Bài giảng Luật và chính sách công - Bài 1: Giới thiệu môn học - Phạm Duy Nghĩa

Luật và chính sách công 
MPP7-L1 
Mục đích môn học 
 Chính sách tốt cần được thể hiện dưới hình thức pháp lý phù hợp 
=> dịch chính sách thành luật => tổ chức thực hiện chính sách 
thông qua thực hiện luật. 
=> Luật pháp có vai trò gì trong thể chế hóa, thực hiện chính sách 
công? 
 Các quy trình pháp luật cần được thiết kế như thế nào để giúp hình 
thành các chính sách công tốt, công bằng, tránh được các chính 
sách tùy tiện, thiên vị, duy ý chí. 
=> Luật pháp cần được thiết kế như thế nào để đảm bảo cho sự ra 
đời của các chính sách công tốt? 
12/2/2014 1 MPP7-L1 
Mục tiêu cụ thể 
1. Hiểu biết về hệ thống pháp luật, các phương pháp nghiên cứu hệ 
thống pháp luật => Phương pháp nghiên cứu luật học 
2. Thảo luận vai trò của pháp luật đối với phát triển 
3. Nhận biết quy trình lập pháp, thực hiện pháp luật, đảm bảo công lý 
4. Phát triển các quan niệm, phương pháp, kỹ năng cần thiết để đánh 
giá chất lượng pháp luật trong một số lĩnh vực chính sách công: 
 Hiến pháp 
 Pháp luật về sở hữu (đất đai, DNNN) 
 Tự do cạnh tranh 
 Giải quyết tranh chấp, đảm bảo công lý 
 Các lĩnh vực cụ thể khác thông qua học nhóm 
12/2/2014 2 MPP7-L1 
Kế hoạch học tập 
25/11 
Giới thiệu môn học 
Peerenboon (2011) 
PDN 9-42 
27/11 
Tổng quan về pháp luật 
Lập nhóm (≤ 5 người) 
Milhaupt : Introduction 
02/12 
Pháp luật và phát triển 
Luật & Kinh tế 
PDN 43-87 
Milhaupt : 1-2 
04/12 
Pháp luật và phát triển 
Tình huống Nhật, Hàn, 
Trung Quốc 
Milhaupt : 5-7 
09/12 
Tổng quan về Luật hiến 
pháp 
PDN 88-135 
Weingast 2008, Thái 
Vĩnh Thắng (2011) 
11/12 
Quy trình lập pháp 
Seidman Ch 1-4, 
PDN 136-154 
Milhaupt : 9 
16/12 
Đánh giá chất lượng 
văn bản pháp luật 
Seidman 5-9, 
Milhaupt : 10 
18/12 
Luật tài sản (đất đai) 
Trương Thiên Thu 
(2010) 
Tranh chấp đất lâm 
trường 
23/12 
Luật tài sản (2): Thực 
hiện quyền CSH tại 
DNNN 
OECD 2007, PDN 
(2014) Vinashin 
30/12/14 
Pháp luật cạnh tranh 
LCT 2004 
PDN: LCT 
Vinapco 
06/01/15 
Giải quyết tranh chấp 
PDN 265-289 
Vedan 
08/01/15 
Tiệm cận công lý: Hệ 
thống tòa án ở VN 
Ginsburg 2010 
Bà Ba Sương 
12/2/2014 3 MPP7-L1 
Tiến độ làm việc nhóm 
Tuần 1: 
-Xác định lĩnh vực pháp luật cần 
đánh giá: 05 SV x 12 nhóm 
- Lập dàn ý Báo cáo đánh giá 
thực trạng pháp luật trong lĩnh 
vực đã chọn 
Tuần 2: 
-Tập hợp và hệ thống hóa hệ 
thống văn bản pháp luật liên 
quan 
- Lựa chọn những VBPL đã có 
ảnh hưởng tích cực/tiêu cực đến 
ngành/lĩnh vực quan tâm 
-09/12/2014: Đăng ký đề tài 
nhóm 
Tuần 3: 
-Tập hợp những văn bản đang 
cần chỉnh sửa, hạn chế phát 
triển của ngành 
- Tập hợp các dự kiến văn bản 
pháp luật đang được soạn mới 
-18/12:/2014 Đề cương sơ bộ 
Tuần 4: 
- Thảo luận về thứ tự ưu tiên 
- Lựa chọn một văn bản/dự thảo 
luật cần đánh giá 
- Thảo luận tiêu chí đánh giá 
- Tiến hành đánh giá 
-30/12: Vấn đề pháp luật, tiêu 
chí đánh giá 
