Bài giảng Mạng máy tính và hệ thống thông tin công nghiệp - Chương 1.0 - Đào Đức Thịnh

M¹ng m¸y tÝnh
&
HÖ thèng th«ng tin c«ng nghiÖ
§µo §øc ThÞnh
BM Kü thuËt ®o & THCN
Giíi thiÖu vÒ m«n häc
z T¹i sao ph¶I häc m«n häc nµy ?
z M«n häc sÏ häc nh÷ng g× ?
z Tµi liÖu tham kh¶o:
M¹ng vµ c¸c hÖ thèng më-NguyÔn Thóc H¶I
M¹ng truyÒn tin CN-Hoµng Minh S¬n
CÊu tróc m«n häc
z C¬ së lý thuyÕt cña m¹ng th«ng tin ( chung 
cho c¶ hai m«n).
z M¹ng m¸y tÝnh.
z HÖ th«ng th«ng tin CN
Ch−¬ng 1: Giíi thiÖu vÒ m¹ng
1.1 C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n:
1.1.1 Th«ng tin, d÷ liÖu:
1.1.2 LÞch sö ph¸t triÓn cña m¹ng m¸y tÝnh:
1.1.3 C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
1.1.4 Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh.
1.2 KiÕn tróc ph©n líp vµ m« h×nh hÖ më:
1.2.1 KiÕn tróc ph©n líp
1.2.2 M« h×nh ISO
1.2.3 Ph−¬ng thøc ho¹t ®éng
1.2.4 C¸c tæ chøc thùc hiÖn chuÈn ho¸ m¹ng
Ch−¬ng 1: Giíi thiÖu vÒ m¹ng
1.3 HÖ ®iÒu hµnh m¹ng:
1.4 KÕt nèi c¸c m¹ng m¸y tÝnh:
Th«ng tin, d÷ liÖu
Th«ng tin lµ th−íc ®o møc nhËn thøc, sù hiÓu biÕt vÒ mét vÊn ®Ò, 
mét sù kiÖn hoÆc mét hÖ thèng. 
Th«ng tin, d÷ liÖu, tÝn hiÖu
z §èi t−îng cña mét hÖ th«ng tin: §èi t−îng chÝnh cña mét 
hÖ th«ng tin lµ truyÒn th«ng tin tõ n¬i nµy qua n¬i kh¸c.
z C¸c nh©n tè t¹o nªn hÖ th«ng tin:
z Cã nhu cÇu truyÒn th«ng tin.
z Cã mét bé ph¸t.
z Cã mét bé thu
z Cã mét kªnh liªn l¹c.
z D÷ liÖu ( Data): Lµ mét thuËt ng÷ dïng ®Ó chØ mét phÇn cña 
b¶n tin hay th«ng tin. 
z M¸y tÝnh ( Computer or uP based): Sö lý d÷ liÖu d−íi d¹ng 8(-
16,32,64) bit ®ång thêi.
Th«ng tin, d÷ liÖu, tÝn hiÖu
TÝn hiÖu: ViÖc trao ®æi th«ng tin (gi÷a ng−−êi vµ ng−−êi, gi÷a ng−−êi 
vµ m¸y) hay d÷ liÖu (gi÷a m¸y vµ m¸y) chØ cã thÓ thùc hiÖn ®−−îc nhê 
tÝn hiÖu. Cã thÓ ®Þnh nghÜa, tÝn hiÖu lµ diÔn biÕn cña mét ®¹i l−−îng vËt 
lý chøa ®ùng tham sè th«ng tin/d÷ liÖu vµ cã thÓ truyÒn dÉn ®−−îc. 
Theo quan ®iÓm to¸n häc th× tÝn hiÖu ®−−îc coi lµ mét hµm cña thêi 
gian. 
z T−¬nq tù: §©y lµ mét hµm liªn tôc cña mét ®èi sè liªn tôc ( thêi 
gian).
z Rêi r¹c: §©y lµ mét hµm liªn tôc cña mét ®èi sè rêi r¹c ( thêi 
gian).
z L−îng tö: §©y lµ mét hµm l−îng tö cña mét ®èi sè liªn tôc ( thêi 
gian).
z Sè: §©y lµ mét hµm l−îng tö cña mét ®èi sè rêi r¹c ( thêi gian).
