Bài giảng Mạng viễn thông - Nguyễn Thị Thu Hằng

Nội dung học phần Mạng viễn thông

„ Lý thuyết:

„ Giới thiệu chung về mạng viễn thông

„ Các mạng chuyển mạch kênh

„ Các mạng chuyển gói

„ Mạng IP

„ Xu hướng phát triển mạng và dịch vụ viễn thông

„ Bài tập: Gồm phần tự chọn và phần bắt buộc

(xem file riêng)

„ Thi viết cuối kỳ (câu hỏi ôn tập là phần bài tập)

pdf 59 trang phuongnguyen 10440
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Mạng viễn thông - Nguyễn Thị Thu Hằng", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Bài giảng Mạng viễn thông - Nguyễn Thị Thu Hằng

Bài giảng Mạng viễn thông - Nguyễn Thị Thu Hằng
1Mạng viễn thông
GV: Nguyễn Thị Thu Hằng
DT: 04-33519387
bomonmangvt1@yahoo.com
ptitthuhang@yahoo.com
Bộ môn Mạng viễn thông
Khoa viễn thông 1- PTIT G V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Nội dung học phần Mạng viễn thông
„ Lý thuyết: 
„ Giới thiệu chung về mạng viễn thông
„ Các mạng chuyển mạch kênh
„ Các mạng chuyển gói
„ Mạng IP
„ Xu hướng phát triển mạng và dịch vụ viễn thông
„ Bài tập: Gồm phần tự chọn và phần bắt buộc
(xem file riêng)
„ Thi viết cuối kỳ (câu hỏi ôn tập là phần bài tập)
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Yêu cầu bài tập Mạng viễn thông
„ Phần 1: Giới thiệu chung về mạng viễn thông
„ Câu 1: Nêu khái niệm mạng viễn thông. Mạng viễn thông bao gồm những 
phần tử gì? Cho ví dụ.
„ Câu 2: Trình bày khái niệm dịch vụ viễn thông và mạng mang dịch vụ. 
„ Phần 2 : Các mạng chuyển mạch kênh và chuyển gói
„ Câu 3: Nêu những ưu điểm của phương thức truyền gói so với phương 
thức truyền kênh?
„ Câu 4: Phân tích và so sánh đặc điểm của mạng FR và ATM
„ Phần 3 : Mạng IP
„ Câu 5: Trình bày chức năng các lớp của mô hình giao thức TCP/IP. So 
sánh TCP với UDP 
„ Câu 6: Trình bày cấu trúc gói tin IPv4 và các phân lớp địa chỉ IPv4
„ Câu 7: Trình bày và giải thích các ưu nhược điểm của công nghệ VoIP
„ Câu 8: Trình bày các tham số QoS chủ yếu trong mạng VoIP
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Yêu cầu bài tập Mạng viễn thông
„ Phần 4 : Xu hướng phát triển mạng và dịch vụ
„ Câu 9: Phân tích xu hướng phát triển mạng viễn thông và dịch vụ
„ Câu 10: Nêu khái niệm NGN. Phân tích 4 đặc điểm cơ bản của NGN.
„ Phần 5 : Bài tập mở rộng (BẮT BUỘC)
„ Vẽ mô hình phân lớp chức năng, cấu trúc vật lý của mạng cung cấp 
dịch vụ và giải thích cơ chế hoạt động cơ bản của một trong các 
dịch vụ sau: 1719, 1800, 1900, VoD, VPN, IPTV, Thoại qua trang 
web, Quản lý tại nhà, Đào tạo từ xa qua mạng ISDN hoặc NGN, Trò 
chơi tương tác, thực tại ảo, Truyền hình hội nghị NGN, Bán hàng qua 
mạng Internet.
2Chương 1: 
Giới thiệu chung về mạng viễn
thông
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Nội dung chương 1
„ 1.1 Các phần tử cấu thành mạng viễn thông
„ 1.2 Dịch vụ viễn thông và mạng mang dịch vụ
„ 1.3 Phân loại mạng viễn thông
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Khái niệm viễn thông
 ViÔn th«ng 
§¬n h−íng Song h−íng 
TruyÒn 
thanh 
TruyÒn 
h×nh 
TruyÒn 
h×nh v« 
tuyÕn 
TruyÒn 
h×nh 
c¸p 
§iÖn 
b¸o 
Telex §iÖn 
tho¹i 
cè 
®Þnh 
§iÖn 
tho¹i 
di 
®éng
TruyÒn 
d÷ 
liÖu 
Th− 
®iÖn 
tö 
TruyÒn 
h×nh 
héi 
nghÞ 

