Bài giảng Luật hình sự - Chương 23: Các tội phạm về môi trường

CHƯƠNG XXIII 
CÁC TỘI PHẠM 
VỀ 
MÔI TRƯỜNG 
Cung cấp công cụ đ ể nhận diện các tội phạm về môi tr ư ờng 
ÁP DỤNG Đ Ể GIẢI QUYẾT 
CÁC TÌNH HUỐNG CỤ THỂ 
Mục tiêu 
1. Môi trường ở nước ta hiện nay. 
2. Khái niệm về các tội phạm về môi trường. 
3. Các tội phạm cụ thể 
NỘI DUNG 
 MT ở nước ta hiện nay: 
 Nạn phá rừng; 
 Nguồn nước bị nhiễm bẩn; 
 Đất đai bị xói mòn; 
 Không khí bị ô nhiễm... 
 các tội phạm về mt: 
 Những HV nguy hiểm cho XH 
 VP những QĐ của NN về BV MT 
 Gây thiệt hại cho MT 
CÁC TỘI PHẠM VỀ MT GỒM 4 NHÓM: 
Các HV 
gây dịch bệnh 
cho người 
 và động vật 
(186 - 187) 
2 
Các HV 
gây ô nhiễm 
MT 
(181 - 185) 
1 
Các HV 
huỷ hoai 
tài nguyên, 
MT 
(188 - 189) 
3 
Các HV 
xâm phạm 
chế độ BV 
đặc biệt với 
một số ĐTMT 
(190 - 191) 
4 
 HV phạm tội XP chế độ BVMT của N N . 
 HV khách quan thể hiện rất đa dạng: 
 Thải vào không khí khói bụi, chất độc... 
 Thải vào nguồn nước các chất độc hại 
 Phá hoại rừng 
 Săn bắn động vật quý, hiếm... 
 Đã bị xử phạt HC và gây HQ nghiêm trọng là dấu hiệu có ý nghĩa định tội 
 Lỗi cố ý 
 Hầu hết các tội phạm về MT có CT thường 
TỘI GÂY Ô NHIỄM MÔI TR Ư ỜNG ( Đ IỀU 182) 
 Hành vi phạm tội xâm phạm chế đ ộ bảo vệ môi tr ư ờng của Nhà n ư ớc 
TỘI GÂY Ô NHIỄM MÔI TR Ư ỜNG ( Đ IỀU 182) 
HÀNH VI 
Phát 
tán 
V Ư ỢT QUÁ QUY 
CHUẨN QG VỀ 
CHẤT THẢI Ở MỨC 
 Đ Ộ NGH/TRỌNG 
 Bức xạ, 
 Phóng xạ 
Thải 
vào 
 Không khí, 
 Nguồn n ư ớc 
 Đất 
CÁC CHẤT GÂY 
Ô NHIỄM 
MÔI TR Ư ỜNG 
TỘI GÂY Ô NHIỄM MÔI TR Ư ỜNG ( Đ IỀU 182) 
HẬU 
QUẢ 
 Làm môi tr ư ờng bị ô nhiễm nghiêm trọng; 
 Gây hậu quả nghiêm trọng khác 
Dễ nổ 
Dễ cháy 
Ăn mòn 
Oxy hoá 
Gây nhiễm trùng 
Có đ ộc tính 
Có đ ộc tính sinh thái 
Tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại (Điều 182a) 
Chất thải nguy hại là chất thải có ít nhất 1 trong số các tính chất sau: 
Tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại (Điều 182a) 
HV 
phạm 
tội 
Vi phạm quy định về quản lý chất thải 
nguy hại 
HẬU 
QUẢ 
Gây ô nhiễm MT ngh/trọng hoặc 
Gây hậu quả nghiêm trọng khác 
Không thuộc 
tr ư ờng hợp quy 
đ ịnh tại Đ182 
Tội vi phạm quy định về phòng ngừa sự cố môi trường (Điều 182b) 
VI 
PHẠM 
QUY 
Đ ỊNH 
VỀ: 
ỨNG PHÓ 
SỰ CỐ 
MÔI TR Ư ỜNG 
Phòng ngừa 
sự cố 
môi tr ư ờng 
HËu qu¶ 
Gây hậu quả nghiêm trọng khác 
Gây ô nhiễm MT ngh/trọng hoặc 
Vi phạm các 
quy đ ịnh tại 
ch ươ ng IX 
Luật BVMT 
số 
52/2005/QH11 
TỘI GÂY Ô NHIỄM NGUỒN NƯỚC (ĐIỀU 183 BLHS99) 
Đã bị huỷ bỏ bởi Luật số 37/2009/QH12 ngày 19/06/2009 
TỘI GÂY Ô NHIỄM ĐẤT (ĐIỀU 184 BLHS99) 
Đã bị huỷ bỏ bởi Luật số 37/2009/QH12 ngày 19/06/2009 
Tội đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam (Điều 185) 
(Đ ư ợc sửa đ ổi theo Luật số 37/2009/QH12) 
Thủ đ oạn 
khác 
Lợi dụng việc 
nhập khẩu 
 Công nghệ, 
 Máy móc, 
 Thiết bị, 
 Phế liệu 
 Hóa chất, 
 Chế phẩm SH 
Đ Ư A 
VÀO 
LÃNH 
THỔ 
VIỆT 
NAM 
 Chất thải 
nguy hại 
 Chất thải 
khác 
Tội đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam (Điều 185) 
(Đ ư ợc sửa đ ổi theo Luật số 37/2009/QH12) 
 Trách nhiệm hình sự đ ặt ra khi: 
 Đ ư a vào Việt Nam chất thải nguy hại hoặc chất thải khác với số l ư ợng lớn, hoặc 
