Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 2: Báo cáo tài chính - Nguyễn Thị Hồng Hạnh

4/8/2016
1
Khoa kế toán - kiểm toán
TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHAN THIẾT
Báo cáo tài chính 
CHƯƠNG 2
Mục tiêu
• Sau khi nghiên cứu xong chương này, bạn có
ểth :
– Trình bày mục đích và ý nghĩa của báo cáo tài chính.
– Giải thích kết cấu và nội dung của các báo cáo tài
chính.
– Giải thích các giả định và nguyên tắc kế toán cơ bản.
Giải thích những hạn chế của báo cáo tài chính
2
–
Nội dung
• Giới thiệu về báo cáo tài chính 
• Các khái niệm và nguyên tắc cơ bản 
• Những hạn chế của báo cáo tài chính 
3
Giới thiệu báo cáo tài chính 
• Bản chất báo cáo tài chính 
• Bảng cân đối kế toán 
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
• Các báo cáo tài chính khác
• Các báo cáo liên quan
4
4/8/2016
2
Bản chất báo cáo tài chính 
• Báo cáo tài chính cho mục đích chung
• Đối tượng sử dụng ưu tiên: những người bên
ngoài doanh nghiệp: nhà đầu tư, người cho
vay và các chủ nợ khác (hiện tại và tiềm tàng)
• Thông tin hữu ích trong việc đưa ra quyết định
về việc cung cấp nguồn lực cho doanh nghiệp
5
Những thông tin cần thiết
• Tình hình tài chính
• Sự thay đổi tình hình tài chính
• Các thông tin bổ sung
6
Tình hình tài chính
• Các nguồn lực kinh tế do doanh nghiệp
kiểm soát thể hiện qua các tài sản của
doanh nghiệp
• Nguồn hình thành các nguồn lực kinh tế
thể hiện qua nguồn vốn của doanh
nghiệp
7
Nguồn lực kinh tế Tôi nghĩ đây là một công ty có 
tiềm lực kinh tế 
đủ để làm công 
Nguyên vật liệu
Máy móc thiết bị
trình
8
Nhà xưởng
Tiền gửi ngân hàng
4/8/2016
3
Nguồn hình thành
Nhưng tôi thấy vay nợ nhiều 
Vay ngân hàng
Phải trả người bán
ế
quá nên chưa yên tâm
9
Phải nộp thu
Vốn chủ sở hữu
Sự thay đổi tình hình tài chính
• Sự thay đổi tình hình tài chính là sự vận
động của các nguồn lực kinh tế mà
doanh nghiệp đang sử dụng và nguồn
hình thành của các nguồn lực đó.
10
Sự thay đổi tình hình tài chính
Tài sản Tài sản Tài sản
Nguồn vốn Nguồn vốn Nguồn vốn
Chi 
tiề
Bán 
hà
11
 n 
Mua 
hàng
ng 
Thu 
tiền
Sự thay đổi tình hình tài chính
Tài sản Tài sản
Nguồn vốn Nguồn vốn
Vay tiền 
M
12
 ua 
Máy 
móc
4/8/2016
4
Thí dụ
• Ngày 1.1, Bạn được giao điều hành một công 
t ó ồ l ki h tế là 1 000 t iệ d ớiy c ngu n ực n . r u ư 
dạng tiền. Nguồn hình thành của nguồn lực 
trên là 500 triệu đi vay và 500 triệu chủ nhân 
bỏ vốn. Trong tháng 1:
– Bạn chi 300 triệu mua hàng và bán hết với giá 400 
triệu.
B thê 200 t iệ tiề à dù 1 thiết
13
– ạn vay m r u n v ng mua 
bị.
