Bài giảng Luật hình sự - Chương 26: Các tội xâm phạm trật tự quản lý hành chính

CÁC TỘI XÂM PHẠM 
TRẬT TỰ QUẢN LÝ 
HÀNH CHÍNH 
CHƯƠNG XXVI 
Mục tiêu 
Cung cấp công cụ để 
định tội danh đối với 
các hành vi phạm tội 
xâm phạm TTQLHC 
KHÁI NIỆM 
CHUNG 
CÁC TP 
CỤ THỂ 
NỘI 
DUNG 
1. Khái niệm chung 
Các tội xâm phạm trật quản 
lý hành chính (TTQLHC) là: 
 Những HVNH cho XH 
 Xâm phạm hoạt động bình 
thường của Nhà nước và XH 
trong lĩnh vực QLHC NN 
Khách 
thể 
2. Các tội phạm cụ thể xâm phạm TTQLHC 
TỘI CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ (ĐIỀU 257) 
 Sự hoạt động bình thường của 
cơ quan Nhà nước, tổ chức XH 
TỘI CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ (ĐIỀU 257) 
DÙNG VŨ LỰC 
Đ E DỌA DÙNG VL 
THỦ Đ OẠN KHÁC 
TPHT khi có một trong 
các hành vi này 
chèng ng­êi 
THCV 
HÀNH VI 
TỘI CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ (ĐIỀU 257) 
 Lỗi CYTT 
 Mục đích: 
 Cản trở người THCV 
 ép buộc người THCV 
th/hiện HV trái PL. 
 CT của tội phạm là 
chủ thể thường 
TỘI LỢI DỤNG CÁC QUYỀN TỰ DO DÂN CHỦ 
XÂM PHẠM LỢI ÍCH NHÀ NƯỚC, QUYỀN, LỢI 
ÍCH HỢP PHÁP, CÔNG DÂN (ĐIỀU 258 BLHS) 
 Sự h/động b/thường của CQNN, TCXH 
 Lợi ích Nhà nước và công dân 
kt 
 HV lợi dụng các quyền TDDC để: 
 Xuyên tạc, 
 Bôi nhọ, 
 Vu khống CQNN, TCXH và CD. 
mkq 
 Lỗi cố ý 
mcq 
 Chủ thể thường 
ct 
TỘI TRỐN TRÁNH NGHĨA VỤ QUÂN SỰ (ĐIỀU 259) 
KT 
Không CH 
đúng QĐ của 
PL về đăng 
ký NVQS. 
Không chấp 
hành lệnh 
gọi 
nhập ngũ 
Không chấp 
hành lệnh 
gọi tập trung 
huấn luyện 
Chỉ coi là phạm tội này 
nếu ng ư ời có hành vi đ ã: 
Đã bị xử phạt 
HC về HV này, 
hoặc; 
Đã bị KA về 
tội này mà 
chưa được 
xoá án tích 
MKQ 
 Chế độ NVQS của NN 
TỘI TRỐN TRÁNH NGHĨA VỤ QUÂN SỰ (ĐIỀU 259) 
 CÔNG DÂN VN TỪ: 
Thực hiện NVQS 
17 đ ến 28 tuổi 
17 tuổi trở lên 
Đ ă ng ký NVQS 
Nữ 
Nam 
18 đ ến 40 tuổi 
18 đ ến 45 tuổi 
Phải đă ng ký 
vào ngạch 
dự bị 
CT 
TỘI TRỐN TRÁNH NGHĨA VỤ QUÂN SỰ (ĐIỀU 259) 
 Lỗi cố ý 
MCQ 
Không chấp 
hành trong 
các trường 
hợp sau mới là 
phạm tội: 
TỘI KHÔNG CHẤP HÀNH LỆNH GỌI QUÂN 
NHÂN DỰ BỊ NHẬP NGŨ (ĐIỀU 260 BLHS99) 
Thủ đoạn 
phạm tội 
không có 
ý nghĩa 
định tội 
HV k hông chấp 
hành lệnh gọi 
nhập ngũ mà 
không có lý 
do chính đáng. 