 Gây hậu quả nghiêm trọng 
TỘI LÀM LÂY LAN DỊCH BỆNH NGUY HIỂM CHO NGƯỜI (ĐIỀU 186 BLHS99) 
 Đưa ra khỏi vùng dịch động, thực vật, các sản phẩm động, thực vật nhiễm bệnh có khả n ă ng gây dịch bệnh cho ng ư ời (1) 
 Đưa vào trái phép động, thực vật, các sản phẩm động, thực vật nhiễm bệnh có khả n ă ng gây dịch bệnh cho ng ư ời (2) 
 C ho phép đưa vào động, thực vật, các sản phẩm động, thực vật nhiễm bệnh có khả n ă ng gây dịch bệnh cho ng ư ời (3) 
TỘI LÀM LÂY LAN DỊCH BỆNH NGUY HIỂM CHO NGƯỜI (ĐIỀU 186 BLHS99) 
T PHT: khi thực hiện một trong các HV đó làm lây lan dịch bệnh cho người 
CHỦ THỂ TH Ư ỜNG 
Hành vi (1) và (2) 
Hành vi (3) 
CHỦ THỂ Đ ẶC BIỆT 
TỘI LÀM LÂY LAN DỊCH BỆNH CHO 
ĐỘNG, THỰC VẬT (ĐIỀU 187 BLHS99) 
ĐIỂM KHÁC NHAU : 
 ĐỐI T Ư ỢNG BỊ LÂY LAN DỊCH LÀ 
Đ ỘNG, THỰC VẬT 
 GÂY HQ NGHIÊM TRỌNG, HOẶC; 
 ĐÃ BỊ XỬ PHẠT HC VỀ HV NÀY 
 MÀ CÒN VI PHẠM 
HVKQ GIỐNG NH Ư TP QUY Đ ỊNH 
TẠI ĐIỀU 186 BLHS 
Khai thác 
hoặc huỷ hoại 
bằng những PP , 
CC bị cấm 
Khai thác 
tại khu vực , 
thời gian 
bị cấm 
Khai thác 
những loài 
thuỷ sản 
quý hiếm 
bị cấm 
Phá hoại 
nơi cư ngụ 
của các loài 
thuỷ sản 
quý hiếm 
V P các QĐ 
khác về BV 
nguồn lợi 
thuỷ sản 
TỘI HUỶ HOẠI NGUỒN LỢI THỦY SẢN 
HÀNH VI 
Chỉ coi là phạm tội khi ng ư ời có một trong các hành vi trên: (1) Đã gây hậu quả nghiêm trọng hoặc (2) Đã bị xử lý hành chính hoặc đã bị kết án về hành vi này chưa được xoá án tích mà còn vi phạm 
TỘI HUỶ HOẠI RỪNG (ĐIỀU 189 BLHS99) 
R. TỰ NHIÊN 
R. NHÂN TẠO 
R. phòng hộ 
R. đặc dụng 
R. sản xuất 
ĐT 
HV 
HUỶ HOẠI R. 
Đốt phá R. 
HV khác huỷ hoại R. 
Gây HQ nghiêm trọng; 
Đã bị xử phạt HC về hành vi này mà còn VP 
Tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (Điều 190) 
(Đ ư ợc sửa đ ổi theo Luật số 37/2009/QH12) 
ĐỐI T Ư ỢNG 
ĐỘNG VẬT THUỘC DANH MỤC LOÀI NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM Đ Ư ỢC Ư U TIỜN BẢO VỆ 
Tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (Điều 190) 
(Đ ư ợc sửa đ ổi theo Luật số 37/2009/QH12) 
HÀNH VI 
 Săn bắt, 
 Giết, 
 Vận chuyển, 
 Nuôi, 
 Nhốt, 
 Buôn bán 
Trái phép 
ĐỘNG VẬT THUỘC DANH MỤC LOÀI NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM Đ Ư ỢC Ư U TIỜN BẢO VỆ 
 Vận chuyển, 
 Buôn bán 
Trái phép 
Bộ phận cơ thể hoặc sản phẩm 
Tội vi phạm các quy định về quản lý khu bảo tồn thiên nhiên ( Điều 191 ) 
(Đ ư ợc sửa đ ổi theo Luật số 37/2009/QH12) 
HẬU QUẢ 
Nghiêm trọng 
ĐỐI T Ư ỢNG 
Khu bảo tồn thiên nhiên 
HÀNH VI 
Vi phạm các quy đ ịnh về QL 
Tội nhập khẩu, phát tán các loài ngoại lai xâm hại (Điều 191a) 
(Đ ư ợc bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12) 
ĐỐI T Ư ỢNG 
CÁC LOÀI 
NGOẠI LAI 
XÂM HẠI 
Truyền bệnh và 
kí sinh trùng. 
CÁC LOÀI 
KHÔNG CÓ 
NGUỒN GỐC 
BẢN Đ ỊA 
Phá huỷ hoặc 
làm thoái hoá 
môi trường sống; 
Ăn thịt các loài 
khác; 
Cạnh tranh với 
các loài bản địa 
về thức ăn, nơi 
sống.v.v.; 
Tội nhập khẩu, phát tán các loài ngoại lai xâm hại (Điều 191a) 
(Đ ư ợc bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12) 
HÀNH 
VI 
PHÁT TÁN 
NHẬP 
KHẨU 
CÁC LOÀI 
NGOẠI LAI 
XÂM HẠI 
GÂY 
HẬU QUẢ 
NGHIÊM 
TRỌNG 
Cám ơn các em 
Đã chú ý lắng nghe