Bài giảng Kinh tế vĩ mô 1 - Chương 1: Tổng quan về Kinh tế học - Trần Văn Hoà

TỔNG QUAN VỀ 
KINH TẾ HỌC 
CHƯƠNG 1 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 2 
I. Giới thiệu tổng quan về kinh tế học 
1. Kinh tế học và nền kinh tế 
 Các định nghĩa khác nhau về kinh tế học: 
 Kinh tế học là khoa học về sự lựa chọn 
 Kinh tế học nghiên cứu các hoạt động sản xuất 
và trao đổi của con người 
 Kinh tế học phân tích các động thái trong nền 
kinh tế nói chung như: xu hướng giá cả, sản 
lượng đầu ra, thất nghiệp. 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 3 
 Kinh tế học nghiên cứu cách thức con người 
tổ chức các hoạt động sản xuất và tiêu dùng 
 Kinh tế học nghiên cứu tiền tệ, lãi suất, vốn, 
của cải 
 Tóm lại: kinh tế học nghiên cứu cách thức mà 
con người và xã hội lựa chọn sử dụng các 
nguồn lực khan hiếm cho nhiều mục đích khác 
nhau để sản xuất hàng hoá và phân phối tiêu 
dùng chúng cho các cá nhân và các nhóm 
người trong hiện tại và tương lai. 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 4 
 Sự khan hiếm các nguồn lực là trọng tâm 
của kinh tế học. Chúng ta phải lựa chọn vì 
các nguồn lực đều khan hiếm 
Doanh nghiệp Hộ gia đình Chính phủ 
TT sản phẩm 
TT yếu tố 
Yếu tố sản xuất 
Hàng hoá, dịch vụ 
Doanh thu 
Chi tiêu 
Thu nhập Chi phí 
Thuế Thuế 
Trợ cấp Trợ cấp 
Nền kinh tế 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 6 
2. Kinh tế học vĩ mô và kinh tế 
học vi mô 
 Kinh tế học vĩ mô nghiên cứu các vấn đề kinh 
tế một cách tổng quát như: GDP, tăng 
trưởng, thất nghiệp, lạm phát, công bằng ... 
 Kinh tế học vi mô nghiên cứu chi tiết các vấn 
đề kinh tế như giá cả của hàng hoá cụ thể, 
thị trường, tiêu dùng của cá nhân, quyết định 
sản xuất của doanh nghiệp... 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 7 
 Kinh tế học thực chứng: lý giải khoa học 
các vấn đề mang tính nhân quả. 
 Trả lời câu hỏi: Đó là gì? Tại sao lại như vây? 
Điều gì sẽ xảy ra? 
 Kinh tế học chuẩn tắc: liên quan đến việc 
đánh giá chủ quan của các cá nhân. 
 Trả lời các câu hỏi: Điều gì nên xảy ra? Cần 
phải như thế nào? ... 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 8 
Adam Smith 
“The Wealth of Nations” 1776 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 9 
 Kinh tế thị trường- 
Bàn tay vô hình (The Invisible Hand) 
1.Sản xuất cái gì? 
2.Như thế nào? 
3. Cho ai? 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 10 
Kinh tế hỗn hợp 
1. Sản xuất cái gì? 
2. Như thế nào? 
3. Cho ai? 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 11 
Kinh tế chỉ huy 
 Sản xuất cái gỉ? 
 Như thế nào? 
 Cho ai? 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 12 
Ba câu hỏi – Ba khía cạnh 
 Ba câu hỏi/vấn đề: 
 Sản xuất cái gì? 
 Sản xuất như thế nào? 
 Cho ai? 
 Ba mặt: 
 Khan hiếm 
 Hiệu quả 
 Công bằng 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 13 
II. Chi phí cơ hội và giới hạn 
khả năng sản xuất (PPF) 
 Thế nào là chi phí cơ hội 
 Quy luật chi phí cơ hội tăng dần 
 Ví dụ: Súng – Bơ; Giáo dục – Nhà ở 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 14 
Các khả năng sản xuất của một 
nền kinh tế 
Các khả năng Lương thực Máy móc 
A 0 150 
B 10 140 
C 20 120 
D 30 90 
E 40 50 
F 50 0 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 15 
Đường giới hạn năng lực sản xuất 
(PPF) 
0
30
60
90
120
150
180
0 10 20 30 40 50 60
A B 
C 
D 
E 
F 
Lương thực 
Máy 
móc 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 16 
Chi phí cơ hội: Để sản 
xuất thêm 30 đv máy 
móc phải từ bỏ 10 đv 
lương thực 
120 
90 
60 
30 
0 
150 
10 20 30 40 50 
D 
C 
Lương thực 
Máy 
móc 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 17 
Chi phí cơ hội: Để sản 
xuất thêm 30 đv máy 
móc phải từ bỏ 10 đv 
lương thực 
120 
90 
60 
30 
0 
150 
10 20 30 40 50 
D 
C 
Lương thực 
Máy 
móc 
OC = LT từ bỏ/MM 
thu được 
 OC = 10/30 =1/3 
-10 
+30 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 18 
Chi phí cơ hội 
 Chi phí cơ hội là giá trị của cơ hội tốt nhất bị 
bỏ qua khi thực hiện một lựa chọn kinh tế. 
