Bài giảng Kinh tế Tiền tệ-Ngân hàng - Bài 1: Tổng quan về hệ thống tài chính

1Môn học
Kinh tế Tiền tệ - Ngân hàng
• Thời lượng môn học: 3 tín chỉ
• Kết cấu môn học: 15 nội dung
• Cách học: kết hợp Nghe giảng + Thảo
luận + Làm bài tập
• Đánh giá: kết hợp Bài tập tuần + Kiểm
tra giữa kỳ + Thi cuối kỳ
2Giảng viên
Tiến sĩ Nguyễn Thị Thư
• Bộ môn Ngân hàng, Khoa Tài chính –
Ngân hàng, Trường Đại học Kinh tế,
ĐHQGHN
• Di động: 097 49 59 699
• Email: thutcnh@yahoo.com
3Giảng viên
Thạc sĩ Nguyễn Phú Hà
• Bộ môn Ngân hàng, Khoa Tài chính –
Ngân hàng, Trường Đại học Kinh tế,
ĐHQGHN
• Di động: 01695364308
• Email: mshaphunguyen@yahoo.com
4Tài liệu bắt buộc
1. Giáo trình Kinh tế học Tiền tệ - Ngân hàng.
Trịnh Thị Hoa Mai (chủ biên). NXB ĐHQG
Hà Nội
2. Tiền tệ, Ngân hàng & Thị trường tài chính.
Fredric. S. Mishkin. NXB Khoa học và Kỹ
thuật, Hà Nội 1994
3. Kinh tế học tập 2. David Begg, Stanley
Fischer, Rudiger Dornbusch. NXB Giáo dục,
Hà Nội 1992
5Tài liệu tham khảo
4. Kế hoạch học tập môn học (Bộ môn
cung cấp)
5. Các văn bản pháp luật có liên quan
6. Một số website hữu ích
 www.mof.gov.vn
 www.mot.gov.vn
 www.vneconomy.com.vn
 Yahoo! Finance,
6Các chủ đề cụ thể
1. Tổng quan về Tiền & Hệ thống
tài chính
2. Lãi suất & các phép đo lãi suất
3. Lý thuyết lượng cầu tài sản
7Các chủ đề cụ thể
4. Cơ chế hình thành lãi suất
5. Tác động của rủi ro & kỳ hạn đến
lãi suất
6. Cơ cấu & vai trò của Hệ thống
tài chính
8Các chủ đề cụ thể
7. Ngân hàng thương mại & quản lý
ngân hàng thương mại
8. Các tác nhân tham gia vào quá trình
tạo tiền
9. Số nhân tiền & các nhân tố làm thay
đổi số nhân tiền
9Các chủ đề cụ thể
10. Ngân hàng trung ương & quá trình
tạo tiền
11. Thị trường ngoại hối & Tỷ giá
hối đoái
12. Cơ chế hình thành tỷ giá hối đoái
10
Các chủ đề cụ thể
13. Cán cân thanh toán & Hệ thống tiền
tệ quốc tế
14. Mô hình ISLM & Chính sách kinh tế
vĩ mô
15. Mô hình AD – AS & Cơ chế tự điều
chỉnh của nền kinh tế
TỔNG QUAN 
VỀ HỆ THỐNG TÀI CHÍNH
Nội dung 1
12
Kết cấu nội dung 1
1. Tổng quan về tiền
2. Tổng quan về hệ thống tài chính
13
Định nghĩa tiền tệ
Tiền là tất cả những gì được chấp nhận 
làm phương tiện trao đổi, 
thanh toán & hoàn trả 
các món nợ
14
Phân biệt tiền với 1 số khái niệm
• Tiền mặt
• Thu nhập
• Của cải
15
Các chức năng của tiền
• Tiền là phương tiện trao đổi
• Tiền là phương tiện định giá
• Tiền là phương tiện cất trữ
16
Phương tiện trao đổi
• Tiền là môi giới cho quá trình trao đổi
• Thực hiện trao đổi, thanh toán cho các
giao dịch
• Có 2 đặc điểm
(1) Quay vòng là cơ sở của qui luật lưu
thông tiền tệ
(2) Tách rời là cơ sở phát triển của các
phương tiện trao đổi, thanh toán
17
Phương tiện định giá
• Xác định giá cả cho hàng hoá
• Tiết kiệm chi phí vật chất, thời gian, &
giảm tính phức tạp của việc xác định giá
cả cho hàng hoá.