Tuần 5: 
-Thảo luận những thuận lợi, khó 
khăn trong phát triển lĩnh vực 
luật đã chọn 
- Bước đầu soạn bản Báo cáo 
đánh giá thực trạng pháp luật 
Tuần 6: 
- Soạn thảo báo cáo 
- Chuẩn bị bài thuyết trình 
- 13/01/2015: Nhóm 1-6 
- 15/01/2015: Nhóm 7-12 
- 27/01/2015: Nộp báo cáo 
nhóm 
12/2/2014 4 MPP7-L1 
MPP4-2011 
1. Đánh giá thực trạng pháp luật đối với lĩnh vực quản lý 
cán bộ, công chức 
2. Đánh giá pháp luật về phát triển nhà ở xã hội trên địa 
bàn TP HCM 
3. Đánh giá thực trạng pháp luật về giáo dục mầm non 
4. Đánh giá thực trạng pháp luật về quản lý đất nghĩa 
trang, nghĩa địa (đất chuyên dùng) 
5. Đánh giá thực trạng pháp luật về đăng ký đầu tư các 
dự án trong khu công nghiệp, khu kinh tế 
6. Đánh giá bất cập trong pháp luật về quản cáo và thực 
tiễn tổ chức thực hiện 
7. Đánh giá pháp luật về quyền tác giả đối với chương 
trình máy tính và sưu tập dữ liệu 
12/2/2014 5 MPP7-L1 
MPP4-2011 
8. Những tác động ngược chiều của văn bản QPPL đối 
với tiến trình tự chủ hóa đại học ở VN 
9. Đánh giá pháp luật về tài chính vi mô 
10. Bất cân xứng thông tin: Đánh giá pháp luật và thực thi 
pháp luật qua hoạt động quản lý nhà nước của Ủy ban 
chứng khoán 
11. Đánh giá pháp luật bảo vệ nhà đầu tư (cổ đông thiểu 
số) trên thị trường chứng khoán 
12. Đánh giá thực trạng pháp luật trong quản lý thị trường 
ngoại hối ở VN 
13. Đánh giá thực trạng pháp luật kiểm soát chuyển giá 
12/2/2014 6 MPP7-L1 
MPP5-2012 
1. Những bất cập trong quy hoạch thành phố trực thuộc tỉnh (qua thực tiễn 
tỉnh Tiền Giang) 
2. Đánh giá sự thay đổi cơ quan chủ quản tập đoàn kinh tế nhà nước 
3. Thực trạng và giải pháp cho bản quyền âm nhạc số ở VN 
4. Những bất cập trong thu phí bảo trì đường bộ ở VN 
5. Đánh giá minh bạch tài sản để thực hiện Luật phòng chống tham nhũng 
6. Bảo vệ người tiêu dùng trong hình thức thương mại điện tử theo nhóm 
7. Đánh giá pháp luật về quản lý nợ công 
8. Trình tự thủ tục đầu tư XDCB sử dụng vốn Ngân sách NN tại TPHCM 
9. Quyền hạn và trách nhiệm của Thủ tướng CP theo Hiến pháp sửa đổi 
10. Đánh giá chính sách đất nông nghiệp trong Luật đất đai sửa đổi 
11. Cấu trúc ngân sách trong Dự thảo HP sửa đổi 
12. Quy định về tiền thuê đất và ảnh hưởng tại các KCN Đồng Nai 
MPP7-L1 7 12/2/2014 
MPP6-2013 
 ĐÁNH GIÁ PHÁP LUẬT VỀ HOẠT ĐỘNG M&A TRONG TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG 
 HÀNH LANG PHÁP LÝ TRONG THỰC THI ĐỀ ÁN CƠ CẤU LẠI HỆ THỐNG CÁC TỔ CHỨC 
TÍN DỤNG VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2011-2015: TRƯỜNG HỢP CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN 
 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ CỔ PHẦN HÓA VÀ THOÁI VỐN TRONG TÁI CẤU 
TRÚC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 
 Luật đấu thầu trong xây lắp các dự án sử dụng vốn nhà nước 
 Đánh giá pháp luật về hoạt động của Sở Giao dịch hàng hóa qua ví dụ sàn giao dịch cà phê Đắk 
Lắk 