Tình hình tài chính
Tài sản Tài sản 
Tiền 1.000
Tiền 1.100
Thiết bị 200
Nguồn vốn ? Nguồn vốn
14
Vay 500
Chủ 500
Vay 700
Chủ 600
Sự thay đổi tình hình tài chính
• Do kết quả kinh doanh:
– Doanh thu: 400
– Chi phí: 300
– Lợi nhuận: 100
15
Làm tăng vốn chủ sở hữu
Sự thay đổi tình hình tài chính
• Do lưu chuyển tiền:
– Thu tiền bán hàng: 400
– Chi tiền mua hàng: (300)
– Tiền tăng từ HĐKD 100
– Chi mua thiết bị: (200)
Tiền giảm do HĐĐT (200)
16
– :
– Thu đi vay: 200
– Tiền tăng từ HĐTC: 200
Vay để 
đầu tư
4/8/2016
5
Các thông tin bổ sung
• Cách thức tính toán các số liệu
• Chi tiết các số liệu
• Các vấn đề cần lưu ý khác
17
Các báo cáo tài chính
• Các báo cáo tài chính được lập để phản
ảnh tình hình tài chính và sự thay đổi
tình hình tài chính
18
Các báo cáo tài chính
Thông tin Báo cáo tài
chính
Nội dung Tính chất
Tình hình tài 
chính
Bảng cân đối kế
toán
Nguồn lực kinh tế
Nguồn hình thành 
nguồn lực kinh tế
Thời điểm
Sự thay đổi 
tình hình tài 
chính
Báo cáo kết quả
hoạt động kinh
doanh
Báo cáo lưu
Sự vận động của 
nguồn lực kinh tế 
Sự thay đổi tương 
ứng của nguồn
Thời kỳ
19
chuyển tiền tệ
hình thành
Các thông tin 
bổ sung
Bản thuyết minh 
báo cáo tài chính
Số liệu chi tiết và 
các giải thích
Thời điểm và
thời kỳ
Bài tập thảo luận
 Vào ngày 1.1.20x0, cửa hàng thực phẩm SafeFood
của ông Huy có các nguồn lực kinh tế như sau:
 Thực phẩm trong kho: 300 triệu
 Tiền mặt: 100 triệu
 Ông Huy đã bỏ ra số tiền là 250 triệu để kinh doanh,
vay của ngân hàng 150 triệu. Trong tháng 1, ông Huy
bán hết số thực phẩm trên thu được 400 triệu, số tiền
này ông đã sử dụng như sau:
20
 Trả lương cho nhân viên bán hàng tháng 1 là 30 triệu
 Trả tiền thuê cửa hàng và các vật dụng là 20 triệu
 Trả tiền lãi vay ngân hàng 2 triệu.
 Mua thực phẩm để tiếp tục kinh doanh trong tháng 2 là 330 
triệu.
4/8/2016
6
Yêu cầu 1
• So sánh số tổng cộng nguồn lực kinh tế và số tổng 
ộ ồ hì h thà h ồ l à 1 1 20 0c ng ngu n n n ngu n ực ng y . . x .
21
Yêu cầu 2
• Liệt kê các khoản tăng/giảm của nguồn lực kinh tế 
à 31 1 20 0 ới à 1 1 20 0 ủ ửng y . . x so v ng y . . x c a c a 
hàng, đối chiếu với các khoản tăng lên của nguồn 
hình thành. 
22
Yêu cầu 3
• Tính lợi nhuận của cửa hàng trong tháng 1 bằng 
á h á h iữ d h th bá hà à hi híc c so s n g a oan u n ng v c p 
để có được doanh thu đó.
• Nếu bạn là ông Huy bạn có hài lòng với kết quả 
kinh doanh tháng 1 không? 
23
Yêu cầu 4
• Liệt kê các khoản thu, chi trong tháng 1 của Cửa 
hà Phâ tí h th 3 h t độ ki h d h đầng. n c eo oạ ng n oan , u 
tư và tài chính.
24
4/8/2016
7
Yêu cầu 5
• Ông Huy dự kiến vay ngân hàng thêm 50 triệu để 
ột tủ t ữ đô Nế là â hà b ó hmua m r ng. u ng n ng ạn c c o 
ông Huy vay không? Tại sao? 
25
Bảng cân đối kế toán 
• Phương trình kế toán
• Các yếu tố của Bảng cân đối kế toán.
• Kết cấu và nội dung Bảng cân đối kế toán 
• Ý nghĩa của Bảng cân đối kế toán
• Ảnh hưởng của các nghiệp vụ đến Bảng cân 
đối kế toán
26
Phương trình kế toán 
Nguồn lực kinh tế Nguồn hình thành=
Tài sản Nguồn vốn=
Tài sản Nợ phải trả= VCSH+
27
Tài sản Nợ phải trả- VCSH=
Các yếu tố của Bảng CĐKT 
• Tài sản là những nguồn lực kinh tế do doanh 
ể ằnghiệp ki m soát, nh m mang lại lợi ích kinh 
tế trong tương lai:
– Tiền
– Hàng tồn kho
– Nợ phải thu
Tài ả ố đị h
28
– s n c n 
4/8/2016
8
Các yếu tố của Bảng CĐKT
• Nợ phải trả là nghĩa vụ mà doanh nghiệp 
phải thanh toán:
– Vay 
– Phải trả người bán
– Thuế phải nộp ngân sách
– Phải trả người lao động
29
– 
Các yếu tố của Bảng CĐKT
• Vốn chủ sở hữu là phần còn lại của tài sản 
sau khi thanh toán nợ phải trả.