G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Các phần tử cấu thành mạng viễn thông
„ Node (nút)
„ Link (liên kết)
„ Terminal (thiết bị
đầu cuối)
„ Network 
equipment (thiết
bị mạng)
Node
TBDC 
Nèi tíi vïng kh¸c
M¹ng truyÒn dÉn
Node
Node
Node
TBDC 
TBDC 
TBDC 
TBDC 
TBDC 
TBDC 
TBDC 
Đâu là nút và liên kết?
Đâu là các thiết bị mạng và thiết bị đầu cuối?
3G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Các phần tử cấu thành mạng viễn thông
„ Khái niệm về nút và liên kết
„ Nút là một điểm trung gian trên mạng viễn thông nơi thực
hiện kết nối tạm thời giữa các đầu vào và đầu ra theo yêu
cầu.
„ Các liên kết là các đường truyền dẫn tín hiệu liên tục giữa
hai điểm trên mạng. Một liên kết có thể là một một đường
truyền dẫn vật lý, một băng tần trong hệ thống ghép kênh
theo tần số hay một khe thời gian trong hệ thống ghép
kênh theo thời gian. Các liên kết ở đây ngoài môi trường
truyền dẫn còn bao gồm cả các phương tiện để kết nối
chúng. G V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Các phần tử cấu thành mạng viễn thông
„ Khái niệm về nút và liên kết
Nút 
mạng
Nút 
mạng 
Nút 
mạng 
Liên 
kết
Liên 
kết 
Liên kết 
Thuê 
bao 
Thuê 
bao 
Thuê 
bao 
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Các phần tử cấu thành mạng viễn thông
„ Các thiết bị mạng
„ Mạng viễn thông là tập hợp các thiết bị mạng được kết nối với
nhau theo một cấu trúc, kiến trúc nhất định và được thiết lập, 
quản lý nhờ các hệ thống quản lý tin cậy. 
„ Trong mạng điện thoại chuyển mạch công công PSTN các thiết
bị mạng được kể đến như: Tổng đài, bộ tách ghép kênh, bộ tập
trung thuê bao xa, thiết bị báo hiệu, thiết bị truyền dẫn, Trong
mạng máy tính: router, hub, gateway, bridge, Trong mạng di
động: tổng đài MSC, các trạm chuyển tiếp BSC, trạm thu phát
sóng BTS, gateway, trong mạng VoIP: Gateway, gatekeeper, 
signaling gateway, 
Æ Như vậy, ta thấy các thiết bị trong các mạng viễn thông rất
đang dạng về chủng loại tuy nhiên xu hướng chung hiện nay là
các thiết bị sẽ ngày càng đa năng (tích hợp), thông minh, bảo
mật và gọn nhẹ hơn.
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Các phần tử cấu thành mạng viễn thông
„ Thiết bị đầu cuối
„ Thiết bị đầu cuối (Terminal Device) là thiết bị giao tiếp với người
sử dụng và là cầu nối giữa người sử dụng và mạng. Thiết bị đầu
cuối có nhiều loại, chúng rất khác nhau về chức năng và yêu
cầu dịch vụ. Ví dụ: Điện thoại, máy tính, máy Fax, 
Æ Vị trí và chức năng, dạng thức thông tin
4G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụ viễn thông và mạng
mang dịch vụ
„ Dịch vụ viễn thông
„ "Dịch vụ viễn thông" 
là dịch vụ truyền ký
hiệu, tín hiệu, số liệu, 
chữ viết, âm thanh, 
hình ảnh hoặc các
dạng khác của thông
tin giữa các điểm kết
cuối thông qua mạng
viễn thông. 
„ Mạng mang dịch vụ
PC
Fax
1 2 3
4 5 6
7 8 9
* 8 #
Modem
Ng−êi sö dông 
dÞch vô viÔn th«ng 
M¹ng viÔn th«ng
Nhcung cÊp dÞch vô
Nhcung cÊp h¹ tÇng m¹ng
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụ viễn thông và mạng mang
dịch vụ
„ Các quan điểm phân loại dịch vụ viễn 
thông
„ Phân loại theo loại tin tức: thoại, dữ liệu, 
hình ảnh 
„ Phân loại theo mạng: PSTN, ISDN, di
động, 
„ Phân loại theo tính chất dịch vụ: 
online/offline, cố định/di động, 
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụ viễn thông và mạng mang
dịch vụ
„ Ngoài ra, còn có thể phân loại theo
người sử dụng dịch vụ và theo nhà
cung cấp dịch vụ:
„ Theo người sử dụng: 
„ Dịch vụ cơ bản
„ Dịch vụ Internet
„ Dịch vụ giá trị gia tăng
„ Các dịch vụ trên nền mạng thế hệ sau. 
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Phân loại mạng viễn thông
„ Theo tiến trình lịch sử
„ Theo tính chất kỹ thuật và công nghệ
