Bài giảng Lập trình hướng đối tượng - Chương 3: Các khái niệm chính của lập trình hướng đối tượng

 Chương 3
Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 3.0 Dẫn nhập
 3.1 Cấu trúc của 1 ứng dụng hướng ₫ối tượng
 3.2 Đối tượng, thuộc tính, tác vụ
 3.3 Abstract type
 3.4 Class
 3.5 Tính bao ₫óng
 3.6 Tính thừa kế & cơ chế 'override'
 3.7 Tính bao gộp
 3.8 Thông ₫iệp, tính ₫a xạ và kiểm tra kiểu
 3.9 Tính tổng quát hóa
 3.10 Kết chương
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 1
3.0 Dẫn nhập 
 Chương này giới thiệu cấu trúc của chương trình ₫ược lập trình
 theo kỹ thuật hướng ₫ối tượng (OOP – Objects Oriented
 Programming), các phương tiện ₫ặc tả ₫ối tượng như phát biểu
 interface, phát biểu class.
 Chương này cũng giới thiệu các tính chất liên quan ₫ến việc ₫ặc tả
 và sử dụng ₫ối tượng như thừa kế, bao ₫óng, bao gộp, tổng quát
 hóa.
 Chương này cũng giới thiệu phương tiện giao tiếp duy nhất giữa
 các ₫ối tượng là thông ₫iệp, nhu cầu cần phải có tính ₫a xạ trong
 việc thực hiện lệnh gởi thông ₫iệp.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 2
3.1 Cấu trúc chương trình OOP
Chương trình = tập các ₫ối tượng sống ₫ộc lập, tương tác nhau khi 
cần thiết ₫ể hoàn thành nhiệm vụ của chương trình (ứng dụng).
 Đối tượng 
 (object)
 dữ liệu cục 
 bộ trong 
 ₫ối tượng
Điểm nhập 
 chương 
trình (hàm 
 dữ liệu cục 
 Main)
 bộ trong 
 từng hàm
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 3
3.1 Cấu trúc chương trình OOP
 Chương trình
 Đối tượng 
 (object)
 dữ liệu cục 
 bộ trong 
 ₫ối tượng
Điểm nhập 
 chương 
 trình (hàm 
 dữ liệu cục 
 Main)
 bộ trong 
 từng hàm
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 4
3.1 Cấu trúc chương trình OOP
. Cấu trúc chương trình hướng ₫ối tượng rất thuần nhất, chỉ chứa 1
 loại thành phần : ₫ối tượng.
. Các ₫ối tượng có tính ₫ộc lập rất cao quản lý, kiểm soát chương
 trình rất dễ (cho dù chương trình có thể rất lớn) dễ nâng cấp,
 bảo trì.
. Không thể tạo ra dữ liệu toàn cục của chương trình ₫iểm yếu
 nhất của chương trình cấu trúc không tồn tại nữa.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 5
3.2 Đối tượng (Object)
 Đối tượng là nguyên tử cấu thành ứng dụng.
 Đối tượng bao gồm 2 loại thành phần chính yếu :
 . Tập các tác vụ (operation) : mỗi tác vụ thực hiện 1 chức năng
 rõ ràng ₫ơn giản nào ₫ó.
 . Tập các thuộc tính dữ liệu (attribute) : mỗi thuộc tính có kiểu
 dữ liệu cụ thể, và chứa 1 giá trị cụ thể thuộc kiểu tương ứng tại
 từng thời ₫iểm. Các thuộc tính phục vụ cho các tác vụ và là ₫ối
 tượng xử lý bởi các tác vụ.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 6
 3.2 Đối tượng (Object)
  Viết phần mềm hướng ₫ối tượng là qui trình ₫ặc tả các loại ₫ối 
 tượng cấu thành ứng dụng.
  Đặc tả một loại ₫ối tượng là ₫ặc tả 2 góc nhìn khác nhau về ₫ối 
 tượng :
 . Góc nhìn sử dụng : dùng phát biểu interface. 
 . Góc nhìn hiện thực cụ thể : dùng phát biểu class. Implementation
 (class)
 Interface
(abstract type)
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 7
3.3 Kiểu trừu tượng (Abstract type) hay interface
 Phát biểu interface ₫ịnh nghĩa thông tin sử dụng ₫ối tượng mà bên
 ngoài thấy, kết hợp các thông tin này với 1 tên gọi, tên này ₫ược
 gọi là tên kiểu trừu tượng (Abstract type) hay ngắn gọn là type.