Có lệnh 
tổng 
động viên; 
Có lệnh 
động viên 
cục bộ; 
Có 
chiến 
tranh; 
Theo các 
nhu cầu 
đặc biệt 
của QĐ 
Chủ thể: QNDB 
Lỗi cố ý 
 Người có CVQH trong việc: 
 Đăng ký NVQS, 
 Gọi nhập ngũ, 
 Gọi tập trung HL 
CT 
 HV lợi dụng CVQH làm không đúng QĐ về: 
 Đăng ký NVQS; 
 Gọi nhập ngũ; 
 Gọi tập trung huấn luyện. 
MKQ 
TỘI LÀM TRÁI QUY ĐỊNH VỀ VIỆC THỰC HIỆN 
NVQS (ĐIỀU 261 BLHS99) 
Không chuyển lệnh 
gọi nhập ngũ cho 
người phải làm NVQS, người được gọi TTHL... 
HV gây khó khăn, trở 
ngại cho các công 
việc liên quan đến 
NVQS, như: 
CT của tội này là 
CT thường nhưng 
thường là bố, mẹ, 
anh, em, bạn bè của 
người phải làm 
NVQS 
TỘI CẢN TRỞ VIỆC THỰC HIỆN NVQS (ĐIỀU 262) 
Điều 263 quy định 4 tội danh: 
 Tội cố ý làm lộ BMNN 
 Tội chiếm đoạt TL BMNN 
 Tội mua bán TL BMMN 
 Tội tiêu huỷ TL BMNN 
TỘI CỐ Ý LÀM LỘ BÍ MẬT NHÀ NƯỚC; TỘI CHIẾM ĐOẠT, 
MUA BÁN, TIÊU HUỶ TÀI LIỆU BÍ MẬT NHÀ NƯỚC 
TỘI CỐ Ý LÀM LỘ BÍ MẬT NHÀ NƯỚC; TỘI CHIẾM ĐOẠT, 
MUA BÁN, TIÊU HUỶ TÀI LIỆU BÍ MẬT NHÀ NƯỚC 
 An toàn của BMNN, 
 An toàn đối nội, đối ngoại của VN. 
Đ TT Đ 
 ĐTTĐ là BM Nhà nước 
KT 
TỘI CỐ Ý LÀM LỘ BÍ MẬT NHÀ NƯỚC; TỘI CHIẾM ĐOẠT, 
MUA BÁN, TIÊU HUỶ TÀI LIỆU BÍ MẬT NHÀ NƯỚC 
Cố ý làm cho BMNN bị tiết lộ bằng nhiều p/pháp 
Làm chuyển biến một cách phi pháp TL BMNN 
thành tài liệu của mình 
Trao đổi tài liệu BMNN bằng tiền hay hiện vật. 
Làm cho TL BMNN mất một phần hoặc mất hẳn 
giá trị SD 
MKQ 
 Tội cố ý làm lộ BM Nhà nước: 
 Người có CVQH hạn l/quan đến BMNN 
 Các tội còn lại có chủ thể thường 
TỘI CỐ Ý LÀM LỘ BÍ MẬT NHÀ NƯỚC; TỘI CHIẾM ĐOẠT, 
MUA BÁN, TIÊU HUỶ TÀI LIỆU BÍ MẬT NHÀ NƯỚC 
 Lỗi cố ý 
CT 
MCQ 
TỘI VÔ Ý LÀM LỘ BM NHÀ NƯỚC; TỘI LÀM MẤT 
TÀI LIỆU BM NHÀ NƯỚC (ĐIỀU 264 BLHS99) 
 Điều 264 quy định 2 tội danh: 
 Tội vô ý làm lộ BMNN 
 Tội làm mất TL BMNN 
 Những người có trách nhiệm trong việc QL, BV, SD TL BMNN. 
CT 
 Làm cho TL BMNN bị tiết lộ do HV vô ý. 
 Làm cho TL BMNN không còn nằm trong sự QL do HV vô ý của mình. 
