Bài giảng Kinh tế Tiền tệ-Ngân hàng - Bài 7: Cơ chế tạo tiền & các tác nhân tham gia vào quá trình cung ứng tiền

1Nội dung 7
CƠ CHẾ TẠO TIỀN & 
CÁC TÁC NHÂN 
THAM GIA VÀO QUÁ TRÌNH 
CUNG ỨNG TIỀN
2Kết cấu nội dung 7
1. Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình
cung ứng tiền tệ
2. Cơ chế tạo tiền của ngân hàng
thương mại
3Các tác nhân 
tác động lượng cung ứng tiền
1. Ngân hàng trung ương
2. Ngân hàng thương mại
3. Những người gửi tiền
4. Những người vay tiền
4Cơ chế tạo tiền của NHTM
1. Mối liên hệ giữa tiền gửi & tiền dự
trữ (R) – Mô hình số nhân tiền đơn
(md)
2. Thái độ của người gửi tiền & các
NHTM – Mô hình số nhân tiền mở
rộng (m)
3. Chú ý:Khi tham gia vào quá trình tạo tiền
các NHTM phải hoạt động như một hệ thống
thống nhất
5Mô hình số nhân đơn (md)
1. Điều kiện phân tích mô hình số nhân
đơn
• Thu nhập (Y) D
• Dự trữ vượt quá (ER) = 0
2. Mô hình: bắt đầu từ R tăng lên 100
triệu VND, Rd = 10% những thay
đổi lượng tiền tệ trong hệ thống ngân
hàng & nền kinh tế
6Mô hình số nhân đơn (md) 
C NH A N C NH B N 
R + 10 D + 100 R + 9 D + 90
ER’+ 90 ER’+ 81
C NH C N C NH D N
R + 8,1 D + 81 R + 7,29 D + 72,9
ER’+ 72,9 ER’+ 65,61
....
7Mô hình số nhân đơn (md)
Các NH ΔD ΔER’ ΔR
A 100,00 90,00 10,00
B 90,00 81,00 9,00
C 81,00 72,90 8,10
D 72,90 65,61 7,29
E 65,61 59,05 6,56
G 59,05 53,13 5,91
.
.
.
∑ Tất cả NH 1000,00 900,00 100,00
8Mô hình số nhân đơn (md)
ΔD = ΔR + ΔR(1 – Rd) + ΔR(1 – Rd)
2 + .. 
ΔD = ΔR{1 + (1 – Rd) + (1 – Rd)
2 + .. }
ΔD = ΔR * (1/Rd)
& 1/Rd là md
md = 1/Rd
9Mô hình số nhân đơn (md)
Phân tích số nhân đơn bằng phương pháp đại số
R = RR + ER
ER = 0
 R = RR
hay R = Rd * D
 D = R * 1/Rd
 ΔD = ΔR * 1/Rd
 md = 1/Rd
10
Mô hình số nhân tiền mở rộng (m)
1. Các khái niệm
• MB = C + R cơ số tiền
• C tiền mặt trong lưu thông
• R dự trữ trong hệ thống ngân hàng
• RR dự trữ bắt buộc
• Rd tỷ lệ dự trữ bắt buộc
• ER dự trữ vượt quá
• C/D tỷ lệ tiền mặt/tiền gửi
• ER/D tỷ lệ dự trữ vượt quá
• M1 = C + D mức cung ứng tiền
11
2. Biến đổi đại hóa
MB = C + R = C + RR + ER = C + (Rd * D) + ER 
= (C * D/D) + (Rd * D) + (ER * D/D)
= D * (C/D + Rd + ER/D)
 D = MB * (1/(C/D + Rd + ER/D)
M1 = C + D = (C * D/D) + D = D * (C/D + 1)
M1 = MB * (C/D + 1)/(C/D + Rd + ER/D) 
Mô hình số nhân tiền mở rộng (m)