Bài giảng Tài chính quốc tế 1 - Bài 5: Thị trường vốn quốc tế

v1.0015105205
BÀI 5
THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ
ThS. Phan Thị Thanh Hương
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
1
v1.0015105205
TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG
Năm 2013 Vincom phát hành thành công 200 triệu trái phiếu quốc tế với thời hạn 4,5 năm 
và lãi suất 11,625%/năm.
Tại sao Vincom không tìm kiếm nguồn tài chính trong nước mà phải ra thị 
trường nước ngoài cho dù lãi suất không cạnh tranh?
2
v1.0015105205
MỤC TIÊU
Sau khi học xong bài này, sinh viên cần nắm được các nội dung sau:
• Hiểu về thị trường vốn quốc tế: vai trò, đặc điểm, cấu trúc và hoạt động.
• Các công cụ và nguyên tắc hoạt động trên thị trường trái phiếu quốc tế.
• Nguyên tắc hoạt động của thị trường cổ phiếu quốc tế.
3
v1.0015105205
NỘI DUNG
Khái quát về thị trường vốn quốc tế
Thị trường trái phiếu quốc tế
Thị trường cổ phiếu quốc tế
4
v1.0015105205
1. KHÁI QUÁT VỀ THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ
• Khái niệm: Thị trường vốn quốc tế là nơi thực hiện
chuyển giao hay mua bán vốn với thời hạn trên một
năm giữa những chủ thể cư trú và không cư trú.
• Đặc điểm
 Chủ thể: Chính phủ, công ty đa quốc gia, ngân
hàng thương mại lớn và tổ chức quốc tế.
 Mục đích: đầu tư phát triển dài hạn.
5
v1.0015105205
VÍ DỤ SỰ THAM GIA CỦA CHÍNH PHỦ HY LẠP VÀO THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ
Các chủ nợ của Hy Lạp (tỷ EUR)
Các ngân hàng thương mại Hy Lạp 56
Các ngân hàng Chân Âu khác 50
ECB (direct holdings, nominal value) 50
Ngân hàng trung ương Hy Lạp 10
Quỹ hưu trí Hy Lạp/Chính phủ các nước khác 30
Các nhà đầu tư khác 120
Tổng trái phiếu chính phủ 260
+ Vay nợ EU/IMF 53
Tổng nợ 310
6
v1.0015105205
SỰ THAM GIA CỦA KHỐI TƯ NHÂN VÀO THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ –
BARCLAYS GROUP 
Barclays Bank là một trong những trung gian
tài chính lớn nhất trên thị trường trái phiếu
quốc tế.
7
v1.0015105205
1. THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ
• Cấu trúc và hoạt động – Theo cách thức giao dịch
GD tập trung
GD phi tập trung
Các trung tâm
tài chính quốc tế
8
v1.0015105205
1. THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ
Sàn giao dịch NYSE nơi giao dịch chủ yếu được thực hiện trên hệ thống online tuy nhiên
vẫn có giao dịch trực tiếp.
9
• Cấu trúc và hoạt động – Theo loại hàng hóa
v1.0015105205
1. THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ
10
Thị trường
trái phiếu
Thị trường
cổ phiếu
Các trung tâm
tài chính quốc tế
v1.0015105205
1. THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ
• Thị trường vốn quốc tế – Khối lượng phát hành
Nguồn: Bloomberg 2014
11
v1.0015105205
1. THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ
12
• Thị trường vốn quốc tế – Giá trị phát hành theo ngành
Nguồn: Bloomberg 2014
v1.0015105205
1. THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ
13
• Thị trường vốn quốc tế – Tỷ trọng theo ngành
Nguồn: Bloomberg 2014
v1.0015105205
1. THỊ TRƯỜNG VỐN QUỐC TẾ
• Các phương án huy động vốn
Nguồn: Bloomberg 2014
14
v1.0015105205
2. THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU QUỐC TẾ
2.2. Các công cụ trên thị trường trái phiếu quốc tế
2.1. Khái niệm và vai trò của thị trường trái phiếu quốc tế
2.3. Sự tham gia vào thị trường trái phiếu của các nước
15
v1.0015105205
2.1. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU QUỐC TẾ
• Khái niệm
 Là nơi mua bán trái phiếu giữa các chủ thể cư trú và
không cư trú.
 Thị trường trái phiếu quốc tế trong nước và ở nước ngoài.
