Bài giảng Thiểu năng miễn dịch -  Đỗ Hòa Bình

Mục 3êu

1. Giới thiệu khái niệm và phân loại thiểu

năng miễn dịch.!

2. Giới thiệu một số bệnh thiểu năng miễn

dịch bẩm sinh thường gặp.

3. Giới thiệu một số bệnh thiểu năng miễn

dịch mắc phải dặc biệt là thiểu năng miễn

dịch do nhiễm HIV/AIDS.

pdf 34 trang phuongnguyen 9580
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Thiểu năng miễn dịch -  Đỗ Hòa Bình", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Bài giảng Thiểu năng miễn dịch -  Đỗ Hòa Bình

Bài giảng Thiểu năng miễn dịch -  Đỗ Hòa Bình
Thiểu	
  năng	
  miễn	
  dịch	
  
PGS.TS	
  Đỗ	
  Hòa	
  Bình	
  
Mục	
  3êu	
  
1. Giới thiệu khái niệm và phân loại thiểu 
năng miễn dịch.!
2. Giới thiệu một số bệnh thiểu năng miễn 
dịch bẩm sinh thường gặp. 
3. Giới thiệu một số bệnh thiểu năng miễn 
dịch mắc phải dặc biệt là thiểu năng miễn 
dịch do nhiễm HIV/AIDS.	
   !
1.Khái	
  niệm	
  
	
  	
  	
  	
  Các	
  tổn	
  thương	
  /ên	
  phát	
  hay	
  thứ	
  phát	
  của	
  
một	
  hay	
  nhiều	
  tế	
  bào	
  thuộc	
  hệ	
  thống	
  MD	
  dẫn	
  
đến	
  những	
  RL	
  và	
  suy	
  yếu	
  chức	
  năng	
  ĐƯMD	
  
của	
  cơ	
  thể,	
  làm	
  xuất	
  hiện	
  các	
  bệnh	
  lý	
  gọi	
  là	
  
thiểu	
  năng	
  MD.	
  
2.Phân	
  loại	
  
2.1.Thiểu	
  năng	
  MD	
  bẩm	
  sinh	
  
*Dòng	
  lympho	
  T	
  đơn	
  thuần	
  
*Dòng	
  lympho	
  B	
  đơn	
  thuần	
  
*Hỗn	
  hợp	
  cả	
  2	
  dòng	
  T	
  &	
  B	
  
*Các	
  TB	
  thực	
  bào	
  diệt	
  khuẩn	
  &	
  bổ	
  thể	
  
2.2.Thiểu	
  năng	
  MD	
  mắc	
  phải	
  
*Do	
  nhiễm	
  HIV	
  
*Do	
  suy	
  dinh	
  dưỡng	
  
*Do	
  các	
  nguyên	
  nhân	
  khác	
  
2.1.Thiểu	
  năng	
  MD	
  bẩm	
  sinh	
  
2.1.1.Thiểu	
  năng	
  BS	
  dòng	
  T	
  
Hội	
  chứng	
  Di	
  George	
  (giảm	
  sản	
  tuyến	
  ức)	
  
-­‐Là	
  jnh	
  trạng	
  suy	
  giảm	
  chọn	
  lọc	
  dòng	
  lympho	
  T	
  
do	
  tật	
  bẩm	
  sinh	
  của	
  túi	
  hầu	
  thứ	
  3	
  &	
  4	
  của	
  
phôi(hình	
  thành	
  &	
  phát	
  triển	
  tuyến	
  ức,	
  tuyến	
  
cận	
  giáp,	
  cung	
  ĐM	
  chủ)	
  
-­‐Phân	
  loại:	
  2	
  thể	
  	
  
+Hoàn	
  chỉnh:hiếm	
  gặp	
  
+Không	
  hoàn	
  chỉnh:giảm	
  sản	
  tuyến	
  ức,suy	
  tuyến	
  
cận	
  giáp,	
  dị	
  dạng	
  3m	
  mạch	
  	
  
-­‐Đặc	
  điểm	
  
+Không	
  có	
  hoặc	
  rất	
  ít	
  lympho	
  T	
  ngoại	
  vi,	
  hạch	
  
bạch	
  huyết	
  &	
  lách	
  
+Chức	
  năng	
  dòng	
  T	
  giảm	
  rõ	
  
+Số	
  lượng	
  lympho	
  B	
  (Ig/huyết	
  thanh),	
  các	
  tương	
  
bào	
  &	
  TT	
  mầm/hạch	
  ngoại	
  vi	
  bình	
  thường.	
  