Phân loại mạng viễn thông
5G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Theo tiến trình lịch sử
Phân loại mạng viễn thông
Mạng tiền điện báo trước khi có Morse 
(Primitive Telegraph before Morse)
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Theo tiến trình lịch sử
Phân loại mạng viễn thông
Mạng điện báo của Samuel Morse
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Theo tiến trình lịch sử
Phân loại mạng viễn thông
„ Mạng điện thoại công cộng
Tổng 
đài 
Tổng 
đài 
Tổng 
đài 
Tổng 
đài 
℡ Nối tới vùng khác 
Mạng truyền dẫn 
℡ 
℡ 
℡ 
℡ 
℡ 
℡
℡
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Theo tiến trình lịch sử
Phân loại mạng viễn thông
„ Mạng truyền số liệu: truyền số liệu giữa các máy
tính dữ liệu. 
„ Thường gặp là mạng X25 (chuyển gói) và FR (khung)
X21
X25 
Frame relay
6G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Theo tiến trình lịch sử
Phân loại mạng viễn thông
„ Mạng thông tin di động
„ Mạng điện thoại tổ ong cầm tay đầu tiên
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Theo tiến trình lịch sử
Phân loại mạng viễn thông
„Mạng máy tính: Cấu trúc
 H×nh sao (star) Chu tr×nh (loop) L−íi (mesh) C©y (tree)
Vßng (ring) Xa lé (bus)
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Theo tiến trình lịch sử
Phân loại mạng viễn thông
„Mạng máy tính
Thiết bị đầu cuối (Users) 
Các nút mạng 
Printer 
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Phân loại mạng viễn thông theo tính chất kỹ
thuật và công nghệ
„ Công nghệ chuyển kênh
„ PSTN
„ ISDN
„ GSM
„ Công nghệ khung (FR)
„ Công nghệ gói
„ X25
„ ATM
„ IP
„ Các mạng tương lai
Phân loại mạng viễn thông
7Chương 2: 
Các mạng chuyển mạch kênh
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Nội dung
„ Mạng điện thoại chuyển mạch công cộng (PSTN)
„ Cấu trúc mạng PSTN
„ Kế hoạch đánh số và định tuyến trong PSTN
„ Mạng số tích hợp đa dịch vụ (ISDN)
„ Tiền đề xây dựng mạng ISDN
„ Cấu hình tham chiếu
„ Các loại kênh và giao tiếp trong ISDN
„ Báo hiệu
„ Báo hiệu thuê bao
„ Báo hiệu kênh liên kết (CAS) – R2
„ Báo hiệu kênh chung (CCS) – CCS7
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Mạng điện thoại chuyển mạch công
cộng (PSTN)
„ PSTN: Public Switched 
Telephone Network 
„ Mạng điện thoại chuyển
mạch công cộng
„ Là mạng dịch vụ phát triển
rất sớm
„ Cung cấp dịch vụ thoại và
phi thoại
„ Là mạng viễn thông lâu đời
nhất và lớn nhất (hơn 1 tỷ
thuê bao -2006)
Tổng 
đài 
Tổng 
đài 
Tổng 
đài 
Tổng 
đài 
℡ Nối tới vùng khác 
Mạng truyền dẫn 
℡ 
℡ 
℡ 
℡ 
℡ 
℡ 
℡ 
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Bản chất PSTN là một mạng hoạt động theo
phương thức mạch (circuit mode) Æ theo
kiểu kết nối có hướng (connection-oriented) 
gồm 3 pha: sử dụng các hệ thống báo hiệu.
„ Thiết lập kết nối (setup)
„ Duy trì kết nối (conversation)
„ Xoá kết nối (released).
Mạng điện thoại chuyển mạch công
cộng (PSTN)
8G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Đặc điểm chủ yếu của PSTN:
„ Truy nhập analog 300-3400 Hz
„ Kết nối song công chuyển mạch kênh
„ Băng thông chuyển mạch 64kb/s hoặc 300-
3400Hz đối với chuyển mạch analog
„ Không có khả năng di động hoặc di động rất hạn
chế
„ Có nhiều chức năng tương đồng với mạng N-ISDN
Mạng điện thoại chuyển mạch công
cộng (PSTN)
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Tæng ®µi
Tæng ®µi Tæng ®µi 
Analog AnalogSè
Telephone ChuyÓn 
m¹ch sè 
Hình 2.1: Mạng IDN (Mạng số tích hợp giống PSTN)
Mạng điện thoại chuyển mạch công
cộng (PSTN)
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Telephone - điện thoại cố định
„ Fax 
„ Cordless: máy kéo dài
„ PC+MODEM 
„ PBX 
PSTN
Các thiết bị phía đầu cuối
Điện thoại cố định
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Telephone - điện thoại cố định
