Bài giảng Thị trường tài chính - Chương 6: Sở giao dịch chứng khoán - Trần Phương Thảo

02/01/2014
1
CHƯƠNG 6
SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN
1
• Nội dung chương này cung cấp các kiến thức cơ
bản về hoạt động của thị trường thứ cấp, cụ thể là
sở giao dịch chứng khoán. Các nội dung chính của
chương bao gồm
- Tổng quan về thị trường thứ cấp
- Các quy định của sở giao dịch chứng khoán
- Hệ thống giao dịch
- Phương thức giao dịch
- Các quy định trong giao dịch
TÓM TẮT NỘI DUNG
2
3
SGDCK laø moät thò tröôøng chöùng khoaùn chính thöùc ñöôïc taïo 
laäp taïi moät nôi choán nhaát ñònh, coù quy cheá hoaït ñoäng, vaø 
nhöõng tieâu chuaån cuï theå ñoái vôùi caùc chöùng khoaùn nieâm yeát
SỞ GIAO DỊCH 
CHỨNG KHOÁN
1. TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG THỨ CẤP
4
Hình thức sở hữu 
thành viên
Công ty TNHH
Hình thức công ty 
cổ phần
Công ty cổ phần
Hình thức sở hữu 
nhà nước
Công ty TNHH hay 
công ty cổ phần
1. TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG THỨ CẤP
02/01/2014
2
5

Nguyên tắc trung gian: Giao dịch mua bán chứng khoán
tại SGD được thực hiện thông qua trung gian là các nhà môi
giới

Nguyên tắc công khai hoá thông tin: tất cả các thông tin 
liên quan đến hoạt động của thị trường phải công khai một
cách bình đẳng cho tất cả các nhà đầu tư

 Nguyên tắc cạnh tranh: Giá cả hình thành do quan hệ
cung cầu
2. CÁC QUY ĐỊNH CỦA SỞ GIAO DỊCH NIÊM YẾT CHỨNG KHOÁN
Niêm yết chứng khoán là việc đưa các chứng khoán 
có đủ điều kiện vào giao dịch tại Sở giao dịch chứng 
khoán hoặc Trung tâm giao dịch chứng khoán
Điều kiện niêm yết
Tiêu chuẩn định lượng
Tiêu chuẩn định tính
6
7
Phân loại thành viên
THAØNH VIEÂN
Thành viên SGDCK là các cá nhân, doanh nghiệp, ngân hàng, 
hay công ty chứng khoán, đăng ký là thành viên của SGD và 
phải tuân theo các quy định do SGDCK đưa ra. Thành viên 
được SGD cho phép giao dịch chứng khoán qua hệ thống giao 
dịch của SGD
 Nhà môi giới (broker):
trung gian giữa người mua
và người bán
• Commission brokers
• Floor brokers
• E-brokers
8
Phân loại thành viên
THAØNH VIEÂN
 Nhà giao dịch cạnh tranh (dealer): mua, bán chứng khoán
cho chính tài khoản của mình
 Chuyên gia thị trường (specialist): là thành viên tạo thị 
trường cho các chứng khoán giao dịch, và được phép đưa ra 
yêu cầu ngừng giao dịch.Mỗi chuyên gia thị trường quản lý 
một hay nhiều chứng khoán
 Nhà tạo lập thị trường (market maker): là thành viên cam 
kết duy trì một khối lượng chứng khoán tồn kho được chỉ định 
và sẵn sàng mua, bán khi cần thiết để duy trì thị trường ổn định 
và trật tự. Mỗi chứng khoán chỉ có một nhà tạo lập thị trường
02/01/2014
3
9

 Hệ thống giao dịch thủ công

 Hệ thống giao dịch bán tự động

 Hệ thống giao dịch tự động hoàn toàn
3. HỆ THỐNG GIAO DỊCH
10
Sở giao dịch
Hệ thống khớp lệnh
(2)
(3)
Thanh toán 
bù trừ
(4)
Công ty chứng khoán A Công ty chứng khoán B
Môi giới Môi giới
Mua BánMua Mua BánMua
(1)
Chứng khoán 
Các nhà tạo lập 
thị trường
Giá mua, giá bán 
khối lượng giao dịch
Giá, khối lượng 
hiện tại
KLGD luỹ kế 
Brokers
Dealers
11 12
a. Phöông thöùc ñaáu giaù theo giaù -khôùp giaù (price driven system):
Giao dòch ñöôïc thöïc hieän giöõa moät beân laø ngöôøi ñaàu tö, moät
beân laø nhaø taïo laäp thò tröôøng (market maker). Giaù ñöôïc
thöïc hieän treân cô sôû caïnh tranh cuûa ngöôøi taïo laäp thò
tröôøng, ngöôøi ñaàu tö chæ löïa choïn möùc giaù phuø hôïp (thay vì
ñaët leänh giao dòch)
4. PHÖÔNG THÖÙC GIAO DỊCH
02/01/2014
4
13
4. PHÖÔNG THÖÙC GIAO DỊCH
b. Phöông thöùc ñaáu giaù theo leänh - khôùp leänh (order driven
system) 
Laø heä thoáng giao dòch maø trong ñoù leänh giao dòch cuûa caùc nhaø
ñaàu tö ñöïôc khôùp tröïc tieáp vôùi nhau khoâng coù söï tham gia cuûa
ngöôøi taïo laäp thò tröôøng. Giaù ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû caïnh
tranh giöõa caùc nhaø ñaàu tö
• Tài khoản tiền mặt
• Tài khoản chứng khoán
• Tài khoản ký quỹ
– Mức ký quỹ ban đầu
– Mức ký quỹ tối thiểu
GIAO DỊCH CHỨNG KHOAÙN
14
15
CAÙC LOAÏI LEÄNH (ORDER)