 Đánh giá thực thi pháp luật bảo vệ người tiêu dùng qua thực tiễn dịch vụ thẩm mỹ 
 PHÂN TÍCH THỦ TỤC PHÁ SẢN VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP 
 ĐÁNH GIÁ PHÁP LUẬT VỀ QUỸ TỪ THIỆN, QUỸ XÃ HỘI 
 ĐÁNH GIÁ PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG BẠO HÀNH ĐỐI VỚI TRẺ EM Ở VIỆT NAM 
 BẤT CẬP VỀ CHẾ ĐỘ TỬ TUẤT ĐỐI VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG THAM GIA BẢO HIỂM XÃ HỘI 
BẮT BUỘC 
 PHÁP LUẬT NHẰM QUẢN LÝ BÁN HÀNG RONG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
MPP7-L1 8 12/2/2014 
Gợi ý đề tài (1): Địa phương 
 Quy trình ban hành văn bản pháp quy ở địa phương 
 Pháp luật liên quan tới quản lý dịch vụ công ích ở địa phương 
(nước sinh hoạt, rác, công viên, phương tiện công cộng) 
 Pháp luật liên quan tới quản lý nhà nước về y tế, giáo dục, văn hóa, 
xã hội, phát triển kinh tế địa phương, quản lý đất đai 
 Pháp luật liên quan đến tài chính, ngân hàng, chứng khoán, định giá 
tín nhiệm, bảo vệ nhà đầu tư 
 Pháp luật liên quan đến tự chủ đại học, khả năng nghiên cứu KH-
CN, năng lực cạnh tranh của đại học VN 
 Đánh giá pháp luật liên quan đến khu vực DNNN (quản lý vốn, tài 
chính DN, chế độ hạch toán, báo cáo, quản lý nhân sự DN) 
12/2/2014 9 MPP7-L1 
Gợi ý đề tài (2): DN 
1. Đánh giá pháp luật về phòng chống rửa tiền ở Việt Nam 
2. Điều tiết thị trường ngoại tệ “phi chính thức” ở Việt Nam 
4. Đánh giá pháp luật bảo vệ cổ đông thiểu số về khả năng tiếp 
cận thông tin trên thị trường chứng khoán Việt Nam 
5. Luật đấu thầu trong đầu tư công ngành xây dựng công trình 
6. Pháp luật về hợp tác công-tư PPP 
7. Đánh giá pháp luật về ưu đãi cho khu phi thuế quan thuộc khu 
kinh tế cửa khẩu 
10 12/2/2014 MPP7-L1 
Gợi ý đề tài (3): Văn-Xã 
7. Đánh giá pháp luật về đình công ở Việt Nam 
8. Đánh giá và đề xuất pháp luật về hội ở Việt Nam 
9. Pháp luật điều chỉnh trách nhiệm nghề nghiệp của bác sĩ đối với bệnh nhân 
10. Đề xuất ban hành Luật về cái chết nhân đạo tại Việt Nam 
11. Đánh giá pháp luật về giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực môi trường 
12. Đánh giá pháp luật điều chỉnh về giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái 
định cư khi Nhà nước thu hồi đất 
13. Đánh giá pháp luật về chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp 
11 12/2/2014 MPP7-L1 
Gợi ý đề tài (4): Tái cấu trúc 
 Pháp luật sở hữu: 
 Giải quyết tranh chấp thu hồi-bồi thường đất đai cho các dự án CN&Đô thị 
 Sở hữu chung/riêng trong các chung cư/tình trạng sở hữu trong các dự án BĐS 
 Chênh lệch địa tô, chính sách bồi thường đối với nhà mặt tiền (mặt phố) 
 “Tái cấu trúc” tập đoàn KTNN: Khía cạnh pháp luật 
 Thoái vốn: Cổ phần hóa 
 Thực hiện QSH tại DNNN 
 Minh bạch quản trị DNNN 
 Pháp luật quản lý đầu tư công 
 Pháp luật kiểm soát đầu tư công 
 Thực thi pháp luật đấu thầu trong mua sắm công cộng 
 Vai trò của Quốc hội, HĐND trong kiểm soát đầu tư công 
 Pháp luật quản lý nợ công, vấn đề vay nợ nước ngoài 
