Bài giảng Luật hình sự - Chương 1: Khái niệm, nhiệm vụ và các nguyên tắc của luật hình sự Việt Nam

Khái niệm, nhiệm vụ và các 
nguyên tắc của luật hình sự Việt Nam 
CH ƯƠ NG I 
PHÂN TÍCH 
KHÁI NIỆM, NHIỆM VỤ VÀ 
CÁC NGUYÊN TẮC CỦA LHS 
N Ư ỚC TA, SỰ THỂ HIỆN CỦA 
CÁC NGUYÊN TẮC TRONG 
BLHS VÀ TRONG 
THỰC TIỄN 
Môc tiªu 
VĂN BẢN PHÁP LUẬT: 1. BLHS VIỆT NAM; 2. NGHỊ QUYẾT SỐ 32/1999/QH10 NGÀY 21 THÁNG 12 N Ă M 1999 CỦA QUỐC HỘI; 3. NGHỊ QUYẾT SỐ 229/2000/NQ-UBTVQH10 NGÀY 28/01/2000 CỦA UBTVQH; 4. THÔNG TƯ LIÊN TỊCH SỐ 01/2000/TTLT NGÀY 12/06/2000 CỦA TANDTC, VKSNDTC, BTP, BCA ; 5. THÔNG TƯ LIÊN TỊCH SỐ 02/2000/TTLT NGÀY 05/07/2000 CỦA TANDTC, VKSNDTC, BTP, BCA 
NỘi 
dung 
I. KHÁI NIỆM LHS VIỆT NAM 
II. NHIỆM VỤ CỦA LHS 
III. CÁC NGUYÊN TẮC CỦA LHS 
IV. KHOA HỌC LHS 
KIỂM TRA MỤC TIÊU BẬC I 
Hãy đ iền từ còn thiếu vào chỗ trống: 
Luật hình sự là ngành luật trong hệ thống pháp luật của n ư ớc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bao gồm hệ thống các quy phạm pháp luật do Nhà n ư ớc ban hành, xác đ ịnh những hành vi nguy hiểm cho xã hội bị coi là tội phạm đ ồng thời quy đ ịnh hình phạt đ ối với những tội phạm ấy 
(...) (...) 
(...) (...) 
(...) (...) 
(...) (...) 
(...) 
(...) (...) (...) (...) (...) (...) (...) 
(...) (...) 
(...) (...) 
(...)(...)(...)(...) 
(...) (...) (...) 
(...) (...) (...) (...) 
VI PHẠM 
Bị xử lý theo 
quy định của 
LHS 
Bị xử lý theo qu y 
định của LHC, LDS , 
LLĐ... 
I. Khái niệm 
Nguy hiểm 
đ áng kể 
Nguy hiểm 
không 
đ áng kể 
HỆ THỐNG 
CÁC QPPL 
DO NN 
BAN HÀNH 
QUY ĐỊNH: 
1.1. ĐỊNH NGHĨA VỀ LHS 
LÀ NGÀNH 
LUẬT 
ĐỘC LẬP GỒM: 
Hành vi 
nguy hiểm 
cho XH là 
tội phạm 
Hình phạt 
đối với 
tội phạm ấy 
CÓ 2 LOẠI QUY PHẠM PHÁP LUẬT HÌNH SỰ: 
2. 
1. 
QUY Đ ỊNH CHUNG 
VỀ 
TỘI PHẠM VÀ 
HÌNH PHẠT 
QUY Đ ỊNH VỀ 
TỘI PHẠM CỤ THỂ 
CÁC QUY Đ ỊNH VỀ TỘI PHẠM VÀ HÌNH PHẠT ĐƯ ỢC THỂ HIỆN TRONG V Ă N BẢN DO C Ơ QUAN QUYỀN LỰC NHÀ N Ư ỚC CAO NHẤT BAN HÀNH 
KIỂM TRA MỤC TIÊU BẬC I 
Điền từ còn thiếu vào chỗ trống: 
Đối t ư ợng đ iều chỉnh của luật hình sự là quan hệ xã hội phát sinh giữa Nhà n ư ớc và ng ư ời phạm tội khi ng ư ời này thực hiện tội phạm 
(...) (...) (...) (...) (...) (...) 
(...) (...) 
(...) (...) (...) 
(...) (...) 