 Caùc loaïi leänh cô baûn
- Leänh giôùi haïn (LO):
- Leänh giao dòch taïi möùc giaù mở cửa (ATO):
- Leänh giao dòch taïi möùc giaù ñoùng cửa (ATC):
- Lệnh thị trường (MP):
16
NGUYEÂN TAÉC KHÔÙP LEÄNH
Giao dòch chöùng khoaùn xeùt öu tieân theo trình töï:
-Öu tieân veà giaù: 
- Lệnh mua có mức giá cao hơn được ưu tiên thực hiện trước; 
- Lệnh bán có mức giá thấp hơn được ưu tiên thực hiện trước; 
- Öu tieân veà thôøi gian: Trường hợp các lệnh mua hoặc lệnh bán có 
cùng mức giá thì lệnh nhập vào hệ thống giao dịch trước sẽ được ưu 
tiên thực hiện trước .
02/01/2014
5
17
•Khớp lệnh liên tục: là phương thức giao dịch được hệ 
thống giao dịch thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua 
và lệnh bán chứng khoán ngay khi lệnh được nhập vào hệ 
thống giao dịch. 
•Nguyên tắc xác định giá thực hiện trong phương thức 
khớp lệnh liên tục: là mức giá của các lệnh đối ứng đang 
nằm chờ trên sổ lệnh
KHÔÙP LEÄNH LIEÂN TUÏC
18
34.51000(1)
GIAÙKLSHL GÍAKLSHL
34.62500(2)
34.33200(3)
34.61900(6)
34.71200(4)
34.62100(5)
34.6800(7)
34.41000(8)
34.82500(10) 34.36700(9)
LỆNH MUA LỆNH BÁN
19
PHÖÔNG PHAÙP KHÔÙP LEÄNH
- Khôùp leänh ñònh kyø: laø phöông thöùc giao dòch ñöïôc thöïc
hieän treân cô sôû taäp hôïp taát caû caùc leänh mua baùn trong moät
khoaûng thôøi gian nhaát ñònh, khi ñoù, giaù chöùng khoaùn seõ
ñöôïc khôùp taïi möùc giaù ñaûm baûo thöïc hieän ñöôïc khoái löôïng
giao dòch lôùn nhaát
VD1. Trong phieân giao dòch nhaän ñöôïc caùc leänh sau:
Mua (1) 800CP 48500 Baùn (9) 900CP 46000
(2) 700CP 47500 (8) 100CP 48500
(3) 600CP 47000 (7) 200CP 48000 
(4) 500CP 46500 (6) 400CP 47500
(5) 100CP 46000
20
VD2. Trong moät phieân giao dòch nhaän ñöôïc caùc leänh sau
Mua (1) 200CP 47500 Baùn (9) 100CP 48500
(2) 600CP 47000 (8) 500CP 48000 
(3) 500CP 46500 (7) 800CP 47500
(4) 100CP 46000 (6) 100CP 46500
(5) 200CP 48500 (11) 200 CP ATO
(10) 200CP ATO
02/01/2014
6
21
• Thôøi gian giao dòch: giao dòch theo phieân giao dòch hay 
giao dòch lieân tuïc. 
5. QUY ÑÒNH CHUNG TRONG GIAO DÒCH
• Loaïi giao dòch: giao dòch thoâng thöôøng, giao dòch giao
ngay, giao dòch kyø haïn, giao dòch thoûa thuaän
22
• Ñôn vò giao dòch: quy ñònh khoái löôïng giao dòch toái thieåu cuûa
moät leänh giao dòch
QUY ÑÒNH CHUNG TRONG GIAO DÒCH
• Ñôn vò yeát giaù: quy ñònh böôùc giaù trong giao dòch
Bieân ñoä dao ñoäng giaù: Nhaèm giôùi haïn söï bieán ñoäng giaù trong
giao dòch
Giaù traàn = Giaù tham chieáu ( 1 + x%)
Giaù saøn = Giaù tham chieáu ( 1 – x%)
Tổng quan về hoạt động của SGDCK
Nguyên tắc và quy định của SGDCK
Phương thức giao dịch
Các quy định trong giao dịch
TÓM TẮT
NỘI DUNG