 Chi phí cơ hội là những hàng hoá và dịch vụ 
cần thiết nhất bị bỏ qua để thu được những 
hàng hoá và dịch vụ khác 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 19 
Quy luật chi phí cơ hội ngày càng 
tăng 
 Để thu thêm được một số lượng hàng hoá 
bằng nhau, xã hội phải hy sinh ngày càng 
nhiều hàng hoá khác. 
 Giải thích bằng đường PPF 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 20 
Giải thích quy luật chi phí cơ hội 
ngày càng tăng? 
0
30
60
90
120
150
180
0 10 20 30 40 50 60
A B 
C 
D 
E 
F 
Lương thực 
Máy 
móc 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 21 
Lựa chọn thời gian học của 
Cheng! 
Số giờ học Lịch sư Điểm môn LS Số giờ học Ktế Điểm môn Ktế 
 20 98 
 19 96 
 18 94 
 17 92 
 16 90 
 16 88 
 14 86 
 13 84 
 12 82 
 11 80 
 10 78 
 9 76 
 8 74 
 7 72 
 6 70 
 5 68 
 4 66 
 3 65 
 2 62 
 1 60 
 0 58 
 0 40 
 1 43 
 2 46 
 3 49 
 4 52 
 5 55 
 6 58 
 7 61 
 8 64 
 9 67 
 10 70 
 11 73 
 12 76 
 13 79 
 14 82 
 15 85 
 16 88 
 17 91 
 18 94 
 19 97 
 20 100 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 23 
A - Ktế 
F - Lsử 
Điểm số môn lịch sử 
46 
70 
88 
100 
40 
58 98 94 78 66 
Đ
iể
m
 s
ố
 m
ô
n
 K
in
h
 t
ế
Đ
iể
m
 s
ố
 m
ô
n
 K
in
h
 t
ế
F - Ktế 
A - Lsử 
C 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 24 
Đầu tư hay Tiêu dùng? 
0 
A1 
A2 
A3 
Nhà nước A1 không đầu tư. 
Nhà nước A2 đầu tư vừa phải. 
Nhà nước A3 tập trung cho đầu tư . 
Đầu tư 
Tiêu dùng 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 25 
Đầu tư và phát triển 
0 
B2 
B1 
B3 
Tập trung đầu tư cho tương 
lai, nền kinh tế tăng trưởng 
nhanh. Hy sinh tiêu dùng 
hiện tại! 
Đầu tư 
Tiêu dùng 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 26 
Khan hiếm 
 Cát ở sa mạc và nước biển là những thứ 
không khan hiếm 
 Hàng hoá khan hiếm là hàng hoá có lượng 
cung bị hạn chế 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 27 
Hiệu quả 
Đ
ầ
u
 t
ư
Đ
ầ
u
 t
ư
B 
C D 
Không đạt được 
A 
Không hiệu quả 
Tiêu dùng 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 28 
Công bằng đối nghịch với Hiệu quả 
Vấn đề khó khăn đối với các nhà 
hoạch định chính sách, nhà lãnh 
đạo và doanh nghiệp là giải quyết 
sự đánh đổi giữa hiệu quả và công 
bằng 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 29 
Chương 1. Tổng quan về kinh 
tế học 
 Giới thiệu 
 Nội dung và phương pháp nghiên cứu 
 Lý thuyết lựa chọn 
 Mô hình kinh tế 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 30 
Chương 2: Cung cầu và thị trường 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 31 
Q 
P 
S 
S D 
D 
G
iá
G
iá
Lượng hàng hoá 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 32 
CHƯƠNG 3: SỰ CO GIÃN 
 Co giãn của cầu 
 Co giãn của cung 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 33 
Chương 4: Lý thuyết lợi ích 
 Tại sao đường cầu có độ dốc âm? 
 Làm sao để lựa chọn tiêu dùng tối ưu? 
 Phân tích hành vi của người tiêu dùng và hộ 
gia đình? 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 34 
Chương 5: Lý thuyết về doanh 
nghiệp 
 Lý thuyết sản xuất 
 Lý thuyết chi phí 
 Lợi nhuận tối đa 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 35 
Chương 6: Cấu trúc thị trường 
 Phân loại thị trường? 
 Cạnh tranh hoàn hảo 
 Cạnh tranh không hoàn hảo 
 Cạnh tranh độc quyền 
 Thiểu số độc quyền/độc quyền tập đoàn 
 Độc quyền 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 36 
Chương 7: Thị trường lao 
động 
 Cầu lao động 
 Cung lao động 
 Cân bằng trong thị trường lao động 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 37 
Chương 8: Thất bại của thị trường 
 Hoạt động của thị trường 
 Các thất bại của thị trường 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 38 
Tài liệu môn học: 
 Giáo trình Nguyên lý kinh tế học vi mô, 
NXBĐHKTQD, Hà nội 2006 
 100/101 Bài tập kinh tế vi mô chọn lọc 
 D. Begg, Kinh tế học, NXB Thống kê 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 39 
Đánh gía kết quả học tập 
 Điểm chuyên cần ĐK 
 Thi kết thúc học phần 100% 
5/8/2012 © TS. Trần Văn Hoà, HCE 40 
Giáo viên phụ trách 
TS. Trần Văn Hoà 
Khoa Kinh tế và Phát triển 
Trường Đại học Kinh tế Huế 
100 Phùng Hưng, Huế 
054 - 3548220