Bài giảng Miễn dịch học - Chương 3: Kháng thể Immunoglobulin (Ig)

11
Chương 3
2
2§Þnh nghÜa:
Kháng thể là một loại glycoprotein
do kháng nguyên kích thích tạo ra và có 
thể kết hợp một cách đặc hiệu với kháng 
nguyên ấy - QĐKN
Kháng thể được gọi là globulin 
miễn dịch (immunoglobulin) - Ig 
Ig gồm: IgG, IgA, IgM, IgD, IgE 
3
4
3B
Q§KN
Plasmocyte
KT
IL
5
MỐI QUAN HỆ GIỮA KHÁNG NGUYÊN VÀ LYMPHO B TẠO 
Ig
Kh¸ng thÓ ph¶n øng ®Æc hiÖu víi Q§KN
6
Cã ph¶n øng Kh«ng ph¶n øng
47
Cấu trúc của kháng thể miễn dịch
 IgG chiếm 80% tổng 
số Ig trong huyết thanh 
người, KLPT 160000, 
 Gồm 4 chuỗi 
polipeptide (2 chuỗi 
nhẹ, 2 chuỗi nặng) gắn 
nhau bởi cầu sulfua.
Cấu trúc của kháng thể miễn dịchIgG IgA IgM IgE IgD
Vị trí chủ 
yếu
máu
Các dịch
tiết (sữa, 
nước mắt, 
nước bọt)
Lympho
B
Máu
Bạch cầu
eusinophil
Lympho B
Tỷ lệ
70% đến 75%
Loại duy nhấtcó
thể xuyên qua 
nhau thai, qua 
đó bảo vệ con 
trong những
tuần lễ đầu đời
sau khi sinh
15% đến
20% các
kháng thể
trong
huyết
thanh
10% < 1% < 1%
KLPT 160000
140000-
300000
900000 180000
Vai trò
Trung hòa các độc
tố, vi khuẩn và
virus
Ngưng tụ, 
trung hòa
các VK, 
Virus
Ngưng
tụ,con
đường cổ
điển của
bổ thể
Dị ứng
trung hòa
các
ký sinh trùng
Hoạt hóa các
tế bào lympho 
B
59
Chuỗi nhẹ L (light: nhẹ)
Các chuỗi nhe ̣ chứa 2 vùng acid amin
- Vùng hằng định C (constant): nằm ở 
sau, có loại và trình tự axxit amin không 
thay đổi.
- Vùng thay đổi V (variable): nằm phía 
trước, có loại và trình tự axit amin thay đổi 
tùy theo từng loại kháng thể. 
Chuçi nÆng: chia thµnh 4 vïng: VH ( vïng 
biÕn ®æi chuçi nÆng), CH1, CH2, CH3 ( c¸c 
vïng h»ng ®Þnh).
C¸c chuçi ®-îc nèi víi nhau b»ng cÇu 
S-S- ( disunfua)
VÞ trÝ kÕt hîp cña kh¸ng thÓ ®-îc t¹o ra bëi 
c¸c axit amin n»m trong vïng VL vµ VH
10
611
12
7Hai chuçi nÆng hoµn toµn gièng nhau vµ hai
chuçi nhÑ hoµn toµn gièng nhau tõng ®«i mét.
Chuçi nÆng ®Æc tr-ng cho líp kh¸ng thÓ (IgG
lµ , IgM lµ , IgA lµ , IgD lµ , vµ IgE lµ ). 
Chuçi nhÑ cña c¶ 5 líp chØ chia thµnh hai
type: kappa () hoÆc lambda ().
13






 
   
 
IgG IgG IgM IgM
  
   
   
IgA IgA IgD IgD
  
 
IgE IgE
14
815
Khi dïng papain th× ph©n tö IgG bÞ ph©n
c¾t thµnh 3 m¶nh peptit : 2 m¶nh gièng
nhau (®-îc gäi lµ Fab) vµ mét m¶nh ®-îc
gäi lµ Fc
16
Fab
Fab
Fc
9Fab Fragment of antigen binding 
(đoạn nhận biết KN)
CÊu tróc : 1 chuçi nhÑ vµ 1/2 chuçi nÆng
Chøc n¨ng: cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi Q§KN v×
cã vÞ trÝ kÕt hîp n»m ë Fab.