+Các	
  TB	
  gốc(3ền	
  thân	
  của	
  T/tủy	
  xương)	
  bình	
  
thường	
  
-­‐Xét	
  nghiệm	
  MD	
  
+Số	
  lượng	
  lympho	
  T	
  &	
  các	
  dưới	
  nhóm	
  giảm	
  
+Test	
  bì	
  (mantoux)	
  thường	
  âm	
  ƒnh	
  
+Giảm	
  pư	
  chuyển	
  dạng	
  lympho	
  với	
  PHA,Con	
  A,	
  
các	
  TB	
  dị	
  gen,	
  tuberculin	
  
+Giảm	
  chế	
  3ết	
  lymphokin	
  
-­‐Lâm	
  sàng:nhiễm	
  khuẩn	
  sớm(nấm	
  candida,	
  
nhiễm	
  VR)	
  
-­‐Tiên	
  lượng	
  xấu,	
  chết	
  sớm	
  
-­‐Điều	
  trị:3êm	
  nhiều	
  đợt	
  yếu	
  tố	
  tuyến	
  ức,	
  ghép	
  
tuyến	
  ức	
  của	
  phôi	
  
2.1.2.Thiểu	
  năng	
  bẩm	
  sinh	
  dòng	
  B	
  
Hội	
   chứng	
   Bruton(	
   bệnh	
   không	
   có	
   ᵞ globulin	
  
máu)	
  
-­‐Là	
   bệnh	
   thiếu	
   hụt	
   MD	
   đơn	
   thuần	
   của	
   dòng	
  
lympho	
   B(	
   chịu	
   trách	
   nhiệm	
   3ết	
   các	
   globulin	
  
MD),	
   di	
   truyền	
   lặn	
   trên	
  NST	
   X→xuất hiện ở 
con trai.	
  
-­‐	
   Lâm	
   sàng:thường	
   xuất	
   hiện	
   >5-­‐6	
   tháng	
   tuổi,	
  
nhiễm	
   khuẩn	
   liên	
   3ếp	
   với	
   các	
   VK	
   sinh	
   mủ,	
  
nhiễm	
  khuẩn	
  hô	
  hấp	
  
-­‐Đặc	
  điểm	
  
+Không	
  có	
  hoặc	
  rất	
   ít	
   lympho	
  B	
  ở	
  máu	
  ngoại	
  vi	
  
&hạch	
  bạch	
  huyết	
  
+Hàm	
  lượng	
  Ig/huyết	
  thanh,	
  các	
  tương	
  bào	
  &	
  TT	
  
mầm/hạch	
  ngoại	
  vi	
  giảm	
  hoặc	
  không	
  có.	
  
+Các	
   TB	
   gốc(3ền	
   thân	
   của	
   B/tủy	
   xương)	
   bình	
  
thường	
  
+Số	
  lượng	
  &chức	
  năng	
  dòng	
  T	
  bình	
  thường,	
  vẫn	
  
có	
  đáp	
  ứng	
  MDTB(nấm,	
  VR).	
  
-­‐  Cơ	
   chế:do	
   bất	
   thường	
   xảy	
   ra	
   ở	
   các	
   gđ	
   khác	
  
nhau	
   trong	
   quá	
   trình	
   biệt	
   hóa	
   từ	
   3ền	
   B→B 
chín hoặc sai sót trong đáp ứng của B 
chín với KN, giảm đ.ưng của Th. 
-  Điều trị: tiêm gamma globulin 	
  
2.1.3.Thiểu	
  năng	
  MD	
  phối	
  hợp	
  
•  Là	
  thiểu	
  năng	
  MD	
  cả	
  2	
  dòng	
  T	
  &	
  B.	
  
