Bài giảng Luật và chính sách công - Bài 8: Tổng quan pháp luật về tài sản - Phạm Duy Nghĩa

 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
Bài 8: 18/12/2014 
Tổng quan 
pháp luật về 
tài sản 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
§§ 36.3, 43 Luật VBPL 2008 
 Cần thiết 
 Phù hợp với chính sách của Đảng 
 Hợp hiến, hợp pháp 
 Khả thi 
 Kỹ thuật thể hiện 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
Lựa chọn 
chính sách của 
chính quyền 
Không can thiệp 
Can thiệp 
Ủy quyền 
Can thiệp 
Duy trì 
Thẩm quyền 
Cung cấp 
Trực tiếp 
Điều tiết bởi 
pháp luật 
Hỗ trợ 
Tài chính 
Bộ, ngành 
DNNN 
Thực thể 
khác 
Nhà cung 
cấp 
Người tiêu 
dùng 
Hỗ trợ 
Thu nhập 
Trả tiền 
Trợ giúp 
Không can thiệp Ủy quyền cho 
chính quyền 
cấp dưới 
Tổ chức phi 
Chính phủ 
Tư nhân 
Thực thể 
khác 
Ủy quyền cho 
chính quyền 
cấp dưới 
Lựa chọn 
chính sách 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
Nhận biết vấn đề pháp luật 
Trục trặc trong 
điều hành 
Hạn chế quyền 
 của người dân 
Thi hành luật 
 kém hiệu quả 
Lý do khác, 
(ví dụ thiếu luật) 
Tham vấn chính sách cải cách pháp luật 
Đối tượng 
liên quan trực tiếp 
Quan chức lập pháp 
Quan chức điều hành 
Giới chuyên môn luật 
Công chúng, kinh nghiệm khác 
Tổng hợp và phân tích dữ liệu 
Phát biểu 
vấn đề pháp luật 
Luận điểm ủng hộ 
cải cách pháp luật 
Luận điểm chống 
cải cách pháp luật 
Các lựa chọn 
cải cách pháp luật 
Báo cáo thảo luận cải cách pháp luật 
Kiến nghị chính thức 
Sáng kiến lập pháp, Ưu tiên lập pháp, Bản dự thảo luật 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
Bộ tiêu chí ROCCIPI: Ví dụ về thu hồi đất đai 
Rule 
 (Quy 
tắc) 
Opportu
nity (Cơ 
hội) 
Capacit
y (Năng 
lực) 
Commu
nication 
Truyền 
thông 
Interest 
(Lợi ích) 
Process 
(Quy 
trình) 
Ideology 
(Ý thức 
hệ) 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
RIA: Quy trình đánh giá tác động của pháp luật 
Có 
Tham vấn, 
bổ sung dữ 
liệu? 
Nhận biết nhu cầu cải cách, 
Tham vấn sơ bộ 
Có cần RIA 
sơ bộ hay 
không? 
Không 
Có 
Chuẩn bị RIA sơ bộ, 
Tham vấn sơ bộ, Công bố 
Tham vấn đối tượng trực 
tiếp chịu ảnh hưởng, điều 
tra bổ sung nếu cần thiết 
Thu thập số liệu, Tổng hợp 
Phân tích 
Lập Báo cáo RIA đầy đủ 
Tổng hợp ý kiến tham vấn 
Chấp thuận Báo cáo RIA 
Trình cơ quan có thẩm quyền 
Không 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
Khái niệm căn bản 
 Tài sản => tất cả vật, quyền, sản hữu có thể quy ra tiền 
 Sở hữu => tổng hợp các quyền của người chủ đối với tài 
sản của mình 
 Sở hữu tư nhân (loại trừ), sở hữu chung, sở hữu cộng đồng 
 Bằng khoán => bằng khoán điền thổ => đăng bộ 
 Các hình thức thủ đắc sở hữu 
 Chiếm hữu 
 Mặc định bởi luật => ví dụ Luật SHTT 
 Thông qua khế ước 
 Các hành vi khác (thừa kế) 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
Chức năng của Luật tài sản 
 Phân bổ nguồn lực 
 Thúc đẩy cạnh tranh 
 Giải quyết xung đột 
 Tự do cá nhân 
 Phát triển nhân cách 
 Giáo dục chữ tín 
 Tôn trọng luật pháp 
 Xóa bỏ độc quyền, giảm nguy cơ độc tài 
 Góp phần xây dựng nhà nước mạnh 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
Nguyên tắc của luật tài sản (vật quyền) 
 Quyền loại trừ tuyệt đối với bất kỳ ai 
 Ví dụ: A cho B vay 1 triệu đồng => A chỉ có thể đòi B. 