17
S - S
CÊu trócFab
Chuçi nhÑ
1/2 Chuçi nÆng
Q§KN VÞ trÝ kÕt hîp
18
VD: 
Khi chÕ huyÕt thanh ®Ó ®iÒu trÞ ( nh­ 
huyÕt thanh kháng näc r¾n, uèn v¸n...) ng-êi 
ta th-êng dïng c¸c emzym ph©n c¾t ph©n tö 
IgG vµ thu lÊy Fab ®Ó tiªm cho bÖnh nh©n, v×
Fab kÕt hîp víi c¸c Q§KN nh- c¸c ph©n tö 
kh¸ng thÓ nguyªn vÑn => gi¶m ph¶n øng phô 
( qu¸ mÉn) do phÇn Fc g©y ra.
10
 Fc: Fragment crystalizable 
(đoạn kết tinh)
CÊu tróc: 2 nöa chuçi nÆng
Chøc n¨ng: cã c¸c vÞ trÝ gióp 
cho ph©n tö kh¸ng thÓ cã 
kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c 
gèc tự do, bæ thÓ, thô thÓ 
giµnh cho Fc (FcR) vµ b¸m 
vµo tÕ bµo nhau thai ®Ó vËn 
chuyÓn qua mµng vµo m¸u 
thai nhi. ChØ cã IgG míi cã 
kh¶ n¨ng ®i qua nhau thai, 
gióp cho trÎ s¬ sinh cã 
kh¸ng thÓ trong nh÷ng 
th¸ng ®Çu cuéc sèng
19
Vi khuÈn
Monocyte
Kh¸ng thÓ
opsonin
Q§KN
FcR
FcR
11
IgG cã 4 tiÓu líp: IgG1, IgG2 ,IgG3, IgG4. 
CÊu tróc: c¸c tiÓu líp cã sè cÇu disulfur (-S-S-) kh¸c nhau. 
V× vËy c¸c tiÓu líp còng cã c¸c ®Æc tÝnh sinh häc kh¸c nhau
( nh- kh¶ n¨ng kÕt hîp víi bæ thÓ, kh¶ n¨ng g¾n vµo c¸c
FcR cña c¸c tÕ bµo kh¸c nhau)
21
IgG1 IgG2 IgG3 IgG4
Cè ®Þnh C + + + –
G¾n víi FcR
§TB
+ – + –
ChuyÓn qua 
nhau
+ + + +
% cña IgG 65 - 70 23 - 28 4 - 8 3 - 4
IgM
 Cã träng l-îng ph©n tö lín nhÊt trong c¸c líp kh¸ng 
thÓ: 900.000 Dalton, h»ng sè l¾ng 19S.V× vËy chØ cã 
mÆt trong lßng m¹ch m¸u
 Tån t¹i d-íi d¹ng pentame do 5 ph©n tö IgM 
monome ®-îc liªn kÕt víi nhau bëi chuçi do ®ã cã 
tÝnh b¸m cao víi kh¸ng nguyªn.
 Cã hai tiÓu líp: IgM1 vµ IgM2.
22
12
23
24
13
IgA 
 Cã hai d¹ng:
 IgA huyÕt thanh: d-íi d¹ng Monomer
 IgA tiÕt( sIgA ): dÞch ngo¹i tiÕt (n-íc bät, dÞch tiªu 
ho¸, dÞch khÝ phÕ qu¶n, dÞch ©m ®¹o...)
 IgA tiÕt:
 Tån t¹i d-íi d¹ng Dime do hai ph©n tö IgA 
Monomer
 Chuçi s cã 2 chøc n¨ng: gióp cho ph©n tö IgA 
Dimer ®-îc tiÕt tõ tÕ bµo biÓu m« vµo lßng c¸c èng, 
vµ tr¸nh ph©n huû do c¸c enzym tiªu ho¸.
