Bài giảng Tài chính-Tiền tệ - Chương 4: Lãi suất

I. KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI LÃI SUẤT: 
1. Khái niệm: 
 Lãi suất là giá cả mà người đi vay phải trả cho 
việc sử dụng vốn của người cho vay trong một 
khoảng thời gian nhất định. 
2. Phân loại: 
2.1. Căn cứ vào giá trị thực của tiền lãi thu được: 
 LÃI SUẤT 
- Lãi suất danh nghĩa: là loại lãi suất phải 
thanh toán. 
- Lãi suất thực: là loại lãi suất đo lường sức 
mua của tiền lãi nhận được. 
 ir=in-p 
ir: lãi suất thực 
in: lãi suất danh nghĩa 
p: tỷ lệ lạm phát 
2.2. Căn cứ vào tính chất khoản vay: 
- Lãi suất tiền gửi ngân hàng: là loại lãi suất 
2 
 mà các ngân hàng trả cho các khoản tiền gửi 
vào ngân hàng. 
- Lãi suất tín dụng ngân hàng: là loại lãi suất 
mà người vay vốn phải trả cho NH khi vay 
vốn từ NH. 
- Lãi suất chiết khấu: là lãi suất được các 
NHTM áp dụng cho khách hàng vay nợ dưới 
hình thức chiết khấu các giấy tờ có giá khi 
chưa đến hạn thanh toán. 
- Lãi suất tái chiết khấu: là lãi suất được 
NHTW áp dụng khi cho các NHTM vay dưới 
3 
 hình thức chiết khấu các giấy tờ có giá khi 
chưa đến hạn thanh toán. 
- Lãi suất liên ngân hàng: là lãi suất cho vay 
giữa các NHTM trên thị trường liên NH. 
- Lãi suất cơ bản: là loại lãi suất được các 
NHTM sử dụng để xây dựng lãi suất kinh 
doanh. 
4 
II. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI LÃI 
SUẤT: 
 Lãi suất được quyết định bởi cung cầu vốn vay 
trên thị trường. 
Cầu vốn vay được cấu thành từ các bộ phận: 
- Nhu cầu của các doanh nghiệp, hộ gia đình. 
- Nhu cầu vay vốn của chính phủ. 
- Nhu cầu vay vốn của chủ thể nước ngoài: 
doanh nghiệp, chính phủ nước ngoài, các tổ 
chức trung gian tài chính nước ngoài. 
Cầu vốn vay biến động ngược chiều lãi suất 
5 
 Cung vốn vay được tạo bởi các nguồn sau: 
- Tiền gửi tiết kiệm của các hộ gia đình 
- Nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi của các doanh 
nghiệp 
- Các khoản thu chưa sử dụng đến của ngân 
sách nhà nước. 
- Nguồn vốn của các chủ thể nước ngoài. 
 Trong điều kiện các nhân tố khác không 
đổi, cung vốn vay tăng khi lãi suất tăng và 
ngược lại. 
6 
 LÃI SUẤT 
 LƯỢNG CUNG VỐN VAY 
 LƯỢNG CẦU VỐN VAY 
 VỐN VAY 
 Các nhân tố ảnh hưởng tới lãi suất thị trường 
cũng là các nhân tố làm thay đổi điểm cân 
bằng thị trường. 
1. Nhóm nhân tố làm dịch chuyển đường 
cung vốn vay: 
- Thu nhập bình quân 
- Lợi tức dự tính và lạm phát kì vọng 
- Rủi ro 
- Tính thanh khoản 
 8 
2. Nhóm nhân tố làm dịch chuyển đường cầu 
vốn vay: 
- Lợi nhuận kỳ vọng của các cơ hội đầu tư. 
- Lạm phát kỳ vọng. 
- Vay nợ chính phủ. 
- Chính sách thuế. 
9 
III. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH LÃI SUẤT: 
1. Phương pháp tính lãi: 
- Cách tính lãi đơn: 
FV=PV(1+n.i) 
- Cách tính lãi kép: 
FVn=PV(1+i)
n 
2. Hiện giá: 
10 
(1 )n
FV
PV
i
3. Lãi suất hoàn vốn: 
i: Lãi suất hoàn vốn 
11 
1
(1 )
(1 )
n
n
t
t
C
P F i
i