• Vốn chủ sở hữu doanh nghiệp được quyền 
sử dụng một cách chủ động, linh hoạt và 
không phải cam kết thanh toán:
– Vốn góp của chủ sở hữu
ể
30
– Lợi nhuận còn đ lại doanh nghiệp (Lợi nhuận 
chưa phân phối) 
Bài tập thảo luận
Cty Huy Hoàng là doanh nghiệp sản xuất 
đồ gỗ nội thất do ông Huy và ông Hoàng 
là chủ sở hữu.
Tài liệu về các tài sản, nợ phải trả và vốn 
chủ sở hữu của Cty (gọi chung là các 
khoản mục) vào ngày 31 01 20x1 như
31
 . . 
sau (đơn vị tính: 1.000đ)
Các khoản mục Số tiền Các khoản mục Số tiền
Tiền mặt tồn quỹ 415.000 Vay dài hạn ngân hàng ACB 1.500.000
Gỗ nguyên liệu 2.000.000 Khách mua sản phẩm còn nợ 172.000
Nhà xưởng ở Thủ Đức 3.000.000 Tiền điện còn nợ chưa trả 35.000
Tiền gửi ngân hàng 1.450.000 Lương tháng 1 chưa trả 450.000
Vốn góp của ông Huy 3.000.000 Thuế chưa đến hạn nộp 84.000
Vốn góp của ông Hoàng 1.000.000 Vay ngắn hạn ngân hàng SAB 2.745.000
Nợ tiền mua gỗ 250.000 Máy chà nhám sản phẩm 215.000
32
Thành phẩm bàn, ghế, tủ 3.160.000 Lợi nhuận tích lũy các kỳ trước x 
4/8/2016
9
Yêu cầu 1
• Dựa trên định nghĩa tài sản, nợ phải trả và vốn chủ 
ở hữ để ắ ế á kh ả t ê thà h bs u s p x p c c o n mục r n n a 
nhóm:
– Tài sản
– Nợ phải trả
– Vốn chủ sở hữu 
33
Yêu cầu 2
• Tính tổng tài sản của công ty Huy Hoàng tại ngày 
31/1/20 1x ;
• Dựa trên phương trình kế toán, tìm số x chưa biết. 
34
Kết cấu Bảng cân đối kế toán 
Đơn vị: .
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN 
Tại ngày .tháng .năm. 
CHỈ TIÊU Mã số Số cuối kỳ Số đầu năm
TÀI SẢN
A. Tài sản ngắn hạn
B. Tài sản dài hạn
Tổng cộng Tài sản
NGUỒN VỐN
35
A. Nợ phải trả
I. Nợ ngắn hạn
II. Nợ dài hạn
B. Vốn chủ sở hữu
Tổng cộng Nguồn vốn
Tài sản
• Tài sản ngắn hạn là những tài sản có thể biến đổi thành
tiền trong một kỳ kinh doanh bình thường của doanh
nghiệp hoặc trong vòng một năm kể từ ngày của báo cáo
tài chính:
– Tiền: gồm các khoản tiền mặt, tiền gửi ngân hàng và
tiền đang trong quá trình chuyển giao.
– Các khoản đầu tư ngắn hạn: các khoản đầu tư tạm
thời vào các chứng khoán nhằm giữ thay cho tiền và
thu lãi trong những giai đoạn tiền tạm thời nhàn rỗi.
– Các khoản phải thu: là tài sản của doanh nghiệp đang
36
bị các các cá nhân, đơn vị khác chiếm dụng và sẽ
thanh toán cho doanh nghiệp trong tương lai ngắn
hạn.
– Hàng tồn kho: là những tài sản doanh nghiệp dự trữ
cho nhu cầu kinh doanh của mình.