MCQ 
TỘI VÔ Ý LÀM LỘ BM NHÀ NƯỚC; TỘI LÀM MẤT 
TÀI LIỆU BM NHÀ NƯỚC (ĐIỀU 264 BLHS99) 
TỘI GIẢ MẠO CHỨC VỤ, CẤP BẬC (ĐIỀU 265) 
 HV phạm tội xâm hại: 
 Trật tự QLHC Nhà nước, 
 Uy tín của người cán bộ 
TỘI GIẢ MẠO CHỨC VỤ, CẤP BẬC (ĐIỀU 265) 
Hành vi khách quan 
Thể hiện ở việc giả mạo chức vụ, cấp bậc 
Hành vi giả mạo 
được thực hiện bằng: 
Lời nói 
Sử dụng 
giấy tờ 
giả mạo 
Sử dụng 
trang phục, 
phù hiệu, 
quân hàm 
TỘI GIẢ MẠO CHỨC VỤ, CẤP BẬC (ĐIỀU 265) 
 Coi là phạm tội nếu giả mạo là để thực hiện hành vi trái pháp luật 
TỘI SỬA CHỮA, SỬ DỤNG GIẤY CHỨNG NHẬN VÀ 
CÁC TÀI LIỆU CỦA CƠ QUAN, TỔ CHỨC (ĐIỀU 266) 
HV sử dụng các 
GCN, TL đã sửa 
chữa để thực 
hiện HV trái PL 
HV làm sai 
lệch nội dung 
của GCN, tài 
liệu. Có thể 
bằng cách: 
Thêm bớt 
vào 
nội dung 
Tẩy xoá 
TỘI SỬA CHỮA, SỬ DỤNG GIẤY CHỨNG NHẬN VÀ 
CÁC TÀI LIỆU CỦA CƠ QUAN, TỔ CHỨC (ĐIỀU 266) 
 Chỉ coi là phạm tội khi: 
 Gây HQ nhiêm trọng hoặc 
 Đã bị xử phạt HC về HV này mà còn vi phạm 
 Lỗi cố ý 
 Chủ thể thường 
TỘI LÀM GIẢ CON DẤU, TÀI LIỆU CỦA 
 CƠ QUAN, TỔ CHỨC (ĐIỀU 267 BLHS) 
H ành vi phạm tội 
thể hiện cụ thể 
như sau: 
Tạo ra các loại con 
dấu, tài liệu giống 
như của CQ, TC 
HV trên được 
thực hiện để lừa 
dối CQ , TC , CD 
Nếu không để 
lừa dối thì không 
cấu thành 
TP này 
Làm giả có thể 
bằng cách vẽ, khắc 
dấu, photocopy 
... con dấu, tài liệu. 
TỘI LÀM GIẢ CON DẤU, TÀI LIỆU CỦA 
 CƠ QUAN, TỔ CHỨC (ĐIỀU 267 BLHS) 
Những 
con dấu bị 
làm giả có 
thể là: 
(i) Những con dấu đang được 
lưu hành như dấu của UBND 
các cấp, dấu của trường ĐH, 
dấu của cty... 
(ii) Những con dấu của CQ, TC 
đã giải thể, thậm chí là CQ , TC 
không có thật 
Những tài liệu 
có thể bị làm 
giả là: 
(i) Giấy giới 
thiệu; 
(ii) Giấy 
chứng nhận; 
(iii) Giấy 
CMND; 
(iv) Các loại 
văn băng, 
chứng chỉ... 
TỘI LÀM GIẢ CON DẤU, TÀI LIỆU CỦA 
 CƠ QUAN, TỔ CHỨC (ĐIỀU 267 BLHS) 
 Không làm giả nhưng sử dụng con dấu, tài liệu giả để thực hiện HV phi pháp cũng coi là phạm tội này 
 Lỗi cố ý 
 Chủ thể thông thường 
 Con dấu của CQNN, TCXH (Điều 263: BM NN ) 
 Tài liệu (không phải TL BM NN ) 
 Các tội phạm này tương đối giống với các TP quy định tại Điều 263 BLHS99 chỉ khác ở ĐT của các HV này: 
 Điều luật quy định 3 tội danh: 
 Tội chiếm đoạt con dấu, TL của CQNN, TCXH; 
 Tội mua bán con dấu, TL của CQNN, TCXH; 
 Tội tiêu huỷ con dấu, TL của CQNN, TCXH. 