„ Là một thiết bị đầu cuối Analog, hoạt động song công
FDX (Full Duplex), thiết bị này tạo ra hai kênh tiếng
nói ngược chiều nhau Æ vừa là máy thu vừa là máy
phát không cần qua một quá trình chuyển đổi nào.
„ Sử dụng hệ thống báo hiệu chuẩn gọi là báo hiệu thuê
bao Analog giống như modem, fax, cardphone
„ Truy cập vào mạng qua đường dây (mạch vòng thuê
bao)
PSTN
Các thiết bị phía đầu cuối
9G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
PSTN
Các thiết bị phía đầu cuối
T.line 
RJ-11 
M¹ch b¶o 
vÖ 
SW 
M¹ch thu 
chu«ng 
M¹ch chèng ng−îc 
cùc nguån nu«i 
M¹ch 
quay sè 
M¹ch 
triÖt clickM¸y ph¸t tho¹i 
M¹ch c©n b»ng 
M¹ch thu tho¹i 
Hybrid M¹ch kh.®¹i 
®iÒu chØnh 
èng 
nãi 
èng 
nghe 
Sơ đồ khối điện thoại cố định G V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
PSTN
Các thiết bị phía đầu cuối
Hybrid 
Ph t¸ 
Thu 
M¹ch c©n 
b»ng 
Hybrid
P1 
P2 
VF
300-3400 Hz VF 
Cöa tæng ®µi 
M¹ch c©n 
b»ng 
Hybrid
Vßng d©y thuª bao 
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Fax
„ Trao đổi văn bản tĩnh và hình ảnh tĩnh trên một trang
giấy
„ Đối với PSTN hiện nay người ta sử dụng máy fax G3 
đã được thiết kế phù hợp với đường dây điện thoại
Analog. Ngoài Fax G3 còn có Fax G4 cho ISDN và máy
fax thế hệ cũ G1, G2.
„ Dùng công nghệ xử lý tính hiệu số Æchuyển từ hình
ảnh trên văn bản Æ số nhờ một thiết bị quét ảnh
(scanner), tín hiệu số mang hình ảnh của bản gốc
(origin) để chuyển qua một kết nối của mạng PSTN 
Æmáy thu, ở đó có bộ phận in để in hình ảnh trên
một trang giấy (copy).
PSTN
Các thiết bị phía đầu cuối
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Fax
„ Một cuộc liên lạc fax cũng giống như liên
lạc thoại về phần quay số, tính cước. 
Hoạt động ở đây khác với hoạt động
trong điện thoại. 
„ Là một thiết bị bán song công Æ thông
tin một chiều. 
„ Máy fax G3 có modem đặt trong máy
(buildin) để chuyển từ tín hiệu số Æ VF 
(Voice Frequency). Ở hướng ngược: 
chuyển đổi ngược lại, từ VF Æ Digital .
PSTN
Các thiết bị phía đầu cuối
10
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Cordless: Điện thoại kéo dài
(mẹ con) 
„ Là một TBĐC của mạng PSTN tạo
ra nhờ có liên kết vô tuyến giữa
hai bộ phận của hệ thống cordless 
(Base Unit và Handset) mà handset 
có thể di động trong một phạm vi 
hẹp. 
Æ có khả năng di dộng trong phạm vi 
hẹp
Æ dễ bị va chạm tần số, không tin 
cậy vì sử dụng công nghệ Analog
PSTN
Các thiết bị phía đầu cuối
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ PC+MODEM
PSTN
Các thiết bị phía đầu cuối
 Tæng ®µi 
Tæng ®µi Tæng ®µi 
Analog Analog Sè 
PC Modem ChuyÓn 
m¹ch sè 
Sè 
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ PBX
PSTN
Các thiết bị phía đầu cuối
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Phân cấp quản lý
„ Sử dụng cấu trúc phân
cấp trong các mạng
điện thoại có thể làm
đơn giản công tác quản
lý mạng và đơn giản
trong thiết kế chuyển
mạch. 
„ Xu hướng hiện nay là
giảm cấp trong phân
cấp mạng và cung cấp
thêm nhiều tuyến thay
thế
„ Với Việt Nam
„ Cấp quốc tế
„ Cấp liên tỉnh
„ Cấp nội hạt
Cấu trúc mạng PSTN của Việt Nam
Gateway
Hanoi AXE-
105
Gateway
HCM city
AXE-105
Gateway
Danang
AXE-105
Transit
Hanoi 1
Transit
Hanoi 2
Transit
Danang
Transit
HCM 1
Transit
HCM 2
Local Exchanges
Area 1
Local Exchanges
Area 3
Local Exchanges
Area 2
International
layer
National layer
Local layer
Vietnamese Network Hierarchy
11
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Kế hoạch đánh số
„ Mục đích chính của kế hoạch đánh số là gán cho mối thuê
bao và dịch vụ một mã duy nhất, đơn giản để có thể thiết
lập cuộc gọi một cách tự động. 
„ Theo quy tắc, mỗi mạng mang khác nhau sẽ có các kế