4/8/2016
10
Tài sản
• Tài sản dài hạn là những tài sản không thỏa mãn
yêu cầu của tài sản ngắn hạn:
– Các khoản phải thu dài hạn:
– Tài sản cố định: là những tài sản tham gia vào
nhiều chu kỳ kinh doanh nhưng không thay đổi
hình thái biểu hiện và giá trị của chúng bị hao mòn
dần;
– Đầu tư dài hạn: là những khoản đầu tư ra bên
37
ngoài doanh nghiệp mà khó có thể thu hồi vốn
trong năm tài chính;
Nợ phải trả
• Nợ phải trả được chia thành 2 loại:
– Nợ phải trả dài hạn: là những khoản nợ (chắc chắn)
chưa phải thanh toán trong vòng 1 năm hay trong một
chu kỳ kinh doanh của DN, gồm các khoản vay dài hạn
và nợ dài hạn.
– Nợ phải trả ngắn hạn: là những khoản nợ phải trả
không thỏa mãn định nghĩa của nợ dài hạn, gồm các
38
khoản phải thanh toán trong một chu kỳ kinh doanh của
doanh nghiệp hoặc trong thời gian một năm kể từ ngày
của báo cáo tài chính như: các khoản phải trả người
bán, phải trả NLĐ, thuế phải nộp
Vốn chủ sở hữu
• Vốn chủ sở hữu do các nhà đầu tư góp vốn và
ầ ếph n tích lũy từ k t quả kinh doanh của doanh
nghiệp, gồm:
– Nguồn vốn kinh doanh: vốn góp của chủ sở hữu
– Lợi nhuận chưa phân phối là kết quả hoạt động của
đơn vị sau khi đã nộp thuế thu nhập doanh nghiệp
và chia cổ tức
39
.
– Quỹ chuyên dùng: là những nguồn vốn chỉ được
dùng vào những mục đích cụ thể. Ví dụ: quỹ đầu tư
phát triển, quỹ dự phòng tài chính.
Bài tập thảo luận
• Dùng dữ liệu của bài tập về công ty Huy Hoàng để 
lậ Bả â đối kế t á th ẫp ng c n o n eo m u. 
40
4/8/2016
11
Ý nghĩa Bảng cân đối kế toán 
• Các thông tin về tài sản của doanh nghiệp giúp
người đọc đánh giá cơ bản về qui mô doanh nghiệp
và cơ cấu tài sản.
• Các thông tin về nguồn vốn giúp người đọc hiểu
được những nét cơ bản về khả năng tự chủ tài chính
và các nghĩa vụ tương lai của doanh nghiệp.
• Thông tin về khả năng trả nợ cũng được thể hiện
trong Bảng cân đối kế toán thông qua việc so sánh
giữa tài sản ngắn hạn và nợ ngắn hạn.
41
Bài tập thảo luận
• Nhận xét về tình hình tài chính của công ty
ể ố ếHuy Hoàng đ qua Bảng cân đ i k toán.
42
Ảnh hưởng của các nghiệp vụ
• Trong quá trình hoạt động của doanh
nghiệp, tài sản và nguồn vốn luôn vận
động, thay đổi.
• Quá trình thay đổi không ảnh hưởng
đến tính cân đối của báo cáo tài chính
43
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
• Các yếu tố của Báo cáo kết quả hoạt
động kinh doanh
• Nội dung và kết cấu của báo cáo
• Ý nghĩa của báo cáo.
44
4/8/2016
12
Các yếu tố của BCKQHĐKD
• Doanh thu là giá bán của HH/DV mà DN đã cung cấp cho
khách hàng. Doanh thu được xác định căn cứ vào việc bán
hàng hay cung cấp dịch vụ đã hoàn tất hay chưa, không
phụ thuộc vào việc thu tiền hay chưa thu tiền.
• Chi phí SXKD là giá trị của các nguồn lực đã bỏ ra để mua
hàng, sản xuất và tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ:
– Giá vốn hàng bán
45
– Chi phí bán hàng
– Chi phí quản lý doanh nghiệp
• Lợi nhuận từ hoạt động KD của DN là chênh lệch giữa
doanh thu và chi phí sản xuất, kinh doanh.
Các yếu tố của BCKQHĐKD
• Doanh thu tài chính mang lại từ các khoản lãi do tiền
gửi ngân hàng do cho vay hoặc đầu tư vào doanh,
nghiệp khác.
• Chi phí tài chính bao gồm chi phí lãi vay phát sinh khi
doanh nghiệp vay tiền từ ngân hàng.
• Thu nhập khác là những khoản lợi ích tăng thêm không
gắn với hoạt động bình thường của doanh nghiệp, ví
dụ: giá thanh lý một thiết bị cũ, khoản được tặng, biếu,
ồ
46
được b i thường.
