Bài giảng Luật hình sự - Chương 2: Nguồn của luật hình sự Việt Nam

NGUỒN CỦA 
 LUẬT HÌNH SỰ 
VIỆT NAM 
CHƯƠNG II 
Cung cấp cho SV kiến thức 
về nguồn của LHS Việt Nam, 
cấu tạo và hiệu lực của nó 
MỤC 
TIÊU 
BỘ LUẬT HÌNH SỰ 
1999 
4. Giải thích 
LHS 
3. BLHSVN- 
HL vµ cÊu t¹o 
2. HL cña LHS- 
nh÷ng ng.t¾c chung 
1. Khái niệm 
nguån cña LHS 
NỘI DUNG 
N 
Ư 
Ơ 
C 
B 
A 
N 
H 
A 
N 
H 
V 
Ă 
N 
B 
A 
N 
D 
O 
N 
H 
A 
Mệnh đề này có trong khái niệm 
"Nguồn Luật hình sự" 
I 
Ể 
M 
T 
R 
A 
K 
I. Khái niệm về nguồn của luật hình sự 
Về mặt lí luận 
Tiền lệ 
pháp 
V ă n 
bản 
Tập 
quán 
pháp 
Nguồn của pháp luật: 
Việt Nam không coi là nguồn của LHS 
Luật khác có 
chứa QPPLHS 
Luật hình sự 
I. Khái niệm về nguồn của luật hình sự 
Nguồn của LHS 
VB do QH ban hành 
Ở VN HIỆN NAY 
BLHS 
Tr ư ớc 1986 
Chỉ là những v ă n bản d ư ới luật bao gồm: 
Sắc 
luật 
VB 
khác 
Pháp 
lệnh 
I. Khái niệm về nguồn của luật hình sự 
NGUỒN CỦA 
LHS Ở 
VIỆT NAM 
Từ sau 1986 
BỘ LUẬT 
BLHS 1985 
BLHS 1999 
I. Khái niệm về nguồn của luật hình sự 
NGUỒN CỦA 
LHS Ở 
VIỆT NAM 
LUẬT SỐ 37/2009/QH12 
SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ SỐ 15/1999/QH10 
I. Khái niệm về nguồn của luật hình sự 
NGUỒN CỦA 
LHS Ở 
VIỆT NAM 
II. Hiệu lực của LHS - Những nguyên tắc chung 
HIỆU 
LỰC 
CỦA LHS 
HIỆU LỰC 
CỦA NGUỒN 
LHS Đ ỐI VỚI 
HÀNH VI 
PHẠM TỘI 
XẢY RA: 
Ở ĐÂU 
KHI NÀO 
II. Hiệu lực của LHS - Những nguyên tắc chung 
1. Hiệu lực về thời gian của LHS 
Có HL 
thi hành 
LHS có HL 
đ ể truy cứu 
TNHS đ ối với 
hành vi 
phạm tội 
đư ợc ban 
hành 
+ 
thực hiện 
sau khi 
II. Hiệu lực của LHS - Những nguyên tắc chung 
Nếu v ă n bản: 
 Có những quy đ ịnh 
mà nếu áp dụng sẽ có 
lợi cho ng ư ời phạm tội 
Nếu v ă n bản: 
Xác đ ịnh có tội;  
X/ đ ịnh tội nặng h ơ n;  
TNHS nặng h ơ n;  
Quy đ ịnh bất lợi khác  
Không có HL trở về tr ư ớc 
Có HL trở về tr ư ớc 
1. Hiệu lực về thời gian của LHS 
II. Hiệu lực của LHS - Những nguyên tắc chung 
1. Hiệu lực về thời gian của LHS 
L ư u ý: 
 Có thể là toàn bộ v ă n bản có hiệu lực trở về tr ư ớc, có thể chỉ một số quy đ ịnh có HL này. 
 Hiệu lực về thời gian đư ợc tính từ thời đ iểm bắt đ ầu thực hiện tội phạm. 
