai điệu 
Phân tích 
tác phẩm + 
Hòa âm 
9b 
Viết lại giai điệu từ nốt đầu tiên đến nốt đầu 
tiên của ô nhịp thứ 6, thấp hơn 1 quãng 8 và 
sử dụng khóa Fa 
10 
Kí xướng 
âm + Nhạc 
lí cơ bản + 
Sáng tác 
Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc định dạng tổ hợp của London College of Music 
Examinations (LCM) có cấu trúc khá đơn giản, bao gồm nhiều câu hỏi nhỏ, đánh giá được 
lượng kiến thức nhất định của từng chuyên ngành âm nhạc. 
Ví dụ 4: Phân tích Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc định dạng tổ hợp của LCM trình 
độ 3 (grade 3) (xem Bảng 4 và Phụ lục 4). 
Bảng 4. Phân tích câu hỏi trong Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc của LCM – grade 3 
Câu 
hỏi Nội dung câu hỏi Điểm Chuyên ngành 
Đánh giá 
theo thang đo 
Bloom Cải tiến 
1 Điền dấu lặng thích hợp để đủ số phách trong ô nhịp 10 
Nhạc lí cơ bản 
Bậc 1 và 2: 
Ghi nhớ và 
Hiểu kiến thức 
2 Điền số chỉ nhịp tương ứng 10 
3 Điền quãng tương ứng 10 
4 Viết thang âm tương ứng 10 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Tập 17, Số 11 (2020): 2020-2032 
2028 
5 Điền nốt còn thiếu của hợp âm 10 Hòa âm 6 Viết nốt đẳng âm 10 
7 Dịch giọng câu nhạc cho sẵn phù hợp với nhạc cụ và viết lại hóa biểu 10 
Kí xướng âm + 
Nhạc lí cơ bản 
Bậc 2 và 3: 
Hiểu và Áp dụng 
8 
Cho sẵn một trích đoạn âm nhạc (8 ô nhịp) và trả lời các câu hỏi (30 điểm) 
A. Tên giọng, số chỉ nhịp và giải thích ý 
nghĩa của số chỉ nhịp, giải thích thuật ngữ âm 
nhạc 
Phân tích tác phẩm 
+ Nhạc lí cơ bản 
Bậc 4,5: 
Phân tích 
và Đánh giá 
B. Điền nốt vào chỗ trống dựa trên kiến thức 
về quãng và hòa âm 4 bè, điền chi tiết âm 
nhạc còn thiếu, tìm thuật ngữ tiếng Ý tương 
ứng với khái niệm cho sẵn 
Phân tích tác phẩm 
+ Hòa âm + 
Nhạc lí cơ bản 
Bậc 4 và 5: 
Phân tích 
và Đánh giá 
C. Viết lại đoạn nhạc với đầy đủ chi tiết âm 
nhạc, có trường độ ngắn hơn 1 nửa và chọn 
số chỉ nhịp thích hợp 
Phân tích tác phẩm 
+ Kí xướng âm + 
Sáng tác 
Bậc 4,5,6: Phân 
tích, Đánh giá 
và Sáng tạo 
3. Gợi ý thiết kế bài kiểm tra ngành Lí thuyết âm nhạc cho sinh viên chuyên 
ngành Sư phạm âm nhạc 
Hiện nay, các môn học thuộc lĩnh vực âm nhạc đang được giảng dạy trong chương 
trình học ngành Sư phạm âm nhạc tại Đại học Sài Gòn được phân bố như bảng sau: 
Tên môn học 
Học kì 
1 2 3 4 5 6 7 8 9 
L
Í 
T
H
U
Y
Ế
T
Nghệ thuật học Đại cương x 
Lịch sử âm nhạc Việt Nam x 
Lịch sử âm nhạc thế giới x 
Lí thuyết âm nhạc cơ bản x 
Kí xướng âm x x x x x x 
Phân tích tác phẩm x 
Hòa thanh x x 
Phối hợp xướng x 
Nhập môn sáng tác x x 
T
H
Ự
C
 H
À
N
H
 Tin học âm nhạc x 
Kĩ thuật hát hợp xướng x x x x 
Chỉ huy hợp xướng x x 
Thanh nhạc x x x x x x 
Thanh nhạc nâng cao x x 
Nhạc cụ x x x x x x 
Nhạc cụ nâng cao x x 
Căn cứ vào chương trình học phía trên, chúng ta có thể thiết kế các câu hỏi tổng quát 
trong bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc cho sinh viên vào cuối học kì 2, tích hợp các kiến 
thức của các môn Nghệ thuật học Đại cương, Lịch sử âm nhạc Việt Nam, Lịch sử âm nhạc 
Thế giới, Lí thuyết âm nhạc cơ bản, Kí xướng âm theo hướng sau: 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Ngọc Dung 
2029 
STT Môn Câu hỏi 
Mức độ nhận thức 
theo thang Bloom 
cải tiến 
1 Nghệ thuật học đại 
cương 
Lịch sử âm nhạc thế 
giới 
Tổng quát về tác giả C.P.E Bach (giai đoạn lịch 
sử, phong cách nghệ thuật) Bậc 1, 2, 3: Ghi nhớ, Hiểu, 
Áp dụng 2 Tổng quát về tác phẩm (hoàn cảnh ra đời, thể loại, đặc trưng) 
3 Lịch sử âm nhạc Việt 
Nam 
Trong cùng giai đoạn lịch sử này, ở Việt Nam có 
những sự kiện âm nhạc gì? Được tổ chức nhằm 
mục đích gì? 