 Interface là tập hợp các ₫iểm nhập (entry) mà bên ngoài có thể
 giao tiếp với ₫ối tượng. C# cho phép ₫ịnh nghĩa nhiều loại ₫iểm
 nhập, nhưng phổ biến nhất là tác vụ chức năng (operation).
 Tadùngchữký(signature) ₫ể ₫ịnh nghĩa và phân biệt mỗi ₫iểm
 nhập. Chữ ký của 1 tác vụ gồm :
 1. tên tác vụ (operation)
 2. danh sách tham số hình thức, mỗi tham số ₫ược ₫ặc tả bởi 3
 thuộc tính : tên, type và chiều di chuyển (IN, OUT, INOUT).
 3. ₫ặc tả chức năng của tác vụ (thường ở dạng chú thích).
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 8
3.3 Kiểu trừu tượng (Abstract type) hay interface
 Muốn làm việc với 1 ₫ối tượng nào ₫ó, ta thường dùng biến ₫ối
 tượng. Biến ₫ối tượng nên ₫ược ₫ặc tả kiểu bằng tên interface, hạn
 chế dùng tên class cụ thể.
 Biến ₫ối tượng là biến tham khảo, nó không chứa trực tiếp ₫ối
 tượng, nó chỉ chứa các thông tin ₫ể truy xuất ₫ược ₫ối tượng, bất
 chấp ₫ối tượng ₫ang nằm ở ₫âu.
 Biến ₫ối tượng thuộc kiểu interface có thể tham khảo ₫ến nhiều
 ₫ối tượng thuộc các class cụ thể khác nhau miễn sao các ₫ối tượng
 này hỗ trợ ₫ược interface tương ứng.
 Như vậy, nếu ta dùng ₫ối tượng thông qua biến thuộc kiểu
 interface thì ta không cần biết bất kỳ thông tin hiện thực chi tiết
 nào về ₫ối tượng mà mình ₫ang dùng, nhờ vậy code ứng dụng sẽ
 ₫ộc lập hoàn toàn với class hiện thực của ₫ối tượng ₫ược sử dụng
 trong ứng dụng.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 9
Thí dụ interface
 Thí dụ sau ₫ây miêu tả 1 interface của ₫ối tượng mà hỗ trợ 2 tác
 vụ chuẩn hóa chuỗi tiếng Việt về dạng tổ hợp và dựng sẵn. Thông
 qua interface, người dùng không hề thấy và biết chi tiết về hiện
 thực của các tác vụ, nhưng ₫iều này không hề ngăn cản họ trong
 việc dùng ₫ối tượng nào ₫ó có interface IVietLib.
 interface IVietLib {
 //tác vụ chuẩn hóa chuỗi tiếng Việt về dạng tổ hợp
 int VnPre2Comp(String src, int len, ref String dst);
 //tác vụ chuẩn hóa chuỗi tiếng Việt về dạng dựng sẵn
 int VnComp2Pre(String src, int len, ref String dst);
 }
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 10
3.4 Class (Implementation)
 Phát biểu class ₫ịnh nghĩa chi tiết hiện thực ₫ối tượng :
 . ₫ịnh nghĩa các thuộc tính, mỗi thuộc tính ₫ược ₫ặc tả bởi các
 thông tin về nó như tên nhận dạng, kiểu dữ liệu, tầm vực truy
 xuất,... Kiểu của thuộc tính có thể là type cổ ₫iển (kiểu giá trị :
 số nguyên, thực, ký tự, chuỗi ký tự,...) hay kiểu ₫ối tượng (kiểu
 tham khảo), trong trường hợp sau thuộc tính sẽ là tham khảo
 ₫ến ₫ối tượng khác. Trạng thái của ₫ối tượng là tập giá trị của
 tất cả thuộc tính của ₫ối tượng tại thời ₫iểm tương ứng.
 . 'coding' các tác vụ (miêu tả giải thuật chi tiết về hoạt ₫ộng của
 tác vụ), các hàm nội bộ trong class và các thành phần khác.
 Ngoài các thành phần chức năng, ta còn phải ₫ịnh nghĩa các tác vụ
 quản lý ₫ối tượng như : khởi tạo trạng thái ban ₫ầu (constructor),
 dọn dẹp các phần tử liên quan ₫ến ₫ối tượng khi ₫ối tượng bị xóa
 (destructor).