hoạch đánh số hoặc các sery khác nhau: PSTN, PLMN
„ Kế hoạch đánh số hỗ trợ tiến trình thiết lập cuộc gọi, đặc
biệt là trong việc chọn tuyến trong các tổng đài và việc kết
liên mạng giữa các mạng mang, đồng thời tạo nền tảng cơ
bản cho việc tính cước cuộc gọi.
PSTN
Một số kế hoạch cơ bản
G
V
:
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
„ Phương pháp đánh số
„ Mã thuê bao (SC- Subscriber code)
„ Mã tổng đài (Local Exchange code)
„ Mã vùng (AC- Area  ... n tán
Quản lý
tại nhà
Bản tin 
hợp nhất
Môi giới
thông tin
Thương mại
điện tử
42
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
5.2 Mạng thế hệ sau NGN
ƒ Động lực phát triển
ƒ Cấu trúc và đặc điểm
ƒ Mạng NGN của Việt Nam
43
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
5.2 Mạng thế hệ sau NGN
ƒ Khái niệm: Mạng viễn thông thế hệ sau là một mạng có hạ
tầng thông tin duy nhất dựa trên công nghệ gói để có thể
triển khai nhanh chóng các loại hình dịch vụ khác nhau
dựa trên sự hội tụ giữa thoại và số liệu, giữa cố định và di
động
ƒ Mạng NGN có thể được mô tả là mạng thực hiện dễ dàng ba
vấn đề sau:
„ Truy nhập độc lập tới nội dung (content) và ứng dụng
„ Độ khả dụng cao, mạng lõi và mạng truy nhập có băng thông lớn, hỗ
trợ đa dịch vụ
„ Là mặt bằng cho phép phát triển và triển khai nhanh chóng các ứng
dụng tích hợp vào người sử dụng đầu cuối
44
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
5.2 Mạng thế hệ sau NGN
Đặc điểmmạng NGN
ƒ Xây dựng trên nền tảng hệ thống mở
ƒ Các dịch vụ độc lập với mạng
ƒ Mạng NGN là mạng chuyển mạch gói
ƒ Mạng NGN có dung lượng ngày càng
tăng
45
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Cấu trúc phân lớp mạng NGN 
(phân lớp chức năng)
L
í
p
q
u
¶
n
l
ý
Líp truyÒn th«ng
Líp truy nhËp vµ truyÒn dÉn
Líp øng dông
Líp ®iÒu khiÓn
46
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Cấu trúc vật lý mạng NGN
49
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Các tổ chức quốc tế với việc xây dựng mô
hình cấu trúc mạng thế hệ sau NGN
M¹ng thÕ hÖ sau lµ vÊn ®Ò thu hót sù quan t©m cña nhiÒu tæ chøc viÔn
th«ng, ®iÓn h×nh lµ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc viÔn th«ng sau ®©y : 
ƒ ITU-T c¸c nhãm SG16, SG11, SG13, SG2, SG8 
ƒ IETF víi c¸c nhãm PINT WG, MMUSIC WG, IPTEL, SIGTRAN WG
ƒ MSF ( Multiservice Switching Forum – DiÔn ®µn chuyÓn m¹ch ®a dÞch
vô)
ƒ ETSI víi dù ¸n TIPHONE (Telecom & Internet Protocol 
Harmonization over Network – Giao thøc viÔn th«ng vµ Internet trªn
m¹ng)
ƒ ATM Forum (DiÔn ®µn ATM)
ƒ ISC (International Softwitch Consortium – Tæ chøc quèc tÕ nghiªn cøu
vÒ chuyÓn m¹ch mÒm)
ƒ TINA (Telecom. Information Networking Architecture Consortium –
HiÖp héi nghiªn cøu cÊu tróc m¹ng th«ng tin viÔn th«ng)
ƒ AMF (Asian Multimedia Forum - DiÔn ®µn ch©u ¸ vÒ ®a ph−¬ng tiÖn)
ƒ Sự
56
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Một số mô hình cấu trúc mạng NGN và giải pháp
mạng của một số nhà cung cấp dịch vụ viễn thông
¾MÔ HÌNH NGN CỦA ALCATEL :
Alcatel đưa ra mô hình mạng thế hệ sau với các lớp :
C¸c 
dÞch vô
m¹ng 
®éc lËp
ThiÕt bÞ m¹ng 
®· cã
Líp ®iÒu khiÓn
Líp dÞch vô m¹ng
Líp truy nhËp vµ truyÒn t¶i
DÞch vô/b¸o hiÖu
m¹ng ®· cã
Truy nhËp tõ
xa
Líp trung gian
Kh¸ch hµng
Ng−êi sö dông
57
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
C¸c thµnh phÇn
cña m¹ng thÕ hÖ
sau (M« h×nh
cña Alcatel)
AGW : Cæng truy nhËp,
CSW : ChuyÓn m¹ch chÝnh,
LAD : ThiÕt bÞ truy nhËp tÝch
hîp,
MGC : Bé ®iÒu khiÓn cæng
thiÕt bÞ,
MSW : ChuyÓn m¹ch thiÕt bÞ,
NGDLC/DSLAM : 
RC : Bé ®iÒu khiÓn ®Þnh
tuyÕn
SEN : Nót thùc hiÖn
dÞch vô,
SGW : Cæng b¸o hiÖu, 
TGW : Cæng trung kÕ,
WGW: Cæng v« tuyÕn.
C¸c
dÞch vô
m¹ng 
®éc lËp
DCS
Líp truy nhËp
/truyÒn t¶i
ADM
SS7, ISDN, B-ISDN,
RADIUS, 
ThiÕt bÞ m¹ng 