 Cã vai trß quan träng trong miÔn dÞch t¹i chç => 
trong phßng t¶ dïng vaccin t¶ uèng ( thay cho 
vaccin t¶ tiªm) ®Ó kÝch thÝch sinh IgA tiÕt. 25
26
14
27
 Qu¸ tr×nh tæng hîp IgA tiÕt
 Ph©n tö IgA ®-îc tæng hîp bëi c¸c tÕ bµo Plasma 
t¹i m¸u vµ c¸c m« lymph« => niªm m¹c (hÖ tiªu 
ho¸, h« hÊp, tiÕt niÖu, sinh dôc
 T¹i tÕ bµo niªm m¹c, g¾n víi IgA Dimer ®Ó thµnh 
ph©n tö sIgA hoµn chØnh
28
TÕ bµo Plasma
M¸u
IgA dimer
sIgA hoµn chØnh
Niªm m¹c Lßng èng
15
IgE
 Cã hµm l-îng thÊp nhÊt trong c¸c líp kh¸ng thÓ do 
tæng hîp Ýt vµ sau tæng h¬p th× IgE g¾n lªn bÒ mÆt tÕ 
bµo Mast vµ B¹ch cÇu ¸i kiÒm (BCAK) c¸c tÕ bµo 
nµy cã c¸c FceR ( thô thÓ giµnh cho IgE)
 Bµo t-¬ng tÕ bµo Mast vµ BCAK chøa Histamin. 
Kh¸ng nguyªn kÕt hîp víi IgE t¹o ra m¹ng liªn kÕt 
KN-KT trªn bÒ mÆt tÕ bµo, dÉn ®Õn thay ®æi chuyÓn 
®éng c¸c ph©n tö pr«tªin mµng vµ g©y ra hiÖn t-îng 
lµm tho¸t Histamin ra gian bµo, ®ång thêi kÝch thÝch 
tiÕt Prostaglandin, Leukotrien. 
29
Gi¶i phãng Histamin
T¨ng tæng hîp vµ tiÕt
Prostaglandin vµ Leukotrien
30
16
31Mao m¹ch b×nh th-êng Mao m¹ch khi cã Histamin
Kháiniệm về bổ thể
Thí nghiệm của Buchner
- Mẫu 1: Huyết thanh dê có kháng thể kháng vi khuẩn tả + Vk tả.
Kết quả: Vi khuẩn tả bị ngưng kết, rồi bị vỡ.
- Mẫu 2: Huyết thanh dê có kháng thể kháng vi khuẩn tả, đã được hâm 
nóng ở 56 độ C trong 30 phút + Vi khuẩn tả.
Kết quả: Vi khuẩn tả bị ngưng kết, không bị vỡ.
- Nếu cho thêm huyết thanh bình thường vào mẫu 2: Vi khuẩn tả bị vỡ.
32
17
33
Kết luận: Trong huyết thanh bình thường có yếu 
tố tham gia làm vỡ vi khuẩn. Yếu tố này mất tác 
dụng khi bị hâm nóng ở 56 độ C trong 30 phút. 
Buchner đặt tên yếu tố này là Bổ Thể
Chúng có vai trò bổ sung cho tác dụng của
kháng thể.
Bổ thể
34
Bổ thể là những protein đặc biệt, có sẵn trong huyết 
tương dưới dạng chưa hoạt hóa, chủ yếu do gan sản xuất.
- Bổ thể gồm có 9 thành phần: C1,C2,C3,C4,C5,C6,C7,C8 và 
C9. Trong đó C1 gồm 3 thành phần khác nhau: C1q, C1r, 
C1s.
- Có khoảng 10 yếu tố tham gia điều h.a sự hoạt hóa các thành 
phần của bổ thể: C1INH, I, H, B, D, P, C4bp, DAF, CR1 và
protein S.
- Bổ thể và các yếu điều hòa hợp thành hệ thống bổ thể.
18
Tác dụng sinh học của bổ thể
1. Chống nhiễm trùng
- Tác dụng lên tế bào đích gây vỡ tế bào.
-Đại thực bào bám vào vi khuẩn gây hiện tượng opsonin hóa
đại thực bào qua trung gian các receptor, giúp cho đại thực bào 
dễ tiếp cận và tiêu diệt vi khuẩn.
2. Tham gia phản ứng viêm
Giải phóng histamin từ tế bào mast và bạch cầu ái kiềm, 
dẫn đến giãn mạch tăng tính thấm, tác dụng hóa ứng động đối 
với bạch cầu đơn nhân và đa nhân trung tính=> tăng cường 
phản ứng viêm.