1.2. ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU CHỈNH CỦA LHS 
QHXH 
QUYỀN 
YÊU CẦU 
NHÀ NƯỚC 
BẢO VỆ 
QUYỀN VÀ 
LỢI ÍCH 
QUYỀN 
TRUY TỐ 
XÉT XỬ 
BUỘC 
CHỊU HP 
NGHĨA VỤ 
BẢO VỆ 
QUYỀN 
BẢO VỆ 
LỢI ÍCH 
NGHĨA VỤ 
 CHẤP 
HÀNH 
HÌNH 
PHẠT 
Thực hiện thông qua 
cơ quan 
đại diện: TA, VKS 
NHÀ N Ư ỚC 
NG Ư ỜI PHẠM TỘI 
Đối t ư ợng đ iều chỉnh 
của LHS 
P 
H 
Ư 
Ơ 
N 
G 
P 
H 
A 
P 
Kiểm tra mục tiêu bậc I 
Phương pháp điều chỉnh của 
LHS Việt Nam 
Ê 
L 
H 
N 
Ê 
M 
H 
N 
1.3. PHƯƠNG PHÁP 
ĐIỀU CHỈNH CỦA LHS 
MỆNH LỆNH - PHỤC TÙNG 
(NHÀ NƯỚC BUỘC NG Ư ỜI PHẠM TỘI PHẢI CHỊU 
TNHS VÀ HÌNH PHẠT ) 
Bắt buộc ng ư ời phạm tội phải chịu nghĩa vụ pháp lý 
Cách thức tác đ ộng của các QPPL hình sự 
Cấm đoán 
Luật hình sự đ iều chỉnh hành vi của con ng ư ời bằng cách: 
Cho phép 
2. 
1. 
* Nguyên tắc; 
* Nhiệm vụ; 
* Những vấn đề chung về: 
+ Tội phạm 
+ Hình phạt 
* Quy định dấu hiệu của 
tội phạm cụ thể 
* Hình phạt có thể 
áp dụng với tội ấy 
PHẦN CÁC 
TỘI PHẠM 
PHẦN 
CHUNG 
QUAN 
HỆ 
1.4. QUY PHẠM PLHS 
Cần phân biệt Điều luật HS với quy phạm pháp luật HS 
ĐIỀU LUẬT 
KHÁC 
Thể hiện 
Kết hợp 
QUY PHẠM PLHS 
ĐIỀU LUẬT 
HÌNH SỰ 
Thể hiện 
HAI BỘ PHẬN CẤU THÀNH QPPLHS 
QUY Đ ỊNH VỀ HÌNH PHẠT 
QUY Đ ỊNH VỀ TỘI PHẠM 
Chống và phòng 
ngừa tội phạm 
Bảo vệ 
Giáo dục 
II . NHIỆM VỤ (CHỨC N Ă NG) CỦA LHS 
 B¶o vÖ: 
 ChÕ ®é x· héi 
 QuyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, cña tæ chøc 
II . NHIỆM VỤ (CHỨC N Ă NG) CỦA LHS 
 gi¸o dôc: 
 C«ng d©n tu©n thñ ph¸p luËt 
 C«ng d©n tham gia ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m 
II . NHIỆM VỤ (CHỨC N Ă NG) CỦA LHS 
 tham gia ®Êu tranh: 
 Chèng téi ph¹m 
 Phßng ngõa téi ph¹m 
II . NHIỆM VỤ (CHỨC N Ă NG) CỦA LHS 
III . NHỮNG NGUYÊN TẮC CỦA LHS 
1. Khái niệm về các nguyên tắc 
Nguyên tắc là gì anh nhỉ ? 