• Vai trò
 Góp phần bổ sung nguồn lực tài chính trung và dài hạn,
góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng và ổn định kinh tế của
các nước.
 Đáp ứng khả năng thanh toán của các chủ thể khác nhau
khi tham gia vào các hoat động tài chính quốc tế.
 Góp phần hình thành và phát triển hệ thống thị trường tài
chính quốc tế.
16
v1.0015105205
CÁC CHỦ THỂ PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU QUỐC TẾ
• Chính phủ các nước
 Chính phủ và các cơ quan chức năng được uỷ quyền.
 Chính quyền các địa phương hay tiểu bang.
• Các tổ chức quốc tế
 Ngân hàng thế giới (WB).
 Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF).
 Ngân hàng Châu Âu (EIB).
• Các doanh nghiệp lớn
 IBM
 Deutsche bank,
17
v1.0015105205
CÁC CHỦ THỂ PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU QUỐC TẾ
18
• Đầu tư trái phiếu quốc tế chủ yếu là khu vực tư nhân.
 Các cá nhân.
 Các doanh nghiệp.
 Các định chế tài chính.
• Ngân hàng trung ương hay chính phủ các nước cũng
tham gia đầu tư vào trái phiếu chính phủ của các
nước khác.
v1.0015105205
2.2. CÁC CÔNG CỤ TRÊN THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU QUỐC TẾ
• Căn cứ vào đặc điểm của trái phiếu
 Trái phiếu được đảm bảo.
 Trái phiếu chuyển đổi.
 Trái phiếu thả nổi,
• Căn cứ vào thị trường (đồng tiền ghi trên trái phiếu)
 Trái phiếu nước ngoài (Global bond).
 Trái phiếu Châu Âu (Euro bond).
• Căn cứ vào thu nhập
 Các công cụ nợ thu nhập cố định.
 Các công cụ nợ với thu nhập biến đổi (lãi suất thả nổi).
19
v1.0015105205
THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU NƯỚC NGOÀI
• Khái niệm
Thị trường trái phiếu nước ngoài là thị trường mua bán trái phiếu do người không cư
trú (chính phủ, các công ty nước ngoài) phát hành tại một nước ghi bằng đồng tiền
nước đó để thu hút vốn từ các nhà đầu tư nội địa.
• Thị trường chào bán công khai
 Trái phiếu được đăng ký và giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán – phải thỏa
mãn các điều kiện nhất định (chất lượng hay tín nhiệm, bảo lãnh,).
 Là kênh rất quan trọng để cung cấp vốn trung – dài hạn cho các chủ thể không cư
trú có nhu cầu sử dụng vốn.
• Thị trường chào bán không công khai
 Nhà phát hành trái phiếu không cần phải đăng ký với sở giao dịch và có thể được
bán trực tiếp cho nhà đầu tư.
 Quy mô nhỏ và số lượng các nhà đầu tư tham gia cũng ít hơn.
20
v1.0015105205
THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU CHÂU ÂU
• Khái niệm
 Là thị trường mua bán trái phiếu do người không cư trú (công ty, ngân hàng, chính
phủ và các tổ chức quốc tế) phát hành nằm ngoài nước phát hành đồng tiển được
ghi trên trái phiếu.
 Được ghi bằng USD khi bán cho các nhà đầu tư ở châu Âu, châu Á,, (ngoài Mỹ)
và được ghi bằng EUR khi bán cho các nhà đầu tư ở Mỹ,, (ngoài EU).
• Đặc điểm
 Đây là thị trường trái phiếu quốc tế lớn nhất và phổ biến nhất trên thế giới và được
phát hành ở nhiều trung tâm tài chính quốc tế và chủ yếu được ghi bằng USD.
 Chủ thể phát hành phải có hệ số tín nhiệm cao.
 Thời hạn dài, do vậy là kênh rất quan trọng cung cấp vốn dài hạn cho các chủ thể
phát hành.
• Các công cụ
 Trái phiếu gắn với cổ phiếu.
 Trái phiếu lưỡng tệ.
 Trái phiếu tiền tệ đa quốc gia.
21
v1.0015105205
2.3. SỰ THAM GIA VÀO THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU QUỐC TẾ
• Đối với chính phủ các nước phát triển, các tổ chức quốc tế, các ngân hàng và các công
ty đa quốc gia lớn:
 Chủ thể phát hành phải có hệ số tín nhiệm cao.
 Có khả năng quản lý và sử dụng vốn hiệu quả.
 Có khả năng trả nợ.