TỘI CHIẾM ĐOẠT, MUA BÁN HOẶC TIÊU HUỶ 
CON DẤU, TÀI LIỆU CỦA C QNN , T CXH (ĐIỀU 268) 
TỘI KHÔNG CHẤP HÀNH CÁC QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH 
CỦA CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CÓ THẨM QUYỀN VỀ VIỆC ĐƯA 
VÀO CƠ SỞ GIÁO DỤC, CƠ SỞ CHỮA BỆNH, QUẢN CHẾ 
HÀNH CHÍNH (ĐIỀU 269 BLHS99 ) 
 TTQLHC đối với các đối tượng VP PL 
 HV KHĐ được thể hiện ở việc không chấp hành các QĐ về việc đưa vào: 
 Cơ sở giáo dục; 
 Cơ sở chữa bệnh; 
 Quản chế hành chính 
mkq 
kt 
TỘI KHÔNG CHẤP HÀNH CÁC QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH 
CỦA CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CÓ THẨM QUYỀN VỀ VIỆC ĐƯA 
VÀO CƠ SỞ GIÁO DỤC, CƠ SỞ CHỮA BỆNH, QUẢN CHẾ 
HÀNH CHÍNH (ĐIỀU 269 BLHS99 ) 
Để xác định MKQ của tội 
phạm cần lưu ý: 
Thẩm quyền của các 
CQ HC ra các QĐ 
Tính hợp pháp của các QĐ 
hành chính 
Hiệu lực của các QĐ 
hành chính 
Nếu thiếu một trong 
những đ/k ấy thì HV 
không chấp hành không 
phải là HVKQ của TP này 
Coi là PT này 
khi đã áp dụng 
các biện pháp 
cưỡng chế cần 
thiết mà vẫn 
vi phạm 
TỘI KHÔNG CHẤP HÀNH CÁC QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH 
CỦA CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CÓ THẨM QUYỀN VỀ VIỆC ĐƯA 
VÀO CƠ SỞ GIÁO DỤC, CƠ SỞ CHỮA BỆNH, QUẢN CHẾ 
HÀNH CHÍNH (ĐIỀU 269 BLHS99 ) 
 Lỗi cố ý 
 Có NLTNHS và đ ủ tuổi theo QĐ 
ct 
mcq 
TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ 
QUẢN LÝ NHÀ (ĐIỀU 270 BLHS99) 
 Tội xâm phạm TTQLHC đối với nhà ở 
 HVKQ của TP này gồm: 
 Chiếm dụng chỗ ở 
 XD trái phép 
 Chỉ coi là PT này khi người có HV trên: 
 Đã bị xử phạt HC mà còn VP hoặc; 
 Đã bị KA về HV này mà chưa được XAT 
 Lỗi cố ý 
 Chủ thể thông thường 
TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ XUẤT BẢN, PHÁT HÀNH 
SÁCH, BÁO, ĐĨA ÂM THANH, BĂNG ÂM THANH, ĐĨA HÌNH, 
BĂNG HÌNH HOẶC CÁC ẤN PHẨM KHÁC (ĐIỀU 271 BLHS) 
Tội xâm phạm TTQLHC trong lĩnh vực 
QL xuất bản, phát hành các ấn phẩm 
KT 
TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ XUẤT BẢN, PHÁT HÀNH 
SÁCH, BÁO, ĐĨA ÂM THANH, BĂNG ÂM THANH, ĐĨA HÌNH, 
BĂNG HÌNH HOẶC CÁC ẤN PHẨM KHÁC (ĐIỀU 271 BLHS) 
X B , phát hành các ấn 
phẩm khi GPXB đã 
hết hạn 
X B , phát hành các ấn 
phẩm mà N N cấm 
X B , phát hành các ấn 
phẩm mà không có 
GPXB 
X B , phát hành các ấn 
phẩm không đúng với 
nội dung cho phép 
 HV phạm tội biểu hiện cụ thể như sau: 
MKQ 
TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ BV VÀ SD DI TÍCH LỊCH SỬ 
(DTLS), VĂN HOÁ (VH), DANH LAM (DL), THẮNG CẢNH (TC) 
 GÂY HQ NGHIÊM TRỌNG (ĐIỀU 272 BLHS99) 
ĐTTĐ 
 Di tích lịch sử; 
 Di tích v ă n hoá; 
 Danh lam, 
 Thắng cảnh 
HVPT 
 Làm hư hỏng 
các đối tượng 
Đền Hùng 
 Chiếm đoạt 
các hiện vật 
 Không có 
biện pháp bảo vệ 
 Khai thác, sử 
dụng các đối tượng 
trái với QĐ 
của NN ... 