§¸p øng t¹o kh¸ng thÓ lÇn ®Çu ( tiªn ph¸t ) vµ lÇn hai 
( thø ph¸t ):
§¦MD lÇn hai tøc lµ §¦MD sau khi tiªm nh¾c l¹i 
cïng kh¸ng nguyªn tõ lÇn thø hai trë ®i.
§¦MD lÇn hai kh¸c víi §¦MD lÇn đÇu ë 4 ®iÓm:
 Thêi gian tiÒm tµng cña §¦MD lÇn hai ng¾n h¬n 
§¦MD lÇn ®Çu
 C-êng ®é t¹o kh¸ng thÓ §¦MD lÇn hai cao h¬n 
§¦MD lÇn ®Çu
 Thêi gian tån t¹i cña kh¸ng thÓ trong §¦MD lÇn 
hai dµi h¬n §¦MD lÇn ®Çu.
 Tû lÖ IgM/IgG trong §¦MD lÇn hai thÊp h¬n 
§¦MD lÇn ®Çu
36
19
•C¸c quyÕt ®Þnh kh¸ng nguyªn cña ph©n tö kh¸ng thÓ
QuyÕt ®Þnh isotyp: quyÕt ®Þnh cã trªn tÊt c¶ c¸c 
ph©n tö thuéc vÒ mét líp kh¸ng thÓ cña tÊt c¶ c¸c c¸ thÓ 
thuéc vÒ mét loµi
37
IgG
IgG
IgG
Cã ph¶n øng
IgG
IgG
+
38
20
QuyÕt ®Þnh allotyp: quyÕt ®Þnh cã trªn c¸c 
ph©n tö kh¸ng thÓ thuéc vÒ mét líp kh¸ng thÓ 
cña mét sè c¸ thÓ trong mét loµi (kháng thể 
kháng Ig cùng loài) 
39
IgG
IgG
IgG
40
IgG
IgG
Kh¸ng thÓ 
kh¸ng Allotyp
21
QuyÕt ®Þnh idiotyp: QuyÕt ®Þnh cã trªn c¸c ph©n tö kh¸ng thÓ
thuéc vÒ mét líp kh¸ng thÓ vµ tån t¹i trong mét c¸ thÓ nh-ng
chèng l¹i mét quyÕt ®Þnh kh¸ng nguyªn nhÊt ®inh.
Kháng nguyên (X) → Ig1 (anti-X) → Ig2 (anti-anti-X) → Ig3 (anti-anti-
anti-X)
41
IgG IgG IgG
Vaccin kiÓu kh¸ng idiotyp: kh¸ng idiotyp cã cÊu
tróc kh«ng gian b¾t chuíc Q§KN =>dïng kh¸ng
idiotyp lµm kh¸ng nguyªn ®Ó kÝch thÝch c¬ thÓ sinh ra
kh¸ng thÓ kh¸ng cÊu tróc =>tr¸nh t¸c dông phô do cña
vaccin g©y ra.
42
Dïng kh¸ng idiotyp 
chÕ vaccin Kh¸ng - kh¸ng idiotyp
cã cÊu tróc idiotyp kh¸ng 
l¹i Q§KN ®Æc hiÖu 
ban ®Çu
22
Kh¶ n¨ng sinh häc cña kh¸ng thÓ 
G©y ng-ng kÕt kh¸ng nguyªn h÷u h×nh ( tÕ 
bµo, vi khuÈn )
Opsonin ho¸ : g¾n vµo mét sè tÕ bµo nh- 
§TB, tÕ bµo B¹ch cÇu trung tÝnh( BCTT ) 
th«ng qua thô thÓ giµnh cho Fc ®Ó §TB, 
BCTT dÔ tiÕp cËn vµ nuèt vi khuÈn
G©y hiÖn t-îng ADCC (gây độc tế bào bởi tế 
bào phụ thuộc kháng thể) : tøc lµ g¾n vµo tÕ 
bµo NK th«ng qua thô thÓ giµnh cho Fc ®Ó tÕ 
bµo NK tiÕp cËn vµ giÕt tÕ bµo ®Ých .