 Chi phí phát hành và sử dụng vốn thấp, đồng thời phát huy được những lợi thể của
việc huy động vốn bằng phát hành trái phiếu.
• Đối với chính phủ của các nước đang phát triển và các chủ thể phát hành chưa có uy
tín lớn:
 Chi phí phát hành lớn.
 Ghi danh bằng ngoại tệ mạnh.
 khả năng quản lý sử dụng kém.
 Không thể tận dụng ưu thế nợ luận chuyển.
 Gánh nặng nợ nước ngoài
22
v1.0015105205
THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU QUỐC TẾ
Nguồn: Bloomberg 2014
23
v1.0015105205
THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU TOÀN CẦU THEO KHU VỰC
Nguồn: Bloomberg 2014
24
v1.0015105205
KHỐI LƯỢNG PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CÔNG TY THEO KHU VỰC
Nguồn: Bloomberg 2014
25
v1.0015105205
Nguồn: Bloomberg 2014
26
CƠ CẤU HUY ĐỘNG THEO VÙNG
v1.0015105205
MỨC ĐỘ ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU THEO ĐỒNG TIỀN
Nguồn: Bloomberg 2014
27
v1.0015105205
CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU QUỐC TẾ
28
Huy động 60 triệu USD vào năm 2011
Phát hành thành công 300 triệu USD vào năm 2012
Huy động 235 triệu USD gồm 155 triệu trái phiếu
chuyển đổi và 80 triệu USD vay
250 triệu USD lãi suất 8%/năm
HAGL
Vincom
Masan
Vietinbank
v1.0015105205
2.3. SỰ THAM GIA VÀO THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU QUỐC TẾ
Báo cáo về đợt phát hành trái phiếu quốc tế
của Vincom 2012
• Báo cáo kiểm toán
• Tư vấn
• Bảo lãnh và phát hành
• Niêm yết trái phiếu
29
v1.0015105205
3. THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU QUỐC TẾ
3.2. Các nghiệp vụ đầu tư cổ phiếu quốc tế
3.1. Khái quát về thị trường cổ phiếu quốc tế
3.3. Các tác động của thị trường cổ phiếu quốc tế
30
v1.0015105205
3.1. KHÁI QUÁT VỀ THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU QUỐC TẾ
• Khái niệm
 Những nơi mua bán cổ phiếu
được phát hành bởi các công ty
nước ngoài.
 Phân biệt với “Room” cho nhà
đầu tư nước ngoài tại các sở
giao dịch trong nước.
• Chứng khoán phát hành tại thị trường Châu Á
31
v1.0015105205
3.1. KHÁI QUÁT VỀ THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU QUỐC TẾ (tiếp theo)
• Cơ sở hình thành
Công ty nước này niêm yết ở sở giao dịch chứng
khoán nước khác.
Sự hợp tác hay quốc tế hoá sở giao dịch cổ phiếu
của một số nước: Euronext, Singapore, NYSE,
32
v1.0015105205
3.1. KHÁI QUÁT VỀ THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU QUỐC TẾ (tiếp theo)
33
• Ưu thế khi tham gia thị trường cổ phiếu quốc tế
 Tăng khả năng gọi vốn đầu cho các công ty ở
các nước khác nhau, do vậy tận dụng lợi thế về
cổ đông, quy mô.
 Hạn chế rủi ro.
 Đa dạng hóa quyền sở hữu.
 Nâng cao vị thế và uy tín.
v1.0015105205
DIỄN BIẾN THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU CHÂU ÂU
34
v1.0015105205
3.2. CÁC NGHIỆP VỤ ĐẦU TƯ CỔ PHIẾU QUỐC TẾ
• Các nghiệp vụ đầu tư trên thị trường OTC.
• Các nghiệp vụ đầu tư tại sở giao dịch chứng khoán.
• Một số lưu ý:
 Cổ phiếu của cùng một công ty nhưng được mua bán tại các sở giao dịch khác
nhau có thể khác nhau bởi các yếu tố xác định giá trị và tỷ giá.
 Việc mua bán cổ phiếu tại các sở giao dịch tại các múi giờ khác nhau, do vậy giá
của thị trường này có thể là tham chiếu cho thị trường khác.
35
v1.0015105205
3.3. CÁC TÁC ĐỘNG CỦA THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU
• Tác động tích cực
 Đáp ứng nhu cầu cung cấp và sử dụng vốn dài hạn.