thõa kÕ
T¹o/qu¶n lý/
m¹ng/dÞch vô
MGC
Líp
®iÒu khiÓn
RCSGW
Líp dÞch vô
m¹ngSEN
DÞch vô/b¸o hiÖu
m¹ng thõa kÕ
Kh¸ch hµng
IAD
NGDLC/
DSLAM
ADSL
ADSL/TR-057
IP/ATM GR-303/
TR-008
IP/
ATM
M¹ng truy
nhËp
Truy nhËp v« tuyÕn 3G
Truy nhËp v« tuyÕn
IS41/GR-303
Truy nhËp tÝch
hîp
PPP/ATM/FR
Trung kÕ TDM
SNMP,
CMIP,
TGW
DGW
MSW
AGW CSW
WGW
Líp
thiÕt bÞ
IP, SS7, MSF,
MGCP 
58
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
M« h×nh m¹ng NGN cña Siemens
ƒ Gi¶i ph¸p m¹ng NGN cña Siemens dùa trªn cÊu
tróc ph©n t¸n, xo¸ ®i kho¶ng c¸ch gi÷a m¹ng PSTN 
vµ m¹ng sè liÖu. C¸c hÖ thèng ®−a ra vÉn dùa trªn
cÊu tróc ph¸t triÓn cña hÖ thèng chuyÓn m¹ch më
næi tiÕng cña Siemens lµ EWSD
ƒ Siemens giíi thiÖu gi¶i ph¸p m¹ng thÕ hÖ míi cã tªn 
SURPASS
59
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
CÊu tróc m¹ng thÕ hÖ sau (m« h×nh cña Siemens)
Khai b¸o vµ qu¶n lý dÞch
vô
Qu¶n lý
kÕt nèi Qu¶n lý
m¹ng
Líp
®iÒu
khiÓn
Líp
truy
nhËp
Líp
chuyÓn
t¶i
TruyÒn dÉn quang
Cæng nèi
POTS,ISDN
IP,ATM,FR...
CABLE
V« tuyÕn
§Þnh tuyÕn/ chuyÓn m¹ch §Þnh tuyÕn/ chuyÓn m¹ch
M¹ng truy nhËp ®a dÞch vô
PSTN/
ISDN
C¸c m¹ng hiÖn cã
DN
62
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
5.2 Mạng thế hệ sau NGN
ƒ Động lực phát triển
ƒ Cấu trúc và đặc điểm
ƒ Mạng NGN của Việt Nam
„ Từ 2002, VNPT đã phối hợp với hãng Siemens 
(Đức) lắp đặt thiết bị và thử nghiệmmạng NGN. 
„ Tháng 11-2003, VNPT lắp đặt xong và đưa vào sử
dụng pha 1 mạng NGN, chủ yếu tập trung lắp đặt
mạng core của NGN.
„ Để nâng cao năng lực mạng lưới, VNPT đầu tư xây
dựng pha 2 vào ngày 15-8-2004. 
„ 11/2006: Dự án mở rộng VoIP pha 4
63
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Hạn chế của PSTN và nhu cầu
phát triển NGN
ƒ Cứng nhắc trong việc phân bổ băng thông
ƒ Khó khăn trong việc tổ hợp mạng
ƒ Khó khăn trong việc cung cấp dịch vụmới
ƒ Đầu tư cho mạng PSTN lớn
ƒ Giới hạn trong phát triển mạng
ƒ Không đáp ứng được sự tăng trưởng
nhanh của các dịch vụ dữ liệu
64
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Cấu trúc phân lớp NGN 
Lớp ứng dụng/
dịch vụ
Lớp điều khiển
Lớp chuyển tải 
dịch vụ
Lớp truy nhập
dịch vụ
Thiết bị đầu cuối
Giao tiếp chuẩn
Giao tiếp chuẩn
Thành
phần
NGN
Thành
phần có
liên quan
đến NGN
Mạng
lõi
Lớp
quản
lý
65
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
M« h×nh m¹ng NGN cña Siemens
ƒ Gi¶i ph¸p m¹ng NGN cña Siemens dùa trªn
cÊu tróc ph©n t¸n, xo¸ ®i kho¶ng c¸ch gi÷a
m¹ng PSTN vµ m¹ng sè liÖu. C¸c hÖ thèng
®−a ra vÉn dùa trªn cÊu tróc ph¸t triÓn cña
hÖ thèng chuyÓn m¹ch më næi tiÕng cña
Siemens lµ EWSD
ƒ Siemens giíi thiÖu gi¶i ph¸p m¹ng thÕ hÖ
míi cã tªn SURPASS
66
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
CÊu tróc m¹ng thÕ hÖ sau (m« h×nh cña Siemens)
Khai b¸o vµ qu¶n
lý dÞch vô
Qu¶n lý
kÕt nèi Qu¶n lý
m¹ng
Líp
®iÒu
khiÓn
Líp
truy
nhËp
Líp
chuyÓn
t¶i
TruyÒn dÉn quang
Cæng nèi
POTS,ISDN
IP,ATM,FR...
CABLE
V« tuyÕn
§Þnh tuyÕn/ chuyÓn m¹ch §Þnh tuyÕn/ chuyÓn m¹ch
M¹ng truy nhËp ®a dÞch vô
PSTN/
ISDN
C¸c m¹ng hiÖn cã
DN
67
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
CÊu tróc m¹ng thÕ hÖ sau (m« h×nh cña Siemens)
ƒ PhÇn chÝnh cña SURPASS lµ hÖ thèng SURPASS hiQ, 
®©y cã thÓ coi lµ hÖ thèng chñ tËp trung (centralized 
server) cho Líp §iÒu khiÓn cña m¹ng víi chøc n¨ng
nh− mét hÖ thèng cöa ngâ (gateway) m¹nh ®Ó ®iÒu
khiÓn c¸c tÝnh n¨ng tho¹i, kÕt hîp kh¶ n¨ng b¸o hiÖu
m¹nh ®Ó kÕt nèi víi nhiÒu m¹ng kh¸c nhau. Trªn hÖ
thèng nµy cã khèi chuyÓn ®æi b¸o hiÖu b¸o hiÖu sè 7 
cña m¹ng PSTN/ISDN sang giao thøc ®iÒu khiÓn cöa
ngâ trung gian MGCP
ƒ Tuú theo chøc n¨ng vµ dung l−îng, SURPASS hiQ
®−îc chia thµnh c¸c lo¹i 
„ SURPASS hiQ 10, 20 hay 
„ SURPASS hiQ 9100, 9200, 9400
68
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