•  Cơ	
  chế:Do	
  ức	
  chế	
  quá	
  trình	
  phân	
  chia	
  biệt	
  hóa	
  
và	
  chức	
  năng	
  của	
  cả	
  2	
  dòng.	
  
•  Đặc	
  điểm:	
  Suy	
  giảm	
  MDTD	
  &	
  MDTB	
  
2.1.4.Thiểu	
  năng	
  MD	
  của	
  	
  
thực	
  bào	
  diệt	
  khuẩn	
  và	
  bổ	
  thể	
  
•  Bệnh	
  u	
  hạt	
  
•  Các	
  loại	
  thiếu	
  hụt	
  bổ	
  thể	
  
2.2.Thiểu	
  năng	
  miễn	
  dịch	
  mắc	
  
phải	
  
2.2.1.	
  Do	
  nhiễm	
  HIV	
  
•  Đặc	
  điểm	
  sinh	
  học	
  của	
  HIV	
  
•  Miễn	
  dịch	
  học	
  nhiễm	
  HIV	
  
•  Những	
  nét	
  đặc	
  trưng	
  LS	
  của	
  nhiễm	
  HIV	
  
	
  Cơ	
  chế	
  xâm	
  nhiễm	
  vào	
  tế	
  bào	
  của	
  HIV	
  
C hu	
  kyønhaân leân cuûa viruùt
Haït	
  H IV
Gaén leân teábaøo ñích
T eábaøo nhieãm
Haït	
  viruùmôùi
CD4
Sao	
  cheùp ngöôïc
ARN
HIV
Sao	
  cheùp ADN	
  töø
ARN	
  cuûa viruùt
Intégrase
Protein viruùt
Protéase
Génome ARN
ADN	
  viruùt xen vaøo
genome cua teábaøo
gp120
Naûy choài vaøthoaùt ra	
  
khoûi teábaøo
CCR5/CXCR4
Weiss, R. Nature, 2001
VIR US	
  T	
   ÖÏDO
TRONG 	
  HUY E	
   ÁT 	
  T	
   ÖÔNG
T 	
  C D4	
   ADN	
  PRO	
   -­‐-­‐V IR US	
  T RONG 	
  C A	
   	
   ÙC 	
  T E	
   ÁBAØO	
  L YMPHO	
  
K HAÙNG 	
  	
  
NGUY E ÂN	
  	
  
p24
K HAÙNG 	
  THE	
   ÅI gM K HAÙNG 	
  H IV	
  
K HAÙNG 	
  THE	
   ÅI gG K HAÙNG 	
  H IV	
  
I II III IV V
TUAÀN THAÙNG NAÊM
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 
SÖÏB IE ÁN	
  	
  ÑOÄNG 	
  C U	
   ÛA 	
  C A	
   ÙC 	
  T HOÂNG 	
  SO	
   	
   ÁSINH 	
  HO	
   ÏC 	
  T R E ÂN	
  BE	
   	
   ÄNH 	
  NHAÂN	
  NH IE ÃM	
  H IV 	
  C H	
   	
   	
   	
   ÖA 	
  	
  ÑI E ÀU	
  T RÒ	
  
(Abbott HIV-Slide Ruler)
Các	
  giai	
  đoạn	
  bệnh	
  	
  khi	
  	
  
nhiễm	
  HIV	
  ?	
  
	
  Giai	
  đoạn	
  1	
  của	
  nhiễm	
  HIV	
  (Giai	
  đoạn	
  sơ	
  nhiễm	
  (	
  giai	
  
đoạn	
  nhiễm	
  cấp).	
  	