43
44
Trung hoµ c¸c ®éc tè
ChuyÓn qua nhau thai (t¹o miÔn dÞch cho con trong 
giai ®o¹n ®Çu sau sinh) 
T¹o hµng rµo b¶o vÖ t¹i niªm m¹c (ng¨n c¶n vi sinh 
vËt b¸m vµo niªm m¹c vµ x©m nhËp vµo m¸u)
Ho¹t ho¸ bæ thÓ ( theo con ®-êng cæ ®iÓn sinh ra 
c¸c enzym)
23
Kh¸NG THÓ §¥N DßNG
MONOCLONAL ANTIBODIES
(MoAb)
Lµ nh÷ng ph©n tö kh¸ng thÓ do mét dßng 
lympho bµo B tiÕt ra khi ®-îc kÝch thÝch bëi 
mét Q§KN vµ chØ ®Æc hiÖu víi Q§KN ®ã.
Kh¸ng thÓ ®a dßng lµ mét hçn hîp gåm 
nhiÒu kh¸ng thÓ ®¬n dßng. 
24
+Häc thuyÕt chän lùa dßng cña Burnett
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn bµo thai, c¬ thÓ sÏ 
h×nh thµnh rÊt nhiÒu lo¹i lymph« bµo , mçi lo¹i 
®Æc hiÖu víi mét lo¹i Q§KN
Nh÷ng lo¹i lymph« bµo nµo t-¬ng øng víi c¸c 
Q§KN cña b¶n th©n c¬ thÓ th× sÏ bÞ øc chÕ ( chän 
läc ©m tÝnh), ®Ó khi ra ®êi chóng hoµn toµn kh«ng 
ho¹t ®éng. 
C¬ thÓ chØ cßn l¹i nh÷ng lymph« bµo t-¬ng øng
víi c¸c Q§KN l¹. Khi mét Q§KN l¹ x©m nhËp vµo
c¬ thÓ, chóng sÏ t-¬ng t¸c víi lymph« bµo t-¬ng
øng.
Lympho bµo nµy ®-îc kÝch thÝch vµ ph¶n øng
b»ng c¸ch nh©n lªn thµnh mét quÇn thÓ tÕ bµo hoµn
toµn gièng víi tÕ bµo ban ®Çu =>dßng tÕ bµo
48
25
ab c
A,B,C
A,B,C
Kh¸ng thÓ ®a dßng
•C¬ së khoa häc cña quy tr×nh s¶n xuÊt KT§C
+Trªn bÒ mÆt mçi tÕ bµo lymph« B chØ cã mét lo¹i 
SIg ®Æc hiÖu víi mét lo¹i Q§KN
B1 B2 B3
26
A
B
C
D
E
G
I
...
a
b
A
B
C
D E
G
I
...
c
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
Thêi kú bµo thai Sau khi sinh
dßng TB C
KT C
Häc thuyÕt cña Burnet gi¶i thÝch ®-îc tÝnh ®Æc hiÖu cña kh¸ng thÓ 
vµ v× sao kh«ng cã c¸c ®¸p øng miÔn dÞch chèng b¶n th©n c¬ thÓ.
C¬ së tÕ bµo di truyÒn häc: Khi trén hai lo¹i tÕ bµo
víi nhau vµ cã mÆt c¸c chÊt xóc t¸c thÝch hîp th×
hai tÕ bµo cã thÓ lai víi nhau ®Ó h×nh thµnh tÕ bµo
lai. TÕ bµo lai tiÕp thu ®Æc tÝnh cña c¶ hai lo¹i tÕ
bµo ®· t¹o ra chóng.
PEG
Hybridoma
PEG: polyethylenglycol
1 tế bào 
ung thư B
27
Quy tr×nh s¶n xuÊt kh¸ng thÓ ®¬n dßng:
B-íc 1: Chon tÕ bµo ®Ó lai
TÕ bµo lymph« B mÉn c¶m: Dïng kh¸ng nguyªn g©y mÉn c¶m cho chuét
nh¾t. Bèn ngµy sau lÊy l¸ch ®Ó ph©n lËp lymph« bµo ( ®a phÇn lµ lymph« 
bµo B)
a b
c
A
B
C
C
A
B
B
B
B
B
B
B
A
A
A
A
AA
A
C
C
C
C
C
C
C
A
BC
CC B
B
B
A
A A
C
A
B
B
A
A
C
C
C
C
§Æc ®iÓm TB
B mÉn c¶m:
TiÕt KT
Kh«ng nh©n lªn 
( v× lµ giai ®o¹n 
cuèi cña qu¸ 
tr×nh biÖt ho¸)
Kh¸ng nguyªn
TÕ bµo myeloma ( U tuû) : do c¸c lab« chuyªn s©u
ph©n lËp tõ u tuû x-¬ng chuét nh¾t, sau nhiÒu lÇn
chuyÓn nu«i, ®· cã vµi dßng tÕ bµo nµy d-ãi d¹ng 
th-¬ng phÈm víi c¸c ®Æc ®iÓm sau:
Kh«ng tiÕt kh¸ng thÓ
HPRT (gen kháng thuốc) ©m tÝnh
Cã kh¶ n¨ng nh©n lªn bÊt tËn ( v× lµ tÕ bµo ung
th-).