Th«ng tin, d÷ liÖu, tÝn hiÖu
LÞch sö ph¸t triÓn cña m¹ng m¸y tÝnh
LÞch sö ph¸t triÓn cña m¹ng m¸y tÝnh
LÞch sö ph¸t triÓn cña m¹ng m¸y tÝnh
C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
* §−êng truyÒn vËt lý:
§−êng truyÒn vËt lý dïng ®Ó chuyÓn c¸c tÝn hiÖu ®iÖn gi÷a c¸c 
m¸y tÝnh. C¸c tÝn hiÖu ®iÖn ®ã biÓu thÞ c¸c gi¸ trÞ d÷ liÖu d−−íi 
d¹ng c¸c xung nhÞ ph©n (on-off). TÊt c¶ c¸c tÝn hiÖu ®−−îc 
truyÒn gi÷a c¸c m¸y tÝnh ®Òu thuéc mét d¹ng sãng ®iÖn tõ (EM) 
nµo ®ã, tr¶i tõ c¸c tÇn sè radio tíi sãng cùc ng¾n (viba) vµ tÝa 
hång ngo¹i. Tïy theo tÇn sè cña sãng ®iÖn tõ cã thÓ dïng c¸c 
®−êng truyÒn vËt lý kh¸c nhau ®Ó truyÒn c¸c tÝn hiÖu. 
C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
Khi xem xÐt lùa chän ®−êng truyÒn vËt lý, ta cÇn chó ý tíi c¸c 
®Æc tr−ng c¬ b¶n cña chóng lµ gi¶i th«ng (bandwidth), ®é suy 
hao vµ ®é nhiÔu ®iÖn tõ.
* Gi¶i th«ng cña mét ®−êng truyÒn chÝnh lµ ®é ®o ph¹m vi tÇn 
sè mµ nã cã thÓ ®¸p øng ®−−îc. 
* Tèc ®é truyÒn d÷ liÖu trªn ®−−êng truyÒn cßn ®−−îc gäi lµ
th«ng l−îng (throughput) cña ®−−êng truyÒn th−êng ®−îc tÝnh 
b»ng sè l−îng bit ®−îc truyÒn ®i trong 1 gi©y (bps). Th«ng 
l−îng cßn ®−îc ®o b»ng mét ®¬n vÞ kh¸c lµ baud . Baud biÓu thÞ 
sè l−îng thay ®æi tÝn hiÖu trong mét gi©y. 
*§é suy hao lµ ®é ®o sù yÕu ®i cña tÝn hiÖu trªn ®−−êng truyÒn. 
Nã còng phô thuéc vµo ®é dµi c¸p.
*§é nhiÔu ®iÖn tõ (EMI - Electromagnetic Interference) g©y ra 
bëi tiÕng æn ®iÖn tõ bªn ngoµi lµm ¶nh h−ëng ®Õn tÝn hiÖu trªn 
®−−êng truyÒn.
C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
HiÖn nay c¶ 2 lo¹i ®−êng truyÒn h÷u tuyÕn (cable) vµ v« tuyÕn 
(wireless) ®Òu ®−îc sö dông trong viÖc nèi kÕt m¹ng m¸y tÝnh.
§−êng truyÒn h÷u tuyÕn gåm cã :
- C¸p ®ång trôc (coaxial cable)
- C¸p ®«i xo¾n (twisted - pair cable), gåm 2 lo¹i : cã bäc kim 
(Shielded) vµ kh«ng bäc kim (Unshielded)
- C¸p sîi quang (fiber -optic cable)
§−−êng truyÒn v« tuyÕn gåm cã :
- Radio
- Sãng cùc ng¾n (microwave)
- Tia hång ngo¹i (infrared)
C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
*KiÕn tróc m¹ng:
KiÕn tróc m¹ng m¸y tÝnh (network architecture) thÓ hiÖn c¸ch 
nèi c¸c m¸y tÝnh víi nhau ra sao vµ tËp hîp c¸c qui t¾c, qui −íc 
mµ tÊt c¶ c¸c thùc thÓ tham gia truyÒn th«ng trªn m¹ng ph¶i 
tu©n theo ®Ó ®¶m b¶o cho m¹ng ho¹t ®éng tèt. C¸ch nèi c¸c 
m¸y tÝnh ®−−îc gäi lµ h×nh tr¹ng (topolopy) cña m¹ng (ta gäi lµ
topo cña m¹ng). Cßn tËp hîp c¸c qui t¾c, qui −íc truyÒn th«ng 
th× ®−îc gäi lµ giao thøc (protocol) cña m¹ng. To po vµ giao 
thøc m¹ng lµ hai kh¸i niÖm rÊt c¬ b¶n cña m¹ng m¸y tÝnh.