Bậc 1, 4, 5: 
Ghi nhớ, 
Phân tích, 
Đánh giá 4 Nhận xét về âm nhạc Việt Nam và âm nhạc 
phương Tây trong cùng thời kì lịch sử 
5 
Nhạc lí cơ bản 
Điệu tính, nhịp độ, tốc độ, tính chất âm nhạc của 
đoạn nhạc 
Bậc 1,2,3: 
Ghi nhớ, Hiểu, 
Áp dụng 
6 Xây dựng các loại quãng từ chủ âm của đoạn nhạc trên 
7 Ý nghĩa của các thuật ngữ âm nhạc có trong 
đoạn nhạc 
8 Khoanh tròn loại tiết tấu nhất định 
9 
Kí xướng âm 
Viết lại giai điệu của đoạn nhạc thấp hơn 1 
quãng nhất định và thay đổi khóa nhạc 
Bậc 3, 4: 
Áp dụng, 
Phân tích, 
10 Viết lại 5 ô nhịp đầu tiên, dòng khóa Fa, với tiết tấu nhanh hơn gấp đôi 
Bậc 4, 6: Phân tích 
Sáng tạo 
Sau khi có các câu hỏi tổng quát tích hợp kiến thức của nhiều môn, đánh giá được 
mức độ nhận thức của người học theo thang đo Bloom cải tiến, giáo viên có thể triển khai 
thành bảng hỏi chi tiết và phân bố điểm số hợp lí, xoáy sâu vào từng trọng tâm cụ thể (tùy 
theo tình hình thực tế của lớp học) để tạo thành một bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc hoàn 
chỉnh cho ngành Sư phạm âm nhạc, phù hợp với khuynh hướng giáo dục hiện đại. 
4. Kết luận 
Ngày nay, quan điểm “lấy người học làm trung tâm” đã trở thành một triết lí giáo 
dục phổ biến trên thế giới và được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam. Dựa vào đó, quy trình 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Tập 17, Số 11 (2020): 2020-2032 
2030 
phát triển và đánh giá năng lực học sinh được xây dựng trên 5 tiêu chí: Kiến thức 
(Knowledge), Kĩ năng (Skills), Thái độ (Attitude), Vận dụng (Applying) và Sáng tạo 
(Creating) không chỉ thực hiện trong hoạt động giảng dạy các ngành Khoa học tự nhiên mà 
còn được thực hiện trong hoạt động giảng dạy các bộ môn Nghệ thuật, đặc biệt là Âm 
nhạc. Vì vậy, hình thức dạy học âm nhạc tích hợp – liên môn ngày càng được ưa chuộng vì 
tính ưu việt của nó so với hình thức dạy học đơn môn thuần túy. Người học được tiếp cận 
kiến thức âm nhạc từ nhiều góc độ, có hiểu biết đa dạng về các môn học chuyên ngành, 
biết cách liên kết các vấn đề và cách xử lí tình huống từ thực tiễn, hạn chế tối đa tình trạng 
“mất cân đối” giữa các chuyên ngành hoặc quan điểm phân biệt giữa “chuyên ngành chính – 
chuyên ngành phụ” của người học. Hơn nữa, sự tích hợp kiến thức âm nhạc trong quá trình 
giảng dạy không phải luôn luôn đồng nhất mà lại mang tính phân loại rõ nét: tích hợp cao ở 
các lớp học bậc thấp và phân hoá dần ở các lớp học bậc cao. Điều này cũng phù hợp với sự 
phát triển về nhận thức của người học theo thời gian. Đi cùng với sự thay đổi về tư duy giảng 
dạy âm nhạc chính là sự “chuyển hướng” trong việc thiết kế bài thi, đi từ chú trọng kiểm tra 
kiến thức chuyển sang đề cao khả năng đánh giá năng lực tư duy của người học. 
Tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay, hướng đến việc thực hiện theo chương trình 
giáo dục phổ thông (mới) môn Âm nhạc, đã bắt đầu có sự thay đổi trong giảng dạy âm 
nhạc và đặc biệt là ngành Lí thuyết âm nhạc ở các trình độ cơ bản. Chính vì vậy, việc tham 
khảo các bài kiểm tra kiến thức ngành Lí thuyết âm nhạc theo định dạng Tổ hợp từ các Tổ 
chức Giáo dục – Khảo thí uy tín trong và ngoài nước là điều cần thiết, để từ đó, các nhà 
chuyên môn trong nước có thể rút ra nhiều kinh nghiệm có ích cho việc thiết kế bài kiểm 
tra kiến thức âm nhạc trong nước, phù hợp với khuynh hướng giáo dục nghệ thuật hiện đại 
trên thế giới cũng như tương thích với chương trình giáo dục âm nhạc tại Việt Nam, nhằm 
đáp ứng nhu cầu về đánh giá khối lượng kiến thức một cách chính xác và toàn diện cũng 
như đánh giá khả năng vận dụng kiến thức vào giải quyết các tình huống thực tiễn, đồng 
thời phân loại được trình độ âm nhạc của người học và phù hợp với xu thế tinh lọc kiến 
thức trong giáo dục phổ thông hiện đại. 
 Tuyên bố về quyền lợi: Tác giả xác nhận hoàn toàn không có xung đột về quyền lợi. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
Andrew Churches (2001). Bloom's Digital Taxonomy – a thorough orientation to the revised 
taxonomy; practical recommendations for a wide variety of ways mapping the taxonomy to 
the uses of current online technologies; and associated rubric. 
Ha, T. L. H. (2015). Day hoc tich hop vi muc tieu phat trien nang luc van dung kien thuc cua hoc 
sinh [Integrated teaching for the purpose of developing students' ability to apply their 
knowledge]. Institute for Educational Research – Ha Noi National University of Education. 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Ngọc Dung 
2031 
Ministry of Education & Training (2018). Chuong trinh giao duc pho thong (moi) mon am nhac 
(ban hanh kem theo Thong tu so 32/2018/tt-bgddt ngay 26/12/2018 cua Bo truong Bo Giao 
duc va Dao tao) [program of music – Attached with Anoucement number 32/2018/TT-
BGDĐT]. 
Nguyen, V. K. (2016). Tich hop dang bi hieu sai [Integration is being misunderstood]. Ha Noi 
National University of Education. Retrieved from https://vnexpress.net/giao-duc/tich-hop-
dang-bi-hieu-sai-3319246.html 
Pigdon, K., & Woodley, M. (Eds.) (1992). The Big Picture: Integrating Children's Learning. 
Melbourne: Eleanor Curtain Publishing. 
Syllabus, & Past Papers in Music Theory (n.d.). of ABRSM, TCL, AMEB & LCM. 
University IOWA State (2003). Revised Bloom’s Taxonomy. Retrieved from Center for Excellence 
in Learning and Teaching (CELT): 
practices/revised-blooms-taxonomy/ 
Volume Information (2002). Theory Into Practice, 41(4), 265-267. Retrieved from 
PHỤ LỤC 
Phụ lục 1. Trích Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc 
của Trinity College London trình độ 3 (grade 3) 
Phụ lục 2. Trích Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc 
của AMEB trình độ 3 (grade 3) 
Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Tập 17, Số 11 (2020): 2020-2032 
2032 
Phụ lục 3. Trích Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc của 
ABRSM trình độ 3 (grade 3) 
Phụ lục 4. Trích Bài kiểm tra Lí thuyết âm nhạc 
của LCM trình độ 3 (grade 3) 
DESIGNING INTEGRATED ASSESSMENT FOR MUSIC THEORY COURSES 
Nguyen Thi Ngoc Dung 
Sai Gon University, Vietnam 
Corresponding author: Nguyen Thi Ngoc Dung – Email: ms_ngocdung@yahoo.com 
Received: September 20, 2019; Revised: March 11, 2020; Accepted: November 30, 2020 
ABSTRACT 
During the last few years, interdisciplinary teaching has become a popular model of 
teaching in Vietnam, especially for Natural Science or Technical Science. However, for some 
‘peculiar’ majors as Arts, especially Music, this teaching approach has not been rigorously 
studied, discussed, and implemented yet, which has led to some problems in designing assessment 
activities and tasks for related courses in Music Theory. Within the scope of this article, some 
sample music theory tests from prestigious testing agencies all over the world are introduced and 
analysed based on the Bloom's Revised Taxonomy. The analysis helps to identify all necessary 
levels of thinking. Some suggestions are then offered to design tests for Music Theory in line with 
the teaching approach. 
Keywords: integrated teaching; music theory; assessment 

File đính kèm:

  • pdfbai_kiem_tra_nganh_li_thuyet_am_nhac_theo_dinh_huong_day_hoc.pdf