28
55
B-íc 2: TiÕn hµnh lai hai lo¹i tÕ bµo
Khi trén hai lo¹i tÕ bµo ( lymph« B mÉn c¶m vµ Myeloma) 
víi sù cã mÆt cña P.E.G. sÏ x¶y ra lai hai tÕ bµo vµ cã 5 lo¹i 
tÕ bµo trong hçn dÞch víi c¸c ®Æc ®iÓm sau:
TÕ bµo Kh¶ n¨ng 
nh©n lªn 
HPRT TiÕt KT 
M-B +++ +++ +++ 
M-M +++ - - 
M c« ®¬n +++ - - 
B-B --- +++ +++ 
B c« d¬n --- +++ +++ 
29
•
B-íc 3: Duy tr× vµ ph¸t triÓn tÕ bµo M-B vµ lo¹i trõ c¸c tÕ bµo kh¸c:
Duy tr× tÕ bµo M-B v× tÕ bµo nµy võa cã ®Æc tÝnh nh©n lªn võa
tiÕt kh¸ng thÓ B»ng c¸ch bæ xung vµo m«i tr-êng dinh d-ìng c¸c chÊt
Hypoxanthin, Aminopterin vµ Thymin( m«i tr-êng HAT). 
Trong m«i tr-êng HAT chØ tÕ bµo M-B míi sèng ®-îc vµ ph¸t
triÓn v× cã HPRT vµ cã kh¶ n¨ng nh©n lªn . C¸c tÕ bµo M-M vµ M c« 
®¬n chÕt v× kh«ng cã HPRT. C¸c tÕ bµo B-B vµ B c« ®¬n còng chÕt v×
kh«ng cã thÓ tù nh©n lªn.
B
B
B
B
B
B
M M
M
B B
BM
M
MM
M
M 
M 
M 
M 
M 
M 
B
B
B
B
B
Hypoxanthin Aminopterin Thymin
B-íc 4: T¹o ®¬n dßng tÕ bµo lai M-B b»ng 
ph-¬ng ph¸p pha lo·ng tíi h¹n.Trong m«i tr-êng 
HAT, chØ cã tÕ bµo lai M-B ph¸t triÓn. Muèn t¹o 
®¬n dßng tÕ bµo M-B ta ph¶i ph¶i pha lo·ng mét 
thÓ tÝch ban ®Çu thµnh mét thÓ tÝch lín nhiÒu lÇn, 
sau ®ã l¹i ph©n thµnh c¸c thÓ tÝch nhá. Cø lÆp l¹i 
mét sè lÇn ®Ó cã 1 tÕ bµo lai M-B trong mét giÕng 
nu«i .Tõ b-íc nµy kh«ng cÇn nu«i trong m«i 
tr-êng HAT
30
Pha lo·ng ®Ó t¸ch riªng dßng tÕ bµo
31
B-íc 5: Chän nh÷ng giÕng chøa dßng s¶n xuÊt ra kh¸ng thÓ mong
muèn b»ng c¸ch dïng kh¸ng nguyªn ®Æc hiÖu cho ph¶n øng víi dÞch
næi trong tõng giÕng . Sau ®ã ph¸t triÓn tõng dßng s¶n xuÊt ra kh¸ng
thÓ mong muèn trong thÓ tÝch lín. 