ƒ SURPASS hiG lµ hä c¸c hÖ thống cöa ngâ trung gian
(media gateway) tõ c¸c m¹ng dÞch vô cÊp d−íi lªn 
SURPASS hiQ, hÖ thèng n»m ë biªn m¹ng ®−êng trôc, 
chÞu sù qu¶n lý cña SURPASS hiQ. Hä nµy cã chøc n¨ng:
„ Cöa ngâ cho qu¶n lý truy cËp tõ xa (RAS): chuyÓn ®æi sè liÖu tõ
modem hay ISDN thµnh sè liÖu IP vµ ng−ợc l¹i
„ Cöa ngâ cho VoIP: nhËn l−u l−îng tho¹i PSTN, nÐn, t¹o gãi vµ
chuyÓn lªn m¹ng IP vµ ng−îc l¹i
„ Cöa ngâ cho VoATM: nhËn l−u l−îng tho¹i PSTN, nÐn t¹o gãi vµ
chuyÓn thµnh c¸c tÕ bµo ATM, chuyÓn lªn m¹ng ATM vµ ng−îc
l¹i
SURPASS hiG ®−îc ph©n chia thµnh nhiÒu lo¹i theo chøc
n¨ng vµ dung l−îng, tõ SURPASS hiG 500, 700, 1000 ®Õn
SURPASS hiG 2000, 5000
Mạng NGN của Việt Nam
69
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
ƒ SURPASS hiA lµ hÖ thèng truy nhËp ®a dÞch vô
(Multi - Service Access) n»m ë líp truy nhËp cña
NGN, phôc vô cho truy nhËp tho¹i, xDSL vµ c¸c 
dÞch vô sè liÖu trªn mét nÒn duy nhÊt. ĐÓ cung cÊp
c¸c gi¶i ph¸p truy nhËp, SURPASS hiA cã thÓ kÕt
hîp víi c¸c tæng ®µi PSTN EWSD hiÖn cã qua giao
diÖn V5.2, còng nh− cïng víi SURPASS hiQ t¹o 
nªn m¹ng thÕ hÖ míi. SURPASS hiA ®−îc ph©n 
chia thµnh nhiÒu lo¹i theo c¸c giao diÖn hç trî (hç
trî tho¹i xDSL, truy nhËp b¨ng réng, leased - line 
kÕt nèi Internet trùc tiÕp. KÕt hîp chøc n¨ng cöa
ngâ trung gian tÝch hîp, gåm c¶ VolP/VoATM) 
thµnh c¸c lo¹i SURPASS hiA 7100, 7300, 7500 
Mạng NGN của Việt Nam
70
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
SURPASS
NG Access
 SURPASS
 NG Optics
SURPASS
NG Switching
SURPASS
NG Management
NGN Control 
NGN Management 
NGN Control 
NGN Core 
NGN Access 
PSTN/
Mobile Network 
Media
Gateways 
Switc
Switc
Switc
Media
Gateway 
Access
Gatewa
y Metro 
Optics 
IP/Optical
Backbone 
Residential 
Triple Play
Voice, Video, 
Data 
Multi-Service
Access 
Business 
LA
PB
CP
SURPASS 
hiQ 
SURPASS 
hiG 
AccessIntegrator 
TNMS
NetManager
SURPASS hiS
SURPASS hiXSURPASS hiT 
SURPASS 
hiG 
Tên các lớp thiết bị trong hệ thống thiết bị NGN của Siemens
71
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
NGN VNPT 
(2006)
™2 softswitch ở Hà Nội
và thành phố HCM 
™3 router trục M160 ở
Hà Nội, thành phố
HCM, Đà Nẵng (dung 
lượng chuyển mạch 160 
Gbps)
™ Lắp đặt các cổng
gateway phương tiện
(Media Gateway) và
phổ cập dịch vụ xDSL
trê hầu hết 61 tỉnh
trên toàn quốc. 
72
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Mô hình NGN giải pháp Surpass: 
VoIP
HANOI VOICE CENTER
VTI H.323 Network
3xE1
6xE1
2xE1
2xE1
2xE1
MG –Dong nai
MG –Hai Phong
MG –Quang Ninh
MG –Hue
MG –Khanh hoa
6xE1
3xE1
MG –Danang
3xE1
2xE1
3xE1
MG –Vung Tau
MG –Can tho
HCMC VOICE CENTER
CRX
CRX (MRX)CRX (MRX)
MMA # hiQ9200
E1
E1
E1
E1
E1
E1
E1
hiQ9200
BackBonePackage
Multilayer
Switch
Multilayer Switch
Multilayer
Switch
International Traffic
STM-1
STM-1STM-1
NetM
Boot/remoteNetMHP Openview*
* Management Terminal for 
XP and CRX
# Multimedia Application 
Server
ERX
ERX
ERX
ERX
ERX
ERX
ERX
ERX
ERX ERX
ERX
optional
STM-1STM-1
ERX
hiR200
hiQ20/30
hiQ20/30
73
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Cấu trúc mạng báo hiệu triển
khai trong giai đoạn 2004-2006
MGC
HCM
PSTNPSTN
STP
SIP/M
egaco S I
P /
M
e g
a c
o
SIP/Megaco
S I
P /
M
e g
a c
oSIP/M
egaco
API më
SIP/Megaco
API më
BICCSigtran Sigtran
Megaco/H.248Megaco/H.248
ISUPISUP
RTP RTP
SG
SG
MGC
Hµ Néi
M¸y chñ
øng dông
M¸y chñ
øng dông
M¸y chñ
øng dông
M¸y chñ
øng dông
Media Gateway
Media Gateway
PSTNPSTN
STP
M¹ng trôc
IP
M¹ng trôc
IP
74
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
PSTNPSTN
Media 
Gateway
STP
SIP/M
egaco S I
P /
M
e g
a c
o
SIP/Megaco
S I
P /
M
e g
a c
oSIP/M
egaco
M¸y chñ
øng dông
API më
SIP/Megaco
API më
BICC/SIP
Sigtran
