Bài giảng Kỹ thuật số (Phần 10)

MẠCH ĐĂNG KÝ DI CHUYỂN ( SHIFT REGISTER ) 
M ỗi flipflop có 2 trạng thái 0 hay 1 và ta có thể kích thích vào một trong hai trạng thái đó như ý muốn. Các ngõ ra chỉ thay đổi khi ta bắt buộc thay đổi. Ta nói flipflop có đặc tính ký ức. 
Nếu ta dùng nhiều flipflop ta có thể ghi vào chuỗi số nhị phân n bít với n là số FF và bit là đơn vị của FF. 
I. Đại cương 
Nhóm FF dùng vào công việc này để thành lập mạch đăng ký. Thường các FF không nằm cô lập mà được nối với nhau theo một kiểu cách nào đó , s ao cho có thể truyền dữ liệu cho nhau. Nhóm FF dùng vào việc điều khiển này thành lập mạch đăng ký di chuyển. 
1 
0 
1 
1 
n bit 
II .   Dữ liệu vào theo lối nối tiếp 
Ta dùng 4 FF dưới dạng FF - D được mắc như ở hình vẽ . 
D 
CLK 
Q 
CLR 
D 
CLK 
Q 
9 
CLR 
D 
CLK 
Q 
9 
CLR 
D 
CLK 
Q 
CLR 
Vào nối tiếp 
CK 
Ra nối tiếp 
Q A 
Q B 
Q C 
Q D 
Ra song song 
Đầu tiên ta có 4 FF bằng 0 ( nối clear xuống mass) ta tuần tự cho dữ liệu ở ngõ vào nối tiếp. Khi có một cạnh lên của xung C K dữ liệu đi vào trong mạch đăng ký di chuyển 1 bit , với dữ liệu n bit thì sau n xung CK dữ liệu nằm hoàn toàn trong mạch đăng ký di chuyển. 
Lúc đó ta có thể lấy ra theo lối song song bằng cách lấy các ngõ ra Q của các FF. 
Muốn lấy ra theo lối nối tiếp ta phải tiếp tục cho xung C K vào và sau n xung C K thì dữ liệu hoàn toàn ra khỏi mạch đăng ký di chuyển. 
DL vào 
CK 
Q A 
Q B 
Q C 
Q D 
1 
0 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
0 
1 
0 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
0 
0 
1 
0 
1 
1 
1 
1 
1 
0 
0 
0 
1 
0 
1 
1 
1 
1 
0 
0 
0 
0 
1 
0 
1 
1 
1 
III .   Dữ liệu vào theo lối song song 
& 
74LS00 
1 
74LS04 
J 
CK 
K 
Pr 
Cl 
QA 
FF J-K 
& 
& 
1 
Pr 
Cl 
QB 
FF J-K 
& 
& 
1 
QC 
FF J-K 
& 
A = 1 
B = 0 
C = 1 
Q A 
Q B 
Q C 
Song song 
Điều khiển nhận vào 
Clock 
Ra nối tiếp 
Vào song song 
K 
CK 
CK 
J 
J 
K 
Pr 
Cl 
Muốn cho dữ liệu vào theo lối song song , ta phải đặt sẵn dữ liệu tại các ngõ A, B, C . K hi ngõ điều khiển nhận vào lên 1 ta thấy : 
Nếu A = 1 nên Q A = 1. 
Nếu B = 0 nên Q B = 0. Ta nói dữ liệu từ ngõ vào được đưa đến ngõ ra khi ngõ điều khiển nhận vào lên 1. 
Ngõ đồng hồ CK không có tác dụng khi nạp song song. 
Muốn ngõ ra theo lối nối tiếp , ta lấy ở ngõ cuối cùng. 
Muốn mạch dịch trái , ta phải nối các đường hồi tiếp Q C về ngõ vào B, Q B về ngõ vào A và ngõ ra Q A chính là ngõ ra nối tiếp , ngõ vào nối tiếp chính là ngõ vào C. 
Khi lấy ra theo nối tiếp thì dữ liệu sẽ bị mất đi . M uốn dữ liệu không bị mất , ta nối đường hồi tiếp từ ngõ ra cuối cùng trở về ngõ vào đầu . 
Ta cần thêm 1 số c ổng logic để thiết kế dữ liệu vào theo lối nối tiếp, thiết kế dữ liệu vào và ra theo lối song song, hoặc dữ liệu ra nối tiếp và nối đường hồi tiếp để mạch chạy tuần hoàn. 
Ra nối tiếp 
MẠCH ĐKDC 
Ra song song 
Vào nối tiếp 
ĐK 
ĐK = 0: vào nối tiếp 
ĐK = 1: hồi tiếp ( chạy tuần hoàn ), 74164 
Mạch dịch trái : 
S 
CK 
R 
QA 
S 
CK 
QB 
QA 
QB 
74LS04 
1 
R 
Vào nối tiếp 
Ra nối tiếp 
CK 
Mạch dịch phải : 
Ra nối tiếp 
S 
CK 
R 
QA 
S 
CK 
QB 
QA 
QB 
1 
74LS04 
R 
CK 
Vào nối tiếp 
Thí dụ : 
7494 : 4 bit, vào // hay nối tiếp – ra nối tiếp 
7495 : 4 bit, vào // hay nối tiếp – ra // hay dịch phải trái . 
74164: 8 bit, vào // - ra nối tiếp 
74194: 4 bit, vào // hay nối tiếp – ra // , nạp đồng bộ , dịch phải/trái . 
IV. ỨNG DỤNG 
Lưu trữ và dịch chuyển dữ liệu . 
Tạo ký tự hay tạo các dạng điều khiển . 
Chuyển đổi dữ liệu từ nối tiếp ra song song hoặc ngược lại .