A
C
B
X
Kh¸ng thÓ ®¬n dßng kh¸ng x
¦u ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p s¶n xuÊt kh¸ng 
thÓ ®¬n dßng 
 Kh«ng cÇn mét l-îng lín sinh vật lớn ®Ó g©y mÉn 
c¶m, chØ cÇn mét Ýt chuét nh¾t ®Ó g©y mÉn c¶m råi 
thu lÊy lymph« bµo B mÉn c¶m tõ l¸ch.
 Kh«ng cÇn ph¶i cã Q§KN tinh khiÕt ®Ó g©y mÉn 
c¶m mµ vÉn cã ®-îc kh¸ng thÓ ®Æc hiÖu
 TÝnh ®Æc hiÖu rÊt cao nªn kh¸ng thÓ d¬n dßng lµm 
t¨ng tÝnh ®Æc hiÖu cña c¸c test miÔn dÞch
 Cã thÓ dïng ph-¬ng ph¸p s¶n xuÊt KT§D ®Ó t×m ra 
sù tån t¹i cña Q§KN ®Æc hiÖu trong mét hçn hîp 
c¸c Q§KN trong nghiªn cøu phÉu tÝch c¸c dÊu Ên bÒ 
mÆt tÕ bµo (tÕ bµo ung th-)
32
VÝ dô : TÕ bµo ung th- cã c¸c dÊu Ên g× kh¸c v¬Ý tÕ bµo b×nh 
th-êng? B»ng ph-¬ng ph¸p s¶n xuÊt KT§C cã thÓ tr¶ lêi 
®-îc c©u hái nµy
Ph¶n øng víi TB
SXKT§D chèng TB K
B1 B2 B3 B4
+
++++ MMMM
KT§D 1 KT§D 2 KT§D 3 KT§D 4
+++
KÕt qu¶ ph¶n øng D-¬ng D-¬ng D-¬ng¢m
Mét sè øng dông cña KT§D
 ChÈn ®o¸n bÖnh b»ng c¸ch ph¸t hiÖn c¸c dÊu Ên ®Æc tr-ng 
cho c¸c vi sinh vËt g©y bÖnh hoÆc c¸c dÊu Ên ®Æc tr-ng xuÊt 
hiÖn trong qu¸ tr×nh sinh bÖnh
 X¸c ®Þnh c¸c lo¹i tÕ bµo cã c¸c dÊu Ên ®Æc tr-ng. VÝ dô 
CD4,CD8, CD3 cña tÕ bµo T, CD19 cña tÕ bµo B, CD 16 vµ 
CD56 cña tÕ bµo NK
 §iÒu trÞ mét sè bÖnh ung th- m¸u v× c¸c tÕ bµo ung th- cã c¸c 
dÊu Ên míi ®Æc tr-ng mµ tÕ bµo m¸u b×nh th-êng kh«ng cã. 
C¸c KT§C ®Æc hiÖu víi c¸c dÊu Ên riªng cña mét lo¹i tÕ bµo 
ung th- chØ kÕt hîp ®Æc hiÖu víi tÕ bµo ung th- ®ã mµ kh«ng 
kÕt hîp víi tÕ bµo b×nh th-êng ch-a ung th- ho¸.
 G¾n víi ®ång vÞ phãng x¹ hoÆc ho¸ chÊt g©y ®éc tÕ bµo ®Ó khi 
®-a vµo c¬ thÓ kh¸ng thÓ ®¬n dßng sÏ ®-a ®ång vÞ phãng x¹ 
hoÆc ho¸ chÊt tËp trung t¹i vÞ trÝ khèi u. 
33
H¹t
tr¬
Protein
cÇn t¸ch
Protein 
kh¸c
KT§D
Hçn hîp
protein
ChiÕt t¸ch protein tinh 
khiÕt tõ mét hçn hîp gåm 
nhiÒu protein kh¸c nhau: 
g¾n KT§D víi c¸c h¹t tr¬, 
dån vµo cét s¾c ký, cho hçn 
hîp nhiÒu lo¹i protein ch¶y 
qua cét, protein ®Æc hiÖu sÏ 
g¾n víi KT§D vµ bÞ gi÷ l¹i 
trong cét, c¸c protein kh¸c 
tr«i qua. Sau ®ã t¸ch 
protein ra khái KT§D ®Ó 
thu ®-îc protein tinh khiÕt.
VÝ dô: insulin, interferon 
tõ c¸c s¶n phÈm cña c«ng 
nghÖ gen.
66