Megaco/H.248
SIP
ISUP
RTP RTP
SG
MGC
Hµ Néi
Megaco/H.248
SIP
Media Gateway IP phone
M¸y chñ
øng dông
M¸y chñ
øng dông
M¸y chñ
øng dông
MGC
§N
MGC
HCM
M¹ng trôc
IP
M¹ng trôc
IP
Cấu trúc mạng báo hiệu triển
khai trong giai đoạn 2006-2010
75
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dự án mở rộng VoIP pha 4
ƒ Nâng cấp softswitch lên hiE9200V3.2
„ Tăng cường khả năng hỗ trợ các đặc tính của các
loại tổng đài : tổng đài transit, quốc gia và quốc tế
„ Cho VTN khả năng kết nối MEGACO/H.248 hay 
MGCP
„ Hỗ trợ giao diện SIP để kết nối tới các SS khác và
miền SIP khác.
ƒ hiG1200, hiG1100
ƒ hiQ4200 cho kết nối kinh doanh và thoại
người sử dụng (fix and mobile network)
76
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dự án mở rộng VoIP pha 4
77
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
DÞch vô tho¹i VoIP tr¶ tr−íc 1719
DÞch vô tho¹i miÔn phÝ 1800
(Free Phone)
DÞch vô Th«ng tin gi¶i trÝ 1900 
(Premium rate service) DÞch vô m¹ng riªng ¶o
Virtual Private Network (VPN)
DÞch vô b¸o cuéc gäi tõ Internet
Call Waiting Internet (CWI)
Dịch vụ thoại qua trang Web (WDP)
DÞch vô tho¹i miÔn phÝ tõ trang WEB 
(FCB)
DÞch vô cuéc gäi th−¬ng m¹i miÔn phÝ
Comercial Free Call Service
CÁC DỊCH VỤ DỮ LIỆU
VoD (Video on Demand)
IPTV
TRUYỀN HÌNH HỘI NGHỊ
(Video Conferencing)
Dịch vụ truy nhập INTERNET qua 
ADSL
Giới thiệu một số dịch vụ trên nền NGN của VNPT
CÁC DỊCH VỤ ĐA PHƯƠNG TIỆNCÁC DỊCH VỤ THOẠI
78
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụ 1719
2.1. Lựa chọn ngôn ngữ
2.2. Nhận dạng số gọi
2.3. Nhận mã cá nhân PIN và kiểm tra
(valid, blocked, in used, no credit)
2.4. Kết thúc việc nhận dạng – thuê bao
nghe thấy âm mời quay số
SURPASS 
hiG 1000 V3T
i 
SURPASS 
hiQ 9200
i 9200
SURPASS 
hiR 200
i 200
IP Core Network
MGCP
b e a r e r
SS7
P S T N / I S D N
Switch
M G
C P
bearer
SS7
Switch
P S T N / IS D N
M
G
C
P
2. Announcement & DTMF dialog
SURPASS 
hiG 1000 V3T
i 
1719 xxxx
Destination
1 . M
ã t r u
y n h
ậ p d
ị c h v
ụ g ử
i q u a
 S S 7
4. C a l l set u p 
3 . Q ua y số b ị gọi B 
3 . G
ử i s ố
b ị g ọ
i B
1. 1719 L Announcement 
B number (PSTN routing)
2. 1719 L Announcement 
# B number (IP Routing)
. t 
 r ( r ti )
. t 
 r (I ti )
79
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụ
1800/1900
80
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụ thoại miễn phí từ trang
web (Free Call Button)
HTTP(S) 
SS7 ISUP 
PSTN Network 
hiG 1000 VxP PSTN Network 
TIF 
SS7 ISUP 
PRI 
TDM trunk TDM trunk 
Web browser 
PC phone application 
Switch Switch 
H.323 
Called/ Calling Party 
hiQ 4000 
FreecallButton 
Server 
IP Network 
SIP/PINT+ 
Web server 
of company 
hiQ 30 
LDAP 
81
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụ hội nghị truyền hình
(Video Conferencing)
82
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụ hội nghị truyền hình
(Video Conferencing)
83
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụ IPTV
ƒ Truyền hình qua mạng sử
dụng giao thức IP
IP Network
Operator 
Headend
TV via STB
Operator Access 
Network
Live Media
On-Demand Media
84
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụ mạng riêng ảo MegaWAN
(VPN)
85
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Dịch vụMegaVNN
86
N
g
u
y
ễ
n
T
h
ị
T
h
u
H
ằ
n
g
2
0
0
8
Tham khảo
[1]. Tài liệu tập huấn NGN - Nguyễn Quý Minh Hiền -
2003
[2]. “Định hướng tổ chức mạng viễn thông của VNPT 
đến 2010” – TCT Bưu chính viễn thông Việt Nam, 
Hà Nội, 08-2001, trang 1-20
[3] Thông tin về các dịch vụ trên nền NGN của VNPT do 
VTN cung cấp,  
[4] 
[5] Định nghĩa của ITU-T về NGN:
T/studygroups/com13/ngn2004/working_definition.
html

File đính kèm:

  • pdfbai_giang_mang_vien_thong_nguyen_thi_thu_hang.pdf