 Đa dạng hóa các hình thức luân chuyển và sử dụng vốn.
 Tăng quy mô và tính hấp dẫn của thị trường tài chính.
• Tác động tiêu cực
 Diễn biến phức tạp của “giá cả” và khối lượng giao dịch của
thị trường: Khó khăn cho quản lý và điều tiết thị trường.
 Nguy cơ rủi ro thanh khoản cho các trung gian tài chính,
khủng hoảng tài chính và khủng hoảng kinh tế.
 “Rửa tiền” và tội phạm quốc tế.
36
v1.0015105205
QUẢN LÝ THỊ TRƯỜNG VỐN 
• Mục đích quản lý
Hạn chế tác động tiêu cực.
• Biện pháp
 Quy định về điều kiện và các hình thức đầu tư gián tiếp.
 Quy định về mức đầu tư: Tỷ lệ tham gia của vốn
nước ngoài.
 Sử dụng các công cụ tài chính: Thuế, phí, và các
chính sách “đòn bẩy kinh tế”.
 Tăng cường giám sát và đảm bảo tính minh bạch của
hoạt động đầu tư.
 Kết hợp quản lý nhà nước và pháp luật.
37
v1.0015105205
GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG
Năm 2013 Vincom phát hành thành công 200 triệu trái phiếu quốc tế với thời hạn 4,5 năm 
và lãi suất 11,625%/năm. Tại sao Vincom không tìm kiếm nguồn tài chính trong nước mà 
phải ra thị trường nước ngoài cho dù lãi suất không cạnh tranh?
Trả lời:
Cho dù với thị trường trong nước lãi suất rẻ hơn nhưng khả năng cung ứng vốn hạn hẹp
hơn nhiều so với thị trường nước ngoài.
38
v1.0015105205
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 1
Đặc điểm nào sau đây đúng với trái phiếu Châu Âu?
A. Do các công ty Châu Âu phát hành.
B. Phát hành tại Châu Âu.
C. Bằng đồng EUR.
D. Bằng đồng tiền khác với đồng tiền tại nước phát hành.
Trả lời:
• Đáp án: D. Bằng đồng tiền khác với đồng tiền tại nước phát hành.
39
v1.0015105205
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 2
Đặc điểm nào sau đây đúng với trái phiếu nước ngoài?
A. Do người không cư trú phát hành.
B. Do người cư trú phát hành.
C. Bằng đồng tiền khác với đồng tiền tại nước phát hành.
D. Bằng đồng tiền khác với đồng Euro.
Trả lời:
Đáp án: A. Do người không cư trú phát hành.
40
v1.0015105205
CÂU HỎI MỞ
Sau khi học xong bài này, anh chị hãy phân tích khả năng huy động vốn của các
công ty của Việt Nam trên các thị trường chứng khoán nước ngoài.
Trả lời:
Để huy động vốn được trên thị trường nước ngoài, các công ty thông thường cần đạt 
được các yêu cầu sau:
• Là các công ty vốn hóa lớn.
• Có báo cáo kiểm toán của các công ty kiểm toán lớn trên thế giới.
• Có tình hình tài chính minh bạch.
• Có hiệu quả kinh doanh tốt và khả năng trả nợ cao.
41
v1.0015105205
CÂU HỎI TỰ LUẬN
Phân tích các ưu điểm của Eurobond để cạnh tranh với trái phiếu nước ngoài
Trả lời:
• Eurobond tránh được quy chế hà khắc của nước chủ nhà.
• Giảm mức độ bộc bạch về công ty phát hành.
• Sản phẩm đa dạng: lãi suất cố định, lãi suất thả nổi, trái phiếu chuyển đổi.
• Mức lãi suất cạnh tranh.
42
v1.0015105205
TÓM LƯỢC CUỐI BÀI
• Khái quát về thị trường vốn quốc tế: Nơi thực hiện chuyển giao hay mua bán vốn với
thời hạn trên một năm giữa những chủ thể cư trú và không cư trú. Thị trường vốn quốc 
tế được chia thành hai thị trường: cổ phiếu và trái phiếu quốc tế.
• Thị trường trái phiếu quốc tế: Sinh viên đã được học về khái niệm và vai trò, các công
cụ và sự tham gia vào thị trường trái phiếu của các nước.
• Thị trường cổ phiếu quốc tế: Sinh viên đã biết về khái niệm, các nghiệp vụ đầu tư và 
tác động của thị trường vốn quốc tế.
43