Bài giảng Siêu âm khớp háng - Trương Thị Thanh Thủy

SIÊU ÂM KHỚP HÁNG 
BS TRƯƠNG THỊ THANH THỦY 
NỘI DUNG : 
I.GIẢI PHẪU : 
 -Khớp,dây chằng 
 -Cơ 
 -Xương 
II.KỸ THUẬT VÀ HÌNH ẢNH SIÊU ÂM BÌNH THƯỜNG 
 -Ưu điểm 
 -Nhược điểm 
III. BỆNH LÝ VÀ HÌNH ẢNH SIÊU ÂM 
 1.Tràn dịch 
 2.Xuất huyết 
 3.Bệnh lý nhiễm trùng 
 4.Osteochondromas 
I.GIẢI PHẪU 
DÂY CHẰNG CHẬU -ĐÙI (lliofemoral ligament) DÂY CHẰNG MU –ĐÙI (pubofemoral ligamemt) 
DÂY CHẰNG NGỒI –ĐUÌ (Ischiofemoral ligament) 
 BAO KHỚP -MÀNG HOẠT DỊCH (Hip synovial membrane ) 
LEGG PERTHES CALVE DISEASE 
CÁC CƠ VẬN ĐỘNG CỦA KHỚP HÁNG 
CÁC CƠ CHÍNH VẬN ĐỘNG KHỚP HÁNG 
- Các cơ gấp :Cơ thắt lưng chậu với sự trợ giúp của:cơ thẳng đùi,cơ may,cơ lược 
- Các cơ duỗi :Cơ mông lớn ,nhóm cơ ụ ngồi -cẳng chân 
- Các cơ khép :Cơ khép dài ,cơ khép ngắn,cơ thon ,cơ lược 
- Các cơ dạng :Cơ mông nhỡ ,cơ mông bé ,cơ căng mạc đùi . 
- Cơ xoay ngoài :chủ yếu là cơ mông lớn . 
- Các cơ xoay trong :Chủ yếu là cơ thắt lưng chậu với sự trợ giúp của cơ mông nhỡ và cơ mông bé . 
CÁC VẤN ĐỀ GẶP TRONG CHẨN ĐOÁN BỆNH LÝ KHỚP HÁNG: 
 - Đặc tính LS thường lặp lại một cách máy móc 
 - Tính đặc hiệu yếu của thăm khám LS trong vài bệnh lý 
 - Sự không đầy đủ của các hình ảnh XQ trong một số bệnh lý của bao hoạt dịch ,gân cơ. 
 - Ưu điẻm : -giá thành thấp ,sẳn có 
 -hình ảnh động ,nhạy cảm đ/v với bệnh lý gân và bao hoạt dịch 
 -SA can thiệp ,cho quyết định đúng đắn để điều trị 
 - Khuyết diểm :-Đối với khớp sâu ,khó đè nén trên bệnh nhân béo 
II.KỸ THUẬT KHÁM VÀ HÌNH ẢNH SIÊU ÂM BÌNH THƯỜNG 
SA :-Bn nằm ngữa ,háng duỗi ,cùng tư thế 2 bên 
 -Đối xứng 
 -Linear 7.5 MHz ,Conver 5Mhz 
 III.CÁC BỆNH LÝ Ở KHỚP HÁNG NGƯỜI LỚN 
 1.Tràn dịch : 
 2.Xuất huyết 
 3.Bệnh lý nhiễm trùng : 
 -Viêm ,dày bao hoạt dịch 
 -Viêm các gân của khớp háng 
 -Viêm bao hoạt dịch của gân cơ Psoas 
 4.Osteochondromas 
1.TRÀN DỊCH : 
LS :-Đau khớp ,giới han vận động và giới hạn sự co duỗi . 
Anh hưởng đến độ xoay khi dịch >5mm 
SA :-Sưng nề mặt trước của bao khớp, độ lồi bao khớp .Khi có nhiều dịch và lan rộng bao khớp có thể định vị bất thường trong ổ khớp và trật khớp nhẹ 
 -Dịch nguyên phát có thể tràn ngập bao khớp 
2.XUẤT HUYẾT 
-Dịch máu có thể tồn tại trong thời gian lâu hơn ở mô mềm 
-SA :-Có thể thấy cục máu đông như những dải hoặc khối tăng âm .Thường gặp ở bn ưa chảy máu hoặc dùng thuốc chống đông 
 -Có thể dày màng hoạt dịch 
 TRÀN DỊCH 
3.VIÊM DÀY BAO HOẠT DỊCH 
- LS cùng đặc tính với tràn dịch 
-Chẩn đoán PB tràn dịch và tụ dịch trong bao hoạt dịch : 
 +Đè ép 
 +Xoay khớp ngoài 
 +Doppler năng lượng 
 +Sự dày lên không đều đặn của màng hoạt dịch và dây chằng chậu-đùi . 
VIÊM BAO HOẠT DỊCH 
4.Viêm abces bao hoạt dịch cơ Psoas 
-Bệnh nguyên đa dang và phong phú 
-Đau mặt trước khớp háng 
-Tụ dịch ở thành (+-),dày giữa cơ Psoas và bao khớp 
-Hình bầu dục hoặc 2 thùy trên mặt cắt thẳng 
-Tăng sinh mạch máu 
VIÊM BAO HOẠT DỊCH DƯỚI CƠ PSOAS 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH CỦA VIÊM DAỲ GÂN CƠ KHỚP HÁNG 
5.VIÊM BAO HOẠT DỊCH MẤU CHUYỂN 
 -SA: -Tụ dịch không hồi âm hoặc giảm hồi âm 
 -Dày bao hoạt dịch dạng viêm trên Dopler năng lượng 
 -Sự vôi hóa bên cạnh hoặc trên mấu chuyển 
 -Đau khi đè ép 
Ostéochondromatose