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 11
Thí dụ về class
 Thí dụ sau ₫ây miêu tả 1 class hiện thực interface IVietLib :
 class MyVietLib : IVietLib {
 //₫ịnh nghĩa các thuộc tính cần dùng cho 2 tác vụ
 ...
 //₫ịnh nghĩa 2 tác vụ quản lý ₫ối tượng
 MyVietLib() {}
 ~MyVietLib() {}
 //₫ịnh nghĩa thuật giải tác vụ chuẩn hóa chuỗi tiếng Việt về dạng tổ hợp
 int VnPre2Comp(String src, int len, ref String dst) {.}
 //₫ịnh nghĩa thuật giải tác vụ chuẩn hóa chuỗi tiếng Việt về dạng dựng
 sẵn
 int VnComp2Pre(String src, int len, ref String dst) {}
 }
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 12
3.5 Tính ₫óng gói (encapsulation)
Tính ₫óng gói gồm 2 ý :
 Mỗi ₫ối tượng chỉ nên thực hiện một công việc nhỏ, ₫ơn giản, rõ
 ràng. Các thành phần cần thiết ₫ể thực hiện công việc của ₫ối
 tượng có mối quan hệ rất mật thiết với nhau và ₫ược ₫óng gói
 thành ₫ối tượng sao cho tính kết dính (cohesion) cao nhất.
 Mỗi ₫ối tượng chỉ cung cấp cho khách hàng bên ngoài (client) một
 tập ₫ủ nhỏ các tác vụ chức năng có nghĩa và phải che dấu mọi chi
 tiết hiện thực của ₫ối tượng, không cho bên ngoài thấy và truy
 xuất các chi tiết hiện thực này, nhờ vậy, tạo ₫ộ ₫ộc lập cao giữa
 các ₫ối tượng, giảm thiểu tính nối ghép (coupling) hay phụ thuộc
 giữa các ₫ối tượng xuống thấp nhất có thể có, ₫ể cuối cùng thì việc
 quản lý, hiệu chỉnh và nâng cấp từng ₫ối tượng ₫ược dễ dàng,
 không ảnh hưởng ₫ến các ₫ối tượng khác.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 13
3.5 Tính ₫óng gói (encapsulation)
 Trong 2 ý về tính ₫óng gói thì việc ẩn thông tin là quyết ₫ịnh nhất,
 cụ thể :
 . che dấu các thuộc tính dữ liệu : nếu cần cho phép bên ngoài
 truy xuất 1 thuộc tính vật lý, ta tạo 1 thuộc tính luận lý (2 tác
 vụ get/set tương ứng) ₫ể giám sát và kiểm soát việc truy xuất.
 . che dấu chi tiết hiện thực các tác vụ.
 . che dấu các local function và sự hiện thực của chúng.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 14
3.6 Tính thừa kế (inheritance)
 Tính thừa kế cho phép giảm nhẹ công sức ₫ịnh nghĩa
 interface/class : ta có thể ₫ịnh nghĩa các interface/class không
 phải từ ₫ầu mà bằng cách kế thừa interface/class có sẵn nhưng
 gần giống với mình :
 . Miêu tả tên cha : mọi thành phần của cha trở thành của mình.
 . override 1 số method của class cha, kết quả override chỉ tác
 dụng trên ₫ối tượng của class con.
 . ₫ịnh nghĩa thêm các chi tiết mới (thường khá ít).
 Đa thừa kế hay ₫ơn thừa kế. C# cho phép ₫a thừa kế interface (₫a
 hiện thực), nhưng chỉ hỗ trợ ₫ơn thừa kế class.
 Thừa kế tạo ra mối quan hệ cha/con : phần tử ₫ã có là cha, phần
 tử thừa kế cha ₫ược gọi là con. Cha/con có thể là trực tiếp hay
 gián tiếp.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 15
3.6 Tính thừa kế (inheritance)
 Với các tính chất về thừa kế như slide trước, ta rút ra ₫ược 1 số ý
 tưởng :
 . Đối tượng của class con luôn lớn hay hay ít nhất bằng ₫ối
 tượng class cha.
 . Và như thế, ₫ối tượng class con hoàn toàn có thể ₫óng vai trò
 của ₫ối tượng class cha và thay thế ₫ối tượng class cha khi cần
 thiết, nhưng ngược lại thường không ₫ược.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 16
3.7 Tính bao gộp (aggregation)
 1 ₫ối tượng có thể chứa nhiều ₫ối tượng khác tạo nên mối quan
 hệ bao gộp 1 cách ₫ệ quy giữa các ₫ối tượng. Thí dụ ₫ối tượng
 quốc gia chứa nhiều ₫ối tượng tỉnh, ₫ối tượng tỉnh chứa nhiều ₫ối
 tượng quận/huyện,
 Có 2 góc nhìn về tính bao gộp : ngữ nghĩa & hiện thực.