• Chi phí khác là những chi phí không gắn với hoạt động
bình thường của doanh nghiệp, ví dụ: một khoản tiền
phạt do vi phạm hợp đồng.
Các yếu tố của BCKQHĐKD
• Lợi nhuận trước thuế = Lợi nhuận từ hoạt động kinh
doanh + lãi (lỗ) tài chính + lãi (lỗ) khác.
• Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp: liên quan đến
khoản thuế TNDN mà doanh nghiệp phải trả tương
ứng với lợi nhuận trước thuế trong kỳ.
• Lợi nhuận sau thuế = Lợi nhuận trước thuế - CP
thuế TNDN
Lợi nhuận sau thuế là phần mà các chủ sở hữu của
47
doanh nghiệp được hưởng do các hoạt động trong kỳ
của doanh nghiệp mang lại.
Các yếu tố của BCKQHĐKD
D h th bá hà à ấ dị h Doanh thu tài chính Thu nhập khácoan u n ng v cung c p c 
vụGiá vốn 
hàng bán
CP BH CP 
quản lý
CP tài 
chính
LN từ 
HĐKD
Lãi/lỗ tài 
chính
CP 
khác
Lãi/lỗ 
khác
Lợi nhuận trước thuế
ế
48
CP thu 
TNDN
Lợi nhuận sau 
thuế
4/8/2016
13
Bài tập thảo luận
• Doanh nghiệp thương mại và dịch vụ kỹ thuật Hoa Mai
h ê bá à th hiệ dị h bả t ì á i ic uy n n v ực n c vụ o r m y n, mực n
công nghiệp. Trong tháng 9.20x1, có tình hình sau:
– Bán máy in công nghiệp với giá bán 150.000.000đ, giá
vốn máy in là 110.000.000đ
– Thực hiện dịch vụ bảo trì máy in với giá 20.000.000đ,
phụ tùng đã sử dụng là 5.000.000đ
49
– Chi phí tiền công cho các nhân viên kỹ thuật chuyên
lắp ráp, và bảo trì máy in là 8.500.000đ
– Chi phí điện thoại, điện, nước chung của doanh nghiệp
là 5.000.000đ
Bài tập thảo luận (tt)
– Chi phí quảng cáo là 2.000.000đ. Chi phí tiền lương
ủ hâ iê ă hò t thá là 4 000 000 đc a n n v n v n p ng rong ng . .
– Chi phí lãi vay ngân hàng trong tháng là 1.500.000 đ.
Lãi tiền gửi ngân hàng theo giấy báo của ngân hàng
là 500.000 đ.
– Trong kỳ, doanh nghiệp thanh lý một số thiết bị đã
khấu hao hết, thu được 1.200.000 đ.
50
– Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%.
• Xác định lợi nhuận doanh nghiệp Hoa Mai trong tháng 
9.20x1.
Kết cấu BCKQHĐKD
CHỈ TIÊU Năm nay Năm trước
1 D h h bá hà à ấ. oan t u n ng v cung c p 
dịch vụ
2. Giá vốn hàng bán 
3. Lợi nhuận gộp bán hàng và cung 
cấp dịch vụ
4. Chi phí bán hàng
51
5. Chi phí quản lý doanh nghiệp
6. Lợi nhuận từ hoạt động kinh
doanh
Kết cấu BCKQHĐKD
CHỈ TIÊU Năm nay Năm trước
7. Doanh thu hoạt động tài chính
8. Chi phí tài chính
9. Lãi/lỗ tài chính
10. Thu nhập khác
11. Chi phí khác
52
12. Lãi/lỗ khác
13. Lợi nhuận trước thuế
14. Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp 
15. Lợi nhuận sau thuế
4/8/2016
14
Ý nghĩa của BCKQHĐKD
• BCKQHĐKD cung cấp thông tin cho việc đánh
giá quy mô hoạt động và khả năng sinh lời của
DN:
– Quy mô thể hiện qua doanh thu bán hàng và
cung cấp dịch vụ của DN.
– Khả năng sinh lời được đánh giá qua lợi
nhuận của doanh nghiệp.
53
• Lợi nhuận sau thuế
• Lợi nhuận trước thuế.
• Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh
• Lợi nhuận gộp
Bài tập thảo luận
• Sử dụng Báo cáo kết quả hoạt động kinh
d h ủ d h hiệ H M i tháoan c a oan ng p oa a ng
9.20x1 để trả lời các câu hỏi sau:
– Quy mô kinh doanh của doanh nghiệp tháng này có
tăng trưởng so với tháng trước hay không, biết
doanh thu tháng trước là 160 triệu đồng. Được biết
ngành kinh doanh này có hoạt động ổn định trong
suốt các tháng trong năm, ngoại trừ 1 tháng trước
54
tết và 1 tháng sau tết.
– Ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp có đang
cạnh tranh gay gắt không?
Bài tập thảo luận (tt)
– Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có khả năng
sinh lời cao hay không?
– Doanh nghiệp có chịu các áp lực về chi phí đi vay hay
không?
– Trong kỳ, lợi nhuận của doanh nghiệp có tăng/giảm
đáng kể do các giao dịch không thường xuyên hay
không?
– Giả sử vốn đầu tư vào doanh nghiệp là 800 triệu đồng.
55
Theo bạn, việc đầu tư vào doanh nghiệp có lợi hơn
việc gửi tiền tiết kiệm vào ngân hàng hay không? Giả
sử lãi suất tiền gửi ngân hàng hiện nay là 1%/tháng
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
• Báo cáo này tiếp cận từ phía các dòng tiền ra
và dòng tiền vào trong kỳ của doanh nghiệp
phân chia theo ba hoạt động:
– Hoạt động kinh doanh
– Hoạt động đầu tư
– Hoạt động tài chính.
• Qua đó, giúp người đọc thấy được các hoạt
động đã tạo ra tiền và sử dụng tiền như thế
56
nào cũng như đánh giá những ảnh hưởng
của chúng đến tình hình tài chính của doanh
nghiệp.
4/8/2016
15
Phân loại dòng tiền: hoạt động KD
• Hoạt động kinh doanh: dòng tiền có liên quan
đến các hoạt động tạo ra doanh thu chủ yếu
của doanh nghiệp:
– Tiền thu từ được từ việc bán hàng và cung
cấp dịch vụ
– Tiền chi mua NVL, HH, DV; trả lương, trả lãi
vay nộp thuế
57
, 
Phân loại dòng tiền: hoạt động đầu tư
• Hoạt động đầu tư: dòng tiền có liên quan đến
á h t độ ắ â d h bác c oạ ng mua s m, x y ựng, n ượng n,
thanh lý tài sản dài hạn và các khoản đầu tư
khác:
– Tiền thu từ việc bán/thanh l ý TS dài hạn, thu
hồi vốn đã góp vào các đơn vị khác, tiền lãi
cho vay, lợi nhuận được chia
58
– Tiền chi mua sắm tài sản dài hạn, chi tiền góp
vốn vào các đơn vị khác, chi tiền cho vay hay
mua các công cụ nợ
Phân loại dòng tiền: hoạt động tài chính
• Hoạt động tài chính: dòng tiền có liên quan
đến việc thay đổi về quy mô và kết cấu của
vốn chủ sở hữu và vốn vay của DN:
– Tiền thu tiền từ vốn góp của chủ sở hữu,
nhận tiền vay
– Tiền chi trả vốn cho CSH, chia lãi, trả nợ
gốc vay
59
Bài tập thảo luận
• Số liệu thu, chi tiền của Cty Hoa Mai
• Lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ của Cty Hoa
Mai
• Cho nhận xét về tình hình lưu chuyển tiền tệ
của Cty Hoa Mai
60
4/8/2016
16
Chỉ tiêu Số tiền
Tiền đầu kỳ
Thu trong kỳ
Thu từ bán hàng
Thu từ nhượng bán TSCĐ
Thu do đi vay
Thu do phát hành cổ phiếu
Thu do bán lại cổ phần trong công ty K
61
Thu lãi tiền gửi ngân hàng
Thu lãi được chia từ các khoản đầu tư
Thu do được bồi thường
Tổng cộng thu
Chỉ tiêu Số tiền
Chi trong kỳ
Chi trả nợ nhà cung cấp hàng hoá và dịch vụ
Chi trả nợ vay 
Chi trả lãi vay
Chi đầu tư vào công ty L
Chi mua tài sản cố định
Chi trả lương nhân viên
Chi nộp thuế thu nhập doanh nghiệp
62
Chi trả cổ tức
Chi trả nợ cho nhà cung cấp thiết bị
Cộng chi trong kỳ
Tiền cuối kỳ
Thuyết minh báo cáo tài chính
• Bản thuyết minh báo cáo tài chính được lập để giải thích
và bổ sung thêm thông tin về tình hình hoạt động sản
xuất kinh doanh, tình hình tài chính của doanh nghiệp
trong kỳ báo cáo mà các báo cáo tài chính trên không thể
trình bày rõ ràng, chi tiết hoặc chưa nêu ra được:
– Các chính sách (hoặc phương pháp kế toán) mà đơn
vị áp dụng;
– Các số liệu chi tiết của một số khoản mục trên bảng
ố ế ế
63
cân đ i k toán, báo cáo k t quả hoạt động kinh
doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ;
– Những thông tin quan trọng chưa được ghi nhận trên
báo cáo tài chính.