HL về không gian của LHS dựa trên các nguyên tắc: 
Lãnh thổ 
II. Hiệu lực của LHS - Những nguyên tắc chung 
2. Hiệu lực về không gian của LHS 
Quốc tịch 
Đảm bảo ANQG 
Phổ cập 
II. Hiệu lực của LHS - Những nguyên tắc chung 
2. Hiệu lực về không gian của LHS 
Theo nguyên tắc lãnh thổ 
LHS có HL đ ối với mọi hành vi phạm tội xảy ra trên lãnh thổ QG 
Ng ư ời phạm tội là bất kỳ công dân nào 
Lãnh thổ 
Vùng đ ất, vùng trời, vùng biển và các hải đ ảo 
Tầu bay, tàu thuỷ trên lãnh thổ n ư ớc khác hoặc trên không phận, hải phận quốc tế 
 Tội phạm xảy ra trên lãnh thổ quốc gia: 
Bắt đ ầu ở lãnh thổ quốc gia đ ó, hoặc 
Diễn ra trên lãnh thổ quốc gia đ ó, hoặc 
Kết thúc trên lãnh thổ quốc gia đ ó 
II. Hiệu lực của LHS - Những nguyên tắc chung 
2. Hiệu lực về không gian của LHS 
Theo nguyên tắc quốc tịch 
LHS có HL đ ối với ng ư ời phạm tội là công dân của QG đ ó 
Công dân đ ó có thể sống, làm việc ở trong n ư ớc hay n ư ớc ngoài 
II. Hiệu lực của LHS - Những nguyên tắc chung 
2. Hiệu lực về không gian của LHS 
Theo nguyên tắc phổ cập 
LHS có HL đ ối với công dân 
QG khác PT ngoài LTQG ban hành LHS 
Theo cam kết hoặc theo Đ Ư QT đ ối với TP quốc tế hay TP mang tính QT 
II. Hiệu lực của LHS - Những nguyên tắc chung 
2. Hiệu lực về không gian của LHS 
Theo nguyên tắc ĐB ANQG 
LHS có HL đ ối với công dân 
QG khác PT ngoài LTQG ban hành LHS 
Nếu tội phạm đ ó đ e doạ nghiêm trọng ANQG 
III. BLHS VN - Hi ệu lực và cấu tạo 
 QH khoá X thông qua ngày 21/12/1999 
 Công bố ngày 04/01/2000 
 Có HL từ 00h00 ngày 01/07/2000 
III. BLHS VN - Hi ệu lực và cấu tạo 
Hiệu lực của BLHS 1999 đư ợc quy đ ịnh tại các Điều 5, 6 và 7. 
Có giải thích tại Nghị quyết số 32/1999/QH10 về thi hành BLHS của Quốc hội khoá X. 
1. Hiệu lực của BLHS Việt Nam 
III. BLHS VN - Hi ệu lực và cấu tạo 
a. Hiệu lực về thời gian 
Điều luật đư ợc áp dụng đ ối với hành vi PT 
Về nguyên tắc 
Điều luật đ ang có HL tại thời đ iểm mà HVPT đư ợc thực hiện 
III. BLHS VN - Hi ệu lực và cấu tạo 
a. Hiệu lực về thời gian 
Không có HL trở về tr ư ớc 
Nếu đ iều luật quy đ ịnh 
 Tội phạm mới 
 HP nặng h ơ n 
 TTTN mới 