 Góc nhìn ngữ nghĩa Góc nhìn hiện thực
 O2 O
 O1 2
 O1
 O3 O3
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 17
Ví dụ về bao gộp
//₫ịnh nghĩa class miêu tả ₫ối tượng ₫ồ họa cơ bản
abstract class Geometry { // abstract base class
 public abstract void Draw (Graphics g); // abstract operation
 protected int xPos, yPos;
 protected COLORREF color;
};
//₫ịnh nghĩa class ₫ồ họa phức hợp = tập các ₫ối tượng ₫ồ họa ₫ã có
class GeoGroup : Geometry {
public override void Draw (Graphics g) {...} ; // override
private Geometry [] objList; //danh sách các ₫ối tượng thành phần;
int count; //số lượng các ₫ối tượng thành phần
};
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 18
3.8 Thông ₫iệp (Message), ₫a xạ (Polymorphism)
 Thông ₫iệp là phương tiện giao tiếp (hay tương tác) duy nhất giữa
 các ₫ối tượng, nó cho phép gọi 1 tác vụ chức năng của 1 ₫ối tượng
 từ 1 tham khảo ₫ến ₫ối tượng.
 Thông ₫iệp bao gồm 3 thành phần :
 . tham khảo ₫ến ₫ối tượng cần nhờ.
 . tên tác vụ muốn gọi.
 . danh sách tham số thực cần truyền cho (hay nhận về từ) tác
 vụ.
 public override void Draw (Graphics g) {
 for (int i=0; i < count; i++)
 objList[i].Draw(g); //gởi thông ₫iệp nhờ ₫ối tượng objList[i]
 // tự hiển thị mình lên ₫ối tượng vẽ g
 }
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 19
3.8 Thông ₫iệp (Message), ₫a xạ (Polymorphism)
 Xét ₫oạn lệnh sau :
 C1 obj = new C1();
 obj.func(); //lần 1
 obj = new C2();
 obj.func(); //lần 2
 Lệnh gởi thông ₫iệp obj.func() kích hoạt tác vụ func() của class 
 C1 hay tác vụ func() của class C2 ?
 1. Dùng kỹ thuật xác ₫ịnh hàm và liên kết tĩnh : Dựa vào thông
 tin tại thời ₫iểm dịch, biến obj thuộc kiểu C1 và máy dịch lời
 gởi thông ₫iệp obj.func() thành lời gọi hàm C1_func(). Như
 vậy mỗi khi máy chạy lệnh này, hàm C1_func() sẽ chạy, bất
 chấp tại thời ₫iểm chạy, obj ₫ang tham khảo ₫ối tượng của
 class khác (C2). Điều này không ₫úng với ý muốn người lập
 trình.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 20
3.8 Thông ₫iệp (Message), ₫a xạ (Polymorphism)
 2. Dùng kỹ thuật xác ₫ịnh hàm và liên kết ₫ộng :Lệnhgởi
 thông ₫iệp obj.func() không ₫ược dịch ra 1 lời gọi hàm nào cả
 mà ₫ược dịch thành ₫oạn lệnh máy với chức năng sau : xác
 ₫ịnh biến obj ₫ang tham khảo ₫ến ₫ối tượng nào, thuộc class
 nào, rồi gọi hàm func() của class ₫ó chạy. Như vậy, nếu obj
 ₫ang tham khảo ₫ối tượng thuộc class C1 thì hàm C1_func() sẽ
 ₫ược gọi, còn nếu obj ₫ang tham khảo ₫ối tượng thuộc class C2
 thì hàm C2_func() sẽ ₫ược gọi. Ta nói lời gởi thông ₫iệp
 obj.func() có tính ₫a xạ. Điều này giải quyết ₫úng ý muốn
 người lập trình.
 Tính ₫a xạ : cùng 1 lệnh gởi thông ₫iệp ₫ến ₫ối tượng thông qua
 cùng 1 tham khảo nhưng ở vị trí/thời ₫iểm khác nhau có thể kích
 hoạt việc thực thi tác vụ khác nhau của các ₫ối tượng khác nhau.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 21
Kiểm tra kiểu (type check)
 Khi lập trình, ta thường phạm nhiều lỗi : lỗi về từ vựng, cú pháp,
 lỗi về thuật giải... Trong các lỗi thì lỗi về việc gán dữ liệu khác kiểu
 thường xảy ra nhất.