Các báo cáo khác
• Các loại báo cáo khác:
– Báo cáo thường niên
– Báo cáo kiểm toán 
• Tìm hiểu về các loại báo cáo khác:
– Mục đích
ố ấ
64
– Đ i tượng cung c p
– Đối tượng sử dụng
– Nội dung
4/8/2016
17
Các giả định và nguyên tắc kế toán 
• Một số giả định:
– Hoạt động liên tục 
– Đơn vị kinh tế
– Đơn vị tiền tệ
– Kỳ kế toán 
• Một số nguyên tắc kế toán cơ bản:
– Cơ sở dồn tích và phù hợp
65
– Giá gốc
– Thận trọng
– Đầy đủ
– Nhất quán 
Hoạt động liên tục
• Doanh nghiệp được giả định là đang hoạt
độ à ẽ tiế t h t độ t ột thờing v s p ục oạ ng rong m
gian dài.
• Hoạt động liên tục là giả định doanh nghiệp
đang hoạt động và còn tiếp tục hoạt động
trong thời gian dài.
• Giả định này làm cơ sở cho nhiều cách xử lý
66
trong kế toán.
Đơn vị kinh tế
• Mỗi đơn vị kế toán là một đơn vị kinh tế độc
lập, độc lập với các cá nhân, đơn vị khác và
độc lập cả với chủ sở hữu của nó.
• Giả định đơn vị kinh tế cho rằng các hoạt
động kinh tế luôn có thể xác định được sự
liên quan đến một đơn vị kinh tế cụ thể.
67
• Nói cách khác, hoạt động của một doanh
nghiệp có thể được theo dõi và ghi nhận tách
biệt với người chủ doanh nghiệp và các
doanh nghiệp khác.
Đơn vị tiền tệ
• Giả định đơn vị tiền tệ cho rằng tiền tệ là
ố ếthước đo thích hợp và hữu ích đ i với k
toán tài chính.
• Giả định đơn vị tiền tệ cũng cho rằng sức
mua của đồng tiền tương đối ổn định; nghĩa
là lạm phát ở mức độ chưa đủ ảnh hưởng
đế độ ti ậ à khả ă á h ủ bá
68
n n c y v n ng so s n c a o
cáo tài chính.
4/8/2016
18
Kỳ kế toán 
• Giả định kỳ kế toán cho rằng các hoạt động
ế ểkinh t của doanh nghiệp có th chia vào
những thời kỳ nhất định, ví dụ tháng, quý hay
năm.
• Việc phân chia này giúp cung cấp thông tin
kịp thời cho người sử dụng để ra quyết định.
ế ế
69
• Trong thực t , kỳ k toán thường được chọn
là một năm – gọi là niên độ kế toán.
Giá gốc 
• Nguyên tắc này yêu cầu doanh nghiệp ghi
ắnhận các tài sản mà doanh nghiệp đang n m
giữ theo chi phí thực tế mà doanh nghiệp bỏ
ra để có được các tài sản đó.
• Nguyên tắc này xuất phát từ tính khách quan
của việc xác định giá gốc.
70
Cơ sở dồn tích và phù hợp
• Cơ sở dồn tích yêu cầu việc ghi nhận và báo
ề ồ ốcáo v tài sản, ngu n v n, doanh thu và chi
phí dựa trên cơ sở nghiệp vụ kinh tế phát
sinh chứ không phải dựa trên cơ sở thu tiền
hay chi tiền.
• Phù hợp yêu cầu phải xác định chi phí phù
h ới d h th t kỳ để á đị h đú
71
ợp v oan u rong x c n ng
đắn kết quả kinh doanh của kỳ kế toán.
Thận trọng 
• Nguyên tắc này yêu cầu doanh nghiệp không 
được đánh giá tài sản và các khoản thu nhập 
cao hơn thực tế cũng như không được đánh 
giá các khoản nợ phải trả và chi phí thấp hơn 
thực tế. 