C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
* Topo m¹ng: Cã 2 kiÓu nèi m¹ng chñ yÕu lµ ®iÒm-®iÓm (point-
to-point) vµ qu¶ng b¸ (broadcast hay point-to-multipoint).
Theo kiÓu ®iÓm - ®iÓm c¸c ®−êng truyÒn nèi tõng cÆp nót víi 
nhau vµ mçi nót ®Òu cã tr¸ch nhiÖm l−u tr÷ t¹m thêi sau ®ã 
chuyÓn tiÕp d÷ liÖu ®i cho tíi ®Ých. Do c¸ch thøc lµm viÖc nh−
thÕ nªn m¹ng kiÓu nµy cßn ®−−îc gäi lµ m¹ng "l−u vµ chuyÓn 
tiÕp"(store and forward). 
C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
Theo kiÓu qu¶ng b¸, tÊt c¶ c¸c nót ph©n chia chung mét ®−êng 
truyÒn vËt lý. D÷ liÖu ®−îc göi ®i tõ mét nót nµo ®ã sÏ cã thÓ
®−îc tiÕp nhËn bëi tÊt c¶ c¸c nót cßn l¹i, bëi vËy cÇn chØ ra ®Þa 
chØ ®Ých cña d÷ liÖu ®Ó mçi nót c¨n cø vµo ®ã kiÓm tra xem d÷
liÖu cã ph¶i dµnh cho m×nh hay kh«ng?
C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
* Giao thøc m¹ng :
ViÖc trao ®æi th«ng tin, cho dï lµ ®¬n gi¶n nhÊt, còng ®Òu ph¶i 
tu©n theo nh÷ng qui t¾c nhÊt ®Þnh. Ngay c¶ hai ng−−êi nãi 
chuyÖn víi nhau muèn cho cuéc nãi chuyÖn cã kÕt qu¶ th× Ýt 
nhÊt c¶ hai còng ph¶i ngÇm tu©n thñ qui t¾c: khi ng−−êi nµy nãi 
th× ng−êi kia ph¶i nghe vµ ng−îc l¹i. ViÖc truyÒn tÝn hiÖu trªn 
m¹ng còng vËy, cÊn ph¶i cã nh÷ng quy t¾c, quy −íc vÒ nhiÒu 
mÆt, tõ khu«n d¹ng (có ph¸p, ng÷ nghÜa) cña d÷ liÖu cho tíi c¸c 
thñ tôc göi, nhËn d÷ liÖu kiÓm so¸t hiÖu qu¶ vµ chÊt l−îng 
truyÒn tin vµ xö lý c¸c lçi vµ sù cè. Yªu cÇu vÒ xö lý vµ trao ®æi 
th«ng tin cña ng−−êi sö dông cµng cao th× c¸c qui t¾c cµng 
nhiÒu vµ phøc t¹p h¬n. TËp hîp tÊt c¶ nh÷ng qui t¾c, qui −íc ®ã 
®−îc gäi lµ giao thøc (protocol) cña m¹ng. Râ rµng lµ c¸c m¹ng 
cã thÓ sö dông c¸c giao thøc kh¸c nhau tïy sù lùa chän cña ng−−êi 
thiÕt kÕ
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
NÕu lÊy "kho¶ng c¸ch ®Þa lý" lµm yÕu tè chÝnh ®Ó ph©n lo¹i th×
ta cã m¹ng côc bé, m¹ng ®« thÞ, m¹ng diÖn réng vµ m¹ng toµn 
cÇu.
z *M¹ng côc bé (Local Area Networks - viÕt t¾t lµ LAN): lµ m¹ng 
®−−îc cµi ®Æt trong mét ph¹m vi t−¬ng ®èi nhá (vÝ dô trong 1 
tßa nhµ, khu tr−êng häc v.v...) víi kho¶ng c¸ch lín nhÊt gi÷a 
c¸c m¸y tÝnh nót m¹ng chØ trong vßng vµi chôc ki-l«-mÐt trë l¹i.