Là t ư t ư ởng chỉ đ ạo của ngành luật về XD và áp dụng PL 
III . NHỮNG NGUYÊN TẮC CỦA LHS 
HÀNH VI 
CÓ LỖI 
PHÂN HOÁ TNHS 
NHỮNG NGUYÊN TẮC 
Đ ẶC THÙ 
PHÁP CHẾ 
BÌNH Đ ẲNG TR Ư ỚC 
PHÁP LUẬT 
NHÂN Đ ẠO 
NHỮNG NGUYÊN TẮC 
C Ơ BẢN 
Những nguyên tắc đặc thù của LHS cũng thể 
hiên nguyên tắc pháp chế 
Việc truy cứu TNHS người phạm tội phải tuân 
thủ các quy định của LHS 
Các căn cứ quyết định hình phạt phải được quy 
định thống nhất 
Các loại hình phạt phải được quy định trong LHS 
ứng với mỗi tội danh 
Hành vi phạm tội phải được quy định thành 
tội danh cụ thể 
3 .1. NGUYÊN TẮC PHÁP CHẾ 
Cơ sở để truy cứu TNHS không 
phụ thuộc vào các đặc điểm địa 
vị XH, tôn giáo, thành phần 
xuất thân 
Tôi phạm và hình phạt được quy 
định, có giá trị như nhau đối với 
tất cả mọi người 
Điều 3 BLHS quy đ ịnh nguyên 
tắc này. Cụ thể là: 
3 . 2 . NGUYÊN TẮC BÌNH Đ ẲNG TR Ư ỚC PL 
3 .3. NGUYÊN TẮC NHÂN ĐẠO 
CHÍNH 
SÁCH 
HÌNH 
SỰ 
NHÂN 
ĐẠO 
CỦA 
NHÀ 
NƯỚC 
NỘI DUNG 
ÁP DỤNG HP LÀ NHẰM CẢI TẠO, GD NGƯỜI P HẠM TỘI LÀ CHÍNH . 
HP K HÔNG GÂY ĐAU ĐỚN VỀ THẺ XÁC HAY HẠ THẤP PHẨM GIÁ CON NGƯỜI 
KHOAN HỒNG Đ ỐI VỚI NGƯỜI LẦN Đ ẦU PHẠM TỘI , Ă N N Ă N HỐI CẢI .... 
TẠO Đ IỀU K IỆN CHO NGƯỜI P HẠM T ỘI TỰ CẢI TẠO 
CÓ QUY Đ ỊNH NHỮNG H ÌNH P HẠT KHÔNG TƯỚC TỰ DO 
HẠN CHẾ ÁP DỤNG HÌNH PHẠT CHUNG THÂN, TỬ HÌNH 
THỂ HIỆN 
Trong quy định của LHS, việc mô tả tội 
phạm là mô tả hành vi của con người 
Không truy nã về mặt tư tưởng 
Chỉ có hành vi nguy hiểm đáng kể cho XH 
của con người mới bị coi là phạm tội 
Xuất phát điểm: ĐTTĐ của LHS là QHXH phát sinh khi có 
tội phạm xảy ra 
3 . 4 . NGUYÊN TẮC HÀNH VI 
TRONG 
ĐIỀU 8 BLHS 
3. 5. NGUYÊN TẮC CÓ LỖI 
XUẤT 
PHÁT TỪ 
CHỨC N Ă NG 
GIÁO DỤC 
CỦA LHS 
CẤM TRUY 
CỨU TNHS 
KHÁCH 
QUAN 
Thừa nhận nguyên tắc có lỗi 
Chỉ truy cứu TNHS đ ối với ng ư ời gây thiệt hại khi họ có lỗi 
Thể hiện nguyên tắc có lỗi 
 Quy đ ịnh các mức hình phạt cụ thể trong một khung cụ thể 
 Phân hoá chế tài thành nhiều khung hình phạt 
 Đa dạng hoá hệ thống hình phạt 
 Phân loại tội phạm thành các nhóm khác nhau đ ể có các quy đ ịnh khác nhau về TNHS 
Các biểu hiện của phân hoá TNHS trong luật: 
Hình phạt do TA tuyên phải t ươ ng xứng với tính chất, mức đ ộ nguy hiểm của hành vi phạm tội, phù hợp với nhân thân và hoàn cảnh của ng ư ời phạm tội 
Phân hoá TNHS trong luật là 
cơ sở pháp lý cần thiết cho việc 
cá thể hoá TNHS trong áp dụng 
3. 6. NGUYÊN TẮC PHÂN HOÁ TNHS 
SỰ LIÊN QUAN 
NGÀNH KHOA 
HỌC NGHIÊN CỨU: 
LÝ LUẬN VỀ TỘI 
PHẠM, HÌNH PHẠT 
5. KHOA HỌC LHS 
THỐNG KÊ 
HÌNH SỰ 
KHKT 
HÌNH SỰ 
PHÁP Y 
TÂM LÝ HỌC 
TƯ PHÁP 
TÂM THẦN 
HỌC TP 
TỘI PHẠM 
HỌC 
HẾT CHƯƠNG I