18
Phương tiện cất trữ
• Tiền được rút khỏi lưu thông & đem cất trữ
• Vì tiền là của cải
• Tiền bị mất giá trị do lạm phát
• Có liên quan đến tính lỏng
• Có tác dụng
- Ổn định kinh tế, xã hội, đời sống
- Thực hiện các dự định trong tương lai
- Điều hoà con kênh lưu thông
19
Các giai đoạn phát triển của 
phương tiện trao đổi, thanh toán
• Hoá tệ
• Tín tệ
• Bút tệ
• Tiền điện tử
20
Các phép đo lượng tiền
• Phương pháp lý thuyết
• Phương pháp kinh nghiệm
• Phương pháp trọng số
21
Hệ thống tài chính hiện đại
• Người cho vay Người đi vay
• Con đường thực hiện dẫn vốn
• Chủ thể tham gia vào quá trình dẫn vốn
22
Sơ đồ hoạt động
hệ thống tài chính hiện đại
Thị trường tài chính
vốn vốn
Người cho vay vốn Người đi vay
vốn vốn
Trung gian tài chính
23
Thị trường tài chính
• Đặc điểm cuả thị trường tài chính
• Cấu trúc của thị trường tài chính
• Công cụ của thị trường tài chính
24
Đặc điểm của thị trường tài chính
• Trực tiếp
• Tính thông tin không đối xứng cao
• Chi phí cao
• Lợi ích cao
• Rủi ro cao
25
Cấu trúc của thị trường tài chính
• Theo tính chất công cụ
• Theo tính lỏng
• Theo thời gian
• Theo tổ chức
26
Công cụ của thị trường tài chính
• Công cụ của thị trường tiền tệ
• Công cụ của thị trường vốn
27
Trung gian tài chính
• Đặc điểm của trung gian tài chính
• Vai trò của trung gian tài chính
• Những trung gian tài chính (TGTC)
chủ yếu
28
Đặc điểm của trung gian tài chính
• Về tính chất
• Về thông tin
• Về chi phí
• Về rủi ro
• Về lợi ích
29
Vai trò của trung gian tài chính
• Kênh dẫn vốn quan trọng & chủ yếu
nhất của nền kinh tế
• Kênh tài trợ vốn chủ yếu cho các doanh
nghiệp vừa & nhỏ
• Kênh tài trợ vốn rẻ & an toàn cho các
doanh nghiệp
• Một phương pháp đầu tư an toàn
30
Những trung gian tài chính chủ yếu
• Những tổ chức nhận tiền gửi & cho vay
• Những tổ chức tiết kiệm theo hợp đồng
• Những trung gian đầu tư
31
Nội dung thảo luận chủ đề 1
1. Tính lỏng của một tài sản & tác động
của nó đối với người cho vay (đi vay)
2. Trung gian tài chính là kênh dẫn vốn
quan trọng & chủ yếu nhất trong hệ
thống tài chính
3. Phân biệt công cụ nợ với công cụ
cổ phần
32
Bài tập tại lớp
1. Tiền bị sói mòn giá trị bởi lạm phát.
Vậy vì sao mọi người vẫn muốn
giữ tiền?
2. Sắp xếp những tài sản sau theo thứ tự từ
lỏng nhất đến ít lỏng nhất & giải thích
vì sao Bạn lại sắp xếp như vậy?
a) nhà; b) tiền gửi tiết kiệm; c) trái phiếu;
d) tiền mặt; e) xe máy
33
Sinh viên chuẩn bị nội dung 2
1. Làm bài tập cá nhân tuần 1: bài 1, 4, 7,
8, & 12 trang 24 & 25, chương 1, Học
liệu bắt buộc số 1 & nộp sau 1 tuần
2. Đọc phần 2.1, trang 26 43, chương 2
Học liệu bắt buộc số 1