z *M¹ng ®« thÞ (Metropolitan Area Networks - viÕt t¾t lµ MAN): lµ
m¹ng ®−îc cµi ®Æt trong ph¹m vi mét ®« thÞ hoÆc mét trung t©m 
kinh tÕ - x· héi cã b¸n kÝnh kho¶ng 100 ki-l«-mÐt trë l¹i.
z *M¹ng diÖn réng (Wide Area Networks : viÕt t¾t lµ WAN): ph¹m 
vi cña m¹ng cã thÓ v−ît qua biªn giíi quèc gia vµ thËm chÝ c¶
lôc ®Þa.
z *M¹ng toµn cÇu (Global Area Netwoks - viÕt t¾t lµ GAN): ph¹m 
vi cña m¹ng tr¶i réng kh¾p c¸c lôc ®Þa cña Tr¸i §Êt).
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
NÕu lÊy "kü thuËt chuyÓn m¹ch" (switching) lµm yÕu 
tè chÝnh ®Ó ph©n lo¹i th× ta sÏ cã : m¹ng chuyÒn 
m¹ch kªnh, m¹ng chuyÓn m¹ch th«ng b¸o vµ m¹ng 
chuyÓn m¹ch gãi.
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
*M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh (circuit - switched networks): Trong 
tr−êng hîp nµy, khi cã 2 thùc thÓ cÇn trao ®æi th«ng tin víi nhau 
th× gi÷a chóng sÏ ®−îc thiÕt lËp mét "kªnh" (circuit) cè ®Þnh vµ
®−îc duy tr× cho ®Õn khi mét trong hai bªn ng¾t liªn l¹c. C¸c d÷
liÖu chØ ®−îc truyÒn theo con ®−êng cè ®Þnh ®ã.
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
*M¹ng chuyÓn m¹ch th«ng b¸o (message - switched 
networks) : Th«ng b¸o (message) lµ mét ®¬n vÞ 
th«ng tin cña ng−êi sö dông cã khu«n d¹ng ®−îc qui 
®Þnh tr−íc. Mçi th«ng b¸o ®Òu cã chøa vïng th«ng 
tin ®iÒu khiÓn trong ®ã chØ ®Þnh râ ®Ých cña th«ng 
b¸o. C¨n cø vµo th«ng tin nµy mµ mçi nót trung gian 
cã thÓ chuyÓn th«ng b¸o tíi nót kÕ tiÕp theo ®−êng 
dÉn tíi ®Ých cña nã. Nh− vËy, mçi nót cÇn ph¶i l−u 
tr÷ t¹m thêi ®Ó "®äc" th«ng tin ®iÒu khiÓn trªn th«ng 
b¸o ®Ó råi sau ®ã chuyÓn tiÕp th«ng b¸o ®i. Tïy 
thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña m¹ng, c¸c th«ng b¸o kh¸c 
nhau cã thÓ ®−îc göi ®i trªn c¸c con
®−êng kh¸c nhau 
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
*M¹ng chuyÓn m¹ch gãi (packet -switched 
networks): Trong tr−êng hîp nµy, mçi th«ng b¸o 
®−îc chia thµnh nhiÒu phÇn nhá h¬n gäi lµ c¸c gãi 
tin (packet) cã khu«n d¹ng qui ®Þnh tr−íc. Mçi gãi tin 
còng chøa c¸c th«ng tin ®iÒu khiÓn, trong ®ã cã ®Þa 
chØ nguån (ng−êi göi) vµ ®Ých (ng−êi nhËn) cña gãi 
tin. C¸c gãi tin thuéc vÒ mét th«ng b¸o nµo ®ã cã thÓ
®−îc göi ®i qua m¹ng ®Ó tíi ®Ých b»ng nhiÒu con 
®−êng kh¸c nhau 
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
*Ng−êi ta cßn cã thÓ ph©n lo¹i m¹ng theo kiÕn tróc 
m¹ng(topo vµ giao thøc sö ®ông). Ch¼ng h¹n chóng 
ta th−êng nghe nãi ®Õn m¹ng SNA (System Network 
Architechture) cña IBM, m¹ng ISO (theo kiÕn tróc 
chuÈn quèc tÕ), hay m¹ng TCP/IP v.v... 