 Ví dụ: A sở hữu 1 xe máy => A có quyền loại trừ tất cả 
mọi người khỏi các quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt 
xe máy đó 
 Công khai 
 Hoặc thông qua chiếm hữu 
 Hoặc thông qua hệ thống đăng ký 
 Gắn với vật cụ thể 
 Hạn chế loại vật quyền, không tự tiện thêm vật quyền 
 Ví dụ: căn hộ mini, bán nhà đất qua “giấy ủy quyền” 
 Phân tách tương đối giữa vật quyền và trái quyền 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
Quyền tài sản: Luật đất đai 
-Miền Bắc: 
Luật cải cách 
ruộng đất 
1953, HTX 
hóa, cải tạo 
XHCN, kế 
hoạch hóa 
- Miền Nam: 
Luật người cày 
có ruộng, cải 
cách 1972 
-Đóng băng 
thị trường nhà 
đất tự do 
-Nhà nước 
phân phối nhà 
- Nghị quyết 
10 (1988) về 
khoán trong 
nông nghiệp 
=> giao đất 
cho nông hộ 
- QSD đất 
được cấp cho 
mục đích sử 
dụng cá nhân 
-Quy định 
DNNN do nhà 
nước sở hữu 
100% vốn 
-Tự chủ kinh 
doanh theo 
nguyên tắc 
hạch toán độc 
lập 
- DN do nhà 
nước đầu tư 
vốn, tổ chức 
quản lý và 
hoạt động 
kinh doanh 
hoặc công ích, 
thực hiện mục 
tiêu nhà nước 
giao 
- DN nhà nước 
độc lập, (công 
ty nhà nước) 
các TCT 90 và 
91, DN có 
phần vốn cổ 
phần kiểm 
soát đặc biệt 
của nhà nước 
- Phân cấp 
hành chính 
- Thống nhất 
đăng ký BĐS 
1975 
Đa sở hữu về 
đất đai: 
- Nhà nước 
- Tư nhân 
1976-1985 
HP 1980 
Quốc hữu hóa 
đất đai 
1987 
LĐĐ 1987 
-Cấm mua 
bán đất đai 
-Cho phép 
mua bán nhà 
hạn chế vì 
mục đích sử 
dụng cá nhân 
-TTg: cấp > 
2ha 
1993 
LĐĐ 1993 
-Giá đất do 
NN quyết định 
-Người SDĐ có 
5 quyền 
- Cấp đất cho 
DNNN 
-TTg: giao đất 
> 3 ha, dự án 
có vốn ĐTNN 
1998 
LĐĐ 1998 
-Cho DN trong 
nước thuê 
-Chuyển đổi 
cấp đất cho 
DNNN thành 
cho thuê đất 
2003 
LĐĐ 2003 
-Người SDĐ có 
thêm 3 quyền 
- Giao đất có 
thu tiền, cho 
thuê đất 
-Phân cấp cho 
UBND tỉnh 
2005-2010 
Luật Nhà ở 
Luật kinh 
doanh BĐS 
Luật đăng ký 
BĐS 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
Quyền tài sản đa tầng đối với đất đai 
Sở hữu toàn dân, NN quản lý 
Quy hoạch tổng thể tỉnh/TP 
Dự án được phân cho chủ đầu tư 
QĐ thay đổi mục đích sử dụng đất 
Thu hồi đất, cấp đất cho chủ đầu tư 
Bồi thường, giải phóng mặt bằng 
Cấp GCN QSD đất cho chủ đầu tư 
Triển khai, phát triển dự án BĐS 
Cấp GCN QSD đất và sở hữu nhà 
“Giấy tờ pháp lý” 
cấp cho DN kinh 
doanh BĐS 
Bằng khoán cấp 
cho DN kinh 
doanh BĐS 
Bằng khoán cấp 
cho người mua 
nhà, căn hộ 
Tầng 1 của quyền tài sản (QTS) 
Tầng 2 
Tầng 3 
Tầng 4 
Tầng 5 
Thị trường trung gian các QTS 
Thị trường công khai/chính thức 
Cấp GCN cho người mua 
Tầng 6 
 Luật & Chính sách công 
  © Phạm Duy Nghĩa, 12/2014 
MPP7-2014 
Article 143 Taiwan Constitution 
 Article 143 
(1) All land within the territorial limits of the Republic of 
China shall belong to the entire body of citizens. Private 
ownership of land, acquired by the people in accordance 
with law, shall be protected and restricted by law. 
Privately owned land shall pay taxes according to its 
value and may be purchased by the Government 
according to its value.