 Hậu quả 
nghiêm trọng 
QHNQ 
 Đã bị xử phạt HC về 
HV này 
TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ BV VÀ SD DI TÍCH LỊCH SỬ 
(DTLS), VĂN HOÁ (VH), DANH LAM (DL), THẮNG CẢNH (TC) 
 GÂY HQ NGHIÊM TRỌNG (ĐIỀU 272 BLHS99) 
Hậu 
quả 
nghiêm 
trọng 
TNHS 
 Đã bị KA về HV này, 
chưa được xoá án tích 
mà còn VP 
TỘI VI PHẠM QUY CHẾ VỀ BIÊN GIỚI (ĐIỀU 273) 
KT 
 Chế độ QL Nhà nước về KVBG QG 
KVBG LÀ VÙNG NẰM DỌC THEO BGQG. 
ĐÂY LÀ VÙNG CÓ QUY CHẾ ĐẶC BIỆT. 
TỘI VI PHẠM QUY CHẾ VỀ BIÊN GIỚI (ĐIỀU 273) 
 Cư trú bất hợp pháp ở KVBG; 
 Đi lại ở KVBG mà không có giấy phép hoặc tuy 
có nhưng là giấy tờ giả mạo 
 Canh tác, XD trái phép tại KVBG 
 Người có HV trên chỉ bị truy cứu TNHS: 
 Đã bị xử phạt HC về HV này mà còn VP hoặc; 
 Đã bị KA về HV này, chưa được XAT mà còn VP 
HVPT 
TỘI VI PHẠM QUY CHẾ VỀ BIÊN GIỚI (ĐIỀU 273) 
Lỗi cố ý 
Chủ thể thường 
Chủ thể 
MCQ 
TỘI XUẤT CẢNH, NHẬP CẢNH TRÁI PHÉP, TỘI Ở LẠI 
VIỆT NAM TRÁI PHÉP 
 Điều 274 quy định 3 tội danh: 
 Tội xuất cảnh trái phép 
 Tội nhập cảnh trái phép 
 Tội ở lại Việt Nam trái phép 
TỘI XUẤT CẢNH, NHẬP CẢNH TRÁI PHÉP, TỘI Ở LẠI 
VIỆT NAM TRÁI PHÉP 
 Ra khỏi LTVN bất hợp pháp. 
 Vào LTVN bất hợp pháp. 
 Vào VN hợp pháp nhưng ở lại VN 
bất hợp pháp 
MKQ 
Đã bị xử phạt HC là dấu hiệu b/buộc 
TNHS 
TTQLHC trong LV xuất nhập cảnh. 
KT 
TỘI TỔ CHỨC, C Ư ỠNG ÉP NG Ư ỜI KHÁC TRỐN Đ I N Ư ỚC 
NGOÀI HOẶC Ở LẠI N Ư ỚC NGOÀI TRÁI PHÉP (ĐIỀU 275) 
Điều luật quy định 4 tội danh: 
Tội TC người khác trốn đi n/ngoài 
Tội TC người khác trốn ở lại n/ngoài 
Tội cưỡng ép người khác trốn đi n/ngoài 
Tội cưỡng ép người khác trốn ở lại n/ngoài 
TỘI TỔ CHỨC, C Ư ỠNG ÉP NG Ư ỜI KHÁC TRỐN Đ I N Ư ỚC 
NGOÀI HOẶC Ở LẠI N Ư ỚC NGOÀI TRÁI PHÉP (ĐIỀU 275) 
Tổ chức: dụ dỗ, rủ rê, lôi kéo... người 
khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại 
nước ngoài trái phép 
Tội cưỡng ép: doạ nạt, ép buộc, dùng 
vũ lực... để buộc người khác trốn đi 
hoặc trốn ở lại nước ngoài trái phép 
Người tổ chức, cưỡng ép người khác có 
thể cùng trốn đi hoặc không cùng trốn 
đi, trốn ở lại 
Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy (Điều 276) 
 HVPT được thể hiện cụ thể: 
Viết vẽ bậy lên Quốc kỳ, Quốc huy; 
Bôi bẩn mang tính sỉ nhục Quốc kỳ, 
Quốc huy; 
Xé rách; 
Đốt cháy; 
Dẫm đạp lên Quốc kỳ, Quốc huy 
Lỗi cố ý 
Chủ thể thông thường 
Ghi nhớ 
1. Các dấu hiệu đặc trưng của các tội 
xâm phạm TTQLHC 
2. Đường lối xử lý 
Cám ơ n các em 
Hết 
Ch ươ ng 
XXVI