KiÕn tróc ph©n tÇng
§Ó gi¶m ®é phøc t¹p cña viÖc thiÕt kÕ vµ cµi ®Æt m¹ng, hÊu hÕt 
c¸c m¹ng m¸y tÝnh hiÖn cã ®Òu ®−îc ph©n tÝch thiÕt kÕ theo 
quan ®iÓm ph©n tÇng (layering). Mçi hÖ thèng thµnh phÇn cña 
m¹ng ®−−îc xem nh− lµ mét cÊu tróc ®a tÇng, trong ®ã mçi 
tÇng ®−îc x©y trªn tÇng tr−íc nã. Sè l−îng c¸c tÇng còng nh−
tªn vµ chøc n¨ng cña mçi tÇng lµ tïy thuéc vµo c¸c nhµ thiÕt 
kÕ. 
M« h×nh hÖ më
z P1 : §Ó ®¬n gi¶n cÇn h¹n chÕ sè l−îng c¸c tÇng.
z P2 : T¹o ranh giíi c¸c tÇng sao cho c¸c t−¬ng t¸c vµ m« t¶ c©n 
dÞch vô lµ tèi thiÓu.
z P3 : Chia c¸c tÇng sao cho c¸c chøc n¨ng kh¸c nhau ®−îc t¸ch 
biÖt víi nhau, vµ c¸c tÇng sö dông c¸c lo¹i c«ng nghÖ kh¸c 
nhau còng ®−îc t¸ch biÖt.
z P4 : C¸c chøc n¨ng gièng nhau ®−îc ®Æt vµo cïng mét tÇng
z P5 : Chän ranh giíi c¸c tÇng theo kinh nghiÖm ®· ®−îc chøng 
tá lµ thµnh c«ng. 
z P6 : C¸c chøc n¨ng ®−îc ®Þnh vÞ sao cho cã thÓ thiÕt kÕ l¹i tÇng 
mµ ¶nh h−ëng Ýt nhÊt ®Õn c¸c tÇng kÕ nã.
z P7 : T¹o ranh giíi c¸c tÇng sao cho cã thÓ chuÈn hãa giao diÖn 
t−¬ng øng.
M« h×nh hÖ më
z P8 :T¹o mét tÇng khi d÷ liÖu ®−−îc xö lý mét c¸ch kh¸c biÖt.
z P9 : Cho phÐp c¸c thay ®æi chøc n¨ng hoÆc giao thøc trong mét 
tÇng kh«ng lµm ¶nh h−ëng ®Õn c¸c tÇng kh¸c.
z P10 : Mçi tÇng chØ cã c¸c ranh giíi (giao diÖn) víi c¸c tÇng kÒ 
trªn vµ d−íi nã.
z C¸c nguyªn t¾c t−¬ng tù ®−îc ¸p dông khi chia c¸c tÇng 
con(sublayer) :
z P11: Cã thÓ chia mét tÇng thµnh c¸c tÇng con khi cÇn thiÕt.
z P12 : T¹o c¸c tÇng con ®Ó cho phÐp giao diÖn víi c¸c tÇng kÒ 
cËn.
z P13 : Cho phÐp hñy bá c¸c tÇng con nÕu thÊy kh«ng cÇn thiÕt.
M« h×nh hÖ më
M« h×nh hÖ më
z PHYSLCAL: Liªn quan ®Õn nhiÖm vô truyÒn dßng bit 
kh«ng cã cÊu tróc qua ®−êng truyÒn vËt lý, truy nhËp 
®−êng truyÒn vËt lý nhê c¸c ph−¬ng tiÖn c¬, ®iÖn, 
hµm, thñ tôc. 
z DATA LINK: Cung cÊp ph−¬ng tiÖn ®Ó truyÒn th«ng 
tin qua liªn kÕt vËt lý ®¶m b¶o tin cËy; göi c¸c khèi 
d÷ liÖu (frame) víi c¸c c¬ chÕ ®ång bé hãa, kiÓm 
so¸t lçi vµ kiÓm so¸t tuång d÷ liÖu cÇn thiÕt. 
z NETWORK: Thùc hiÖn viÖc chän ®−êng vµ chuyÓn 
tiÕp th«ng tin víi c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch thÝch hîp, 
thùc hiÖn kiÓm so¸t luång d÷ liÖu vµ c¾t/hîp d÷ liÖu 
nÕu cÇn.
