Bài giảng Truyền động điện - Chương 2: Đặc tính cơ và các trạng thái hãm của động cơ - Nguyễn Anh Duy

Truyền Động Điện 
Nguyễn Anh Duy 
naduy2000@gmail.com 
1 
Tài liệu tham khảo 
• Bùi Đình Tiếu, Phạm Duy Nhi. Cơ sở truyền động 
điện tự động (tập 1 và 2), NXB Đại học và trung học 
chuyên nghiệp – 1983 
• Bùi Quốc Khánh, Nguyễn Văn Liễn, Nguyễn Thị Hiền. 
Truyền Động Điện, NXB KHKT 2001 
• Bùi Đình Tiếu. Giáo trình Truyền Động Điện, NXB 
Giáo dục, 2007 
• Vũ Quang Hồi. Giáo trình trang bị điện - điện tử 
công nghiệp – NXB Giáo dục 2000 
• Vũ Quang Hồi. Giáo trình kỹ thuật điều khiển động 
cơ điện, NXB Giáo dục 2005 
• Bài giảng “ Truyền Động Điện” – ThS Hà Xuân Hòa, 
ĐHBK Hà Nội 
2 
Chương 2 
ĐẶC TÍNH CƠ VÀ CÁC TRẠNG 
THÁI HÃM CỦA ĐỘNG CƠ 
3 
Nội dung 
• Động cơ điện một chiều kích từ độc 
lập (kích từ song song) 
• Động cơ điện một chiều kích từ nối 
tiếp và kích từ hỗn hợp 
• Động cơ không đồng bộ 
• Động cơ đồng bộ 
4 
Nội dung 
• Động cơ điện một chiều kích từ độc 
lập (kích từ song song) 
• Động cơ điện một chiều kích từ nối 
tiếp và kích từ hỗn hợp 
• Động cơ không đồng bộ 
• Động cơ đồng bộ 
5 
Nguyên lý hoạt động 
6 
Sơ đồ nối dây 
7 
ĐMđl ĐMss 
Phương trình đặc tính 
8 
Đường đặc tính cơ và đặc tính cơ điện 
9 
Các dạng khác của pt ĐTC 
10 
Các dạng khác của pt ĐTC (tt) 
11 
Đặc tính tự nhiên 
12 
Dựng đặc tính tự nhiên 
13 
Các đặc tính nhân tạo (tt) 
14 
Đặc tính nhân tạo “biến trở” 
Uư=Uđm=const; Φ=Φđm=const 
Các đặc tính nhân tạo 
15 
Đặc tính nhân tạo thay đổi điện áp phần ứng 
Rưf=0; RưΣ=Rư=const; Φ=Φđm=const 
Các đặc tính nhân tạo (tt) 
16 
Đặc tính nhân tạo thay đổi từ thông 
Rưf=0; RưΣ=Rư=const; Uư=Uđm=const 
Các trạng thái hãm của ĐMđl (ĐMss) 
17 
Hãm tái sinh 
18 
𝜔 > 𝜔0 
Hãm tái sinh (tt) 
19 
𝜔 > 𝜔0 
w
M
Hãm tái sinh khi hạ tải 
w0
Mtải
A
B
Nâng tải
Hạ tải
w
MHãm tái sinh khi chuyển 
tốc độ
Mtải
A
B
C
U1 
U2< U1 
Hãm ngược – tr/h 1 
20 
𝜔 𝑛𝑔ượ𝑐 𝑐ℎ𝑖ề𝑢 𝜔0 Thêm điện trở phụ, hạ tải trọng 
Hãm ngược – tr/h 1 (tt) 
21 
𝜔 𝑛𝑔ượ𝑐 𝑐ℎ𝑖ề𝑢 𝜔0 
Hãm ngược – tr/h 2 
22 
𝜔 𝑛𝑔ượ𝑐 𝑐ℎ𝑖ề𝑢 𝜔0 Đảo cực tính điện áp nguồn 
MC2’ 
Hãm ngược – tr/h 2 (tt) 
23 
𝜔 𝑛𝑔ượ𝑐 𝑐ℎ𝑖ề𝑢 𝜔0 
Hãm động năng 
24 
𝜔0=0 Kích từ độc lập 
Hãm động năng (tt) 
25 
𝜔0=0 Tự kích từ 
Hãm động năng – năng lượng(tt) 
26 
Động cơ HĐN kích từ 
độc lập 
HĐN tự kích 
từ 
Nội dung 
• Động cơ điện một chiều kích từ độc 
lập (kích từ song song) 
• Động cơ điện một chiều kích từ nối 
tiếp và kích từ hỗn hợp 
• Động cơ không đồng bộ 
• Động cơ đồng bộ 
27 
Sơ đồ nguyên lý – Đặc tính từ hóa 
28 
Phương trình đặc tính 
29 
Đường đặc tính 
30 
Đặc tính nhân tạo biến trở 
31 
Hãm ngược – tr/h 1 
32 
Thêm Rf , tải thế năng 
Hãm ngược – tr/h 2 
33 
Đảo cực tính điện áp 
Hãm động năng 
34 
Nhận xét 
• Chế tạo dễ hơn và ít hư hỏng hơn ĐMđl 
(ĐMss) 
• Có khả năng quá tải lớn về momen 
• Momen không phụ thuộc vào sụt áp trên 
đường dây tải điện 
• Tự điều tiết giữ cho công suất động cơ gần 
như không đổi 
 Thích hợp với truyền động các máy vận 
chuyển, nâng bốc, các máy thường bị quá tải 
lớn như máy cán thép đảo chiều 
35 
Động cơ điện một chiều kích từ hỗn hợp 
36 
Nội dung 
• Động cơ điện một chiều kích từ độc 
lập (kích từ song song) 
• Động cơ điện một chiều kích từ nối 
tiếp và kích từ hỗn hợp 
• Động cơ không đồng bộ 
• Động cơ đồng bộ 
37 
Nguyên lý 
38 
Sơ đồ nối dây – Ký hiệu bản vẽ 
39 
Sơ đồ thay thế 
40 
PT đặc tính cơ điện 
41 
Đường đặc tính cơ điện 
42 
PT đặc tính cơ 
43 
Đường đặc tính cơ 
44 
PT đặc tính cơ – các dạng khác 
45 
Tuyến tính hóa trên “đoạn công tác” 
Dựng đặc tính tự nhiên 
46 
Dùng phương trình Kloss 
Các đặc tính nhân tạo 
47 
Các đặc tính nhân tạo (tt) 
48 
Thay đổi R2 
Các đặc tính nhân tạo (tt) 
49 
Thay đổi U1 
Các đặc tính nhân tạo (tt) 
50 
Thay đổi R1, X1 
Các đặc tính nhân tạo (tt) 
51 
Thay đổi số đôi cực p 
Các đặc tính nhân tạo (tt) 
52 
Thay đổi tần số f 
Các trạng thái hãm 
53 
Hãm tái sinh 
Các trạng thái hãm 
54 
Hãm ngược 1 
Các trạng thái hãm 
55 
Hãm ngược 2 
Các trạng thái hãm 
56 
Hãm động năng – kích từ bên ngoài 
Các trạng thái hãm 
57 
Hãm động năng tự kích từ 
Các trạng thái hãm 
58 
Hãm động năng tự kích từ 
Nội dung 
• Động cơ điện một chiều kích từ độc 
lập (kích từ song song) 
• Động cơ điện một chiều kích từ nối 
tiếp và kích từ hỗn hợp 
• Động cơ không đồng bộ 
• Động cơ đồng bộ 
59 
Đặc tính cơ 
60 
Đặc tính góc 
61