Bài giảng Thanh toán quốc tế trong ngoại thương - Bài mở đầu: Đặt vấn đề về vai trò của thanh toán quốc tế trong ngoại thương - Nguyễn Văn Tiến

1 
THANH TOÁN QUỐC TẾ 
TRONG NGOẠI THƢƠNG 
GS. TS. Nguyễn Văn Tiến 
Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế VN 
Chủ nhiệm Bộ môn TTQT, Học viện Ngân hàng 
Email: 
ĐT: 0912 11 22 30 
2 
Tài liệu học tập: 
 1. Cẩm nang Tài trợ Thương mại Quốc tế. 
 Tác giả: GS. TS. Nguyễn Văn Tiến 
 2. Giáo trình Thanh toán quốc tế và Tài trợ ngoại thương. 
 Tác giả: GS. TS. Nguyễn Văn Tiến 
 3. Hỏi - Đáp Thanh toán quốc tế. 
 Tác giả: GS. TS. Nguyễn Văn Tiến 
3 
BÀI MỞ ĐẦU 
ĐẶT VẤN ĐỀ VỀ VAI TRÒ 
CỦA TTQT TRONG NGOẠI THƢƠNG 
4 
QUAN HỆ XNK 
Vấn đề đặt ra: 
1. Nhà XK và nhà NK thường ở hai nước khác nhau nên không 
thể "Tiền trao, cháo múc được", hơn nữa "luật pháp" các 
nước cấm TT trực tiếp cho nhau. 
2. Vậy: 
 - Làm thế nào để nhà XK kiểm soát được HH cho đến khi 
được TT hay chấp nhận TT? 
 - Làm thế nào để nhà NK kiểm soát được Tiền cho đến khi 
nhận được HH hoặc có quyền nhận HH? 
Mục đích 
của nhà XK 
Mục đích 
của nhà NK 
hàng hóa 
tiền 
5 
3. Giải pháp: 
 - Đối với nhà XK: Kiểm soát HH thông qua kiểm soát chứng 
từ vận tải bằng dịch vụ của Ngân hàng. 
 - Đối với nhà NK: Kiểm soát Tiền thông qua việc định đoạt 
chứng từ vận tải bằng dịch vụ TT của Ngân hàng. 
 => Nhà XK và NK kiểm soát HH và tiền của mình thông qua 
chứng từ vận tải bằng dịch vụ TT của ngân hàng. 
4. Văn bản pháp lý điều chỉnh dịch vụ TT của NH? 
 a/ Đối với TT bằng L/C: 
 UCP 600; eUCP600; ISBP 681; URR 525 
 b/ Đối với TT bằng collection: 
 URC 522 
6 
5. Kiểm soát HH và Tiền thông qua chứng từ VT như thế nào? 
5.1. Đối với chứng từ sở hữu HH (title): 
 - Bill of Lading, Multimodal B/L (có đường biển tham gia). 
 - Người nào sở hữu chứng từ, thì sở hữu HH. 
 => Nhà XK kiểm soát HH bằng cách lấy B/L quy định: 
 "Consignee: To order of the named Bank" 
 => Nhà NK muốn có chứng từ đi nhận hàng thì phải TT (hoặc 
cam kết TT) cho NH, sau đó NH sẽ ký hậu và trao vận đơn. 
 => Như vậy, nhà XK chỉ mất quyền kiểm soát HH sau khi đã 
nhận được TT; còn nhà NK chỉ phải TT sau khi đã có quyền 
sở hữu hàng hóa. 
 => Vai trò NH như là người bảo đảm cho cả hai bên. 
7 
5.2. Đối với chứng từ không sở hữu HH (non-title): 
 - Seawaybill, Airwaybill, Railwaybill, Roadwaybill, Multimodal 
transport documents (không bao gồm đường biển). 
 - Chỉ người nào có tên là người nhận hàng ghi trên chứng từ 
thì mới được nhận hàng (không chuyển nhượng). 
 =>Nhà XK kiểm soát HH bằng cách lấy ch. từ VT quy định: 
 "Consignee: To the named Bank" 
 => Nhà NK muốn nhận hàng thì phải TT cho NH, sau đó NH 
mới viết thư ủy quyền nhận hàng. 
 => Như vậy, nhà XK kiểm soát được HH cho đến khi nhận 
được TT; còn nhà NK chỉ phải TT khi đã có quyền nhận hàng. 
 => Vai trò NH như là người bảo đảm cho cả hai bên. 
8 
. 
 Các phƣơng án 
nhà XK kiểm soát HH 
Các phƣơng án 
nhà NK kiểm soát tiền 
1. Tự mình tham gia kiểm soát 
HH (không khả thi trong NT) 
1. Tự mình kiểm soát TT (không 
khả thi trong NT) 
2. Yêu cầu ứng trước tiền hàng 
3. Sử dụng ch. từ sở hữu HH 
4. Sử dụng ch. không sở hữu HH 
2. Chuyển tiền sau khi nhận hàng 
3. Sử dụng ch. từ sở hữu HH 
4. Sử dụng ch. không sở hữu HH