  
	
   	
   	
  Khi	
  mới	
  nhiễm	
  HIV	
  có	
  một	
  số	
  triệu	
  chứng	
  
nhẹ	
  như	
  đau	
  đầu,	
  đau	
  họng,	
  sốt	
  	
  
	
   	
   	
   	
  Các	
  triệu	
  chứng	
  này	
  thường	
  tự	
  hết	
  trong	
  
khoảng	
   10	
   ngày	
   và	
   sau	
   đó	
   không	
   có	
   dấu	
  
hiệu	
  gì	
  nữa.	
  Đó	
  là	
  thời	
  kì	
  "cửa	
  sổ".	
  	
  	
  
Giai	
  đoạn	
  2	
  của	
  nhiễm	
  HIV(Giai	
  đoạn	
  nhiễm	
  
HIV	
  không	
  triệu	
  chứng)	
  
	
   	
   	
   Có	
   thể	
  kéo	
  dài	
   từ	
  10-­‐12	
  năm,	
  dù	
  nhiễm	
  
HIV	
   nhưng	
   không	
   có	
   biểu	
   hiện	
   lâm	
   sàng.	
  
Những	
  người	
  này	
  có	
  vẻ	
  ngoài	
  khỏe	
  mạnh	
  
bình	
  thường,	
  xét	
  nghiệm	
  máu	
  có	
  thể	
  thấy	
  
kháng	
  thể	
  kháng	
  HIV	
  (trừ	
  thời	
  gian	
  đầu	
  từ	
  
vài	
  tuần	
  đến	
  vài	
  tháng	
  xét	
  nghiệm	
  vẫn	
  âm	
  
ƒnh).	
  	
  
Giai	
  đoạn	
  3	
  của	
  nhiễm	
  HIV(Giai	
  đoạn	
  bệnh	
  lí	
  
hạch	
  kéo	
  dài)	
  
	
  	
  	
  Khoảng	
  1/3	
  người	
  nhiễm	
  HIV	
  có	
  hạch	
  to	
  
nổi	
  toàn	
  thân,	
  thường	
  gặp	
  ở	
  2	
  bẹn,	
  vùng	
  
cổ,	
  nách,	
  dưới	
  hàm	
  Các	
  hạch	
  có	
  đặc	
  
điểm	
  là	
  đối	
  xứng	
  nhau.	
  
Giai	
  đoạn	
  4	
  của	
  nhiễm	
  HIV(Giai	
  đoạn	
  chuyển	
  
AIDS)	
  
	
   	
   	
  Khi	
  vào	
  giai	
  đoạn	
  AIDS	
  3ến	
  triển	
  hay	
  còn	
  
gọi	
   là	
   giai	
  đoạn	
   cuối,	
  jnh	
   trạng	
   suy	
   giảm	
  
miễn	
   dịch	
   nặng,	
   sẽ	
   xuất	
   hiện	
   các	
   nhiễm	
  
khuẩn	
   cơ	
   hội	
   khác	
   như	
   viêm	
   màng	
   não,	
  
một	
  số	
  khối	
  u	
  (như	
  Sarcoma	
  Kaposi).	
  
2.2.2.	
  Do	
  suy	
  dinh	
  dưỡng	
  
•  Suy	
  dinh	
  dưỡng	
  và	
  thiểu	
  năng	
  MD	
  
•  Cơ	
  chế	
  thiểu	
  năng	
  MD	
  trong	
  suy	
  dinh	
  dưỡng	
  
-­‐Thiếu	
  protein	
  
-­‐Thiếu	
  vitamin	
  &	
  các	
  chất	
  vi	
  lượng	
  
-­‐Thiếu	
  sắt	
  &	
  acid	
  folic	
  
2.2.3.	
  Do	
  các	
  nguyên	
  nhân	
  khác	
  
•  Do	
  nhiễm	
  khuẩn:VK,	
  KST,	
  VR.	
  
•  Do	
  các	
  bệnh	
  ác	
  ƒnh	
  
•  Do	
  thuốc	
  ức	
  chế	
  MD	
  
•  Do	
  các	
  bệnh	
  khác:	
  suy	
  gan	
  &	
  thận	
  
TRÂN	
  TRỌNG	
  CẢM	
  ƠN	
  

File đính kèm:

  • pdfbai_giang_thieu_nang_mien_dich_do_hoa_binh.pdf