M« h×nh hÖ më
z TRANSPORT:Thùc hiÖn viÖc truyÒn d÷ liÖu gi÷a hai ®Çu mót 
(end-to-end); thùc hiÖn c¶ viÖc kiÒm so¸t lçi vµ kiÓm so¸t luång 
d÷ liÖu gi÷a ®Çu mót. Còng cã thÓ thùc hiÖn viÖc ghÐp kªnh 
(multiplexing) c¾t/hîp d÷ liÖu nÕu cÇn. 
z SESSION: Cung cÊp ph−¬ng tiÖn qu¶n lý truyÒn th«ng gi÷a c¸c 
øng dông thiÕt lËp, duy tr×, ®ång bé hãa vµ huû bá c¸c phiªn 
truyÒn th«ng gi÷a c¸c øng dông. 
z PRESENTATLON:ChuyÓn ®æi có ph¸p d÷ liÖu ®Ó ®¸p øng yªu 
cÇu truyÒn d÷ liÖu cña c¸c øng dông qua m«i tr−êng OSI
z APPLICATION: Cung cÊp c¸c ph−¬ng tiÖn ®Ó ng−êi sö dông cã 
thÓ truy nhËp ®−îc vµo m«i tr−êng OSI, ®ång thêi cung cÊp c¸c 
dÞch vô th«ng tin ph©n t¸n.
Ph−¬ng thøc ho¹t ®éng
ë mçi tÇng trong m« h×nh OSI cã 2 ph−¬ng thøc ho¹t ®éng 
chÝnh ®−îc ¸p dông : ph−¬ng thøc cã liªn kÕt (connection-
onented) vµ ph−¬ng thøc kh«ng liªn kÕt (connectionless).
Víi ph−¬ng thøc cã liªn kÕt, tr−−íc khi truyÒn d÷ liÖu cÇn thiÕt 
lËp mét liªn kÕt l«gic gi÷a c¸c thùc thÓ ®ång møc. Trong khi ®ã, 
víi ph−¬ng thøc kh«ng liªn kÐt th× kh«ng cÇn thiÕt lËp liªn kÕt 
l«gic vµ mçi ®¬n vÞ d÷ liÖu ®−îc truyÒn lµ ®éc lËp víi c¸c ®¬n vÞ 
d÷ liÖu tr−íc hoÆc sau nã.
Ph−¬ng thøc ho¹t ®éng
Nh− vËy ®èi víi ph−¬ng thøc cã liªn kÕt, qu¸ tr×nh truyÒn th«ng 
ph¶i bao gåm 3 giai ®o¹n ph©n biÖt :
- ThiÕt lËp liªn kÕt (l«gic): hai thùc thÓ ®ång møc ë hai hÖ thèng sÏ
th−¬ng l−îng víi nhau vÒ tËp c¸c tham sè sÏ sö dông trong giai 
®o¹n sau (truyÒn d÷ liÖu).
- TruyÒn d÷ liÖu : d÷ liÖu ®−−îc truyÒn víi c¸c c¬ chÕ kiÓm so¸t vµ
qu¶n lý kÌm theo (nh−− kiÓm so¸t lçi, kiÓm so¸t luång d÷ liÖu, 
c¾t/hîp d÷ liÖu v.v...) ®Ó t¨ng c−êng ®é tin cËy vµ hiÖu qu¶ cña 
viÖc truyÒn d÷ liÖu.
- Hñy bá liªn kÕt (l«gic) : gi¶i phãng c¸c tµi nguyªn
Ph−¬ng thøc ho¹t ®éng
Cßn ®èi víi ph−¬ng thøc kh«ng liªn kÕt th× chØ cã duy 
nhÊt mét giai ®o¹n truyÒn d÷ liÖu mµ th«i.
C¸c tæ chøc chuÈn ho¸ m¹ng
z ISO
z CCITT
z ECMA, ANSI, IEEE.
HÖ ®iÒu hµnh m¹ng
Cïng víi viÖc ghÐp nèi c¸c m¸y tÝnh thµnh m¹ng, 
cÇn thiÕt ph¶i cã c¸c hÖ ®iÒu hµnh trªn ph¹m vi toµn 
m¹ng cã chøc n¨ng qu¶n lý d÷ liÖu vµ tÝnh to¸n, xö
lý mét c¸ch thèng nhÊt. C¸c hÖ thèng nh− vËy ®−îc 
gäi chung lµ hÖ ®iÒu hµnh m¹ng (Network Operating 
Systems-viÕt t¾t lµ NOS). §Ó thiÕt. kÕ vµ cµi ®Æt mét 
hÖ ®iÒu hµnh m¹ng, cã thÓ cã 2 c¸ch tiÕp cËn kh¸c 
nhau.