 Để phát hiện triệt ₫ể và sớm nhất các lỗi sai về kiểu, máy sẽ dùng
 cơ chế kiểm tra kiểu chặt và sớm tại thời ₫iểm dịch.
 Trong lúc dịch, bất kỳ hoạt ₫ộng gán dữ liệu nào (lệnh gán, truyền
 tham số) ₫ều ₫ược kiểm tra kỹ lưỡng, nếu dữ liệu và biến lưu trữ
 không "tương thích" thì báo sai.
 Tiêu chí không "tương thích" là gì ?
 . dùng kỹ thuật so trùng tên kiểu : tên kiểu không trùng nhau là
 không tương thích.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 22
Kiểm tra kiểu (type check)
 . dùng mối quan hệ 'conformity' (tương thích tổng quát). Kiểu A
 'conformity' với kiểu B nếu A cung cấp mọi tác vụ mà B có,
 từng tác vụ của A cung cấp tương thích với tác vụ tương ứng
 của B. Nói nôm na A lớn hơn hay bằng B thì A 'conformity' với
 B.
 Như vậy, quan hệ so trùng hay quan hệ con/cha (sub/super) là
 trường hợp ₫ặc biệt của quan hệ tương thích tổng quát.
 Nhờ dùng mối quan hệ 'conformity', một biến obj thuộc kiểu C1 có
 thể chứa tham khảo ₫ến nhiều ₫ối tượng thuộc nhiều class khác
 nhau, miễn sao các class này tương thích với class ₫ược dùng ₫ể
 ₫ịnh nghĩa biến obj.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 23
3.9 Tính tổng quát hóa (Generalization)
 Viết phần mềm hướng ₫ối tượng là quá trình lặp : viết phát biểu
 interface/class ₫ể ₫ặc tả từng loại ₫ối tượng cấu thành phần mềm.
 Nếu số lượng class cấu thành ứng dụng quá lớn thì việc viết phần
 mềm sẽ khó khăn, tốn nhiều thời gian công sức hơn.
 Làm sao giảm nhẹ thời gian, công sức lập trình các ứng dụng lớn ?
 1. sử dụng cơ chế thừa kế trong ₫ịnh nghĩa interface/class.
 2. thay vì trực tiếp viết các class cụ thể ₫ặc tả cho các ₫ối tượng
 trong phần mềm, ta chỉ viết 1 class tổng quát hóa, rồi nhờ class
 này sinh tự ₫ộng mã nguồn các class cụ thể.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 24
3.9 Tính tổng quát hóa (Generalization)
 Thí dụ, thay vì phải viết n class gần giống nhau như danh sách các
 số nguyên, danh sách các số thực, danh sách các chuỗi, danh sách
 các record Sinhvien, danh sách các ₫ối tượng ₫ồ họa,... ta chỉ cần
 viết 1 class tổng quát hóa : danh sách các phần tử có kiểu hình
 thức T. Khi cần tạo 1 class danh sách các phần tử thuộc kiểu cụ thể
 nào ₫ó, ta chỉ viết lệnh gọi class tổng quát hóa và truyền tên kiểu
 cụ thể của phần tử trong danh sách.
 Chương 9 sẽ trình bày chi tiết về khả năng, tính chất, mức ₫ộ hỗ
 trợ tổng quát hóa của ngôn ngữ C#.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 25
3.10 Kết chương 
 Chương này ₫ã giới thiệu cấu trúc của chương trình hướng ₫ối
 tượng, các phương tiện ₫ặc tả ₫ối tượng như interface, class.
 Chương này cũng ₫ã giới thiệu các tính chất liên quan ₫ến việc ₫ặc
 tả và sử dụng ₫ối tượng như thừa kế, bao ₫óng, bao gộp, tổng quát
 hóa.
 Chương này cũng ₫ã giới thiệu phương tiện giao tiếp duy nhất
 giữa các ₫ối tượng là thông ₫iệp, nhu cầu cần phải có tính ₫a xạ
 trong việc thực hiện lệnh gởi thông ₫iệp.
 Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính Môn : Lập trình hướng ₫ối tượng
 Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM Chương 3 : Các khái niệm chính của lập trình hướng ₫ối tượng
 © 2010 Slide 26