 Hạn chế PV áp dụng án treo 
 Hạn chế việc miễn TNHS 
 Hạn chế việc miễn HP 
 Hạn chế việc giảm HP 
 Hạn chế việc xoá án tích 
 Không có lợi cho ng ư ời PT 
III. BLHS VN - Hi ệu lực và cấu tạo 
a. Hiệu lực về thời gian 
ÁP DỤNG HL TRỞ VỀ TR Ư ỚC 
Nếu đ iều luật quy đ ịnh 
 Xoá bỏ một TP 
 Xó bỏ một HP 
 Xoá bỏ một TTTN 
 Quy đ ịnh HP nhẹ h ơ n 
 Quy đ ịnh TTGN mới 
 Mở rộng PV áp dụng án treo 
 Mở rộng PV miễn TNHS 
 Mở rộng PV miễn HP 
 Mở rộng PV giảm HP 
 Mở rộng PV xoá án tích 
 Có lợi cho ng ư ời PT 
III. BLHS VN - Hi ệu lực và cấu tạo 
a. Hiệu lực về không gian 
HIỆU LỰC THEO KHÔNG GIAN 
Đ ỐI VỚI NHỮNG 
HÀNH VI PHẠM 
TỘI XẢY RA 
NGOÀI LÃNH THỔ 
VIỆT NAM 
Đ ỐI VỚI NHỮNG 
HÀNH VI PHẠM 
TỘI XẢY RA 
TRÊN LÃNH THỔ 
VIỆT NAM 
PHẢI CHỊU TNHS THEO LHS VN 
NG Ư ỜI N Ư ỚC NGOÀI, 
NG Ư ỜI KHÔNG QT 
NG Ư ỜI H Ư ỞNG Đ ẶC MIỄN TP: 
(THEO CON ĐƯ ỜNG NG) 
Ng ư ời n ư ớc ngoài 
th ư ờng trú tại vn (có thể ) 
NG Ư ỜI VIỆT NAM 
Ng ư ời n ư ớc ngoài, 
ng ư ời không qt (có thể) 
NG Ư ỜI VIỆT NAM (CÓ THỂ) 
Kiểm tra 
Thứ tự nào sau đây là phù hợp với cấu tạo về hình thức của Đạo LHS Việt Nam? 
a. Mục - Chương - Điều - Khoản - Điểm 
b. Chương - Điều - Mục - Khoản - Điểm 
c. Chương - Mục - Khoản - Điều - Điểm 
d. Chương - Mục - Điều - Khoản - Điểm 
e. Chương - Mục - Điều - Điểm - Khoản 
20 
15 
10 
5 
2. CẤU TẠO CỦA Đ ẠO L UẬT H ÌNH S Ự 
Điểm 
BLHS 1999 
Phần các tội phạm 
Phần chung 
CH ƯƠ NG 
Điều 
Khoản 
Mục 
Mục 
2.1. Về cấu trúc của BLHS 1999 
2.2. Cấu tạo điều luật phần các tội phạm 
CHẾ TÀI 
QUY Đ ỊNH 
ĐIỀU LUẬT PHẦN CÁC TP 
QUY Đ ỊNH MÔ TẢ 
QUY Đ ỊNH GIẢN ĐƠ N 
IV . GIẢI THÍCH BỘ LUẬT HÌNH SỰ 
(LÀM SÁNG TỎ MỘT CÁCH CHÍNH XÁC NỘI DUNG 
VÀ Ý NGHĨA CỦA ĐIỀU LUẬT) 
GIẢI 
THÍCH 
CỦA 
CƠ QUAN 
XÉT XỬ 
GIẢI 
THÍCH 
CÓ TÍNH 
CHẤT 
KHOA HỌC 
GIẢI 
THÍCH 
CHÍNH 
THỨC 
1. CĂN CỨ GIÁ TRỊ VÀ NGUỒN GỐC CỦA SỰ GIẢI THÍCH 
IV . GIẢI THÍCH BỘ LUẬT HÌNH SỰ 
(LÀM SÁNG TỎ MỘT CÁCH CHÍNH XÁC NỘI DUNG 
VÀ Ý NGHĨA CỦA ĐIỀU LUẬT) 
GIẢI 
THÍCH 
THEO 
LỊCH SỬ 
GIẢI 
THÍCH 
THEO 
HỆ 
THỐNG 
GIẢI 
THÍCH 
THEO 
VĂN 
PHẠM 
2. DỰA VÀO CÁC CĂN CỨ NGÔN NGỮ VÀ LỊCH SỬ 
CÁM ƠN 
CÁC EM