HÖ ®iÒu hµnh m¹ng
( 1 ) T«n träng tÝnh ®éc lËp cña c¸c hÖ ®iÒu hµnh côc 
bé ®· cã trªn c¸c m¸y tÝnh cña m¹ng. Lóc ®ã, hÖ
®iÒu hµnh m¹ng ®−îc cµi ®Æt nh− mét tËp c¸c 
ch−¬ng tr×nh tiÖn Ých ch¹y trªn c¸c m¸y kh¸c nhau 
cña m¹ng. Tuy kh«ng ®−îc "®Ñp" nh−ng gi¶i ph¸p 
nµy dÔ cµi ®Æt vµ kh«ng v« hiÖu hãa c¸c phÇn mÒm 
®· cã.
HÖ ®iÒu hµnh m¹ng
(2) Bá qua c¸c hÖ ®iÒu hµnh côc bé ®· cã trªn c¸c 
m¸y vµ cµi mét hÖ ®iÒu hµnh thuÇn nhÊt trªn toµn 
m¹ng mµ ng−êi ta cßn gäi lµ hÖ ®iÒu hµnh ph©n t¸n 
(distnbuted operating system). Râ rµng lµ gi¶i ph¸p 
nµy "®Ñp h¬n" vÒ ph−¬ng diÖn hÖ thèng so víi gi¶i 
ph¸p trªn nh−ng bï l¹i lµ ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc 
lín h¬n nhiÒu. MÆt kh¸c, viÖc t«n träng tÝnh ®éc lËp 
vµ chÊp nhËn sù tæn t¹i cña c¸c s¶n phÈm hÖ thèng 
®· cã lµ mét ®iÓm hÊp dÉn cña c¸ch tiÕp cËn thø
nhÊt. 
KÕt nèi m¹ng m¸y tÝnh.
C¸c tiÕp cËn:
Do nhu cÇu trao ®æi th«ng tin trong x· héi ph¸t triÓn ngµy cµng 
cao nªn viÖc kÕt nèi c¸c m¹ng m¸y tÝnh l¹i víi nhau ®· trë
thµnh mét vÊn ®Ò ®−îc quan t©m ®Æc biÖt. Môc tiªu ®Ò ra lµ
ph¶i lµm sao ®Ó nh÷ng ng−êi sö dông trªn c¸c m¹ng kh¸c nhau 
(vÒ chñng lo¹i, kiÕn tróc hoÆc vÞ trÝ ®Þa lý) cã thÓ trao ®èi th«ng 
tin víi nhau mét c¸ch dÔ dµng vµ hiÖu qu¶. §Ó kÕt nèi c¸c 
m¹ng ®ang tån t¹i l¹i víi nhau, ng−êi ta th−êng xuÊt ph¸t tõ mét 
trong hai quan ®iÓm sau ®©y :
(1) Xem mçi nót cña m¹ng con nh− lµ mét hÖ thèng më, hoÆc
(2) Xem mçi m¹ng con nh− lµ mét hÖ thèng më.
KÕt nèi m¹ng m¸y tÝnh.
- Quan ®iÓm (l) cho phÐp mçi nót cña m¹ng con cã thÓ truyÒn 
th«ng trùc tiÕp víi mét nót cña m¹ng con bÊt kú kh¸c. Nh− vËy 
toµn bé c¸c m¹ng con còng sÏ lµ nót cña m¹ng lín vµ tu©n thñ
mét kiÕn tróc chung. 
- Quan ®iÓm (2), hai nót thuéc hai m¹ng con kh¸c nhau kh«ng 
thÓ "b¾t tay" trùc tiÕp víi nhau ®−îc mµ ph¶i th«ng qua mét 
phÇn tö trung gian gäi lµ giao diÖn nèi kÕt (Interconnection 
Interface) ®Æt gi÷a hai m¹ng con ®ã. Cã nghÜa lµ còng h×nh 
thµnh mét m¹ng lín gåm c¸c giao diÖn nèi kÕt vµ c¸c m¸y chñ
(host) ®−îc nèi víi nhau bëi c¸c m¹ng con.
KÕt nèi m¹ng m¸y tÝnh.