72
4/8/2016
19
Đầy đủ 
• Nguyên tắc này yêu cầu doanh nghiệp ghi
ầ ấchép, phản ánh và báo cáo đ y đủ t t cả các
nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến kỳ
kế toán, không được bỏ sót.
• Nguyên tắc này cũng đòi hỏi doanh nghiệp
phải thuyết minh đầy đủ các vấn đề trên báo
á tài hí h
73
c o c n .
Nhất quán 
• Nguyên tắc này yêu cầu doanh nghiệp sử 
ếdụng chính sách và phương pháp k toán 
phải nhất quán để đảm bảo số liệu kế toán có 
thể so sánh được giữa các kỳ hoặc giữa các 
doanh nghiệp. 
• Nhất quán có nghĩa là cùng một sự vật, hiện 
t thì hải ử d ột hí h á h h ặ
74
ượng p s ụng m c n s c o c 
phương pháp kế toán.
Bài tập thảo luận – tình huống 1
• Ông Nam là chủ sở hữu và đồng thời là giám đốc
công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Nam.
• Ngày 2/3/20x1 có một khoản nợ phải trả của
Thiên Nam đến hạn trả nhưng công ty đang tập
trung mua hàng nên thiếu tiền thanh toán.
• Ông Nam dùng tiền cá nhân giao cho nhân viên
công ty để thanh toán khoản phải trả trên.
 Giao dịch này được phản ảnh như thế nào trong
75
BCTC của Cty Thiên Nam?
 Điều này liên quan đến khái niệm / nguyên tắc
kế toán nào?
Bài tập thảo luận - Tình huống 2
• Công ty Bùi Văn bán máy nổ cho nông dân. Có 
hai nông dân mua chịu máy từ tháng 2/20x1 với 
số tiền 315 trđ, thỏa thuận thanh toán trong 
tháng 3. 
• Vì bị thiệt hại nặng do cơn bão số 3, đến ngày 
31/12/20x1 khách hàng vẫn không trả được nợ.
=> Khoản nợ phải thu này được phản ảnh như thế 
à t BCTC lậ à 31/12/20 1 ủ Ct
76
n o rong p ng y x c a y 
Bùi Văn Kế toán công ty Bùi Văn?
=> Điều này liên quan đến khái niệm/nguyên tắc 
kế toán nào?
4/8/2016
20
Bài tập thảo luận - Tình huống 3
• Công ty Alpha thường trả lương thành 2 kỳ 
mội tháng: kỳ 1 vào ngày 15 hàng tháng và 
kỳ 2 vào ngày 5 của tháng sau.
 Khoản lương kỳ 2 tháng 12 sẽ được trả vào 
tháng 1 năm sau. Khoản này được phản ảnh 
như thế nào trong BCTC lập ngày 31/12 của 
t Al h ?
77
c y p a 
 Điều này liên quan đến khái niệm/nguyên tắc 
kế toán nào? 
Bài tập thảo luận - Tình huống 4
Cty Xuân Hưng nhập khẩu một thiết bị với giá 100
t iệ Ct hải ộ th ế hậ khẩ 20 t iệ àr u. y p n p u n p u r u v
thuế giá trị gia tăng 12 triệu. Chi phí vận chuyển
về nhà máy là 2 triệu.
Được biết thuế nhập khẩu không được hoàn lại
nhưng thuế giá trị gia tăng sẽ được hoàn lại qua
hình thức khấu trừ.
78
 Kế toán công ty ghi nhận thiết bị trên sổ sách
với giá là bao nhiêu?
 Điều này liên quan đến khái niệm/nguyên tắc
kế toán nào?
Tổng tài sản trên bảng cân đối kế toán của
Bài tập thảo luận - Tình huống 5
Cty AVN là 50.000 trđ.
Giả sử AVN ngừng hoạt động, tài sản của
AVN có bán được với giá 50.000 trđ không?
Tại sao?
Điều này liên quan đến khái niệm / nguyên
ắ ế
79
t c k toán nào?
Hạn chế của báo cáo tài chính 
• Không phản ảnh được giá trị hiện tại của tài 
sản và doanh nghiệp.
• Chưa quan tâm đến thông tin phi tài chính
• Sử dụng nhiều ước tính, xét đoán và kỹ thuật 
phân bổ
• Thường cung cấp thông tin chậm hơn so với 
80
nhu cầu của người sử dụng.