12/2/2014 12 MPP7-L1 
Gợi ý đề tài (5) 
 Cải cách hành chính 
 Chính quyền minh bạch và quyền tiếp cận thông tin của người dân 
 Pháp luật xử lý vi phạm hành chính: Thảo luận thẩm quyền của công an, thuế 
quan trong phát hiện và quyết định xử phạt =>(xe chính chủ) 
 Điều tiết cạnh tranh – An sinh xã hội 
 Điều tiết thị trường nhập khẩu xăng dầu 
 Pháp luật an toàn thực phẩm 
 Pháp luật bảo vệ người tiêu dùng 
 Pháp luật về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp 
 Pháp luật đình công và giải quyết tranh chấp lao động 
 Gợi ý khác từ chương trình làm luật của Quốc hội 
 Luật phá sản 
 Hôn nhân và gia đình 
 Các khía cạnh thực thi quyền con người sau sự kiện 12/11/2013 (VN trở thành thành viên 
HRC) 
12/2/2014 13 MPP7-L1 
Gợi ý (6): “Law and Capitalism” 
 Quản trị công ty sau CPH ở VN 
 Quản trị công ty đại chúng 
 Bảo vệ cổ đông thiểu số 
 Chi phí vốn: Quyền của người đi vay 
 CSR: Trách nhiệm xã hội của DN 
 Bảo vệ quyền lợi của người lao động 
 Quyền lợi của người tiêu dùng 
MPP7-L1 14 12/2/2014 
Văn bản pháp luật cần cho môn học 
 Bắt buộc: 
 HP 2013 
 Luật ban hành văn bản QPPL 2008 
 VBPL chuyên ngành phục vụ Báo cáo của từng nhóm 
 VBPL theo hàng dọc 
 Dự thảo sửa đổi bổ sung 
 VB đang có hiệu lực 
 Các tờ trình, thẩm định 
 VB trước đây 
 Cổ luật 
 VBPL theo hàng ngang 
 Các VBPL liên quan khác 
12/2/2014 15 MPP7-L1 
Tổng quan về lịch sử pháp luật Việt Nam 
- Huyền sử - Tam giáo 
đồng 
nguyên 
-Điền sản 
- Cải cách 
hành chính 
- Du nhập 
dân luật 
Phương Tây 
- Chế độ 
cộng hòa 
-Bao cấp 
Bắc thuộc Lý -Trần 
Hình thư 
Lê (XV-XIX) 
Quốc triều Hình 
luật 
1460 
Nguyễn 
Hoàng Việt Luật Lệ 
1812 
Pháp thuộc 
Dân luật giản yếu 
Nam Kỳ 1883 
Dân luật Bắc kỳ 
1931 
Hoàng Việt Hộ 
Luật Trung Kỳ 
1931-1936 
1945-1975 
VNDCCH: 
HP 1946 
HP 1959 
VNCH: 
HP 1967 
BLDS 1972 
LTM 1972 
1976-1986 
HP 1980 
12/2/2014 16 MPP7-L1 
Pháp luật và quá trình đổi mới ở Việt Nam 
- Đổi mới - Thử nghiệm 
phi tập trung 
hóa quyền tài 
sản (đất đai, 
DNNN) 
-Cải cách 
thành lập DN, 
tự do kinh 
doanh 
-Trù bị gia 
nhập WTO, 
nhất thể hóa 
hệ thống pháp 
luật 
- Đổi mới đáng 
kể hệ thống 
pháp luật tạo 
dựng thị 
trường 
- Phân quyền 
nhanh cho thị 
trường và địa 
phương 
-Xây dựng 
nhà nước hiệu 
năng và xã hội 
dân sự có khả 
năng giám sát 
Chính quyền 
1987-1991 
NQ 10 (1988) 
(khoán 10) 
QĐ 217 về tự chủ 
xí nghiệp quốc 
doanh 
LDNTN 1990 
Luật Cty 1990 
1992-1998 
HP 1992 
LĐĐ 1993 
Thí điểm CPH 
LDNN 1995 
1999-2001 
HP 1992 sửa đổi 
2001 
LDN 1999 
2003-2004 
LĐĐ 2003 
LDNNN 2003 
LCT 2004 
BLTTDS 2004 
2005 
BLDS 2005 
LTM 2005 
LDN 2005 
LĐT 
Luật Nhà ở 
Luật Bảo vệ MT 
2005 
LSHTT 2005 
2006-2010 
Luật KD BĐS 2006 
Luật BHXH 2006 
Luật ban hành 
VBQPPL 2008 
Luật thi hành án 
dân sự 2008 
2013 
-Bộ máy nhà nước 
-Trách nhiệm giải 
trình 
- Luật tiếp cận 
thông tin 
- Luật hội 
- Luật biểu tình 
12/2/2014 17 MPP7-L1